"Enpresaren Zerga Araubidea" irakasgaia Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza Graduko, Finantza eta Aseguruetako Graduko, Marketineko Graduko eta Zerga Sistemako eta Administrazio Publikoko Graduko 3. mailako 1 lauhilekoko derrigorrezko irakasgaia da. "Enpresaren Oinarriak" moduluan kokatzen da.



Irakasgaiaren helburua ikaslea sarrera publikoaren arloan kokatzea da, batez ere zerga-analisiaren esparruan. Horretarako, zerga sistemak diseinatu eta/edo erreformatzerako orduan kontuan hartu beharreko irizpideak aztertuko dira, zerga sistemaren ezaugarri garrantzitsuenekin batera.



Irakasgaia garatzeko lagungarria izan daiteke mikroekonomiako oinarrizko ezaguerak izatea.

IRAKASGAIARI DAGOZKION GAITASUN ESPEZIFIKOAK:



1.- Zerga ezberdinen onuragarritasuna epaitzea eta indarrean dauden zergen elementuak koherentziaz definitzea, gida bezala zerga sistemen diseinu eta/edo erreformarako oinarrizko zergapenaren irizpideak erabiliz.

2.- Zerga zama efektiboki nork jasaten duen zuzen identifikatzea zerga-eraginaren oinarrizko ereduak erabiliz, zergak trasladatu egin diren ala ez ebazteko.

3.- Proposatutako kuestio fiskal zehatz batzuk taldean lantzea.





IRAKASGAIARI DAGOZKION ZEHARKAKO GAITASUNAK:



4.- Iturri ezberdinetatik datorren informazioa aurkitzen, identifikatzen, sistematizatzen, aztertzen eta laburtzen jakitea.

5.- Garrantzidun kuestioei buruz arrazoindutako iritziak ematea eta erabakiak hartzea, ahalmen kritikoarekin.

6.- Norberaren autoirakaskuntzan autonomia maila altua lortzeko ikasketa trebetasunak garatzea.

7.- Informazio eta Komunikazio Teknikak (IKT) erabiltzea, bere ikasketa eremuan eta bere lanbide-testuinguruan.

8.- Proposatutako fiskal kuestioak taldean lantzeko ahalmena.

9.- Idatzizko eta ahozko komunikaziorako ahalmena, bereziki txosten argi eta koherenteak lantzean.





IRAKASKUNTZA EMAITZAK:



-Zerga sistemen diseinu eta/edo erreformarako oinarrizko zergapenaren irizpideak ezagutzen ditu.

-Zerga bat osatzen duten elementuak ezagutzen ditu.

-Zergen oinarrizko traslazio mekanismoak ezagutzen ditu.

-Zerga sistemaren oinarrizko zergetan diseinu arazo garrantzitsuenak identifikatzen daki.

1. ZATIA. ZERGAPENAREN TEORIA



1. GAIA. ZERGA SISTEMEN BALORAZIORAKO IRIZPIDEAK.



1.0 Sarrera

1.1. Zergak:

-Definizioa

-Zerga tributu gisa

-Sailkapena: Zerga Zuzenak, Zeharkako Zergak eta Gizarte Kotizazioak

1.2. Zergen elementu osatzaileak.

1.3.Zergapenaren irizpideak:

1.3.1.Eraginkortasun ekonomikoa,

1.3.2.Zergen ekitatea

. Zergapenaren oinarria:

Mozkinaren Irizpidea

Ordaintzeko Ahalmenaren Irizpidea

Utilitatearen Irizpidea

Kontsumoaren Irizpidea

Ekitate Horizontala eta Ekitate Bertikala

Zergen Progresibotasuna:

Kontzeptua

Progresibotasuna eta Ezberdintasun murrizketa

Progresibotasunaren neurketa:

Progresibotasun Lokala neurtzeko indizzeak

Progresibotasun globala neurtzeko indizeak

1.3.3.Zergapenaren erraztasuna.

