Geologia eta Kimika Gai-Zientziaren talde berekoak dira eta, hortaz, jakintza-arlo berdin eta osagarrietan parte hartzen dute. Arroka, mineralak, urak, hidrokarburoak eta abar ekoizkin askotarako funtsezko lehengaiak dira eta gizartearen ongizatea laguntzen dute. Gai hauetaz Geologiak ematen duen ikuspuntua eta erabiltzen diren metodologia espezifikoak lehengaien ustiapenaren eta kudeaketaren oinarriak finkatzeko ezinbesteko tresnak ditugu. Halaber, ingurugiroaren jasangarritasuna bermatzen dute.



Irakasgai honetan Lurraren ikerketaren garrantzia erakutsiko da, hartan garatzen diren barne- eta kanpo-prozesuak eta historia geologikoan zeharreko bere bilakaera ulertu ahal izateko. Plaken tektonikaren teoriaren oinarrizko printzipioen azalpenak baimenduko du marko geologiko orokorrean prozesu horiek testuinguruan jartzea.

Teoria erretikularraren printzipioak adieraziko dira. Baita ere, bai molekulen bai materia kristalinoaren azterketa eta sistematizazioa baimentzen duten simetria operazio desberdinak azalduko dira. Guzti honek bere espazio-ikuspegiaren eta abstrakziorako ahalmenaren garapenean aurrera egitea baimenduko dio ikasleari. Geologiaren oinarriak erabiliko dira arrokak eta mineralak desberdintzeko. Azkenik, lurzoruaren eta uraren zikloaren (bai gainazaleko bai lur azpikoa) ezaguerarako sarrera egingo da.



Ikasgai hau Geologiarako oinarrizko sarrera da. Bertan landuko diren kontzeptu asko Kimikako Graduaren hainbat irakasgairen garapenerako interesgarriak dira, besteak beste bigarren mailako Kimika Analitikorako (enborrekoa) edota Ingurugiro Kimikarako (hirugarren mailako hautazkoa).

ZEHARKAKO GAITASUNAK: M01CM11.Zientzia esperimentaletako ohiko dokumentazioa eta iturrien ezaugera eta erabilera

ESPEZIFIKOA GAITASUNAK: M01CM08. Lur zientzien oinarrizko printzipioen ezaugera eta haien erlazioa konposatu kimikoen osaera eta ezaugarriekin.



IKASTEAREN EMAITZAK.

Lortu nahi diren emaitzak:

- Molekulen simetria aztertzeko gai izatea, eta horren arabera, molekula sailkatzea.

- Mineralen formula kimikoa kristal-egiturarekin eta propietatekin erlazionatzeko gai izatea. Aldi berean, funtsezko mineral batzuk errekonozitzeko gai izatea.

- Elementu geomorfologiko nagusiak, arrokak eta baliabide mineralak kokatzea bere testuinguru geologikoan eta izakientzako eta ondaretarako kaltegarriak izan daitezkeen prozesu geologikoak ezagutzea.

- Sistema edafiko eta hidrikoen dinamikak ulertzea.eta beraien kudeaketa egokiaren garrantziaz jabetzea.

KRISTALOGRAFIA GEOMETRIKOA ETA KRISTALOKIMIKA (2.25 ECTS)

Sarrera. Objektu finituen simetria. Objektu infinituen simetria. Kristalokimikaren oinarrizko kontzeptuak, paketatzeak eta hutsuneak. Molekulen azterketa morfologikoa.



MINERALOGIA (1.75 ECTS)

Sarrera. Mineralen ezaugarri kimikoak eta formula. Mineralen propietate fisikoak. Mineralen sailkapena: silikatoak eta ezsilikato garrantzitsuenak. Baliabide mineralak: metalikoak eta ez-metalikoak. Mineralen identifikazioa.



GEOLOGIAREN OINARRIZKO KONTZEPTUAK. (1 ECTS)

Lurraren jatorria. Egitura eta osaera kimikoa. Lurrazalaren dinamika. Plaken tektonika. Arroka eta mineralaren kontzeptua. Arroka motak. Arroken zikloa. Energia-baliabideak. Arroken identifikazioa.



EDAFOLOGIA ETA HIDROGEOLOGIAREN SARRERA.(1 ECTS)

Meteorizazioa eta lurzoruaren sorrera. Lurzoruaren profila. Lurzoruen sailkapenaren sarrera. Gainazaleko hidrologiari eta lurrazpikoko hidrologiaren sarrera. Lurrazpiko uren banaketa eta zirkulazioa. Uraren konposizioa. Gainazaleko eta lurrazpiko uren kutsadura.

KLASE MAGISTRALAK

Gelan garatutako diren eskoletan ikuste-baliabideak erabiliko dira. Irakasgaiarekin lotutako hainbat gairen buruzko eztabaidak pizten saiatuko da.



