Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Parmako kartusia, Stendhal / Jon Muñoz (Elkar/Alberdania, 2007 )
aurrekoa | 206 / 206 orrialdea
eu
Nola azaldu medikuari gaixotasun haren zergatikoa?
es
?C?mo decir al m?dico la causa de aquel mal?
fr
Comment dire au m?decin la cause de ce mal?
en
How was one to explain to the doctors the cause of his malady?
eu
Bi interes elkarren kontrako eta aldi berean hain kutunek urratua, erotzeko zorian egon zen Clelia.
es
Desgarrada por dos intereses contrarios y tan caros, Clelia estuvo a punto de perder la raz?n.
fr
D?chir?e par deux int?r?ts contraires et si chers, Cl?lia fut sur le point de perdre la raison.
en
Torn asunder by two conflicting interests both so dear to her, Clelia was within an ace of losing her reason.
eu
Amore eman behar zitzaion ageriko sendatze bati, hain itxuratze luze eta nekezaren fruitua sakrifikatuz horrela?
es
?Hab?a que consentir en una curaci?n aparente y sacrificar as? todo el fruto de una farsa tan larga y tan penosa?
fr
Fallait-il consentir ? une gu?rison apparente, et sacrifier ainsi tout le fruit d'une feinte si longue et si p?nible?
en
Must she consent to an apparent recovery, and so sacrifice all the results of that long and painful make-believe?
eu
Fabricek, berriz, ezin zuen ez, batetik, bere adiskidearen bihotzondoa era hartara bihurrikatzea bere buruari barkatu, ez, bestetik, bere asmoari uko egin.
es
Fabricio, por su parte, no pod?a ni perdonarse la violencia que ejerc?a sobre el coraz?n de su amiga ni renunciar a su proyecto.
fr
Fabrice, de son c?t?, ne pouvait ni se pardonner la violence qu'il exer?ait sur le c?ur de son amie, ni renoncer ? son projet.
en
Fabrizio, for his part, could neither forgive himself the violence he was doing to the heart of his mistress nor abandon his project.
eu
Aurkitu zuen ume gaixoaren ondora gauero etortzeko modua, baina horrek beste buruhauste bat sortu zuen.
es
Hab?a encontrado el medio de ser introducido todas las noches en el cuarto del ni?o enfermo, y ello daba lugar a otra complicaci?n.
fr
Il avait trouv? le moyen d'?tre introduit toutes les nuits aupr?s de l'enfant malade, ce qui avait amen? une autre complication.
en
He had found a way of being admitted every night to the sick child's room, which had led to another complication.
eu
Markesa andrea bere semea zaintzera etortzen zen, eta, batzuetan, Fabricek halabeharrez ikusi behar izaten zuen hura kandelen argitan; Cleliaren bihotz gaixoarentzat, ordea, hura bekatu izugarri bat zen, Sandrinoren heriotzaren zantzu garbia.
es
La marquesa acud?a a cuidar a su hijo, y a veces Fabricio no pod?a menos de verla a la claridad de las buj?as, lo que al pobre coraz?n enfermo de Clelia le parec?a un horrible pecado y un presagio de la muerte de Sandrino.
fr
La marquise venait soigner son fils, et quelquefois Fabrice ?tait oblig? de la voir ? la clart? des bougies, ce qui semblait au pauvre c?ur malade de Cl?lia un p?ch? horrible et qui pr?sageait la mort de Sandrino.
en
The Marchesa came to attend to her son, and sometimes Fabrizio was obliged to see her by candle-light, which seemed to the poor sick heart of Clelia a horrible sin and one that foreboded the death of Sandrino.
eu
Kasuistarik ospetsuenei galde egin zitzaien ea boto jakin bat bete beharra zegoen, hura betetzea argi eta garbi kaltegarria zenean, eta haiek erantzun, alferrik ordea, ezin zitekeela esan botoa gaiztakeriaz hautsia zenik, non eta Jainkoari promesa batez lotutako pertsonak hura betetzen ez zuen artean ez zentzumenen atsegin hutsal batengatik, kalte nabarmen bat ez egiteko baizik.
es
En vano los casuistas m?s c?lebres, consultados sobre la obediencia a un voto en el caso de que su cumplimiento fuese evidentemente da?oso hab?an dictaminado que la ruptura de un voto pod?a no ser pecado mientras la persona ligada por una promesa a la Divinidad se abstuviera de cumplirlo no por un vano placer de los sentidos, sino por no causar un mal evidente.
