Irakasgai honen helburua sistema politiko demokratiko garaikideen ezaugarritzea aztertzea da. Horretarako ordezkaritza politikoaren printzipioak eta bere bi oinarri instituzionalak, hauteskundeak eta hauteskunde-sistemak eta alderdi politikoak, jorratuko ditugu.



Politika Zientziako eta Kudeaketa Publikoko graduaren ikasketa planean Ordezkaritza eta Alderdi Politikoak derrigorrezko irakasgaia da eta

a) 2. mailako Gizarte Garaikideetako Prozesu eta Egitura Politikoen gaien alorrean kokatzen da;

b) 1. mailako Politika Zientziako Oinarrizko Kontzeptuak eta Analisi Politikoaren Oinarriak irakasgaien edukietan oinarritzen da;

d) 3. mailako Espainiako eta Euskadiko Sistema Politikoa, Komunikazio

Politikoa, Analisi Politikoa eta Hauteskunde Prospektiba irakasgaien zein 4. mailako Politika konparatua, eta Ekintza Politikoa eta Interes Taldeak irakasgaien erreferentzia puntua da.

Zientzia Politikoa eta Kudeaketa Publikoa Graduko Ikasketa Planean, besteak beste, gaitasun orokor hauek (G) eta zeharkako konpetentzia (CT) ezartzen dira, eta irakasgai honek gaitasun horiek lortzen laguntzen du:

G001 - Kontzeptu, teoria eta ikuspegi metodologikoen esanahia eta egokitasuna ezagutzea eta ulertzea, ingurune politikoaren fenomenoak behatzeko.

G002 - Erakunde eta sistema politikoen egitura eta funtzionamendua ikuspegi konparatutik ulertzea, haien osagaiak eta jarduteko lege-esparrua identifikatzeko, haien arteko erlazioa interpretatzeko, funtzionamenduari buruzko ondorioak ateratzeko eta alternatibak proposatzeko.

G003 - Testuinguru jakin batean dauden eragile politikoak, haien gaitasunak eta portaera identifikatzea, sistema politikoan dituzten ondorioak aztertzeko eta agertokiak aurreikusteko.

G004 - Hauteskunde-prozesuak ezagutzea, lehentasun politikoak osatzetik eta adieraztetik sistema demokratikoen ordezkaritza-logikaraino, komunikazio politikoko kanpainak diseinatzeko, hauteskunde osteko agertokiak definitzeko eta emaitzak interpretatzeko.

G005 - Administrazio publikoen maila guztietako egitura, antolaketa eta funtzionamendua ulertzea, plangintza eta kudeaketa administratiboko prozesuak ezartzeko.

CT1 - Autonomia eta autoerregulazioa

CT3 - Komunikazioa eta eleaniztasuna

CT5 - Informazio eta herritartasun digitalaren kudeaketa

CT7 - Pentsamendu kritikoa





Halaber, irakasgaiak gaitasun espezifiko hauek lortzen laguntzen du:

C2CC01 - Kontzeptu eta ikuspegi teorikoak eta horien bilakaera sistematikoki ulertzea, politika eta gobernantza aztertzeko eta diagnostikatzeko.

C2CC02 - Ordezkaritza-sistema politikoen egitura eta funtzionamendua identifikatzea, alderdi politikoen eta hauteskunde-prozesuen zereginari arreta berezia jarriz, portaera politiko indibiduala eta kolektiboa eta horren ondorioak ulertzeko eta aztertzeko.

C2CC06 - Administrazioaren maila desberdinen eta herritarren arteko harremanen baldintzatzaileak ulertzea, bitartekotza-lanetan, interes-gatazketan eta eskubideen defentsan baliabideak eskuratzeko.



Azkenik, irakasgaiak lortu nahi dituen ikaskuntza-emaitzak (IE) honako hauek dira:

IE1. Politikan dauden irudikapen motak identifikatzea.

IE2. Irudikapen mota horiek (horien zilegitasuna eta baldintzapena) demokraziaren teoriaren arabera baloratzea.

IE3. Ordezkaritza politikoaren kontzeptuaren eta horrek demokraziaren nozioarekin duen harremanaren historia azaltzea.

IE4. Demokrazia kontzeptuaren ezaugarri espezifikoak identifikatzea, demokraziaren eta ordezkaritza politikoaren arteko lotura justifikatzen dutenak (pentsamendu politikoaren historian eta egungo teoria demokratikoan), bai eta ordezkaritza politikoa benetan demokratikoa ez den elementu gisa agerrarazten duten demokrazia kontzeptuaren beste ezaugarri batzuk ere.

IE5. Hauteskunde-sistema baten oinarrizko osagaiak zerrendatzea eta deskribatzea.

IE6. Hauteskunde-sistema mota ohikoenak aurkeztea eta azaltzea.

IE7. Hauteskunde-sistema baten oinarrizko elementuak erreformatzeko proposamenak diseinatzea, proportzionaltasuna, gehiengo artifizialak sortzeko gaitasuna eta/edo alderdien sistemaren zatiketa geldiarazteko.

