Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Ulenspiegelen elezaharra, Charles de Coster / Koldo Izagirre (Elkar/Alberdania, 2007
)
eu
47
es
XLVII
fr
XLVII
en
XLVII
eu
Bitarte hartan Kathelinek Borgerhouten jarraitzen zuen, eta inguruetan ibiltzen zen hara eta hona, esanez:
es
Mientras tanto, Catalina, que no hab?a abandonado Borgerhout, no cesaba de vagar por los alrededores, diciendo siempre:
fr
Cependant Katheline, qui n'avait point quitt? Borgerhout, ne cessait de vaguer dans les environs, disant toujours :
en
Meanwhile Katheline, who had not left Borgerhout, never ceased from wandering through the outskirts of the place, still saying:
eu
"Hanske, ene gizona, sua isiotu didate buruan:
es
"Hanske, hombre m?o, ellos han hecho fuego sobre mi cabeza;
fr
" Hanske, mon homme, ils ont fait du feu sur ma t?te :
en
"Hanske, my man, they have made a fire upon my head:
eu
egin iezadazu zulo bat arima irten dadin.
es
haz un agujero en ella para que mi alma salga.
fr
fais-y un trou afin que mon ?me sorte.
en
make a hole in it that my soul may win out.
eu
Otx!
es
?Ay!
fr
Las !
en
Alas!
eu
joka ari da beti, eta kolpe guztiak dira mingarriak".
es
Golpea all? siempre y cada golpe produce agudo dolor."
fr
elle y frappe toujours et ? chaque coup c'est cuisante douleur.
en
it beats ever against it and with every blow it is a cruel pang."
eu
Eta Nelek zaindu egiten zuen zorotasun hartan, eta haren ondoan bere lagun Ulenspiegelez gomutatzen zen atsekabeturik.
es
Y Nele la vigilaba en su locura, y junto a ella pensaba, dolida, en su amigo Ulenspiegel.
fr
" Et Nele la soignait en sa folie, et pr?s d'elle songeait dolente ? son ami Ulenspiegel.
en
And Nele tended her in her madness, and by her side thought sadly of her friend Ulenspiegel.
eu
Eta Dammen berriz, Claes arbazta sortak lotzen ari zen, ika-tza saltzen eta goibeltasunean sartzen, pentsatuz Ulenspiegel de-serritua ezingo zela luzaz etxolara itzuli.
es
Y en Damme, Claes ataba sus haces de le?a, vend?a su carb?n y, a menudo, sent?ase melanc?lico, pensando que Ulenspiegel, el desterrado, no podr?a en mucho tiempo volver a la choza.
fr
Et ? Damme Claes liait ses cotrets, vendait son charbon et maintes fois entrait en m?lancolie, songeant qu'Ulenspiegel le banni ne pourrait de longtemps rentrer en la chaumine.
en
And at Damme Claes tied his faggots, sold his charcoal, and many times fell into melancholy, thinking that the banished Ulenspiegel could not for long and long come back to their cottage.
eu
Soetkin leihoan egoten zen egun osoan, bere seme Ulenspiegel ikusten ote zuen.
es
Soetkin se pasaba todo el d?a a la ventana, mirando por si ve?a llegar a su hijo Ulenspiegel.
fr
Soetkin se tenait tout le jour a la fen?tre, regardant si elle ne verrait point venir son fils Ulenspiegel.
en
Soetkin stayed all day long at the window, looking if she would not see her son Ulenspiegel coming.
eu
Beronek, Kolonia ingurura iritsita, lorategiak gobernatzeko gogoa zeukala iritzi zion.
es
Este, habiendo llegado a los alrededores de Colonia, sinti? deseo de dedicarse a cultivar jardines.
fr
Celui-ci, ?tant arriv? aux environs de Cologne, songea qu'il avait pr?sentement le go?t de cultiver les jardins.
en
The latter, being arrived in the neighbourhood of Cologne, thought that for the moment he had a fancy for gardening.