fr
C'?tait en vain que les casuistes les plus c?l?bres, consult?s sur l'ob?issance ? un v?u, dans le cas o? l'accomplissement en serait ?videmment nuisible, avaient r?pondu que le v?u ne pouvait ?tre consid?r? comme rompu d'une fa?on criminelle, tant que la personne engag?e par une promesse envers la Divinit? s'abstenait non pour un vain plaisir des sens mais pour ne pas causer un mal ?vident.
en
In vain had the most famous casuists, consulted as to the necessity of adherence to a vow in a case where its performance would obviously do harm, replied that the vow could not be regarded as broken in a criminal fashion, so long as the person bound by a promise to God failed to keep that promise not for a vain pleasure of the senses but so as not to cause an obvious evil.
eu
Etsipenean murgildu zen hala eta guztiz ere markesa andrea, eta Fabriceri begitandu zitzaion bere ideia bitxiak heriotza ekarriko ziela azkenik bai Cleliari eta bai bere semeari.
es
No por eso fue menor la desesperaci?n de la marquesa, y Fabricio vio que su absurda idea iba a acarrear la muerte de Clelia y la de su hijo.
fr
La marquise n'en fut pas moins au d?sespoir, et Fabrice vit le moment o? son id?e bizarre allait amener la mort de Cl?lia et celle de son fils.
en
The Marchesa was none the less in despair, and Fabrizio could see the time coming when his strange idea was going to bring about the death of Clelia and that of his son.
eu
Bere adiskide min Mosca kondearengana jo zuen Fabricek laguntza bila, eta hura, ministro zaharra zen arren, zeharo hunkitu zuen ordu arte beraren berri ia ez izandako maitasun-historia hark.
es
Acudi? a su amigo ?ntimo, el conde Mosca, que aunque fuera un viejo ministro, se enterneci? ante aquella historia de amor que ?l ignoraba en gran parte.
fr
Il eut recours ? son ami intime, le comte Mosca, qui tout vieux ministre qu'il ?tait, fut attendri de cette histoire d'amour qu'il ignorait en grande partie.
en
He had recourse to his intimate friend, Conte Mosca, who, for all the old Minister that he was, was moved by this tale of love of which to a great extent he had been ignorant.
eu
-Parmatik urrunaraziko dizut markes jauna bospasei egunez, behinik behin.
es
-Le facilitar? la ausencia del marqu?s durante cinco o seis d?as por lo menos.
fr
-Je vous procurerai l'absence du marquis pendant cinq ou six jours au moins:
en
"I can procure for you the Marchese's absence for five or six days at least:
eu
Noizko nahi duzu nik hori egitea?
es
?Cu?ndo le conviene?
fr
quand la voulez-vous?
en
when do you require it?"
eu
Handik puska batera, Fabrice berriz etorri zen kondea-rengana, markes jaunaren urrunaldia baliatu ahal izateko dena prest zegoela hari esatera.
es
Al poco tiempo, Fabricio fue a decir al conde que todo estaba preparado para aprovechar una ausencia del marqu?s.
fr
A quelque temps de l?, Fabrice vint dire au comte que tout ?tait pr?par? pour que l'on p?t profiter de l'absence.
en
A little later, Fabrizio came to inform the Conte that everything was in readiness now for them to take advantage of the Marchese's absence.
eu
Handik bi egunera, markes jauna Mantua inguruko bere lurretako batetik zaldiz zetorrela, norbaitek mendeku partikular baterako ustez ordaindutako bidelapur batzuek hura bahitu, eta hari tratu txarrik eman gabe txalupa batean ipini zuten; hiru egun behar izan zituen txalupa hark Po ibaian behera Fabricek behinola Gilettiren auzi ospetsuaren ondoren egin behar izan zuen bidaia bera egiteko.
es
Dos d?as m?s tarde, cuando ?ste regresaba a caballo de una de sus tierras situada en los alrededores de Mantua, unos bandidos, al parecer al servicio de una venganza particular, le raptaron sin maltratarle y le metieron en una barca que emple? tres d?as en navegar por el Po aguas abajo, haciendo el mismo viaje que realizara Fabricio en otro tiempo despu?s de la famosa aventura de Giletti.
fr
Deux jours apr?s, comme le marquis revenait ? cheval d'une de ses terres aux environs de Mantoue, des brigands, sold?s apparemment par une vengeance particuli?re, l'enlev?rent, sans le maltraiter en aucune fa?on, et le plac?rent dans une barque, qui employa trois jours ? descendre le P? et ? faire le m?me voyage que Fabrice avait ex?cut? autrefois apr?s la fameuse affaire Giletti.
en
Two days after this, as the Marchese was riding home from one of his estates in the neighbourhood of Mantua, a party of brigands, evidently hired to execute some personal vengeance, carried him off, without maltreating him in any way, and placed him in a boat which took three days to travel down the Po, making the same journey that Fabrizio had made long ago, after the famous affair with Giletti.
eu
Laugarren egunean, Po ibaiko uharte jenderik gabe batean utzi zuten bidelapurrek markes jauna, berari erabateko lapurreta egin eta dirua eta balioren bat zuten gauza guztiak kontu eta ardura handiz kendu ondoren.
es
El cuarto d?a, los bandidos depositaron al marqu?s en una isla desierta del Po, despu?s de haber tenido cuidado de desvalijarle por completo del dinero y de todos los objetos de alg?n valor.
fr
Le quatri?me jour, les brigands d?pos?rent le marquis dans une ?le d?serte du P?, apr?s avoir eu le soin de le voler compl?tement, et de ne lui laisser ni argent ni aucun effet ayant la moindre valeur.
en
On the fourth day, the brigands marooned the Marchese on a desert island in the Po, taking care first to rob him completely, and to leave him no money or other object that had the slightest value.
eu
Markes jaunak bi egun osoko bidea egin behar izan zuen oinez Parmako bere jauregira heldu ahal izateko:
es
El marqu?s tard? dos d?as m?s en llegar a su palacio de Parma.
fr
Le marquis fut deux jours entiers avant de pouvoir regagner son palais ? Parme;
en
It was two whole days before the Marchese managed to reach his palazzo in Parma;
eu
beltzez estalia aurkitu zuen hura, eta beretar guztiak, berriz, atsekabe bizian.
es
Le hall? con colgaduras negras y a todos los habitantes del mismo sumidos en la desolaci?n.
fr
il le trouva tendu de noir et tout son monde dans la d?solation.
en
he found it draped in black and all his household in mourning.
eu
Antze handiz egindako bahiketa hark zoritxar handiko ondorioa ekarri zuen:
es
Aquel rapto tan diestramente ejecutado tuvo un resultado bien funesto.
fr
Cet enl?vement, fort adroitement ex?cut?, eut un r?sultat bien funeste:
en
This abduction, very skilfully carried out, had a deplorable consequence:
eu
isilpean kokatu zuten Sandrino etxe handi eta eder batean, eta markesa andrea ia egunero joaten zitzaion ikustera, baina, handik hilabete gutxira, hil egin zen umea.
es
Sandrino, instalado en secreto en una amplia y hermosa morada a donde la marquesa iba a verle casi todos los d?as, muri? al cabo de unos meses.
fr
Sandrino, ?tabli en secret dans une grande et belle maison o? la marquise venait le voir presque tous les jours, mourut au bout de quelques mois.
en
Sandrino, secretly installed in a large and fine house where the Marchesa came to see him almost every day, died after a few months.
eu
Cleliak uste izan zuen zuzen eta bidezko zigor batez zigortu zutela bera, Ama Birjinari egindako botoa ez betetzeagatik:
es
Clelia crey? que aquello era un justo castigo por haber sido ella infiel a su voto y a la Madona:
fr
Cl?lia se figura qu'elle ?tait frapp?e par une juste punition, pour avoir ?t? infid?le ? son v?u ? la Madone:
en
Clelia imagined herself to have been visited with a just punishment, for having been unfaithful to her vow to the Madonna:
eu
maiz ikusi baitzuen berak Fabrice kandelen argitan, eta baita bi aldiz ere egun argiz eta gainezkaldi samur-samurrek hartua, Sandrino gaixorik egon zen artean!
es
?hab?a visto tan a menudo a Fabricio a la luz de las buj?as, e incluso dos veces en pleno d?a y con las m?s tiernas efusiones, durante la enfermedad de Sandrino!
fr
elle avait vu si souvent Fabrice aux lumi?res, et m?me deux fois en plein jour et avec des transports si tendres, durant la maladie de Sandrino!
en
she had seen Fabrizio so often by candle-light, and indeed twice in broad daylight and with such rapturous affection, during Sandrino's illness.
