Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Clevesko Printzesa, Madame de La Fayette / Mikel Hoyos Sein (Ibaizabal, 1998 )
aurrekoa | 51 / 38 orrialdea | hurrengoa
eu
Hasieran inork ez zekien zein izan zitekeen kolore haiek eramatearen kausa, baina gero oroitu ziren emakume eder batenak zirela, hura ezkongai zela maite izan zuena, eta oraindik ere maite zuena, nahiz ez zen ausartzen hala agertzera.
es
pero luego se record? que eran los de una hermosa dama que hab?a amado de soltera y que amaba a?n, bien que no se atreviera a demostrarlo. El se?or de Nemours estaba de amarillo y negro;
fr
Monsieur de Nemours avait du jaune et du noir ;
en
The Duke de Nemours had yellow and black;
eu
Nemoursko jaunak kolore hori-beltzak zeramatzan.
es
in?tilmente se busc? la raz?n.
fr
on en chercha inutilement la raison.
en
why he had them could not be found out:
eu
Alferrik ahalegindu ziren horren arrazoiaren bila, baina Clevesko andereari ez zitzaion gaitz izan asmatzea:
es
A la se?ora de Cleves no le cost? adivinarla:
fr
Madame de Cl?ves n'eut pas de peine ? le deviner :
en
Madam de Cleves only knew the reason of it;
eu
oroitu zen haren aurrean kolore horia gogokoa zuela esan izanaz, eta damu zuela ilehoria izatea, ezin zezakeelako halako kolorerik soinean eraman.
es
record? haber dicho delante de ?l que le gustaba el amarillo, y que sent?a ser rubia porque no pod?a usarlo.
fr
elle se souvint d'avoir dit devant lui qu'elle aimait le jaune, et qu'elle ?tait f?ch?e d'?tre blonde, parce qu'elle n'en pouvait mettre.
en
she remembered to have said before him she loved yellow, and that she was sorry her complexion did not suit that colour.
eu
Printze hark uste izan zuen nabarmendu gabe ager zitekeela kolore harekin, zeren, Clevesko andereak halako kolorerik soinean ez zeramanez, ezin igarriko baitzuten hari zegokionik.
es
El pr?ncipe crey? que pod?a aparecer con aquel color, pues no us?ndolo la se?ora de Cleves, no se pod?a sospechar que fuera el que prefer?a.
fr
Ce prince crut pouvoir para?tre avec cette couleur, sans indiscr?tion, puisque madame de Cl?ves n'en mettant point, on ne pouvait soup?onner que ce f?t la sienne.
en
As for the Duke, he thought he might take that colour without any indiscretion, since not being worn by Madam de Cleves it could not be suspected to be hers.
eu
Sekula ez du inork halako trebetasunik erakutsi nola agertu baitzuten lau lehiaburu haiek.
es
Jam?s se ha demostrado m?s destreza de la que lucieron los cuatro mantenedores.
fr
Jamais on n'a fait voir tant d'adresse que les quatre tenants en firent para?tre.
en
The four champions showed the greatest address that can be imagined;
eu
Erresumako zaldunik onena errege izan arren, ez zen jakiten ahal haien artetik nori eman lehentasuna.
es
Aunque el rey fuera el mejor jinete de su reino, no se sab?a a qui?n darle la superioridad.
fr
Quoique le roi f?t le meilleur homme de cheval de son royaume, on ne savait ? qui donner l'avantage.
en
though the King was the best horseman in his kingdom, it was hard to say which of them most excelled.
eu
Nemoursko jaunak berezko xarma bat agertzen zuen bere ekintza guztietan, are Clevesko anderea baino pertsona ezaxolatuagoak erakar zitzakeena.
es
El se?or de Nemours ten?a una gracia en todos sus movimientos que pod?a hacer inclinar en su favor a personas menos interesadas que la se?ora de Cleves.
fr
Monsieur de Nemours avait un agr?ment dans toutes ses actions qui pouvait faire pencher en sa faveur des personnes moins int?ress?es que madame de Cl?ves.
en
The Duke de Nemours had a grace in all his actions which might have inclined to his favour persons less interested than Madam de Cleves.