1.3.4. Zergen malgutasuna.

1.4. Irizpideen arteko konpromisoak.



2 GAIA. ZERGAPENA ETA ERAGINKORTASUNA



2.0. Sarrera

2.1. Zerga distortsioak eta Gehiegizko Zama

2.2. Gehiegizko zama:

-Kontzeptua

- Determinatzaileak

- Eredu orokorraren zabaltzea:

-Ez ohiko lehentasunak (Leontief)

-Behe ondasunak

2.3. Zergapen Optimoa: Eraginkortasuna. Zergapen optimorako erregela orokorrak:

- Alderantzizko Elastikotasunaren Erregela (Pigou)

- Murrizketa Ekiproportzionalaren Erregela (Ramsey)



3.GAIA ZERGAPENAREN BANAKETA ERAGINA



3.0. Sarrera

3.1. Zerga Eragina oreka partzialeko eredu batean: Ondasunen gaineko unitate zergak.

-Zergatzen den merkatuaren aldearekiko independentzia.

-Eskari eta eskaintza kurben elastikotasunekiko menpetasuna

3.2. Zerga Eragina oreka partzialeko eredu batean: Ondasunen balioaren gaineko zergak

-Balioaren gaineko zerga motak

-Unitate zergekin baliokidetasuna

-Zergatzen den merkatuaren aldearekiko independentzia.

-Eskari eta eskaintza kurben elastikotasunekiko menpetasuna

2. ZATIA. ZERGA SISTEMA



4.GAIA ERRENTA PERTSONALAREN GAINEKO ZERGA



4.0 Sarrera

4.1. Errenta Pertsonalaren gaineko Zergaren justifikazioa

.

4.2. Errenta: ordaintzeko ahalmena neurtzeko indizea.

-Fiskal errenta Ideala eta Fiskal Errenta Legala



4.3. Praktikan fiskal errentaren zehaztapena:

- Espezietako ordainketen trataera

-Ohiko etxebizitzagatiko errenta egozketa

-Errentak ziurtatzeko kontribuzioak

-Kapital Irabazien trataera



4.4 Errentaren gaineko Zergaren kenkariak

-Dirusarrerak lortzeko beharrezko gastuak

-Ordaintzeko ahalmena murrizten duten edota etorkizunean dirusarrerak lortzeko ahalmena handitzen duten gastuak

-Pizgarriak sortzeko Doiketak

-Ekitateagatiko doiketak



4.5.Errentaren gaineko Zergaren progresibotasuna:

-Salbuetsitako minimoa

-Oinarrian eta kuotan aplikatzen diren kenkariak

-Zerga eskala

-Beste faktore batzuk



4.6. Zergadun unitatea

-Zergapenaren irizpideen ikuspuntutik zergadun unitaterik egokiena.

-Baterako aitorpena: Errenatk bateratzearen arazoari mekanismo zuzentzaileak

-Banakako aitorpan



4.7.Inflazioa eta Errentaren gaineko Zerga:

-Inflazioa eta oinarri zergagarria.

-Inflazioa eta progresibotasun efektiboa

-Bilketaren atzerapenak



5.GAIA SOZIETATEEN GAINEKO ZERGA



5.0. Sarrera



5.1. Sozietateen gaineko Zergaren justifikazioak.



5.2. Sozietateen gaineko Zergaren Egitura.

-Subjektu Pasiboa

-Oinarri Zergagarria

-Zerga tasa



5.3.PFEZ eta Sozietateen gaineko Zergaren Integrazioa

-Integrazio osorako ereduak

-Integrazio partzialerako ereduak

6. GAIA ZEHARKAKO ZERGAPENA : B.E.Z



6.0 –Sarrera



6.1 -Kontsumoaren gaineko zeharkako zergapenaren abantail eta desabantailak



6.2. Zergapen Selektiboa.

-Zergapen selektiboaren justifikazioa

-Kontsumo espezifikoen gaineko zerga bereziak



6.3. Salmenta Bolumenaren gaineko Zerga Orokorrak:

-Salmenten gaineko Zerga monofasikoak

-Salmenta bolumenaren gaineko zerga multifasikoak



6.4. Balio Erantsiaren gaineko Zerga.

-BEZ mota ezberdinak: Inbertsio Ondasunen trataera.