IE8. Hauteskunde-sistema bat baloratzea, horien diseinuan lortu ohi diren helburuen aniztasunetik abiatuta.

IE9. Alderdi politikoen jatorria eta bilakaera historikoa azaltzea.

IE10. Alderdi baten barne-antolaketaren oinarrizko dimentsioak azaltzea eta Europako erakunde alderdikoien oinarrizko ezaugarriak aurkeztea.

IE11. Alderdien sistema bati buruzko informazio garrantzitsua biltzea eta sistema mota ezagutzea.

IE12. Hauteskunde-sistemen eta alderdien sistemen arteko elkarreragina eztabaidatzea.

PROGRAMAZIO TEORIKOA



1. Ordezkaritza politikoa eta ordezkatze-gobernua: Ordezkaritzaren oinarria eta teoriak.- Kontzeptuaren adiera historikoak - Ordezkaritza nazionala eta zatituriko ordezkaritza - Agindu inperatiboa eta ordezkatze-agindua - Ordezkatze-gobernua.

2. Ordezkaritzaren erakundetzea: Ordezkaritzaren egiturak – Erdi Aroko gorteak eta legebiltzar garaikideak - Hauteskundeak eta sistema politikoak. Hauteskundeen izaera, funtzioa eta garrantzia sistema politikoen arabera. Ordezkatze-demokrazia.

3. Hauteskunde-sistemak: osagaiak: Hauteskunde-prozesua, hauteskunde-zuzenbidea eta hauteskunde-sistema. Hauteskunde-sistemen osagaien azalpena. Barrutia, formula, muga eta bozaren egituratzea.

4. Hauteskunde-sistemak: motak eta eragin politikoak.

5. Alderdi politikoak: alderdien sorrera, garapena egitura eta funtzioak.

6. Alderdi-sistemak: Tipologia eta dinamika.





PROGRAMAZIO PRAKTIKOA



Programazio praktikoa ikastaroaren hasieran taldearen tamainara, bere interesetara, egungo politikara, datuen eskuragarritasunera eta ikerketa berrietara eta abarretara egokituko da. Zeregin posibleak hauek dira: ordezkaritza politikoari eta demokraziaren egungo egoerari buruzko irakurketen iruzkinak; ordezkaritzaren krisia bezalako gaiei buruzko eztabaidak; herrialde desberdinetan sufragio eskubidea arautzeari buruzko informazioa bilatzea; hauteskunde-barrutien diseinuaren manipulazioa; hauteskunde-formulen eraginari buruzko ariketa, hainbat herrialdeetako alderdi-sistemen neurketarako eta konparaziorako ariketa, edo zenbait alderdi politikoren barne antolaketaren azterketa.

Irakasgaiaren ECTS kreditu kopurua 6 da : 60 orduko aurrez aurreko jarduerakoak eta 90 orduko gelaz kanpokoak. Gelako jarduna irakaskuntza magistralaren (46 h) eta gelako praktiken (14 h)artean banatzen da.

Aurrez aurreko irakaskuntzak ikasleari bertaratzea eta klase magistralen jarraipen aktiboa egitea eskatzen dio, ikasgelako praktikak egiteaz gain. Bestalde, gelaz konpoko jarduera ikaskuntza autonomora bideratuko da nagusiki, azalpen magistraletan, datuen bilaketan eta bibliografia-kontsultetan oinarrituta. Praktiken programa garatzeko, gelaz kanpoko talde edo banakako lanak egiteko astean lau ordu balioesten dira, beste ordu presentzial batez gain.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 50
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 50

A- Ebaluazio jarraituaren sistema



Irakasgaiaren kalifikazioa bi ebaluazio bitartekoz zehaztuko da:

1- Praktiken programarekin lotutako talde edo banakako ariketak burutzea. Ariketa hauek, oro har, ebaluazioaren %50 (5 puntu gehienez) izango dira.

2- Ikasturte bukaerako idatzizko froga. Frogaren balioa ebaluazioaren %50 (5 puntu) izango da. Ikasturtean zehar, 1-2, 3-4 eta 5-6 gaiei buruzko hiru azterketa partzial egin ahal izango dira, hurrenez hurren, amaierako idatzizko probaren ordez azterketa partzialak egiteko. Proba partzialak ikasturtearen hasieran zehaztuko dira, eta taldearen tamaina eta egutegi akademikoa bezalako faktoreen mende egongo dira.



B- Azken ebaluazioaren sistema.



Dena dela Ikasleak azken ebaluazio sistema aukeratzeko eskubidea du. Eskubide honi heltzeko ebaluazio jarraituari uko egiteko idatzizko agiria aurkeztu beharko dio irakasgaiaren irakasle arduradunari , ikastegiaren egutegi akademikoak zehaztutako lauhilabetealdiaren lehengo bederatzi asteetako epean.