eu
Seme laztana hil, eta hilabete gutxi batzuk gehiago baino ez zuen iraun Cleliak bizirik, baina eztitasun betean hil zen beraren adiskidearen besoetan.
es
S?lo unos meses sobrevivi? a su hijo, mas tuvo la dicha de morir en brazos de su amante.
fr
Elle ne surv?cut que de quelques mois ? ce fils si ch?ri, mais elle eut la douceur de mourir dans les bras de son ami.
en
She survived by a few months only this beloved son, but had the joy of dying in the arms of her lover.
eu
Fabriceren maitasuna eta fedea hain ziren handiak, non ezin baitzuen bere burua hiltzeko erabakia hartu;
es
Fabricio estaba demasiado enamorado y era demasiado creyente para recurrir al suicidio;
fr
Fabrice ?tait trop amoureux et trop croyant pour avoir recours au suicide;
en
Fabrizio was too much in love and too religious to have recourse to suicide;
eu
Clelia mundu hobe batean aurkituko zuela espero zuen, baina gizon buru-argia zenez, ondotxo zekien kalte ugari erremediatu beharrean zegoela.
es
esperaba volver a ver a Clelia en un mundo mejor, pero era demasiado consciente para no sentir que ten?a mucho que reparar en ?ste.
fr
il esp?rait retrouver Cl?lia dans un meilleur monde, mais il avait trop d'esprit pour ne pas sentir qu'il avait beaucoup ? r?parer.
en
he hoped to meet Clelia again in a better world, but he had too much intelligence not to feel that he had first to atone for many faults.
eu
Clelia hil eta handik egun gutxira, hainbat agiri sinatu zuen Fabricek, bere morroietako bakoitzari mila liberako dirusaria ziurtatzeko, eta kopuru bereko erretiro-saria gorde zuen beretzat;
es
 
fr
 
en
 
eu
lurrak, berriz, Mosca kondesari utzi zizkion, gutxi gorabehera ehun mila librako errentako balioarekin;
es
Pocos d?as despu?s de la muerte de Clelia, firm? varios documentos asegurando una pensi?n de mil francos a cada uno de sus criados y reserv?ndose para ?l una renta igual;
fr
Peu de jours apr?s la mort de Cl?lia, il signa plusieurs actes par lesquels il assurait une pension de mille francs ? chacun de ses domestiques, et se r?servait, pour lui-m?me, une pension ?gale;
en
A few days after Clelia's death, he signed several settlements by which he assured a pension of one thousand francs to each of his servants, and reserved a similar pension for himself;
eu
kopuru hori bera utzi zion del Dongo markesa andreari, eta aitaren ondasunetatik gera zitekeena, azkenik, bere arrebetako bati, gaizki ezkondu baitzen.
es
ced?a a la condesa Mosca tierras por valor de unas cien mil libras de renta, otro tanto a la marquesa Del Dongo, su madre, y lo que quedara de la fortuna paterna, a su hermana mal casada.
fr
pareille somme ? la marquise del Dongo, sa m?re, et ce qui pouvait rester de la fortune paternelle, ? l'une de ses s?urs mal mari?e.
en
a similar estate to the Marchesa del Dongo, his mother, and such residue as there might be of the paternal fortune to one of his sisters who was poorly married.
eu
Biharamunean, zegokion pertsonaren aurrean dimisioa eman zuen bai bere artzapezpiku-kargutik eta bai Ernest V.ari eta lehen ministroaren adiskidetasunari esker hurrenez hurren eskuratuak zituen kargu guztietatik, eta, ondoren, Parmako kartusiara erretiratu zen Fabrice;
es
 
fr
 
en
 
eu
kartusia hori Po ibaiaren inguruko basoetan dago, Saccatik bi legoara. Bete-betean onartu zuen Mosca kondesak, bere garaian, bere senarrak ministerioa berreskuratzea, baina sekula ez zuen onartu nahi izan Ernest V.aren Estatuetara bera itzultzea.
es
Al d?a siguiente, despu?s de enviar a quien correspond?a la dimisi?n del arzobispado y de todos los cargos con que le hab?a favorecido sucesivamente la predilecci?n de Ernesto V y el afecto del primer ministro, se retir? a la Cartuja de Parma, situada en los bosques vecinos del Po, a dos leguas de Sacca.
fr
Le lendemain, apr?s avoir adress? ? qui de droit la d?mission de son archev?ch? et de toutes les places dont l'avaient successivement combl? la faveur d'Ernest V et l'amiti? du premier ministre, il se retira ? la chartreuse de Parme, situ?e dans les bois voisins du P?, ? deux lieues de Sacca.
