Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Parmako kartusia, Stendhal / Jon Muñoz (Elkar/Alberdania, 2007
)
eu
Hainbatetan ahaztu zitzaion Cleliari bere botoa betetzea:
es
 
fr
 
en
 
eu
Fabriceren bihotzondoan zer gertatzen zen jakiteko irrikaz, berarengan begira-begira jarriak zeuzkan begiak.
es
Olvid? varias veces lo que deb?a a su voto, y en su deseo de adivinar lo que pasaba en el coraz?n de Fabricio, no pudo menos de mirarle.
fr
Plusieurs fois elle oublia ce qu'elle devait ? son v?u: dans son d?sir de deviner ce qui se passait dans le c?ur de Fabrice, elle fixait les yeux sur lui.
en
More than once she forgot what she owed to her vow: in her desire to read what was going on in Fabrizio's heart, she fixed her eyes on him.
eu
Printzearen jokoa bukatu zenean, damak altxatu egin ziren afaltokira joateko.
es
Terminado el juego del pr?ncipe, las damas se levantaron para pasar al comedor.
fr
Le jeu du prince termin?, les dames se lev?rent pour passer dans la salle du souper.
en
The Prince's game ended, the ladies rose to go into the supper-room.
eu
Nahaspila pixka bat sortu zen.
es
Se produjo un poco de desorden.
fr
Il y eut un peu de d?sordre.
en
There was some slight confusion.
eu
Fabrice Cleliarengandik hurbil-hurbil suertatu zen;
es
Fabricio se encontr? de pronto muy cerca de Clelia;
fr
Fabrice se trouva tout pr?s de Cl?lia;
en
Fabrizio found himself close to Clelia;
eu
hartutako erabakitasunean tinko zirauen artean mutilak, baina Cleliak bere soinekoetan jarri ohi zuen perfume leun-leun bat sumatu Fabricek, eta sentipen hark bere buruari hitz emandako guztia deuseztatu zion.
es
estaba todav?a muy resuelto, pero reconoci? un perfume muy tenue que ella pon?a en sus ropas; esta sensaci?n destruy? en un instante todos sus prop?sitos.
fr
il ?tait encore tr?s r?solu, mais il vint ? reconna?tre un parfum tr?s faible qu'elle mettait dans ses robes; cette sensation renversa tout ce qu'il s'?tait promis.
en
his mind was still quite made up, but he happened to recognise a faint perfume which she used on her clothes; this sensation overthrew all the resolutions that he had made.
eu
Cleliarengana hurbildu, eta, ahapeka eta bere buruarekin ari balitz bezala, bi bertso esan zizkion Fabricek, zetazko musuzapi batean brodatua Aintzira Nagusitik Cleliari bidalia zion Petrarkaren sonetotik hartuak:
es
Se acerc? a ella y pronunci? a media voz, como habl?ndose a s? mismo, dos versos de aquel soneto de Petrarca que en otro tiempo le enviara desde el lago Mayor grabado en un pa?uelo de seda:
fr
Il s'approcha d'elle et pronon?a ? demi-voix et comme se parlant ? soi-m?me, deux vers de ce sonnet de P?trarque, qu'il lui avait envoy? du lac Majeur, imprim? sur un mouchoir de soie:
en
He approached her and repeated, in an undertone and as though he were speaking to himself, two lines from that sonnet of Petrarch which he had sent her from Lake Maggiore, printed on a silk handkerchief:
eu
"Herri xeheak dohakabe nintzela uste eta ni zorion betean; orain, aldiz, hona ni asturugaitzean!".
es
-?Cu?n inefable era mi ventura mientras el vulgo me cre?a infortunado, y, ahora, cu?n distinta mi suerte!
fr
-Quel n'?tait pas mon bonheur quand le vulgaire me croyait malheureux, et maintenant que mon sort est chang?!
en
"Nessum visse giammai pi? di me lieto; Nessun vive pi? tristo e giorni e notti."
eu
"Ez, ez da nitaz ahaztu-egin zuen Cleliak bere artean-, pozez gainezka.
es
"No, no me ha olvidado-se dijo Clelia, embelesada de alegr?a-.
fr
"Non, il ne m'a point oubli?e, se dit Cl?lia, avec un transport de joie.
en
"No, he has not forgotten me," Clelia told herself with a transport of joy.
eu
Arima eder hori ez da aldakorra!".
es
?Esta alma hermosa no es inconstante!"