eu
Jan de Zuursmoel-engana jo zuen, bere burua morroi eskaintzeko; gizon hau urkatua izateko puntuan egon zen landsknecht-en kapitaina zen garaian, eta benetako izua zion orduan flandrieraz kennip esaten zitzaion kalamuari.
es
Fue a ofrecerse en calidad de mozo a Jan de Zuursmoel, que siendo capit?n de lansquenetes hab?a estado a punto de ser ahorcado, y sent?a verdadero horror por el c??amo que en lenguaje flamenco era designado entonces con la palabra kennip.
fr
Il s'alla offrir en qualit? de gar?on ? Jan de Zuursmoel, lequel ?tant capitaine de landsknechts, avait failli ?tre pendu faute de ran?on et avait en grande horreur le chanvre qui, en langage flamand, se disait alors kennip.
en
He went and offered himself as servant to Jan of Zuursmoel, who being a captain of landsknechts, had narrowly escaped hanging in default of ransom and had an utter horror of hemp, which in the Fleming tongue was then called kennip.
eu
Halako batean, Jan de Zuursmoel honek, Ulenspiegeli erakutsi guran zelakoa zen egin beharreko lana, bere barrutegiaren kabura eroan zuen, eta han golde bat lur ikusi zuten, barrutegiaren ondoan, dena kennip berdez landatua.
es
Un d?a, Jan de Zuursmoel, queriendo ense?ar a Ulenspiegel el trabajo que ten?a que hacer, le llev? al fondo de su cercado, y all?, junto a la cerca, vieron una yugada de tierra toda plantada de verde kennip (c??amo).
fr
Un jour, Jan de Zuursmoel, voulant montrer ? Ulenspiegel la besogne ? faire, le mena au fond de son clos et l? ils virent un journal de terre, voisin du clos, tout plant? de vert kennip.
en
One day, Jan of Zuursmoel, wishing to show Ulenspiegel his tasks, brought him to the end of his garden and there they saw a cantle of land, next to the garden, all planted over with green kennip.
eu
Jan de Zuursmoelek Ulenspiegeli:
es
Jan de Zuursmoel dijo a Ulenspiegel:
fr
Jan de Zuursmoel dit ? Ulenspiegel :
en
Jan of Zuursmoel said to Ulenspiegel:
eu
-Landare itsusi hau ikusten duzun guztietan, lotsagarriro behar duzu iraindu, hauxe delako gurpilean eta urkabean erabiltzen dena.
es
-Cada vez que veas esta horrible planta, es preciso que te ensucies en ella, porque es la que sirve para las ruedas y las horcas.
fr
-Chaque fois que tu verras de cette laide plante, il la faut vilipender honteusement, car c'est elle qui sert aux roues et aux potences.
en
"Every time you see this ugly plant, you must entreat it shamefully, for this it is that serveth for rack and gallows."
eu
-Irainduko dut-erantzun zuen Ulenspiegelek.
es
-Me ensuciar? en ella-respondi? Ulenspiegel.
fr
-Je la vilipendrai, r?pondit Ulenspiegel.
en
"I will shamefully entreat it," replied Ulenspiegel.
eu
Behin, Jan de Zuursmoel jan-lagun batzuekin mahaian zegoela, honela esan zion sukaldariak Ulenspiegeli:
es
Estando un d?a a la mesa Jan de Zuursmoel, con algunos convidados, el cocinero dijo a Ulenspiegel:
fr
Jan de Zuursmoel, ?tant un jour ? table avec quelques amis de gueule, le cuisinier dit ? Ulenspiegel :
en
Jan of Zuursmoel being one day at table with certain gourmand friends of his, the cook said to Ulenspiegel:
eu
-Zoaz bodegara eta har ezazu zenipp-a-alegia, ekar zezala ziapea.
es
-Ve a la bodega y coge zennip (mostaza).
fr
-Va dans la cave et prends-y du zennip, qui est de la moutarde.