Azken ebaluazioaren frogan ikasleak behar hauei ekin beharko die:

1- Ikasturte bukaerako idatzizko froga, 1-6 gaiei buruz. Frogaren balioa ebaluazioaren %50 (5 puntu) izango da.

2- Azken probaren egunean hainbat ariketa gehigarri egin edo entregatu beharko dira (kalifikazioaren %50). Ariketa hauek kurtsoan zehar egindako praktikeekin lotuta egongo dira. Bere eduki zehatza ikasleei garaiz jakinaraziko zaie.





Ohiko ebaluazioari uko egin nahi dion ikasleak, eta ez aurkeztua kalifikazioa jaso nahi badu, lauhilabetealdiaren lehenengo bederatzi asteetako epearen barruan egin behar izango du. Epearen barruan ebaluazioari uko egin ezean kalifikazioa entregatutako materialen araberakoa izango da.

Ohiko deialdia ebaluazio jarraitua gainditu ez duen ikasleari praktiken nota gordeko zaizkio, atalen ponderazioa mantendu egingo delarik.Ikasle hauek idatzizko froga bat burutu beharko dute. Frogaren balioa ebaluazioaren %50 izango da.



Azken ebaluazio sisteman ari diren ikasleentzat ohiko deialdirako ezartzen diren baldintzak mantentzen dira.

DAHL, R., 2006. La democracia una guia para los ciudadanos. Madrid: Taurus.
MAIR, P, 2015, Gobernando el Vacío. La Banalización de la Democracia Occidental. Madrid: Alianza.
MANIN, B., 1998. Los Principios del Gobierno Representativo. Madrid: Alianza Editorial.
NOHLEN, D., 2007. Sistemas Electorales y Partidos Políticos. México: Fondo de Cultura Económica.
SARTORI, G., 2005. Partidos y Sistemas de Partidos: Marco para un Análisis. Madrid: Alianza.

Oinarrizko bibliografia

COLOMER, J.M., 2004. Cómo Votamos: Los Sistemas Electorales del Mundo. Barcelona: Gedisa.

DUVERGER, M., 1979. Los Partidos Políticos. México: FCE.

INNERARITY, D., 2020, Una Teoría de la Democracia Compleja: Gobernar en el Siglo XXI. Barcelona: Galaxia Gutenberg.

LIJPHART, A., 1995. Sistemas Electorales y Sistemas de Partidos. Madrid: Centro de Estudios Constitucionales.

MARTÍNEZ SOSPEDRA, M., 1996. Introducción a los partidos políticos. Madrid: Ariel.

MONTERO, J.R. et al., 2007. Partidos políticos. Madrid: Trotta.

PANEBIANCO, A., 2009. Modelos de Partido: Organizacion y Poder en los Partidos Políticos. Madrid: Alianza.

PITKIN, H.F.,1985. El concepto de representación. Madril.Centro de Estudios Constitucionales.

VALLES, J.M. & BOSCH, A., 1997. Sistemas electorales y gobierno representativo. Barcelona: Ariel.

VV.AA., 1997. Curso de Partidos Políticos. Madrid: Akal.

Gehiago sakontzeko bibliografia

AUBET, M. J., 2000. Ciudadanía y representatividad. Barcelona: Bellaterra.
BOGDANOR, V. & BUTLER, D. (eds.), 1983. Democracy and Elections. Electoral systems and their political consequences. Cambridge: Cambridge Univ. Press.
BORREGO, A., 2008. De la Organización de los Partidos en España. Madrid: CEC.
FERNÁNDEZ-MIRANDA, C., 2003. Sistema Electoral, Partidos Politicos y Parlamento. Madrid: Colex.
GANUZA, E. & MENDIHARAT, A., 2020, La Democracia es Posible. Sorteo Cívico y Deliberación para Rescatar el Poder de la Ciudadanía. Bilbao: Consonni.
HELD, D., 2001. Modelos de Democracia. Madrid: Alianza.
MICHELS, R., 2003. Los Partidos Políticos. Madrid: Amorrortu.
PORRAS, A., 1996. El Debate sobre la Crisis de la Representación Política. Madrid: Tecnos.
RAE, D.W., 1977. Leyes Electorales y Sistemas de Partidos. Madrid: CITEP.
STUART MILL, J., 2007. Del Gobierno Representativo. Madrid: Tecnos.
TAAGEPERA, R. & SHUGART, M.S., 1989. Seats and votes. The effects and determinants of electoral systems. New Haven: Yale Univ. Press.
VON BEYME, K., 1995. La Clase Politica en el Estado de Partidos. Madrid: Alianza.

Aldizkariak

Inguruak
Revista Española de Ciencia Política
Revista Española de Investigaciones Sociológicas
Electoral Studies

Web helbideak

http://www.psr.keele.ac.uk/election.html
http://www.aceproject.org
http://www.psephos.adam-carr.net
http://www.georgetown.edu/pdba
http://www.lexadin.nl/
http://www.parties-and-elections.de/
http://www.electionresources.org
http://www.barnsdle.demon.co.uk/vote/vote.html