-Kontsumo motatako BEZa eta Txikizkarien Salmenten gaineko Zerga.



6.5. Balio Erantsiaren gaineko Zergaren konplexutasuna.

6.6. BEZaren nazioarteko aspektuak. BEZ eta Europar Batasuna.

Klase magistraletan irakasleak irakasgaiaren kontzeptuei buruzko azalpenak emango ditu, ikasleen partehartzea sustatuz.



Klase praktikoetan, ikasleek, problemak eta ariketak ebatzi beharko dituzte. Ikasleei problemak eta ariketak amango zaizkie taldean ebazteko, gaiaren ezagutza teorikoan sakondu ahal izateko. Galderak eta eztabaida irekia sustatuko da.



Mintegietan, ikasleek, taldeka, PFEZean indarrean dagoen araudiaren aplikazio praktiko batean lan egingo dute. Lan hau idatziz zein ahoz aurkeztu beharko dute. Ahozko aurkezpenaren aurretik feed-backa emango zaie. Ahozko aurkezpenean irakasleak egindako galderei erantzuteko trebetasuna ere baloratuko da.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 100

Irakasgaia ebaluatzeko ohiko deialdiaren egunean puntuazioaren %100 balio izango duen froga bat egongo da.

Irakasgaia ebaluatzeko ez-ohiko deialdiaren egunean puntuazioaren %100 balio izango duen froga bat egongo da.

Oinarrizko bibliografia eta bibliografia osagarria.
Irakasgaiaren ariketa bilduma.

Oinarrizko bibliografia

Albi E., González Páramo J.M. y Zubiri I, “Economía Pública II: Teoría de la Imposición. Sistema Impositivo. Otros Ingresos Públicos. Economía Pública Internacional” Edit. Ariel Economía, 3ª Edición Actualizada. 2009.



Problemas de Régimen Fiscal de la Empresa. Facultad de Economía y Empresa. UPV 2018-19

Gehiago sakontzeko bibliografia

Rosen H.,” Hacienda Pública” Editorial McGraw-Hill. 7ª Edición. 2007

Musgrave R. y P. Musgrave.,
“Hacienda Pública: Teórica y Aplicada” Editorial McGraw-Hill. 5ª Edición.1992

Stiglitz J. “La Economía del Sector Público” Editorial Antoni Bosch. 2ª Edición 1995

Costa M, Durán J. M. Espasa M, Esteller A. y Mora A., “Teoría Básica de los Impuestos: un Enfoque Económico” Editorial Thomsom Civitas. 2ª Edición 2005

Boadway R.W. y Wildasin D.E. “Economía del Sector Público” Instituto de Estudios fiscales. 2ª edición. 1986

Aldizkariak

Hacienda Pública Española / Revista de Economía Pública http://www.ief.es/
Crónica Tributaria http://www.ief.es/

Papeles de Economía Española http://www.funcas.ceca.es/

Presupuesto y Gasto Público http://www.ief.es/

Ekonomiaz: Revista Vasca de Economía http://www1.euskadi.net/ekonomiaz/

Zergak: Gaceta Tributaria del País Vasco http://www.ivap.euskadi.net/

Web helbideak

Nacionales:
Ministerio de Economía y Hacienda: http://www.meh.es/
Agencia Tributaria: http://www.aeat.es/
Boletín Oficial del Estado (BOE): http://www.boe.es/
Boletín Oficial del País Vasco (BOPV): http://www.euskadi.net/
Instituto de Estudios Fiscales: http://www.ief.es/
Diputación Foral de Vizcaya: http://www.bizkaia.net/
Diputación Foral de Álava: http://www.alava.net/
Diputación Foral de Guipúzcoa: http://www.gipuzkoa.net/
Banco de España: http://www.bde.es/
INE: http://www.ine.es
EUSTAT: http://www.eustat.es


Internacionales:
OCDE: http://www.oecd.org/home/
EUROSTAT: http://europa.eu.int/comm/eurostat/