Elikagaien Toxikologia, Elikagaietan Zientzia eta Teknologiako Graduko 3. mailan ematen da lehen lauhilebetean zehar eta M08 Moduluaren baitan kokatzen da, Elikagaien Kalitatea eta Segurtasuna deritzona.



Ingurugiro zein prestaketa edo ekoizpenean zehar elikagaietara irits daitezkeen arrisku fisiko, kimiko zein biologikoak deskribatzen dira era xehetuan. Gainera, informazio toxikologikoa bilatzeko tresnetan sakontzen da eta elikagaietan ager datezkeen toxikoak antzemateko analisi-teknika instrumentalak erabiltzen dira.



Irakasgai honetan aurreko ikasturteetan landutako oinarrizko kontzeptuak beharrezkoak dira, besteak beste, Analisi Kimikoa (toxikoen analisiak eta laborategi teknikak), Mikrobiologiaren Oinarriak(arrisku biologikoak), etab.



Elikagaien Toxikologian lantzen diren kontzeptuak eta gaitasunak ondorengo beste irakasgaietan erabili beharko dira, batik bat, 3. eta 4. mailako Elikagaien Teknologian (I eta II) eta 4. mailako Elikagaien Kalitatearen eta Segurtasunaren Kudeaketan; era berean, elikagai kaltegabeen ekoizpenerako ezinbesteko jakintzak dira.

1: Elikagaietako toxikoak, kutsadura iturri nagusienak, toxikoen ekintza-mekanismoak eta eragin toxikoak identifikatu eta definitu

2: Fenomeno toxikoaren faseak eta eragin toxikoaren mekanismo orokorrak azaldu

3: Elikagaiekin lotutako arriskuen ebaluazioa deskribatu eta interpretatu

4: Informazio toxikologikoa eraginkorki bilatzeko eta interpretatzeko gauza izan

PROGRAMA TEORIKOA



I ATALA. KONTZEPTU OROKORRAK



1. Gaia. Elikagai-toxikologia. Kontzeptu orokorrak: toxiko eta toxikotasuna

2. Gaia. Toxikozinetika eta Toxikodinamika

3. Gaia. Arriskuen balioztatzea



II ATALA. ELIKAGAIETAKO TOXIKOAK



4. Gaia. Elikagaietatiko toxiko naturalak

5. Gaia. Kutsadura biotikotik eratorritako toxinak

6. Gaia. Elikagaien giro-kutsadura

7. Gaia. Nekazaritza eta albaitaritza tratamenduetatik eratorritako konposatuak

8. Gaia. Elikagaien biltegiratzea, prozesatze eta prestaketan zehar sortutako konposatuak

9. Gaia. Elikagaiekin kontaktua duten materialak

10. Gaia. Elikagai-alergenoak

11. Gaia. Alkohola

12. Gaia. SORTZEN ARI DIREN ARRISKUAK (GENETIKOKI ERALDATUTAKO ELIKAGAIAK; NANOPARTIKULAK; INTSEKTUAK ETA BESTE BATZUK)





PROGRAMA PRAKTIKOA



-Nitritoen determinazioa

-Azido borikoaren determinazioa itsaskietan

-Koloratzaileak bereiztea eta identifikatzea

-Sulfitoen determinazioa

-Informazio toxikologikoaren bilaketa sarean

Klase magistralak aldizkako jarduera praktikoekin, irakurketekin eta/edo eztabaidekin tartekatuko dira lauhilebetekoan zehar. Jarduera guzti hauek modu jarraituan baloratzen joango dira.

Teoria laborategiko eta ordenagailuko praktikekin osatuko da.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 60
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20
  • Lanen, irakurketen... aurkezpena (%): 20

Ebaluazio jarraituari uko egitea:

-Azkenengo azterketa teorikoa (derrigor gainditu beharrekoa), galdera motzak eta/edo test motako galderak: %60

-Laborategiko Praktikak (derrigor gainditu beharrekoa): %20

-Klaseko jarduera/ariketak(derrigor gainditu beharrekoa): %20



Ebaluazio-sistema jarraitua bidezko kalifikazioa atal bakoitzean jasotako notaren ponderazioz kalkulatuko da. Hauetako atal bakoitzean gutxieneko 5,0ko kalifikazioa izan beharko da batez bestekoa egiteko. Derrigorrezkotzat hartzen den jardueraren bat ez egitea ikasleak deialdiari uko egitearen parekotzat joko da.



Ikasle batek uko egin nahi balio ebaluazio modalitate honi, eta ordez amaierako proba bakar bat egin nahi izango balu, formalki komunikatu beharko dio irakasle arduradunari aplikaziozko arautegian ezarritako epeen barnean. Hau egin ezean, ebaluazio-sistema jarraitua onartzen duela ulertuko da. Oharrak: ebaluazio-modalitate hau (amaierako proba) ez da gomendagarria COVID-19 pandemiaren ondoren.

Ohiko ebaluazioan erabilitako irizpide berdinak mantenduko dira honako alderdiak kontutan hartuz:

(1) Ebaluazio-sistema jarraitua aukeratu duen ikasle batek ebaluazio atalen batean ez badu 5eko gutxieneko kalifikazioa gainditu, gainerako atalen nota gordeko zaio.



(2) Gainditu ez den atala ez-ohiko deialdian berreskuratzeko aukera egongo da, atalari dagozkion gaitasunak frogatzeko proba egoki baten bitartez





Gainditutako atalen nota ez da bi ikasturtez baino epe luzeagoz gordeko.

eGela plataformako online ikasgela
Laborategiko mantala, maskara kirurgikoa eta kalkulagailua
Material bibliografikoa eta IKD baliabideak
Unibertsitateko posta elektronikoaren kontua

Oinarrizko bibliografia

BITTOR RODRIGUEZ RIVERA (2009). Elikadura Toxikologia. Elhuyar.

CAMEAN C, REPETTO M (2006). Toxicología alimentaria. Díaz de Santos, Madrid.

DERACHE J (1990). Toxicología y seguridad de los Alimentos. Omega, Barcelona.

REPETTO M (1999). Toxicología Avanzada. Ed. Científico Médica. Barcelona.

REPETTO M, REPETTO G (2009). Toxicología Fundamental. 4ª ed. Ed. Díaz de Santos. Madrid.

Gehiago sakontzeko bibliografia

CALVO MC, MENDOZA E (2012). Toxicología de los alimentos. Ed. McGrawHill. México.
DESHPANDE, SS (2002) Handbook of Food Toxicology. Marcel Dekker, Inc. New York.
FOOD RESEARCH INSTITUTE (1996). Food safety. University of Wisconsin-Madison. Marcel Dekker, Inc., New York.
NIESINK RJM, DE VRIES J, HOLLINGER MA (eds) (1996). Toxicology. Principles and Applications. CRC Press, Boca Raton.
OMAYE, S.T. (2004) Food and Nutritional Toxicology. CRC Press, Boca Raton. Florida.

Aldizkariak

Alimentaria
Food Microbiology
Food Quality and Preference
Food Technology
International Journal of Food Microbiology
Journal Food Protection
Journal of Food Safety
Trends in Food Science and Technology

Web helbideak

Chemical contaminants (EFSA, gastelaniaz): https://www.efsa.europa.eu/es/topics/topic/chemical-contaminants
Chemical hazards data (OpenFoodTox): https://www.efsa.europa.eu/en/data/chemical-hazards-data
Chemical Safety (UE) [Contaminants; Residues of Veterinary Medicines; Pesticides Residues; Food Contact Materials] https://ec.europa.eu/food/safety/chemical_safety_en
Elikadura eta Elikagaien Segurtasun Espainar Agentzia: https://www.aesan.gob.es/AECOSAN/web/subhomes/agencia/aecosan_agencia.htm
ELIKA Fundazioa: http://www.elika.eus/es/
Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritza: http://www.efsa.europa.eu/
Elikagaietan kutsatzaile jakin batzuen gehieneko mugei buruzko Erregelamendu berria (EBko 1881/2006 Erregelamendua indargabetua) - https://www.boe.es/doue/2023/119/L00103-00157.pdf
Informazioa Azkar Trukatzeko SCIRI Sistema Koordinatua: https://www.aesan.gob.es/AECOSAN/web/seguridad_alimentaria/subseccion/SCIRI.htm
RASFF - Food and Feed Safety Alerts: https://ec.europa.eu/food/safety/rasff_en