GELAKO PRAKTIKAK

Hainbat jarduera egingo dira, denak ikasgaiaren atal bakoitzarekin erlazionatzen direnak. Ikasleek modu autonomo batez aztertu beharko dituzte hainbat material: molekulak, mineral, arrokak, beti ere irakaslearen laguntzarekin. Esatebaterako:

- Molekula-simetria eta kristalen simetria azterketa

- Kristalokimika eta mineralogia ariketak

- Edozein ateletako jarduera partizipatiboak.



LABORATEGIKO PRAKTIKAK

- Mineralen errekonozimendu buruzko praktikak

- Arroken errekonozimendu buruzko praktika

- Lurzoru eta hidrogeologiari buruzko praktika



ORDENADORE PRAKTIKAK

- Molekulen simetriaz aritzeko programa informatikoak erabiliko dira.



Kurtsoaren zehar hainbat txosten edo ariketa aurkeztu beharko dira.



Irakasgaia garatzeko behar den informazio guztia eGela plataformaren bidez kudeatuko da.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 25
  • Test motatako proba (%): 20
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 55

8. Artikulua. Ebaluaziorako Arautegia

Etengabeko ebaluazioan prestakuntza aldian zehar eta data ofizialean egingo diren jarduerak erabiliko dira, besteak beste, azterketak, praktikak edota txostenak. Jardueretan irakasgaiaren 4 atalak jorratuko dira eta hurrengo portzentajeak erabiliko dira:



KRISTALOGRAFIA GEOMETRIKOA ETA KRISTALOKIMIKA: %37

MINERALOGIA: %29

GEOLOGIAREN OINARRIZKO KONTZEPTUAK: %17

EDAFOLOGIA ETA HIDROGEOLOGIA: %17



Irakasgai hau gainditzeko atal bakoitzean 3/10 puntu lortu behar dira gutxienez.



Ebaluazio probetan "UPV/EHUko ebaluazio probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzko protokoloa" aplikatuko da.

- Ikasleen Ebaluaziorako Arautegiaaren 9. artikuluaren arabera:

- Irakasgaia ohiko deialdian gainditzen ez duten ikasleek, hautatutako ebaluazio sistema gorabehera, eskubidea izango dute ezohiko deialdiko azken ebaluazioko proba osatzen duten azterketa eta jardueretara aurkezteko.



- Ezohiko deialdiko azken ebaluazioko probak definituta dauden ikaskuntzaren emaitzak ebaluatzeko eta neurtzeko behar beste azterketa eta ebaluazio jarduera izango ditu, emaitzok ohiko deialdiaren pareko baldintzetan ebaluatu ahal izateko. Ikasleek ikasturtean zehar eskuratutako emaitza positiboak gorde ahal izango dira. Aldiz, ikasturtean zehar egindako etengabeko ebaluazioaren emaitzak negatiboak badira, emaitzok ezin izango dira ezohiko deialdirako mantendu eta deialdi horretan ikasleek kalifikazioaren %100 eskuratu ahal izango dute.



Ezohiko deialdian deialdi ohikoan erabilitako portzentajeak erabiliko dira. Irakasgai hau gainditzeko atal bakoitzean 3/10 puntu lortu behar dira gutxienez.



Ebaluazio probetan "UPV/EHUko ebaluazio probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzko protokoloa" aplikatuko da.

Amantala, betaurrekoak eta laborategiko koadernoa

Oinarrizko bibliografia

Bloss, F.D. Crystallography and crystal chemistry. An introduction, Mineralogical Society of America, Washinton, 1994.

Klein, C., Hurlbut, C.S. Manual de mineralogía, Ed. Reverté, Barcelona, 1997.

Monroe, J.S.; Wicander, R. y Pozo, M. Geología. Dinámica y evolución de la Tierra. Ed. Paraninfo, Madrid, 2008.

Tarbuck, EJ, Lutgens FK y Tasa, D (2005) Ciencias de la Tierra. Una introducción a la geología física, Pearson Educación S. A., Madrid

Gehiago sakontzeko bibliografia

Borchardt-Ott, W. Crystallography, Springer Verlag, New York, 1995.
Cuevas, M.A. et al., Problemas de Cristalografía. Publicaciones Universitat de Barcelona, 2002.
Llamas, J. Hidrología general. Principios y aplicaciones. Servicio Editorial de la Universidad del País Vasco, 1993.
Nesse, W.D. Introduction to Mineralogy. Oxford University Press, Oxford, 2000.
Porta, J., López-Acevedo, M., Roquero, C. Edafología para la agricultura y el medio ambiente.2a ed. Ediciones Mundi-Prensa, Madrid, 1999.
Pulido, A. Nociones de hidrogeología para ambientólogos. Universidad de Almería, Almería, 2007.

Web helbideak

http://geology.com/
https://www.intecca.uned.es/difusiongiccu/grado/CRISTAMINE/index_cristalografia.html
http://symmetry.otterbein.edu/index.html http://crystals.otterbein.edu/index.html www.mindat.org/
http://webmineral.com/
http://edafologia.ugr.es/comun/enlaces.htm
https://hidrologia.usal.es/