fr
Cette belle ?me n'est point inconstante!"
en
"That fine soul is not inconstant!"
eu
Ez, sekula ez nauzue aldatzen ikusiko, maitatzen irakatsi didazuen begi ederrok.
es
No, no me ver?is jam?s cambiar, hermosos ojos en que aprend? el amor.
fr
Non, vous ne me verrez jamais changer, Beaux yeux qui m'avez appris ? aimer.
en
"Esser p? in prima ogni impossibil cosa Ch'altri che morte od ella sani il colpo Ch'Amor co' suoi begli occhi al cor m'impresse,"
eu
Petrarkaren bi bertso horiek bere buruari errepikatzen ausartu zen Clelia.
es
Clelia se permiti? repetirse a s? misma estos dos versos de Petrarca.
fr
Cl?lia osa se r?p?ter ? elle-m?me ces deux vers de P?trarque.
en
Clelia ventured to repeat to herself these lines of Petrarch.
eu
Afaldu eta berehala erretiratu zen printzesa;
es
La princesa se retir? al terminar la cena.
fr
La princesse se retira aussit?t apr?s le souper;
en
The Princess withdrew immediately after supper;
eu
printzeak beraren geletaraino jarraitu zion, eta ez zen harrera-aretoetan berriz agertu.
es
El pr?ncipe la acompa?? hasta sus habitaciones y no volvi? a aparecer en los salones de recepci?n.
fr
le prince l'avait suivie jusque chez elle, et ne reparut point dans les salles de r?ception.
en
the Prince had gone with her to her room and did not appear again in the reception rooms.
eu
Berri hori zabaldu orduko, denek batera alde egin nahi izan zuten, eta sekulako nahaspila sortu zen gelaurreetan.
es
Tan pronto como se difundi? la noticia, todo el mundo quiso marcharse al mismo tiempo. Se produjo un desorden completo en las antesalas;
fr
D?s que cette nouvelle fut connue, tout le monde voulut partir ? la fois;
en
As soon as this became known, everyone wished to leave at once; there was complete confusion in the ante-rooms;
eu
Fabricerengandik gertu-gertu egokitu berriz ere Clelia, eta, beraren hazpegiei zerien zorigaitz sakona ikustean, mutilaz errukitu zen.
es
Clelia se encontr? muy cerca de Fabricio; el profundo dolor pintado en su fisonom?a le inspir? una gran compasi?n.
fr
il y eut un d?sordre complet dans les antichambres; Cl?lia se trouva tout pr?s de Fabrice;
en
Clelia found herself close to Fabrizio; the profound misery depicted on his features moved her to pity.
eu
-Ahantz dezagun iragana-esan zion Cleliak Fabriceri-, eta gorde ezazu adiskidetasunezko oroitzapen hau.
es
-Olvidemos el pasado-le dijo-y guarde este recuerdo de amistad.
fr
-Oublions le pass?, lui dit-elle, et gardez ce souvenir d'amiti?.
en
"Let us forget the past," she said to him, "and keep this reminder of friendship."
eu
Hitz horiek esanik, mutilak hartzeko moduan jarri zion Cleliak haizemailea.
es
Diciendo estas palabras, coloc? el abanico de manera que Fabricio pudiera cogerlo.
fr
En disant ces mots, elle pla?ait son ?ventail de fa?on ? ce qu'il p?t le prendre.
en
As she said these words, she held out her fan so that he might take it.
eu
Den-dena aldatu zen Fabriceren begietan:
es
Todo cambi? para Fabricio;
fr
Tout changea aux yeux de Fabrice:
en
Everything changed in Fabrizio's eyes;
eu
bat-batean, bestelako gizon bihurtu zen.
es
en un instante se convirti? en otro hombre;
fr
en un instant il fut un autre homme;
en
in an instant he was another man;
eu
Erretiroa bukatu zuela biharamunetik aditzera eman, eta Sanseverina jauregiko bere apartamentu bikainera itzuli zen.
es
al d?a siguiente declar? que su retiro hab?a terminado, y volvi? a ocupar sus magn?ficas habitaciones en el palacio Sanseverina.
fr
d?s le lendemain il d?clara que sa retraite ?tait termin?e, et revint prendre son magnifique appartement au palais Sanseverina.
en
the following day he announced that his retreat was at an end, and returned to occupy his magnificent apartment in the palazzo Sanseverina.
eu
Artzapezpikuak esan eta uste zuenez, Fabrice bere joko-mahaian onartuz printzeak mutilari egindako mesede-erakutsiak burua zeharo galarazi zion santu berri hari.
es
El arzobispo dijo y crey? que la distinci?n que le hiciera el pr?ncipe admiti?ndole en su partida de juego hab?a hecho perder por completo la cabeza a aquel nuevo santo;
fr
L'archev?que dit et crut que la faveur que le prince lui avait faite en l'admettant ? son jeu avait fait perdre enti?rement la t?te ? ce nouveau saint:
en
The Archbishop said, and believed, that the favour which the Prince had shewn him in admitting him to his game had completely turned the head of this new saint:
eu
Dukesak, berriz, berehala sumatu zuen Cleliarekin elkar harturik zegoela Fabrice.
es
la duquesa consider? que estaba de acuerdo con Clelia.
fr
la duchesse vit qu'il ?tait d'accord avec Cl?lia.
en
the Duchessa saw that he had come to terms with Clelia.
eu
Pentsakizun hark zorigaiztoko promesa baten oroitzapenak sortzen zion zorigaitza areagotzen zion, eta, azkenean, gortetik lekutzeko erabakia hartzera bultzatu zuen dukesa.
es
Esta idea, que ven?a a intensificar el sufrimiento producido por el recuerdo de un fatal juramento, acab? de decidirla a ausentarse.
fr
Cette pens?e, venant redoubler le malheur que donnait le souvenir d'une promesse fatale, acheva de la d?terminer ? faire une absence.
en
This thought, coming to intensify the misery that was caused her by the memory of a fatal promise, finally decided her to absent herself for a while.
eu
Jendeak mira egin zion haren erokeriari.
es
Las gentes admiraron su locura.
fr
On admira sa folie.
en
People marvelled at her folly.
eu
Horra!
es
 
fr
 
en
 
eu
Gortetik urruntzea, noiz eta berari egindako mesede-erakutsiak ezin handiagoa zirudienean!
es
?C?mo, alejarse de la corte en el momento en que el favor de que era objeto parec?a ilimitado!
fr
Quoi! s'?loigner de la cour au moment o? la faveur dont elle ?tait l'objet paraissait sans bornes!
en
What! Leave the court at the moment when the favour that she enjoyed appeared to have no bounds!
eu
Honela ari zitzaion kondea bere maitaleari, poz-pozik, garbi ikusi baitzuen ez zegoela batere maitasunik Fabriceren eta dukesaren artean:
es
El conde, completamente feliz desde que ve?a que no hab?a amor entre Fabricio y la duquesa, dijo a su amiga:
fr
Le comte, parfaitement heureux depuis qu'il voyait qu'il n'y avait point d'amour entre Fabrice et la duchesse, disait ? son amie:
en
The Conte, perfectly happy since he had seen that there was no love between Fabrizio and the Duchessa, said to his friend:
eu
-Printze berri hori zeharo bertutetsua da, baina nik umea alaena deitu nion:
es
-Este nuevo pr?ncipe es la virtud en persona, pero yo le he llamado ese ni?o;
fr
-Ce nouveau prince est la vertu incarn?e, mais je l'ai appel? cet enfant:
en
"This new Prince is virtue incarnate, but I have called him that boy:
eu
barkatuko ahal dit inoiz?
es
?me lo perdonar? alg?n d?a?
fr
me pardonnera-t-il jamais?
en
will he ever forgive me?
eu
Bide bakarra ikusten dut berarekin behar bezala adiskidetzeko, berarengandik urruntzea, alegia.
es
S?lo veo un medio de recuperar todo su afecto: la ausencia.
fr
Je ne vois qu'un moyen de me remettre excellemment bien avec lui, c'est l'absence.
en
I can see only one way of putting myself back in his good books, that is absence.
eu
Erabateko onginahiz eta errespetuz tratatuko dut, baina, ondoren, gaixotu egingo naiz, eta agur esango diot.
es
Voy a mostrarme perfecto de amabilidad y de respeto, y luego me pondr? enfermo y pedir? licencia.
fr
Je vais me montrer parfait de gr?ces et de respects, apr?s quoi je suis malade et je demande mon cong?.
en
I am going to shew myself a perfect model of courtesy and respect, after which I shall be ill, and shall ask leave to retire.
eu
Zuk horretarako baimena emango didazu, Fabriceren arrakasta ziurtaturik dagoenez gero.
es
Usted me lo permitir?, puesto que la fortuna de Fabricio est? ya asegurada.
fr
Vous me le permettrez, puisque la fortune de Fabrice est assur?e.
en
You will allow me that, now that Fabrizio's fortune is assured.
eu
Egingo al didazu, ordea-erantsi zuen kondeak, barrez-, dukesaren titulu gorena askoz maila apalagoko beste batekin trukatzeko sakrifizio ikaragarria?
es
Pero, ?me har? el inmenso sacrificio-a?adi? sonriendo-de cambiar el t?tulo sublime de duquesa por otro muy inferior?
fr
Mais me ferez-vous le sacrifice immense, ajouta-t-il en riant, de changer le titre sublime de duchesse contre un autre bien inf?rieur?
en
But will you make me the immense sacrifice," he added, laughing, "of exchanging the sublime title of Duchessa for another greatly inferior?
eu
Neroni dibertitzeko, nahaspila larrian utziko ditut hemengo zeregin guztiak;
es
Por divertirme, dejo aqu? todos los asuntos en un desorden inextricable;
fr
Pour m'amuser, je laisse toutes les affaires ici dans un d?sordre inextricable;
en
For my own amusement, I am leaving everything here in an inextricable confusion;
eu
lauzpabost langile neuzkan neure hainbat ministeriotan;
es
ten?a en mis diversos ministerios cuatro o cinco empleados activos;
fr
j'avais quatre ou cinq travailleurs dans mes divers minist?res, je les ai fait mettre ? la pension depuis deux mois, parce qu'ils lisent les journaux fran?ais;
en
I had four or five workers in my various Ministries, I placed them all on the pension list two months ago, because they read the French newspapers;
eu
erretiroa harrarazi diet duela bi hilabete frantses egunkariak irakurtzen dituztelako, eta ezin sinetsizko txotxoloak jarri ditut haien ordez.
es
los he jubilado hace dos meses porque le?an los peri?dicos franceses, y los he reemplazado por unos mentecatos de primer orden.
fr
et je les ai remplac?s par des nigauds incroyables.
en
and I have filled their places with blockheads of the first order.
eu
"Guk alde egin ondoren, hain kezkabide handia izango du printzeak, non, Rassiren izaerak sortzen dion higuina gorabehera, ez dut nik inolako zalantzarik ezen bera deitzera behartuta sentituko dela subiranoa, eta ni, berriz, nire halabeharraren jabe den tiranoak agindua noiz emango didan zain nago adiskidetasun samurreko gutun bat nire adiskide Rassiri idazteko, hala esango baitiot baditudala arrazoi sendoak aurki bere merezimenduari justizia egingo zaiola uste izateko.
es
Despu?s de nuestra marcha, el pr?ncipe se hallar? en tal apuro, que a pesar de su horror por el car?cter de Rassi, estoy seguro de que se ver? obligado a llamarle de nuevo, y yo s?lo espero una orden del tirano que dispone de mi suerte, para escribir a Rassi una carta de tierna amistad dici?ndole que tengo grandes motivos para esperar que muy pronto se har? justicia a su m?rito.
fr
"Apr?s notre d?part, le prince se trouvera dans un tel embarras, que, malgr? l'horreur qu'il a pour le caract?re de Rassi, je ne doute pas qu'il ne soit oblig? de le rappeler, et moi je n'attends qu'un ordre du tyran qui dispose de mon sort, pour ?crire une lettre de tendre amiti? ? mon ami Rassi, et lui dire que j'ai tout lieu d'esp?rer que bient?t on rendra justice ? son m?rite 8.
en
"After our departure, the Prince will find himself in such difficulties that, in spite of the horror that he feels for Rassi's character, I have no doubt that he will be obliged to recall him, and I myself am only awaiting an order from the tyrant who disposes of my fate to write a letter of tender friendship to my friend Rassi, and tell him that I have every reason to hope that presently justice will be done to his merits."
eu
XXVII. KAPITULUA
es
XXVII
fr
CHAPITRE XXVII
en
CHAPTER TWENTY-SEVEN
eu
Fabrice Sanseverina jauregira itzuli eta biharamunean izan zuten solasaldi serio hura kondeak eta dukesak.
es
Esta conversaci?n tan seria tuvo lugar al d?a siguiente de retornar Fabricio al palacio Sanseverina.
fr
Cette conversation s?rieuse eut lieu le lendemain du retour de Fabrice au palais Sanseverina;
en
This serious conversation was held on the day following Fabrizio's return to the palazzo Sanseverina;
eu
Fabriceren ekintza guztiei zerien poz nabarmenak erasanda zeukan oraindik dukesa.
es
La duquesa estaba todav?a bajo la impresi?n de alegr?a que brillaba en todos los actos de Fabricio.
fr
la duchesse ?tait encore sous le coup de la joie qui ?clatait dans toutes les actions de Fabrice.
en
the Duchessa was still overcome by the joy that radiated from Fabrizio's every action.
eu
"Horrenbestez-ari zen hura bere artean-, ziria sartu dit neskatila elizkoi horrek!
es
"?De modo-se dec?a-que esa beatita me ha enga?ado!
fr
"Ainsi, se disait-elle, cette petite d?vote m'a tromp?e!
en
"So," she said to herself, "that little saint has deceived me!
eu
Hiru hilabetez baizik ezin izan dio gogor egin bere maitaleari".
es
No ha sabido resistir a su amante ni siquiera tres meses."
fr
Elle n'a pas su r?sister ? son amant seulement pendant trois mois."
en
She has not been able to hold out against her lover for three months even."
eu
Auzi hark amaiera zoriontsua izango zuelako segurantzak maitatzeko kemena eman zion mutil uzkur-uzkur hari, printze gazteari, alegia.
es
La certidumbre de un desenlace afortunado hab?a dado al pr?ncipe, un joven tan pusil?nime, el valor de amar;
fr
La certitude d'un d?nouement heureux avait donn? ? cet ?tre si pusillanime, le jeune prince, le courage d'aimer;
en
The certainty of a happy ending had given that pusillanimous creature, the young Prince, the courage to love;
eu
Baten batek esan zionean abiatzeko prestamenetan zebiltzala Sanseverina jauregian, bere gelazain frantsesak adore eman zion dukesarekiko kontuan, ez baitzuen morroi hark askorik sinesten dama handien bertutean.
es
le lleg? alguna noticia de los preparativos de partida que se hac?an en el palacio Sanseverina, y su ayuda de c?mara franc?s, que cre?a poco en la virtud de las grandes damas, le anim? respecto a la duquesa.
fr
il eut quelque connaissance des pr?paratifs de d?part que l'on faisait au palais Sanseverina; et son valet de chambre fran?ais, qui croyait peu ? la vertu des grandes dames, lui donna du courage ? l'?gard de la duchesse.
en
he knew something of the preparations for flight that were being made at the palazzo Sanseverina; and his French valet, who had little belief in the virtue of great ladies, gave him courage with respect to the Duchessa.
eu
Ernest V.ak urrats bat egiteko lizentzia hartu zuen, printzesak eta gorteko zentzudun jende guztiak zorrotz gaitzetsi ziotena;
es
Ernesto V se permiti? dar un paso que fue severamente censurado por la princesa y por todas las personas sensatas de la corte;
fr
Ernest V se permit une d?marche qui fut s?v?rement bl?m?e par la princesse et par tous les gens sens?s de la cour;
en
Ernesto V allowed himself to take a step for which he was severely reproved by the Princess and all the sensible people at court;
eu
herriarentzat, berriz, printzeak dukesarengan zuen uste on harrigarriaren zigilua zuen urrats hark:
es
para el pueblo, aquello fue la coronaci?n del favor asombroso de que gozaba la duquesa.
fr
le peuple y vit le sceau de la faveur ?tonnante dont jouissait la duchesse.
en
to the populace it appeared to set the seal on the astonishing favour which the Duchessa enjoyed.
eu
printzea dukesaren jauregira joan zitzaion.
es
El pr?ncipe fue a visitarla a su palacio.
fr
Le prince vint la voir dans son palais.
en
The Prince went to see her in her palazzo.
eu
-Bazoaz-esan zion printzeak, dukesari gorrotagarria iruditu zitzaion doinu serioz-;
es
-Se marcha-le dijo en un tono muy serio que a la duquesa le pareci? odioso-, se marcha:
fr
-Vous partez, lui dit-il d'un ton s?rieux qui parut odieux ? la duchesse, vous partez;
en
"You are leaving," he said to her in a serious tone which the Duchessa thought odious;
eu
bazoaz, niri saldukeria eginda eta zure zinak hautsita!
es
?se dispone a traicionarme y a faltar a sus juramentos!
fr
vous allez me trahir et manquer ? vos serments!
en
"you are leaving, you are going to play me false and violate your oath!