eu
Hura gudazelaiaren mutur batetik agertzen ikusi orduko, Clevesko andereak neurriz gaineko zirrara sentitu zuen bere barrenean, eta printze haren lasterkaldi bakoitzean zail zitzaion bere poza ezkutatzea, hark bere lasterkaldia arrakastaz burutuz gero.
es
Cuando lo vio aparecer en el extremo de la liza, sinti? una emoci?n extraordinaria; y en todas las carreras de este pr?ncipe le costaba gran trabajo ocultar su alegr?a cuando sal?a vencedor de la prueba.
fr
Sit?t qu'elle le vit para?tre au bout de la lice, elle sentit une ?motion extraordinaire et ? toutes les courses de ce prince, elle avait de la peine ? cacher sa joie, lorsqu'il avait heureusement fourni sa carri?re.
en
She no sooner saw him appear at the end of the lists, but her heart felt uncommon emotions, and every course he made she could scarce hide her joy when he had successfully finished his career.
eu
Ilunabar aldera, ekitaldi guztiak amaitzear zirenean eta jendea erretiratzeko prest, erregek nahi izan zuen, Estatuaren patu gaiztoak horretara bultzaturik, lantza bat gehiago hautsi.
es
A la tarde, cuando todo hab?a concluido, y ya se iba a emprender la retirada, la desgracia del Estado quiso que el rey decidiera romper una lanza m?s.
fr
Sur le soir, comme tout ?tait presque fini et que l'on ?tait pr?s de se retirer, le malheur de l'?tat fit que le roi voulut encore rompre une lance.
en
In the evening, when all was almost over, and the company ready to break up, so it was for the misfortune of the State, that the King would needs break another lance;
eu
Agindu zion Montgomeryko kondeari, zeina izugarri trebea baitzen, gudazelaira hurbil zedin.
es
Orden? al conde de Montgomery, que era extraordinariamente h?bil, que se pusiera en la liza.
fr
Il manda au comte de Montgomery qui ?tait extr?mement adroit, qu'il se m?t sur la lice.
en
he sent orders to the Count de Montgomery, who was a very dextrous combatant, to appear in the lists.
eu
Kondeak hertsatuki eskatu zion egiteko hartatik desenkusa zezala, eta otu zitzaizkion arrazoi guztien aitzakia jarri zion, baina erregek, amorratzeraino haserratzeko puntuan, halaxe nahi zuela jakinarazi zion fermuki.
es
El conde suplic? al rey que lo dispensara de ello, y aleg? todas las razones que pudo imaginar; pero el rey, casi col?rico, le hizo decir que lo exig?a absolutamente.
fr
Le comte supplia le roi de l'en dispenser, et all?gua toutes les excuses dont il put s'aviser, mais le roi quasi en col?re, lui fit dire qu'il le voulait absolument.
en
The Count begged the King to excuse him, and alleged all the reasons for it he could think of; but the King, almost angry, sent him word he absolutely commanded him to do it.
eu
Erreginak agindu zuen esan ziezaiotela erregeri lasterketa gehiago ez egiteko eskatzen ziola, zeren, hain ongi jokatua zelarik, kontent egon beharko baitzukeen, eta beraren ondora itzul zedila otoizten zion.
es
La reina le envi? decir al rey que le suplicaba que no corriera m?s, que se hab?a lucido tanto que deb?a de estar satisfecho, y que le suplicaba volviera a su lado.
fr
La reine manda au roi qu'elle le conjurait de ne plus courir ; qu'il avait si bien fait, qu'il devait ?tre content, et qu'elle le suppliait de revenir aupr?s d'elle.
en
The Queen conjured the King not to run any more, told him he had performed so well that he ought to be satisfied, and desired him to go with her to her apartments;
eu
Erregek ihardetsi zuen harenganako maitasunagatik nahi zuela lasterka egin eta guda-esparruan sartu.
es
Respondi? que era por amor a ella que iba a correr otra vez y entr? en la pista.
fr
Il r?pondit que c'?tait pour l'amour d'elle qu'il allait courir encore, et entra dans la barri?re.
en
he made answer, it was for her sake that he would run again;
eu
Erreginak, orduan, Saboiako jauna bidali zuen harengana berriro, itzul zedila bigarren aldiz erregutzera, baina alferrik izan zen den-dena.
es
La reina le mand? al se?or de Saboya para pedirle por segunda vez que desistiera, pero todo fue in?til.