en
On the following day, having forwarded to the proper authorities his resignation of his Archbishopric and of all the posts which the favour of Ernesto V and the Prime Minister's friendship had successively heaped upon him, he retired to the Charterhouse of Parma, situated in the woods adjoining the Po, two leagues from Sacca.
eu
Vignanon zeukan emakume hark bere gortea, Casal-Maggioretik legoa laurdenera, Po ibaiaren ezkerraldean, eta, horrenbestez, Austriako Estatuetan.
es
La condesa Mosca hab?a mostrado su absoluta aprobaci?n a que el conde Mosca volviera al ministerio, pero jam?s quiso consentir en volver ella a los Estados de Ernesto V. Ten?a su propia corte en Vignano, a un cuarto de legua de Casal-Maggiore, en la orilla izquierda del Po y, por consiguiente, en los Estados de Austria.
fr
La comtesse Mosca avait fort approuv?, dans le temps, que son mari repr?t le minist?re, mais jamais elle n'avait voulu consentir ? rentrer dans les Etats d'Ernest V. Elle tenait sa cour ? Vignano, ? un quart de lieue de Casal-Maggiore, sur la rive gauche du P?, et par cons?quent dans les Etats de l'Autriche.
en
Contessa Mosca had strongly approved, at the time, her husband's return to office, but she herself would never on any account consent to cross the frontier of the States of Ernesto V. She held her court at Vignano, a quarter of a league from Casalmaggiore, on the left bank of the Po, and consequently in the Austrian States.
eu
Kondeak jasoarazi zion Vignanoko jauregi bikain hartan hartzen zuen kondesak ostegunero Parmako goi mailako gizarte osoa, eta egunero, berriz, bere adiskide ugariak.
es
En aquel magn?fico palacio de Vignano que el conde hab?a hecho construir para ella, recib?a los jueves a toda la alta sociedad de Parma, y todos los d?as a sus numerosos amigos.
fr
Dans ce magnifique que palais de Vignano, que le comte lui avait fait b?tir, elle recevait les jeudis toute la haute soci?t? de Parme, et tous les jours ses nombreux amis.
en
In this magnificent palace of Vignano, which the Conte had built for her, she entertained every Thursday all the high society of Parma, and every day her own many friends.
eu
Fabricek ez zuen egun batez ere huts egingo Vignanora etortzetik.
es
Fabricio no dejaba un solo d?a de ir a Vignano.
fr
Fabrice n'e?t pas manqu? un jour de venir ? Vignano.
en
Fabrizio had never missed a day in going to Vignano.
eu
Kondesak, hitz batean, zorionaren itxura guztiak biltzen zituen beregan, baina oso denbora laburrean iraun zuen hark bizirik Fabrice hil ondoren, arras maite baitzuen Sanseverina andreak mutila; Fabricek, berriz, urtebete baizik ez zuen eman bere kartusian. Parmako espetxeak hutsik zeuden;
es
La condesa reun?a, en una palabra, todas las apariencias de la felicidad, mas sobrevivi? muy poco tiempo a Fabricio, al que adoraba y que pas? s?lo un a?o en su Cartuja. Las c?rceles de Parma estaban vac?as;
fr
La comtesse en un mot r?unissait toutes les apparences du bonheur, mais elle ne surv?cut que fort peu de temps ? Fabrice, qu'elle adorait, et qui ne passa qu'une ann?e dans sa chartreuse.
en
The Contessa, in a word, combined all the outward appearances of happiness, but she lived for a very short tune only after Fabrizio, whom she adored, and who spent but one year in his Charterhouse.
eu
kondea izugarri aberatsa zen; eta bere mendekoek biziki maite zuten Ernest V.a, eta Toskanako duke gorenenarekin konparatzen zuten beraren gobernua.
es
el conde, inmensamente rico; Ernesto V, adorado por sus s?bditos, que comparaban su gobierno al de los grandes duques de Toscana.
fr
Les prisons de Parme ?taient vides, le comte immens?ment riche, Ernest V ador? de ses sujets qui comparaient son gouvernement ? celui des grands-ducs de Toscane.
en
The prisons of Parma were empty, the Conte immensely rich, Ernesto V adored by his subjects, who compared his rule to that of the Grand Dukes of Tuscany.
aurrekoa | 206 / 206 orrialdea

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus