IKASTEGIA: Medikuntza eta Odontologia Fakultatea

TITULAZIOA : Odontologian Gradua

IZENA: Farmakologia Aplikatua eta Larrialdiak Odontologian

SAILAK: Farmakologia eta Estomatologia

MODULUA: 4

ECTS Kredituak: 6 (3 Farmakologia eta 3 Estomatologia)

MAILA: Bostgarrena

Moduluko Gaitasunak



• Farmakoen aginte egokia, kontraindikazioan, elkarrekintzak, eragin sistemikoak eta organu desberdinetan ondorioak ezagutuz.

• Jarduera klinikoan agertu daitezken larrialdi medikoak antzeman, balioztatu eta erantzuna eman. Suspertze kardiopulmonarren teknikak maneiatu; infekzio akutuak tratatu, bai farmakoak aginduz, eta baita ere kirukia errazak eginez.

• Ehun periodontalen eta peri-inplantarioen inflamazio prozesuak tratatu farmakologikoki eta eta kirukia bidez, tresneria periodontalaren eta supra eta subgingibal teknikak erabiliz.

• Arazo tenporo-masailhezurren eta minaren tratamendu ez kirurkikoa.

• Edozein larrialdi odontologiko antzeman eta tratazeko gai izan.





Irakasgaian garatu beharreko gaitasunak: IRAKASKUNTZAREN EMAITZAK.





1. Paziente desberdinetan infekzioaren tratamenduan eta profilaxian farmakoak era egokian agindu eta erabili



2. Ezaugarri desberdinetako kirukia ondoko mina, aurpegi-ahoko mina eta inflamazioaren tratamendurako farmako egokiak preskribatzeko gai izan.



3. Paziente odontologiko desberdinetan antsietatea murrizteko eta sedazioa sortarazteko farmakoak agindu eta era egokian erabiltzeko gai izan.



4. Odontologia arloko medikamenduei buruzko informazio iturriak ezagutu eta erabili, informazioa irakurri eta kritikoki aztertuz, terapeutika farmakologikoa eguneratzeko.



5. Medikamenduen eragin desiragaitzak ezagutu, ondorioak era egokian maneiatu, eta farmakozaintza zerbitzuei informatu.



6. Jarduera odontologikoan ager daitezken larrialdi egoeren ezagutza antzeman eta garatu, diagnostikoan, tratamenduan eta prebentzioan ezartzeko.



7. Klinika odontologikoan ematen diren larrialdiko egoeren ebazpenekin jasandako ezagutza erabiltzea modu egoki eta koherentean.



8. Klinika Odontologikoko Larrialdiei buruzko informazio zientifikoarekin lan egin, ideiak analizatuz eta eztabaidatuz, bai idatziz eta baita ahoz ere.



9. Taldean lan egin, klinika odontologikoan larrialdi egoerei elkarlanean ekinez: laguntza-zerbitzuetan, analisi klinikoetan, diagnostikoan eta tratamenduak ezartzen.





1-5 Gaitasunak: Farmakologia Aplikatua

6-9 Gaitasunak: Larrialdiak

GAI-ZERRENDA (FARMAKOLOGIA)



I. UNITATE DIDAKTIKOA: FARMAKOLOGIA APLIKATUA

A-B. Gai orokorrak eta egoera bereziak

1. Farmakologia terapeutika sendagarriaren nahitaezko oinarria bezala. Medikamentuen hautaketa arrazionala. Onura/arrisku erlazio ezarri: farmakoa-pazientea-egoera bereziak triangelua. Zentzuz agintzeko arrazoibidea. Medikamentu pertsonalaren hautaketa (P) eta alternatibak.

2. Medikamentuen agintzea Odontologian. Medikamentuen agintzearen aspektu legalak Odontologian. Errezeta motak. Erabilpen murriztutako farmakoak. Formulazio magistrala eta bere erabilera Odontologian. Osagai aktiboaren araberako preskripzioa.

3. Medikamentuak agintzeko oinarriak haurdunaldian, edoskitzean eta haurtzaroan. Aplikazioa Odontologian.

4. Medikamentuak agintzeko oinarriak zahartzaroan eta egoera berezietan: Giltzurrun eta/edo gibeleko gutxiegitasuna, inmunoeskasiadun pazienteak, paziente polimetikatuak. Aplikazioa Odontologian.

5-6. Medikamentuen eragin kaltegarriak. Motak, mekanismoak eta garrantzia Odontologian. Elkarrekintza farmakologikoak. Motak eta garrantzia terapeutika odontologikoan. Erreakzio kaltegarrien tratamendu farmakologikoa

7-8. Saio klinikoa. Motak eta ezaugarriak. Aspektu bioetikoak. Garrantzia Odontologian.





C. Mina, inflamazioa, antsietatea eta infekzioaren farmakologia berezia eta farmakozaintza

9. Farmakojagoletza. Farmakojagoletzari aplikatutako ikerketak.

10-Ikerketa obserbazionalak: kohorte eta kasu-kontrola ikerketak. Eragin desiragaitzen jakinarazpena: Txartel horia. Odontologoaren parte-hartzea Farmakojagoletza Sistema Nazionalean.

11. Analgesiko eta antiinflamatorioen agindua Odontologian. Hirugarren molarraren kirurgiaren ondoko tratamendua. Farmakojagoletza aplikatua Odontologian: Analgesiko eta antiinflamatorien eragin desiragaitzak. Prebentzioa eta jokaera behin agertuta. Analgesiko eta antiinflamatorioen agindua egoera berezietan dauden pazienteentzat: Hipertentsiboak, diabetikoak, terapia antikoagulatzailea erabiltzen dutenak, aurrekari alergikoak dituztenak, eta abar.

12-13. Antibiotiko, antifungiko eta antibirikoen agindua Odontologian. Antiseptikoen arrazoizko erabilera. Antibiotiko, antifungiko eta antibirikoen agindua paziente odontologiko desberdinengan. Farmakojagoletza aplikatua Odontologian: Antibiotiko, antiseptiko, antifungiko eta antibirikoen eragin desiragaitzak. Prebentzioa eta jokaera behin agertuta.

14. Anestesiko lokalen agindua odontologian. Farmakojagoletza aplikatua Odontologian: Anestesiko lokal, anestesiko orokor eta sedagarrien eragin desiragaitzak. Prebentzioa eta jokaera behin agertuta. Medikamentuek eragindako shock anafilaktikoa: jarraitzeko jokabidea.

15. Antsiolitiko eta sedagarrien agindua paziente odontologiko desberdinengan. Farmakojagoletza aplikatua Odontologian

UNIDAD DIDÁCTICA II: URGENCIAS EN LA CLÍNICA DENTAL



A. Aspectos Generales:

16. Urgencias en Odontología. Protocolos de actuación en situaciones de urgencia vital. RCP básica y avanzada.

17. Instrumental en las situaciones de emergencia en la Clínica Odontológica.

18. Fármacos en las situaciones de emergencia en la Clínica Odontológica.



B. Situaciones urgentes generales:

19. Situaciones de emergencias en pacientes con patología cardiovascular. Urgencias en pacientes con patología respiratoria.

20. Situaciones de emergencias en pacientes con patología endocrina. Urgencias en pacientes con patología hepática.

21. Situaciones de emergencias en pacientes con patología oncológica.

22. Situaciones de emergencias en pacientes con patología psiquiátrica.

23. Reacciones adversas en la paciente gestante.

24. Situaciones de emergencias en pacientes inmunodeprimidos.



C.- Situaciones urgentes específicas

25. Urgencias dolorosas en Odontología.

26. Accidentes y complicaciones de la anestesia local.

27. Infección aguda oral y maxilofacial. Emergencias infecciosas.

28. Urgencias en exodoncia. Hemorragias bucales. El paciente anticoagulado.

29. Traumatismos orofaciales.

30. Traumatismos alveolodentarios. Traumatismos dentarios.











GAI-ZERRENDA PRAKTIKOA



I. UNITATE DIDAKTIKOA: FARMAKOLOGIA APLIKATUA



1- Medikamentuei buruzko informazio iturrien sarrera eta erabilera Webaren bidez



2- Terapeutika odontologikoan preskribatutako farmakoen eraginkortasunari eta segurtasunari buruzko hautatutako artikuluen irakurtzea, analisia eta eztabaida kritikoa: analgesikoak eta antiinflamatorioak, antimikrobianoak eta antsiolitikoak:



3- Saio klinikoei buruzko 2 artikuluen irakurketa kritikoa eta txostenaren prestaketa eta defentsa:



4- Medikamentu pertsonalekiko eta alternatibekiko formularioaren elaborazioa terapeutika odontologikoan preskripzio egokia egiteko ezaugarriak deskribatuz (OMEk gomendatutako jarraibideak kontuan hartuta) mina eta/edo inflamazioa, infekzio bukodentala, antsietatea, eta abar tratatzeko.



5- Medikamentuen eragin desiragaitzen kasukasuen aurkezpena, soluzioa eta jakinarazpena

FARMAKOLOGIA APLIKATUA: klase magistralak, gelako praktikak, mintegiak eta ordenagailu praktikak



LARRIALDIAK ODONTOLOGIAN: klase magistralak, gelako praktika, mintegiak eta praktika klinikoak Fakultateko Klinika Odontologikoan

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Test motatako proba (%): 60
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 40

ustifikatutako arrazoiengatik (UPV/EHUko ikasleak ebaluatzeko araudian, IV. kapituluan, 43.c artikuluan) ebaluazio jarraituaren sisteman parte hartu ezin duten ikasleek irakasgaiari datxezkion ezagutzak eta gaitasunak lortu dituztela egiaztatu ahal izango dute, amaierako proba bakar baten bidez.



Salbuespenezko inguruabar horiek irakasleei aurkeztu beharko zaizkie, onets ditzaten, gehienez ere 15 eguneko epean, lauhilekoa hasten denetik hasita, edo ahalik eta lasterren, hura agertzen denetik hasita.



Deialdiari uko egiteko baldintzak: azken probara ez aurkezteak edo ebaluazio jarraituko jarduerak ez egiteak deialdiari uko egitea ekarriko du, eta ikaslea "ez aurkeztutzat" hartuko da.

Covid-19tik eratorritako egoerak hala eskatuko balu, ebaluazio sistema ez presentziala izango litzateke eta e-gela eta Black board collaborate bidez aurrera eramango litzateke, azken ebaluazio proba barne.

Ohiz kanpoko deialdia ohiko deialdiaren irizpide berberen arabera arautzen da. Ikasleek zuzeneko jardueren eta lan autonomoaren ebaluazio praktikoan eta ebaluazio jarraituan lortutako notari eusteko eska dezakete.

Ikaslea ez bada ebaluazioetara aurkezten, deialdiari uko egiten diola ulertuko da, eta "ez aurkeztutzat" joko da.



Covid-19tik eratorritako egoerak hala eskatuko balu, ebaluazio sistema ez presentziala izango litzateke eta e-gela eta Black board collaborate bidez aurrera eramango litzateke, azken ebaluazio proba barne.

Oinarrizko bibliografia

Farmakologia Aplikatua:

• Rang HP, Dale MM, Ritter JM, Moore PK. Farmacología. 8ª ed. Elsevier, 2016.

• Seymour RA, Meecham JG, Yates MS. Pharmacology and dental therapeutics. 3rd ed. Oxford University Press, 2003.

• Lorenzo P, Moreno A, Leza JC, Velázquez Farmacología Básica y Clínica. 17ª ed. Panamericana, 2005

• Yagiela JA, Dowd FJ, Neidle EA,. Pharmacology and therapeutics for dentristy 5th ed. Elsevier Mosby, 2004.

• Ciancio SG. (Ed). Terapéutica Dental American Dental Association. 2ª ed. Masson SA, 2003.

• Brunton L.L., Lazo J.S., Parker K.L. (Eds). Goodman & Gilman. Las bases farmacológicas de la terapeútica. 11ª ed. McGraw-Hill Interamericana, 2007.

• Newman MG, Van Winkelhoff AJ. (Eds). Antibiotic and antimicrobial use in dental practice. 2nd ed. Quintessence Pub. Co, Inc., 2001.

• Seymour RA, Meecham JG, Walton JG. Adverse drug reactions in dentristy. 2nd ed. Oxford University Press, 1998.





Larrialgiak Odontologia Klinikan:

• Gutierrez Lizardi P. Urgencias Médicas en Odontología. Mexico, McGraw-Hill, 2005.

• Malagon Londoño, Malagon Baquero. Urgencias Odontológicas. Buenos Aires, Panamericana, 2003.

• Custalow CB. Atlas de procedimientos del Servicio de Urgencias. Barcelona, Elsevier, 2005.

• Sivestre FJ. Odontología en pacientes especiales. Valencia, Universitat de Valencia. Servei de Publicacions, 2007.

• Andreasen JO, Andreasen FM. Essentials of traumatic injuries to the teeth. Oxford, Blackwell Munksgaard, 2000.

• Malamed SF. Urgencias médicas en la consulta odontológica. Madrid, Harcourt Brace, 2000.

• Curzon MEJ. Handbook of Dental Trauma. Oxford, Wright, 1999.

Gehiago sakontzeko bibliografia

Sakontzeko baliabideak
BERINI L, GAY C. Anestesia Odontológica. 3. ed. Avances Médico-Dentales, 2005.
CIANCIO SG. (Ed). Terapéutica Dental. American Dental Association. 4. ed. Masson SA, 2009.
Beste baliabide batzuk

Web helbideak

Agencia Americana del Medicamento: http://www.fda.gov
Agencia Española del Medicamento: http:// www.agemed.es
Agencia Europea del Medicamento: http://www.ema.europa.eu
Drugs.com: http://www.drugs.com
Osanet: http://www.osakidetza.euskadi.eus/r85-phhome00/es
Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/
7. Agencia Europea del Medicamento: http://www.emea.europa.eu
8. Agencia Americana del Medicamento: http://www.fda.gov