fr
Elle lui renvoya monsieur de Savoie pour le prier une seconde fois de revenir ; mais tout fut inutile.
en
and entered the barrier; she sent the Duke of Savoy to him to entreat him a second time to return, but to no purpose;
eu
Lasterka egin zuten, lantzak apurtu ziren, eta Montgomeryko kondearenaren izpi batek erregeri begian eman eta hantxe geratu zitzaion sartua.
es
Corri?, las lanzas se rompieron, y una astilla de la del conde de Montgomery le dio en el ojo y all? qued? clavada.
fr
Il courut, les lances se bris?rent, et un ?clat de celle du comte de Montgomery lui donna dans l'oeil et y demeura.
en
he ran; the lances were broke, and a splinter of the Count de Montgomery's lance hit the King's eye, and stuck there. The King fell;
eu
Printze hura lurrera erori zen kolpearen ondorioz, eta ezkutariak eta Montgomeryko jauna, gudazelaiko buruetako bat baitzen, harengana joan ziren bizkor-bizkor.
es
Sus escuderos y el se?or de Montgomery, que era uno de los mariscales de campo, acudieron a ?l.
fr
Ce prince tomba du coup, ses ?cuyers et monsieur de Montmorency, qui ?tait un des mar?chaux du camp, coururent ? lui.
en
his gentlemen and Monsieur de Montmorency, who was one of the Mareschals of the field, ran to him;
eu
Harriturik geratu ziren hura zauriturik ikustean, baina errege ez zen txoil harritu.
es
Se sorprendieron al verle tan herido, pero el rey no se alarm?;
fr
Ils furent ?tonn?s de le voir si bless? ; mais le roi ne s'?tonna point.
en
they were astonished to see him wounded, but the King was not at all disheartened;
eu
Deus gutxi zela esan zuen, eta Montgomeryko kondeari barkatzen ziola.
es
dijo que era poca cosa, y que perdonaba al conde de Montgomery.
fr
Il dit que c'?tait peu de chose, et qu'il pardonnait au comte de Montgomery.
en
he said, that it was but a slight hurt, and that he forgave the Count de Montgomery.
eu
Aise imajina liteke zer nolako asaldura eta zer nolako nahigabea ekarri zuen halako ezbehar zorigaiztokoak, alaitasunerako behar zuen egun batean.
es
Se puede imaginar qu? aflicci?n produjo accidente tan funesto en un d?a dedicado a la alegr?a.
fr
On peut juger quel trouble et quelle affliction apporta un accident si funeste dans une journ?e destin?e ? la joie.
en
One may imagine what sorrow and affliction so fatal an accident occasioned on a day set apart to mirth and joy.
eu
Errege bere ohera eraman zuten, eta medikuek haren zauria ikusi bezain laster, oso larria zela iritzi zioten.
es
Cuando fue conducido el rey a su lecho y los cirujanos reconocieron la herida, vieron que era muy grave.
fr
Sit?t que l'on eut port? le roi dans son lit, et que les chirurgiens eurent visit? sa plaie, ils la trouv?rent tr?s consid?rable.
en
The King was carried to bed, and the surgeons having examined his wound found it very considerable.
eu
Kondestable jauna orduantxe oroitu zen erregeri egin iragarpenean nola esan zuten gudu berezi batean hilko zutela, eta ez zuen dudarik egin iragarpen hura beteko zela.
es
El se?or condestable record? en aquel momento la predicci?n que le hab?an hecho al rey de que ser?a muerto en combate singular, y no dud? de que la predicci?n se hab?a cumplido.
fr
Monsieur le conn?table se souvint dans ce moment, de la pr?diction que l'on avait faite au roi, qu'il serait tu? dans un combat singulier ; et il ne douta point que la pr?diction ne f?t accomplie.
en
The Constable immediately called to mind the prediction which had been told the King, that he should be killed in single fight; and he made no doubt but the prediction would be now accomplished.
eu
Espainiako erregeak, Bruselan baitzen une hartan, istripu haren berri jakin orduko bere medikua bidali zuen, aipu handiko gizona bera, baina hark ere etsipena eman zion.