en
"Go to the cellar and get some zennip," which is mustard.
eu
Ulenspiegelek, zennip ordez kennip ulertu baitzuen maltzurrak, lotsagarriro iraindu zuen zennip potoa bodegan, eta mahaira ekarri zuen, ez barrerik egin barik. -Zertan egiten duzu barre?
es
Ulenspiegel, oyendo maliciosamente kennip en lugar de zennip lleg? a la bodega, se ensuci? en el tarro de zennip y volvi? para llevarlo a la mesa, no sia sonre?r. -?Por qu? te r?es?
fr
Ulenspiegel, entendant malicieusement kennip au lieu de zennip, vilipenda honteusement le pot de zennip dans la cave et revint le porter sur la table, non sans rire.
en
Ulenspiegel, cunningly taking it kennip instead of zennip, foully and shamefully entreated the pot of zennip in the cellar and came back to put it on the table, not without laughing.
eu
-galdetu zion Jan de Zuursmoel-ek-.
es
-pregunt? Jan de Zuutsmoel-.
fr
-Pourquoi ris-tu ? demanda Jan de Zuursmoel.
en
"Why are you laughing?" asked Jan of Zuursmoel.
eu
Uste duzu brontzezkoak direla gure sudurrak?
es
?Piensas que nuestras narices son de bronce?
fr
Penses-tu que nos naseaux soient d'airain ?
en
"Do you think that our nostrils are made of brass?
eu
Jan ezazu zennip hau, zuk zeuk ondu duzunez.
es
C?mete ese zennip, puesto que t? mismo te lo has preparado.
fr
Mange de ce zennip, puisque toi-m?me tu l'as pr?par?.
en
Eat of this zennip, since it is you that dressed it yourself."
eu
-Gurago dut parrilakoa kanelaz-erantzun zion Ulenspiegelek.
es
-Me gusta m?s la carne asada con canela-respondi? Ulenspiegel.
fr
-J'aime mieux des grillades ? la cannelle, r?pondit Ulenspiegel.
en
"I like better things grilled with cinnamon," answered Ulenspiegel.
eu
Jotzeko altxatu zen Jan de Zuursmoel.
es
Jan de Zuursmoel se levant? para pegarle.
fr
Jan de Zuursmoel se leva pour le battre.
en
Jan of Zuursmoel got up to beat him.
eu
-Lotsagarrikeria dago ziape poto honetan.
es
-Hay-dijo-porquer?a en este tarro de mostaza.
fr
-Il y a, dit-il, du vilipendement dans ce pot de moutarde.
en
"There is," said he, "foulness in this pot of mustard."
eu
-Baes-erantzun zuen Ulenspiegelek-, ez zara oroitzen zure ortuaren azkeneraino lagundu nizun egun hartaz?
es
-Se?or amo-replic? Ulenspiegel-?nu os acord?is del d?a en que os acompa?? hasta, lo ?ltimo de vuestro huerto?
fr
-Baes, r?pondit Ulenspiegel, ne vous souvient-il plus du jour o? j'allais vous suivant au bout de votre clos ?
en
"Baes," said Ulenspiegel, "have you no mind of the day when I went at your heels to the far end of your garden?
eu
Han, zennipa erakutsi zenidan esanez "Landare hau ikusten duzun guztietan, lotsagarriro behar duzu iraindu, hauxe delako gurpilean eta urkabean erabiltzen dena".
es
All? me dijisteis mostr?ndome el zennip: "Donde quiera que veas esta planta, ensuc?ate en ella, porque es la que sirve para las ruedas y las horcas."
fr
L?, vous me dites, en me montrant le zennip :
en
There, you bade me, showing the zennip:
eu
Iraindu egin dut, baes, laido handian iraindu dut;
es
Yo lo he hecho as?, se?or;
fr
" Partout ou tu verras cette plante, vilipende-la honteusement, car c'est elle qui sert aux roues et aux potences. " Je la vilipendai, baes, je la vilipendai avec grand affront ;
en
'Everywhere you see that plant, entreat it foully, for this it is that serveth for rack and gallows.' I did entreat it so, baes, I did entreat it shamefully with great affronting;
eu
ez nazazula zigortu esana egiteagatik.
es
no vay?is a matarme por mi obediencia.
fr
n'allez pas me meurtrir pour mon ob?issance.
en
do not now go to murder me for my obedience."
eu
-Nik kennip esan nizun, eta ez zennip-egin zuen oihu Jan de Zuursmoelek, haserre.
es
-Yo dije kennip y no zennip-grit? furioso Jan Zuursmoel.-Se?or:
fr
-J'ai dit kennip et non zennip, s'?cria furieusement Jan de Zuursmoel
en
"I said kennip and not zennip," shouted Jan of Zuursmoel in a fury.
eu
-Baes, zennip esan duzu eta ez kennip-entzun zion Ulenspiegelek.
es
dijisteis zennip y no kennip-repiti? Ulenspiegel.
fr
-Baes; vous avez dit zennip et non kennip, repartit Ulenspiegel.
en
"Baes, you said zennip and not kennip," retorted Ulenspiegel.
eu
Luzaz aritu ziren horrela agiraka, Ulenspiegel apalki mintzo zela, Jan de Zuursmoel arranoen antzera garrasika, eta zennip, kennip, kemp, zemp, zemp, kemp, zemp nahastuz, zetazko mataza bihurrikatua legez.
es
Disputaron as? durante largo rato, Ulenspiegel hablando humildemente, Jan de Zuursmoel graznando como un ?guila y mezclando las palabras zennip, kennip, kem, zemp, zemp, kem, zemp, como una madeja.
fr
Ils se disput?rent ainsi pendant longtemps, Ulenspiegel parlant humblement ; Jan de Zuursmoel criant comme un aigle et m?lant ensemble zennip, kennip, kemp, zemp, zemp, kemp, zemp, comme un ?cheveau de soie torse.
en
Thus they argued loud and long, Ulenspiegel speaking humbly, Jan of Zuursmoel screaming like an eagle and mixing up zennip, kennip, kemp, zemp, zemp, kemp, zemp, like a skein of ravelled silk.
eu
Eta gomitatuek barre egiten zuten dominikoen saiheskiak eta inkisitoreen giltzurrunak jango balituzte moduan.
es
Y los convidados re?an como demonios que comiesen chuletas de dominicos y ri?ones de inquisidores.
fr
Et les convives riaient comme des diables mangeant des c?telettes de dominicains et des rognons d'inquisiteurs.
en
And the guests laughed like devils eating cutlets of Dominican friars and inquisitors' kidneys.
eu
Baina Ulenspiegelek utzi egin behar izan zuen Jan de Zuurs-moel.
es
Pero Ulenspiegel tuvo que dejar a Jan de Zuursmoel.
fr
Mais Ulenspiegel dut quitter Jan de Zuursmoel.
en
But Ulenspiegel must needs leave Jan of Zuursmoel.
eu
48
es
XLVIII
fr
XLVIII
en
XLVIII
eu
Nele ederto atsekabetua zegoen orduan ere beragatik eta bere ama zoratuagatik.
es
Nele estaba siempre muy pesarosa, por s? misma y por el alocamiento de su madre.
fr
Nele ?tait toujours bien marrie pour elle-m?me et sa m?re affol?e.
en
Nele was still always miserable for the sake of herself and her witless mother.
eu
Ulenspiegel jostundegi batean hasi zen, eta honela esan zion jostunak:
es
Ulenspiegel entr? a servir a un sastre que le dijo:
fr
Ulenspiegel se loua ? un tailleur qui lui dit :
en
Ulenspiegel hired himself to a tailor who said to him:
eu
-Josten duzunean, josi ezazu zarraturik, nik ezer ikus ez dezadan.
es
-Cuando cosas, cose cerrado, a fin de que no vea yo nada.
fr
-Lorsque tu coudras, couds serr?, afin que je n'y voie rien.
en
"When you sew, sew close, so that I can see nothing."
eu
Ulenspiegel upel baten azpira joan zen, eta hantxe hasi zen josten.
es
Ulenspiegel fue a sentarse bajo un tonel y all? comenz? la costura.
fr
Ulenspiegel alla s'asseoir sous un tonneau et l? commen?a ? coudre.
en
Ulenspiegel went and sat under a cask and there began to sew.
eu
-Ez da hori esan gura dudana-egin zuen oihu jostunak.
es
-No es eso lo que quiero decir-exclam? el sastre.
fr
-Ce n'est pas cela que je veux dire, cria le tailleur.
en
"That is not what I mean," cried the tailor.
eu
-Upel batean zarratu naiz, zelan gura duzu ezer ikus dezadan?
es
-Me encierro en un tonel. ?C?mo quereis que se vea all??
fr
-Je me serre en un tonneau ;
en
"I am close in a cask;
eu
-esan zion Ulenspiegelek.
es
-respondi? Ulenspiegel.
fr
comment voulez-vous que l'on y voie ? r?pondit Ulenspiegel.
en
how do you think any one can see in it?" answered Ulenspiegel.
eu
-Zatoz-agindu zion jostunak-, jarri zaitez mahaian eta josi itzazu puntuak zarraturik bata bestearen ondoan, eta egizu soinekoa otso hau lakoa.
es
-Ven-a?adi? el sastre-; si?ntate en la mesa y da los puntos cerrados, el uno junto al otro, y haz la prenda como este lobo-.
fr
-Viens, dit le tailleur, rassieds-toi l? sur la table et pique tes points serres l'un pr?s de l'autre, et fais l'habit comme ce loup. -Loup ?tait le nom d'un justaucorps de paysan.
en
"Come," said the tailor, "take your seat there on the table and make your stitches close one to the other and make the coat like this wolf--" wolf was the name of a peasant's jerkin.
eu
Nekazarien atorra baten izena zen otsoa.
es
Lobo era el nombre de una casaca de aldeano.
fr
Ulenspiegel prit le justaucorps, le tailla en pi?ces et le cousit de fa?on ? lui donner la ressemblante figure d'un loup.
en
Ulenspiegel took the jerkin, cut it in pieces and sewed it so as to give it the semblance and shape of a wolf.
eu
Hartu zuen atorra Ulenspiegelek, ebaki zuen txataletan eta otso baten itxuran josi zuen ostera.
es
Ulenspiegel cogi? la tela, la cort? en pedazos y la cosi? de modo que resultase parecida a la figura de un lobo.
fr
-Qu'as-tu fait, de par le diable ? -Un loup, r?pondit Ulenspiegel.
en
"What have you made, in the devil's name?" "A wolf," replied Ulenspiegel.
eu
Hori ikusita, jostunak oihuka:
es
El sastre, viendo esto, exclam?:
fr
-M?chant gausseur, repartit le tailleur, je t'avais dit un loup, c'est vrai, mais tu sais que loup se dit d'un justaucorps de paysan.
en
"Evil mocker," said the tailor, "I had told you a wolf, it is true, but you know that wolf is said of a peasant's jerkin."
eu
-Zer egin duzu, alanzankoa?
es
-?Qu? has hecho?
fr
Quelque temps apr?s il lui dit :
en
Sometime after he said:
eu
-Otso bat-erantzun zuen Ulenspiegelek.
es
Maldito sea el demonio.
fr
Le tailleur vint au bruit.
en
The tailor came down to the noise.
eu
-Barrabana ez bestea!
es
-Un lobo-respondi? Ulenspiegel.
fr
-Est-ce l? un m?chant tour ? r?pondit Ulenspiegel.
en
"Is that an ill trick?" answered Ulenspiegel.
