Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Kim, Rudyard Kipling / Koro Navarro (Ibaizabal, 1990
)
eu
Diego Valdezen kantua.
es
Canci?n de Diego Vald?s
fr
La Chanson de Diego Valdez.
en
'Song of Diego Valdez.'
eu
Goizean goiz kendu zituzten eta desagertu ziren denda zuriak, Maverickek Umballarako zeharbide bat hartzen zuten artean.
es
Por la ma?ana, muy temprano, fueron recogidas las blancas tiendas, que desaparecieron r?pidamente en los furgones, y los Mavericks tomaron una carretera secundaria que conduc?a a Ambala, pero que pasaba lejos del parao.
fr
De grand matin, les tentes blanches ploy?es disparurent tandis que les Mavericks prenaient une route lat?rale pour gagner Umballa.
en
VERY early in the morning the white tents came down and disappeared as the Mavericks took a side road to Umballa.
eu
Bide hura ez zen atseden lekutik gertu igarotzen, eta Kimek, intendentzi gurdietako baten ondoan, soldaduen emazteen komentarioen zaparradaren azpian, ez zeukan bezperako ziurtasuna.
es
Kim, caminando penosamente al lado de un carro de bagajes y bajo el fuego de los comentarios de las mujeres de los soldados, no se hallaba tan confiado como la noche anterior.
fr
Elle laissait de c?t? le g?te d'?tape, et Kim, qui pi?tinait ? hauteur d'un fourgon, sous le feu roulant des commentaires des femmes, n'avait plus sa belle confiance de la nuit pr?c?dente.
en
It did not skirt the resting-place, and Kim, trudging beside a baggage-cart under fire of comments from soldiers' wives, was not so confident as over-night.
eu
Ondo bijilatuta zegoela deskubritu zuen: aita Victor alde batean, eta Mr Bennett bestean.
es
Adem?s, pronto not? que era objeto de una estrecha vigilancia... El padre V?ctor por un lado y el se?or Bennett por el otro.
fr
Il s'aper?ut qu'on le surveillait ?troitement-le p?re Victor d'un c?t? et M. Bennett de l'autre.
en
He discovered that he was closely watched-Father Victor on the one side, and Mr. Bennett on the other.
eu
Eguerdiaren ondoren gelditu egin zen taldea.
es
Hacia el mediod?a la columna se par? de repente.
fr
Avant midi la colonne fit halte.
en
In the forenoon the column checked.
eu
Zerbitzari batek, gamelu gainean, gutun bat eman zion koronelari.
es
Un ordenanza montado sobre un camello, tra?a una carta para el coronel.
fr
Une estafette ? dos de chameau tendit au colonel une lettre.
en
A camel-orderly handed the Colonel a letter.
eu
Koronelak irakurri eta komandante batekin hitz egin zuen.
es
?ste la ley? y habl? con un comandante.
fr
Il la lut et parla au major.
en
He read it, and spoke to a major.
eu
Kilometro erdi bat atzerago, Kimek marmar zakar eta alai bat entzun zuen hauts loditik berarenganaino zetorrela.
es
A una media milla por detr?s, Kim oy? un ronco y alegre clamor que se propag? hasta ?l a trav?s de la espesa polvareda.
fr
D'un demi-mille en arri?re, Kim entendit une clameur rauque et joyeuse, qui roula jusqu'? lui ? travers la poussi?re compacte.
en
Half a mile in the rear, Kim heard a hoarse and joyful clamour rolling down on him through the thick dust.
eu
Orduan norbaitek bizkarrean jo zuen, oihuka:
es
?ste not? que alguien le tocaba en la espalda, gritando:
fr
Puis quelqu'un lui frappa sur l'?paule, en s'?criant :
en
Then some one beat him on the back, crying:
eu
-Esaguzu nola jakin duzun, deabru txiki hori!
es
-?Dinos c?mo lo supiste, diablillo del infierno!
fr
" Dis-nous comment tu le savais, petit supp?t de Satan ?
en
'Tell us how ye knew, ye little limb of Satan?
eu
Aita, ea zuri esaten dizun.
es
Padre, pruebe usted a ver si lo hace hablar.
fr
Mon p?re, voyez s'il y a moyen de le lui faire dire.
en
Father dear, see if ye can make him tell.'
eu
Zaldi txiki bat jarri zitzaion Kimi ondoan, eta apaizaren zelaren pareraino eraman zuen.
es
Un poni se coloc? a su lado y Kim sinti? que lo alzaban hasta la perilla de la montura del cura.
fr
" Un poney vint se ranger contre Kim, et il se sentit hiss? par le pr?tre sur l'ar?on de la selle.
en
A pony ranged alongside, and he was hauled on to the priest's saddle-bow.
eu
-Hara, seme, bart egin zenuen iragarpena egia bihurtu da.
es
-Ahora vemos, hijo m?o, que tu profec?a de anoche ha resultado verdad.
fr
" Voici, mon fils, que ta proph?tie de la nuit derni?re se trouve accomplie.
en
'Now, my son, your prophecy of last night has come true.
eu
Bihar Umballan frenterako itsasoratzeko agindua daukagu.
es
Tenemos orden de embarco ma?ana en Ambala en el tren con destino al frente.
fr
Nous avons re?u l'ordre d'embarquement pour demain ? Umballa.
en
Our orders are to entrain at Umballa for the front to-morrow.'
eu
- Zer da hori?
es
- ?Qu? es eso?
fr
On va au " front ". - Qu'est-ce que ?a veut dire ?
en
 
eu
-esan zuen Kimek, "frente" eta "itsasoratu" hitzak berriak gertatzen zitzaizkion eta.
es
-pregunt? Kim, porque embarco y frente eran palabras desconocidas para ?l.
fr
" demanda Kim, pour qui les mots " front " et " embarquement " ?taient des nouveaut?s.
en
'What is thatt?' said Kim, for 'front' and 'entrain' were newish words to him.
eu
-Zure gerrara goaz.
es
-Que vamos a la guerra, como t? la llamas.
fr
" Nous allons ? la guerre, comme tu l'as dit.
en
'We are going to "thee war," as you called it.'
eu
-Jakina bada, gerrara zoaztela.
es
-Claro que van ustedes a la guerra.
fr
-Sans doute, vous allez ? la guerre.
en
'Of course you are going to thee war.
eu
Esan nuen bart.
es
Ya lo dije anoche.
fr
Je l'ai dit hier au soir.
en
I said last night.'
eu
-Halaxe da, bai. Baina, deabru arrania, nola zenekien zuk hori?
es
-Lo dijiste, pero, por todos los diablos, ?c?mo lo sab?as?
fr
mais, Puissances des T?n?bres, comment le savais-tu ? "
en
'Ye did; but, Powers o' Darkness, how did ye know?'
eu
Distiraka jarri zitzaizkion begiak Kimi. Ezpainak itxi zituen, buruari eragin, eta itxura misteriotsua hartu.
es
Los ojos de Kim resplandecieron, mientras que con los labios apretados y la cabeza baja pensaba en cosas imposibles de expresar.
fr
Les yeux de Kim ?tincel?rent. Il serra les l?vres, hocha la t?te, et prit un air d'ineffable myst?re.
en
Kim's eyes sparkled. He shut his lips, nodded his head, and looked unspeakable things.
eu
Kaperauak aurrera egin zuen hautsetan, soldadu, sarjentu eta subalternoak elkarri keinuak egiten zizkioten artean, mutila seinalatuz.
es
El capell?n avanz? a trav?s del polvo, y tanto los soldados como los sargentos y los subalternos se llamaban mutuamente la atenci?n sobre el muchacho.
fr
Le chapelain avan?ait dans la poussi?re, et les troupiers, sergents, sous-lieutenants, se d?signaient l'un ? l'autre l'enfant.
en
The chaplain moved on through the dust, and privates, sergeants, and subalterns called one another's attention to the boy.
eu
Koronelak, zutabearen buruan, jakin-minez begiratzen zion:
es
El coronel, que estaba a la cabeza de la columna, lo mir? con curiosidad.
fr
Le colonel, en t?te de la colonne, le regarda d'un ?il curieux.
en
The Colonel, at the head of the column, stared at him curiously.
eu
-Bazarreko zurrumurruak izango ziren noski-esan zuen-;
es
-Probablemente-dijo-ser?a alg?n rumor del bazar.
fr
" Probablement quelque rumeur de bazar, dit-il ;
en
'It was probably some bazar rumour,' he said;
eu
baina hala ere...
es
Pero aun as?...
fr
 
en
 
eu
-eskuan zeukan paperari begiratu zion-.
es
-a?adi? refiri?ndose al papel que ten?a en la mano-?que me ahorquen si lo entiendo!
fr
mais m?me... (Il se reporta au papier qu'il tenait ? la main.) Dieu me confonde !
en
'but even then-' He referred to the paper in his hand.
eu
Deabru arrania, azken berrogeita zortzi ordu hauetan hartu dute eta erabakia!
es
?Esto no se ha decidido hasta hace unas cuarenta y ocho horas!
fr
La chose n'a ?t? d?cid?e que dans ces derni?res quarante-huit heures.
en
'Hang it all, the thing was only decided within the last forty-eight hours.'
eu
-Zu bezalako beste asko al dira Indian? -galdetu zion aita Victorrek-, ala lusus naturae izateko bidean zaude?
es
-?Hay mucha gente como t? en la India? -pregunt? el padre V?ctor-.
fr
-Est-ce qu'il y en a beaucoup comme toi dans l'Inde ? demanda le p?re Victor, ou n'es-tu par hasard qu'un lusus naturae !
en
'Are there many more like you in India?' said Father Victor, 'or are you by way o' being a lusus natur??'
eu
- Orain badakizue;
es
?O es que eres un lusus naturae ?
fr
 
en
 
eu
utziko al dizkidazue agurearengana itzultzen?
es
-Ahora que ha resultado verdad lo que dije-interrumpi? el muchacho-, ?me dejar?n ustedes volver para buscar a mi viejo?
fr
-Maintenant que je vous l'ai dit, d?clara l'enfant, voulez-vous me laisser retourner avec mon vieil homme ?
en
'Now I have told you,' said the boy, 'will you let me go back to my old man?
eu
Kuluko emakume horrekin ez badago, beldur naiz ez ote den hilko.
es
Como no se haya quedado con la mujer de Kul?, temo que se muera.
fr
S'il n'est pas rest? avec cette femme de Kulu, je crains qu'il ne meure.
en
If he has not stayed with that woman from Kulu, I am afraid he will die.'
eu
-Ikusi nuenagatik, zu bezain ederki ardura daiteke hura bere buruaz.
es
-Por lo que he podido apreciar al verlo, creo que es tan capaz de cuidar de s? mismo como t?.
fr
-D'apr?s ce que j'en ai vu, il est capable de se tirer d'affaire aussi bien que toi.
en
'By what I saw of him he's as well able to take care of himself as you.
eu
Ez.
es
No.
fr
Non.
en
No.
eu
Zortea ekarri diguzu, eta guk gizon egingo zaitugu.
es
Nos has tra?do suerte y vamos a hacer de ti un hombre.
fr
Tu nous as port? la veine, et nous ferons de toi un homme.
en
Ye've brought us luck, an' we're goin' to make a man of you.
eu
Zure intendentzi gurdira itzuliko zaitut orain, eta iluntzean zatoz nigana.
es
Te llevar? al carro de bagajes y volver? a verte esta tarde.
fr
Maintenant je te ram?ne ? ton fourgon, et tu viendras me voir ce soir. "
en
I'll take ye back to your baggage-cart and ye'll come to me this evening.'
eu
Handik aurrera Kimek konplituz inguratuta ikusi zuen bere burua ehunka gizonen artean.
es
Durante el resto del d?a Kim fue objeto de distinguida consideraci?n por parte de algunos centenares de hombres blancos.
fr
Tout le reste de la journ?e Kim se sentit un objet de consid?ration particuli?re aux yeux de quelques centaines d'hommes blancs.
en
For the rest of the day Kim found himself an object of distinguished consideration among a few hundred white men.
eu
Ez kanpamenduan nola agertu zen, nola jakin zen nor zuen aita, ezta iragarpenak ere, ez zuten batere galdu ahoz aho igarotzean.
es
La historia de su aparici?n en el campamento, el descubrimiento de su parentesco y su profec?a no perdieron inter?s al ser repetidos de boca en boca.
fr
L'histoire de son apparition au camp, la d?couverte de son origine, et sa proph?tie n'avaient rien perdu ? passer de bouche en bouche.
en
The story of his appearance in camp, the discovery of his parentage, and his prophecy, had lost nothing in the telling.
eu
Emakume zuri, handi batek, oheko arropa mordo baten gainean eserita, misteriotsuki galdetu zion ea senarra gerratik itzuliko zela uste al zuen.
es
Una mujer blanca y gorda hasta la deformidad que estaba sentada sobre un mont?n de ropa de cama, le pregunt? misteriosamente si cre?a que su marido regresar?a de la guerra.
fr
Une grosse femme blanche informe, du haut d'une pile de matelas, lui demanda en grand myst?re s'il pensait que son mari reviendrait de la guerre.
en
A big, shapeless white woman on a pile of bedding asked him mysteriously whether he thought her husband would come back from the war.
eu
Kim serio-serio pentsatzen jardun ondoren, baietz esan zion, eta emakumeak jaten eman zion.
es
Kim reflexion? gravemente y contest? que s?, y la mujer le dio de comer.
fr
Kim r?fl?chit gravement et d?clara que oui. L?-dessus la femme lui donna ? manger.
en
Kim reflected gravely, and said that he would, and the woman gave him food.
eu
Alderdi askotatik, segizio handiak, tarteka-tarteka musika joaz, hain erraz hitz egin eta barre egiten zuen jendetza hark Lahoreko jaialdi bat zirudien.
es
Esa alegre comitiva, en la que de vez en cuando sonaba la m?sica, esa multitud que hablaba y re?a con tanta facilidad, le recordaba en muchos aspectos las fiestas de la ciudad de Lahore.
fr
? beaucoup d'?gards cette longue procession de gens o?, par intervalles, on jouait de la musique-cette foule qui causait et riait si librement-rappelait quelque f?te dans la cit? de Lahore.
en
In many respects, this big procession that played music at intervals-this crowd that talked and laughed so easily-resembled a festival in Lahore city.
eu
Ordura arte behintzat, lan gogorrik ez zen inon ageri, eta Kimek ikuskizunari begira egotea erabaki zuen.
es
Adem?s, como hasta entonces no se notaban indicios de tener que efectuar trabajos duros, decidi? conceder al espect?culo toda su atenci?n.
fr
Jusque-l?, nulle apparence de travail un peu rude ? fournir. Il r?solut d'accorder au spectacle son patronage.
en
So far, there was no sign of hard work, and he resolved to lend the spectacle his patronage.
eu
Iluntzean musika bandak etorri zitzaizkien harrera egitera, eta Maverickekin joan ziren kanpamenduraino musika joka, Umballako geltokitik bertan.
es
Por la noche salieron a buscarlos otras bandas de m?sica, que acompa?aron a los Mavericks hasta su campamento, situado cerca de la estaci?n de ferrocarril de Ambala.
fr
Le soir, des musiques s'en vinrent ? leur rencontre, qui escort?rent les Mavericks jusqu'au camp, pr?s de la gare d'Umballa.
en
At evening there came out to meet them bands of music, and played the Mavericks into camp near Umballa railway station.
eu
Gau interesgarria izan zen hura.
es
Aquella noche fue interesant?sima.
fr
Ce fut une nuit int?ressante.
en
That was an interesting night.
eu
Beste errejimenduetako gizonak etorri zitzaizkien Maverickei bisita egitera.
es
Los soldados de los dem?s regimientos acud?an a visitar a los Mavericks.
fr
Des hommes appartenant ? d'autres r?giments vinrent rendre visite aux Mavericks.
en
Men of other regiments came to visit the Mavericks.
eu
Maverickak ere bisitaldiak egiten ibili ziren.
es
Los Mavericks, por su parte, sal?an tambi?n a hacer visitas.
fr
Ceux-ci all?rent faire des visites pour leur propre compte.
en
The Mavericks went visiting on their own account.
eu
Haien bila zihoazen soldadu taldeek, itzularazteko, gauza bera egiten ari ziren errejimendu ezezagunetako taldeekin egin zuten topo;
es
Las patrullas destacadas para hacerlos regresar se encontraron con las de otros regimientos, encargados del mismo cometido;
fr
Leurs piquets, d?tach?s pour les ramener, rencontr?rent des piquets de r?giments ?trangers d?l?gu?s au m?me office ;
en
Their pickets hurried forth to bring them back, met pickets of strange regiments on the same duty;
eu
eta segituan, turutak jo eta jo hasi ziren beste talde eta ofizialei deika, iskanbila baretu asmoz. Mantendu beharra zeukaten Maverickek betidanik zeukaten gartsu fama.
es
al final, las trompetas tocaron llamada furiosamente, convocando a m?s patrullas con sus oficiales para dominar el tumulto.
fr
et, au bout d'un certain temps, les clairons sonn?rent ? tue-t?te pour r?clamer du renfort en fait de piquets et des officiers pour contenir le tumulte.
en
and, after a while, the bugles blew madly for more pickets with officers to control the tumult.
eu
Biharamunean halere itxura eta egoera ezin hobean formatu zuten kaian; eta Kim ere, atzean utzi baitzuten gaixo, emakume eta mutikoekin, hantxe ageri zen agur esaten oihuka, asaldatuta, trenak abiatzerakoan. Sahibak bezala bizitzea ordura arte behintzat entretenitua izan zen;
es
Los Mavericks ten?an que mantener la reputaci?n de juerguistas, pero a la ma?ana siguiente se presentaron correctamente formados en los andenes de la estaci?n, y Kim, que se quedaba con las mujeres, los enfermos y los ni?os, se sorprendi? a s? mismo despidi?ndolos con gritos de entusiasmo, mientras el tren se alejaba.
fr
Les Mavericks avaient une r?putation d'entrain ? sauvegarder. Mais ils ne s'en rang?rent pas moins sur le quai de la gare, le matin suivant, en forme et condition parfaites ;
en
The Mavericks had a reputation for liveliness to live up to. But they fell in on the platform next morning in perfect shape and condition;
eu
baina Kimek zuhurtasunez ukitzen zuen bizimodu hura.
es
La vida de sahib no carec?a de encantos hasta el momento, pero los saboreaba con gran precauci?n.
fr
et Kim, qu'on laissait derri?re, avec les malades, les femmes et les enfants, se surprit ? vocif?rer des adieux fr?n?tiques, tandis que le train s'?loignait.
en
and Kim, left behind with the sick, women, and boys, found himself shouting farewells excitedly as the trains drew away.
eu
Gero itzuli egin zen mutil danbor-jole baten ardurapean, barraka huts, kareztatuetara; zabor, soka eta paperez zeukan lurra estalita;
es
Despu?s de la despedida lo obligaron a ir bajo la custodia de un tamborcillo a unos acuartelamientos vac?os de paredes encaladas, los suelos cubiertos de broza , bramantes y papeles;
fr
La vie de sahib, jusque-l?, ne manquait pas de charme, mais il n'y touchait encore qu'avec pr?caution.
en
Life as a Sahib was amusing so far; but he touched it with a cautious hand.