es
El rey de Espa?a, que estaba entonces en Bruselas, habi?ndosele advertido el accidente, mand? a su m?dico, que era un hombre de gran reputaci?n;
fr
Le roi d'Espagne, qui ?tait alors ? Bruxelles, ?tant averti de cet accident, envoya son m?decin, qui ?tait un homme d'une grande r?putation ; mais il jugea le roi sans esp?rance.
en
The King of Spain, who was then at Brussels, being advertised of this accident, sent his physician, who was a man of great reputation, but that physician judged the King past hope.
eu
Gorteak, hain erdibitua eta hain interes kontrajarriez betea, halako gertakari handi baten bezperatan bizi zuen aztoramena ez zen nolanahikoa;
es
pero opin? que no hab?a esperanza de salvar al rey. Una Corte tan dividida y tan llena de intereses opuestos no estaba poco agitada la v?spera de tan grave acontecimiento;
fr
Une cour aussi partag?e et aussi remplie d'int?r?ts oppos?s n'?tait pas dans une m?diocre agitation ? la veille d'un si grand ?v?nement ;
en
A Court so divided, and filled with so many opposite interests, could not but be in great agitation on the breaking out of so grand an event;
eu
halere, mugimendu oro ezkutuan gordetzen zuten, eta itxura guztien arabera, erregeren osasuna zuten kezka bakar.
es
sin embargo, todas las impresiones eran disimuladas, y parec?a que la ?nica inquietud era por la salud del rey.
fr
n?anmoins, tous les mouvements ?taient cach?s, et l'on ne paraissait occup? que de l'unique inqui?tude de la sant? du roi.
en
nevertheless all things were kept quiet, and nothing was seen but a general anxiety for the King's health.
eu
Erreginak, printzeak eta printzesak ez ziren kasik haren gelaitzinetik irteten.
es
Las reinas, los pr?ncipes y las princesas casi no sal?an de su antec?mara.
fr
Les reines, les princes et les princesses ne sortaient presque point de son antichambre.
en
The Queens, the Princes and Princesses hardly ever went out of his anti-chamber.
eu
Clevesko andereak, jakinik han egon beharra zuela, Nemoursko jauna ere hantxe ikusiko zuela eta bere senarrari ezin ziezaiokeela ezkuta hura ikusteak sortzen zion estuasuna, eta ezaguturik, halaber, printze haren presentzia hutsak justifikagarri bilakatzen zuela beraren begietara eta aldez aurreko erabaki guztiak suntsitzen zizkiola, gaixo iduri egiteko deliberoa hartu zuen.
es
La se?ora de Cleves, sabiendo que estaba obligada a permanecer all? y que ver?a al se?or de Nemours, que no pod?a ocultarle a su marido la confusi?n que le causar?a la vista de aqu?l, sabiendo tambi?n que la sola presencia de aquel pr?ncipe lo justificaba ante sus ojos y destru?a todas sus resoluciones, tom? el partido de fingirse enferma.
fr
Madame de Cl?ves, sachant qu'elle ?tait oblig?e d'y ?tre, qu'elle y verrait monsieur de Nemours, qu'elle ne pourrait cacher ? son mari l'embarras que lui causait cette vue, connaissant aussi que la seule pr?sence de ce prince le justifiait ? ses yeux, et d?truisait toutes ses r?solutions, prit le parti de feindre d'?tre malade.
en
Madam de Cleves, knowing that she was obliged to be there, that she should see there the Duke de Nemours, and that she could not conceal from her husband the disorder she should be in upon seeing him, and being sensible also that the mere presence of that Prince would justify him in her eyes and destroy all her resolutions, thought proper to feign herself ill.
eu
Gortea arduratuegi zegoen haren jokabideaz ohartzeko eta haren eritasuna aizuna ala benetakoa zen argitzeko.
es
La Corte estaba demasiado preocupada para reparar en su conducta y para averiguar si su enfermedad era falsa o verdadera.
fr
La cour ?tait trop occup?e pour avoir de l'attention ? sa conduite, et pour d?m?ler si son mal ?tait faux ou v?ritable.
en
The Court was too busy to give attention to her conduct, or to enquire whether her illness was real or counterfeit;
eu
Haren senarrak bakarrik ezagut zezakeen egia, baina ez zuen nahigabetzen hark jakiteak.
es
as? fue que permaneci? en su casa, poco preocupada con el gran cambio que se preparaba;
fr
Son mari seul pouvait en conna?tre la v?rit?, mais elle n'?tait pas f?ch?e qu'il la conn?t.
en
her husband alone was able to come at the truth of the matter, but she was not at all averse to his knowing it.
eu
Horrela, beraz, etxean geratu zen, gortean prestatzen ari zen aldakuntza handiaz ardura gehiegirik hartu gabe, eta bere pentsakizunek osoki beretua zutenez gero, askatasun osoa sentitu zuen pentsamendu horien mendera etortzeko.
es
y llena de sus propios pensamientos, pod?a entregarse a ellos con plena libertad.
fr
Ainsi elle demeura chez elle, peu occup?e du grand changement qui se pr?parait ; et, remplie de ses propres pens?es, elle avait toute la libert? de s'y abandonner.
en
Thus she continued at home, altogether heedless of the great change that was soon expected, and full of her own thoughts, which she was at full liberty to give herself up to.
eu
Mundu guztia zegoen erregeren etxean. Clevesko jauna ordu jakin batzuetan etorri ohi zen berriak ematera.
es
Todos estaban cerca del rey. El se?orde Cleves iba a darle noticias a ciertas horas del d?a.
fr
Tout le monde ?tait chez le roi. Monsieur de Cl?ves venait ? de certaines heures lui en dire des nouvelles.
en
Everyone went to Court to enquire after the King's health, and Monsieur de Cleves came home at certain times to give her an account of it;
eu
Emaztearekin betidanik izan zuen portaera bera gorde zuen, eta bakarrik zirenean soil-soilik agertzen zen doi bat hotz eta uzkur.
es
Ten?a para con ella el mismo trato de siempre, salvo cuando estaban solos, en que se mostraba algo m?s fr?o y menos libre.
fr
Il conservait avec elle le m?me proc?d? qu'il avait toujours eu, hors que, quand ils ?taient seuls, il y avait quelque chose d'un peu plus froid et de moins libre.
en
he behaved himself to her in the same manner he used to do, except when they were alone, and then there appeared something of coldness and reserve:
eu
Clevesko jaunak ez zion gertatutakoaz berriro hitzik egin, eta Clevesko andereak ere ez zuen behar adina indarrik izan, eta ez zitzaion egoki iruditu ere, elkarrizketa hari berrekin ziezaioten.
es
No le hab?a vuelto a hablar de todo lo que hab?a pasado, y ella no hab?a tenido valor ni tampoco le hab?a parecido oportuno reanudar aquella conversaci?n.
fr
Il ne lui avait point reparl? de tout ce qui s'?tait pass? ; et elle n'avait pas eu la force, et n'avait pas m?me jug? ? propos de reprendre cette conversation.
en
he had not spoke to her again concerning what had passed, nor had she power, nor did she think it convenient to resume the discourse of it.
eu
Nemoursko jauna, zeinak Clevesko anderearekin mintzatzeko unetxo bat aurkitzea igurikitzen baitzuen, txoil harritu zen, eta samindu, hura ikusteko atsegina izan ez zuelako.
es
El se?or de Nemours, que hab?a esperado que hallar?a algunos momentos en que poder hablar con la se?ora de Cleves, qued? muy sorprendido y disgustado al no tener siquiera el placer de verla.
fr
Monsieur de Nemours, qui s'?tait attendu ? trouver quelques moments ? parler ? madame de Cl?ves, fut bien surpris et bien afflig? de n'avoir pas seulement le plaisir de la voir.
en
The Duke de Nemours, who had waited for an opportunity of speaking to Madam de Cleves, was surprised and afflicted not to have had so much as the pleasure to see her.
eu
Erregeren eritasuna hain larria izaki, zazpigarren egunean medikuek etsipena eman zioten.
es
La enfermedad del rey result? tan grave, que el s?ptimo d?a lo desahuciaron los m?dicos.
fr
Le mal du roi se trouva si consid?rable, que le septi?me jour il fut d?sesp?r? des m?decins.
en
The King's illness increased so much, that the seventh day he was given over by the physicians;
eu
Bere heriotzaren ziurtasuna irmotasun handiz jaso zuen, eta hainbatenaz miresgarriagoa zen, zenbatenaz zorigaiztoko istripu bategatik galduko baitzuen bizia, adinaren lorean galdu ere, zoriontsu, bere jendeek miretsia eta maitasuna zion emakume batez bera ere itsutuki maitemindua.
es
Recibi? la certidumbre de su muerte con extraordinaria firmeza, tanto m?s admirable cuanto que perd?a la vida por un accidente desgraciado, en la flor de la edad, feliz, adorado de su pueblo y querido por una amante que idolatraba.
fr
Il re?ut la certitude de sa mort avec une fermet? extraordinaire, et d'autant plus admirable qu'il perdait la vie par un accident si malheureux, qu'il mourait ? la fleur de son ?ge, heureux, ador? de ses peuples, et aim? d'une ma?tresse qu'il aimait ?perdument.
en
which was the more to be admired, considering that he lost his life by so unfortunate an accident, that he died in the flower of his age, happy, adored by his people, and beloved by a mistress he was desperately in love with.
eu
Heriotzaren bezperan, bere arreba Madamearen eta Saboiako jaunaren arteko ezkontza ospatu zuen, zeremoniarik gabe.
es
La v?spera de su muerte hizo celebrar el matrimonio de su hermana con el se?or de Saboya, sin pompa.
fr
La veille de sa mort, il fit faire le mariage de Madame, sa soeur, avec monsieur de Savoie, sans c?r?monie.
en
The evening before his death he caused Madame his sister to be married to the Duke of Savoy without ceremony.
eu
Aise juzkatzen ahal da zein egoeratan zen Valentinoisko dukesa.
es
Se puede imaginar en qu? estado se hallaba la duquesa de Valentinois.
fr
L'on peut juger en quel ?tat ?tait la duchesse de Valentinois.
en
One may judge what condition the Duchess of Valentinois was in;
eu
Erreginak ez zion baimenik eman errege ikus zezan, eta artean bere esku zeuzkan erregeren zigiluak eta koroaren harribitxiak eskatzera etorri zitzaizkion, erreginak hala manaturik.
es
La reina no permiti? que viera al rey, y le mand? pedir los sellos de este pr?ncipe y las pedrer?as de la corona que ten?a en su poder.
fr
La reine ne permit point qu'elle v?t le roi, et lui envoya demander les cachets de ce prince et les pierreries de la couronne qu'elle avait en garde.
en
the Queen would not permit her to see the King, but sent to demand of her the King's signets, and the jewels of the crown which she had in her custody.
eu
Dukesak errege hila al zegoen galdegin zien, eta haiek ezetz erantzun ziotenez:
es
La duquesa pregunt? si el rey hab?a muerto, y, como se le respondiera que no, dijo:
fr
Cette duchesse s'enquit si le roi ?tait mort ; et comme on lui eut r?pondu que non :
en
The Duchess enquired if the King was dead, and being answered, "No";
eu
-Oraindik ez dut jaberik-ihardetsi zuen-, eta inork ezin nazake behartu haren konfiantzak nire eskuetan utzi duena itzultzera.
es
"No tengo todav?a amo, y nadie puede obligarme a devolver lo que su confianza deposit? entre mis manos."
fr
-- Je n'ai donc point encore de ma?tre, r?pondit-elle, et personne ne peut m'obliger ? rendre ce que sa confiance m'a mis entre les mains.
en
"I have then as yet no other matter," said she, "and nobody can oblige me to restore what he has trusted in my hands."
eu
Tournellesko gazteluan erregek azken hatsa eman orduko, Ferrarako dukeak, Guiseko dukeak eta Nemoursko dukeak Louvrera gidatu zituzten erregina ama, errege semea eta haren emazte erregina.
es
Cuando el rey expir? en el castillo de Tournelles, el duque de Ferrara, el duque de Guisa, y el duque de Nemours condujeron al Louvre a la reina madre, al rey y a la reina su mujer.
fr
Sit?t qu'il fut expir? au ch?teau des Tournelles, le duc de Ferrare, le duc de Guise et le duc de Nemours conduisirent au Louvre la reine m?re, le roi et la reine sa femme. Monsieur de Nemours menait la reine m?re.
en
As soon as the King expired at Chateau de Toumelles, the Duke of Ferrara, the Duke of Guise, and the Duke de Nemours conducted the Queen-Mother, the New King and the Queen-Consort to the Louvre.
eu
Nemoursko jauna zihoan erregina amari lagun egiten.
es
 
fr
 
en
The Duke de Nemours led the Queen-Mother.
eu
Oinez abiatu zirenean, erregina ama urrats batzuk atzera itzuli, eta erregina bere errainari esan zion hari zegokiola lehen lekuan joatea, baina argi ikus zitekeen konplimendu hartan garraztasuna zegoela, onginahia baino gehiago.
es
En el momento que se pon?an en marcha, aqu?lla retrocedi? algunos pasos y le dijo a su nuera que a ella le tocaba ir delante, pero fue f?cil ver que hab?a m?s acritud que atenci?n en aquel cumplimiento.
fr
Comme ils commen?aient ? marcher, elle se recula de quelques pas, et dit ? la reine sa belle-fille, que c'?tait ? elle ? passer la premi?re ; mais il fut ais? de voir qu'il y avait plus d'aigreur que de biens?ance dans ce compliment.
en
As they began to march, she stepped back a little, and told the Queen her daughter-in-law, it was her place to go first; but it was easy to see, that there was more of spleen than decorum in this compliment.
eu
LAUGARREN ZATIA
es
CUARTA PARTE
fr
QUATRIEME PARTIE
en
IV
eu
Lorraineko kardinala, harrezkero, erregina amaren gogoaren guztizko jaun bilakatu zen.
es
El cardenal de Lorena se hab?a hecho due?o absoluto de la voluntad de la reina madre;
fr
Le cardinal de Lorraine s'?tait rendu ma?tre absolu de l'esprit de la reine m?re ;
en
The Queen-mother was now wholly governed by the Cardinal of Loraine;
eu
Chartresko bidamoak jada ez zuen inolako parterik erreginaren ontarteetan, eta Martiguesko andeareari eta libertateari zion maitasunak, galera hura merezi adina sentitzea eragotzi zion.
es
el "vidame" de Chartres no ten?a ninguna influencia sobre ella, y el amor que profesaba a la se?ora de Martigues y a la libertad le hab?a impedido sentir aquella p?rdida como lo merec?a.
fr
le vidame de Chartres n'avait plus aucune part dans ses bonnes gr?ces, et l'amour qu'il avait pour madame de Martigues et pour la libert? l'avait m?me emp?ch? de sentir cette perte, autant qu'elle m?ritait d'?tre sentie.
en
the Viscount de Chartres had no interest with her, and the passion he had for Madam de Martigues and for liberty hindered him from feeling this loss as it deserved to be felt.
eu
Kardinalak, erregeren eritasunak iraun zuen hamar egun haietan, astia izan zuen bere egitasmoak osatzeko eta erreginari bere egitasmoen araberako erabakiak harrarazteko, halako gisaz, ezen, errege hil bezain laster, erreginak manatu baitzion kondestableari Tournellesen gera zedila, errege zenduaren hilotzaren aldamenean, ohiko ospakizunak egin zitezen.
es
El cardenal, durante los d?as de la enfermedad del rey, pudo formar sus planes sin apremio y hacerle tomar a la reina resoluciones conformes con lo que hab?a proyectado;
fr
Ce cardinal, pendant les dix jours de la maladie du roi, avait eu le loisir de former ses desseins et de faire prendre ? la reine des r?solutions conformes ? ce qu'il avait projet? ;
en
The Cardinal, during the ten days' illness of the King, was at leisure to form his designs, and lead the Queen into resolutions agreeable to what he had projected;
eu
Egiteko hark gauza orotarik urruntzen zuen, eta halaber, mugitzeko askatasuna ezabatzen zion.
es
de modo que as? que el rey hubo muerto, la reina le orden? al condestable que permaneciera en Tournelles junto al cuerpo del rey, para dirigir las ceremonias del caso.
fr
de sorte que sit?t que le roi fut mort, la reine ordonna au conn?table de demeurer aux Tournelles aupr?s du corps du feu roi, pour faire les c?r?monies ordinaires.
en
so that the King was no sooner dead but the Queen ordered the Constable to stay at Tournelles with the corpse of the deceased King in order to perform the usual ceremonies.
aurrekoa | 51 / 38 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus