Moduluko gaitasunak

1. Odontologia oinarritzen den zientzia biomedikoak ezagutzea, aho-hortzetako arreta egokia emateko. Zientzia hauen artean ondorengo edukiak hartuko dira aintzat: giza-gozputzaren Enbriologia, Anatomia, Histologia eta Fisiologia.

2. Aho eta murtxikatze sistemaren morfologia eta funztioa ezagutzea, barne hartuz besteak beste enbriologiako, anatomiako, histologiako eta fisiologiako eduki apropos eta zehatzak.



Gaitasun espezifikoak

1. Ondorengoen ezagutza zientifikoki adierazten jakitea: (i) ahoaren eta murtxikatze-aparatuaren morfologia makroskopikoa, barne hartuta murtzikatzean, listua jariatzean, irenstean eta ahotsaren sorreran esku hartzn duten idun eta buruko egiturak, (ii) gorputzaren buru aldeko muturraren eta bertako organoen ontogenia, eta (iii) hortzen garapena eta azaleratzea.

2. Gizakiaren gorputzaren formaren, egituraren eta funtzioaren arteko elkarreraginak ulertzea, bereziki aho eta murtxikatze-aparatuan, buru eta idunaren filogenesiaren bidez.



GOITIK BEHERAKO ETA ZEHARKAKO KOORDINAZIOA

Asignatura honen eta modulo bereko beste asignaturen arteko goitik beherako eta zeharkako koordinaziorako mekanismoak dagokion moduluko "edukien deskribapena" atalean zehaztuta daude. Asignatura honen eta ikasturte bereko beste asignaturen arteko zeharkako koordinaziorako mekanismoak, hala nola asignatra honen eta beste ikasturteetako/moduluetako asignaturen arteko goitik beherako koordiaziorako mekanismoak "Irakas-plangintza" atalaren "Azalpen orokorra" izenburupean zehazten dira.





GOITIK BEHERAKO ETA ZEHARKAKO KOORDINAZIOA

Asignatura honen eta modulo bereko beste asignaturen arteko goitik beherako eta zeharkako koordinaziorako mekanismoak dagokion moduluko <> atalean zehaztuta daude. Asignatura honen eta ikasturte bereko beste asignaturen arteko zeharkako koordinaziorako mekanismoak, hala nola asignatra honen eta beste ikasturteetako/moduluetako asignaturen arteko goitik beherako koordinaziorako mekanismoak <> atalaren <> izenburupean zehazten dira.



.- Odontologia oinarritzen den zientzia biomedikoak ezagutzea, aho-hortzetako arreta egokia emateko. Zientzia hauen artean ondorengo edukiak hartuko dira aintzat: giza-gozputzaren Enbriologia, Anatomia, Histologia eta Fisiologia.

.- Aho eta murtxikatze sistemaren morfologia eta funztioa ezagutzea, barne hartuz besteak beste enbriologiako, anatomiako, histologiako eta fisiologiako eduki apropos eta zehatzak.

1. Atala. Hortzen anatomia orokorra

1. Odontogenesia. Hortz-garapenaren hasiera. Enamel-organoaren eta papilaren sorrera. Kopa- eta kanpai-aroak. Enamelaren eta dentinaren sorrera. Erroaren garapena. Hortzen azaleratzea. Koroaren behin betiko osagaien garapena. Teoriaren Osbornek egindako garapena. Gailurren garapena enbrioan. Hortzaren garapenaren eragileak.

2. Hortz-anatomia. Orokorrak. Koroa: gailur, tuberkulu, zingulo, gangar, ildo, hobi eta angeluak. Idun-lerroa. Erroa: bikoizgune eta erro-ondoa. Muin-barrunbea: koroa-barrunbe eta muin-kanalak.

3. Hortzen izendapen eta sailkapena. Hortzen deskribapena: norabide, noranzko, bihurgune eta herenak. Hortz-talde eta -motak. Kode-sistema erabilienak.

4. Loki-barailetako giltzadura (I). Loki aldeko eta baraila aldeko giltza-gainazalak. Giltza-diskoa. Lotailu-sistema: giltza-kapsula eta indartze-lotailuak. Giltza-barrunbeak. Sinobia-mintzak.

5. Loki-barailetako giltzadura (II). Giltzaduraren biomekanika. Erreferentzia-jarrerak. Barailaren higikerak. Posselten diagrama.

6. Aho-barrunbea. Ataria eta berariazko barrunbea. Hortz-uztaiak. Aho-mukosa. Eztarri-zuloa. Mihiaren sabel aldeko eta bizkar aldeko aurpegiak. Listu-guruinak eta beren hodiak (parotida, baraila azpiko, mihi azpiko, eta sakabanatuak). Ibilbideak eta odontologiarako intereseko guneak.

7. Eztarria. Sudur-eztarria. Aho-eztarria. Zintzur-etarria: epiglotis eta madari antzeko zokogunea. Ahosabai tontsila eta eraztun linfatikoa.

8. Herskuntza I. Hortzen kokapenak. Herskuntza estatikoa. Hortz-uztaiak eta konpentsazio-bihurguneak. Hortzen arteko harremanak.

9. Herskuntza (II). Herskuntza dinamikoa. Hortzen arteko harremanak barailaren higikerean.



2. Atala. Giza gorputzaren anatomia orokorra

10. Beheko gorputz-adarra. Ontogenesia. Hezurtzaren deskribatze- eta funtzio-anatomia.

11. Beheko gorputz-adarra. Ontogénesis. Nerbio-giharretako talde nagusien deskribatze- eta funtzio-anatomia.

12. Goiko gorputz-adarra. Ontogenesia. Nerbio-giharretako talde nagusien deskribatze- eta funtzio-anatomia.

13. Goiko gorputz-adarra. Ontogenesia. Nerbio-giharretako talde nagusien deskribatze- eta funtzio-anatomia.

14. Torax eta abdomena. Ontogenesia. Eskeleto-sistemaren eta giharrezko hormen deskribatze- eta funtzio-anatomia.

15. Bihotza, perikerdioa eta hodi nagusiak. Ontogenesia. Deskribatze- eta funtzio-anatomia.

16. Arnaste sistema. Ontogenesia. Deskribatze- eta funtzio-anatomia.

17. Goiko digestio-sistema. Ontogenesia. Deskribatze- eta funtzio-anatomia.

18. Beheko digestio-sistema. Ontogenesia. Deskribatze- eta funtzio-anatomia.

19. Gernu-ernalkinetako sistema. Ontogenesia. Deskribatze- eta funtzio-anatomia.

20. Giznezkoaren ernalkin-sistema. Ontogenesia. Deskribatze- eta funtzio-anatomia.

21. Emakumezkoaren ernalkin-sistema. Ontogenesia. Deskribatze- eta funtzio-anatomia.

22. Sentikortasun orokor eta berezia. Zentzumenak. Ontogenesia. Deskribatze- eta funtzio-anatomia.



3. Atala. Erdiko nerbio sistemaren anatomia

23. Erdiko nerbio sistema. Morfologia eta antolakuntza orokorra. Etzefaloaren meninge mintzak. Entzefaloaren bentrikulu-sistema. Entzefaloaren odoleztatzea.

24. Ornomuina. Gai gris eta zuria. Bizkar-, bitarteko- eta sabel-adarrak. Goranzko sentikortasun-bideak. Beheranzko eragite-bideak. Ornomuinaren zutabeen eduki eta antolakuntza. Kanpo-egitura. Arteria-hornitzea eta zain-itzulera.

25. Burmuin-enborra. Zutabeak eta gorputz- eta errai-nukleo sentikor eta eragileak. Mesentzefaloa. Sare-erakundea. Garuntxoa eta honekin harremana duten enborreko nukleoak.

26. Trigeminusaren sistema. Nukleo eragile eta sentikorrak. Barailaren irekitze- eta ixte-erreflexuak.

27. Dientzefaloa. Epitalamoa. Hipotalamoa. Hipofisia. Epifisia. Talamoa.

28. Telentzefaloa. Oinaldeko nukleoak.

29. Telentzefaloa. Sistema linbikoa.

30. Telentzefaloa. Garun-azala.

Egitarauaren edukiak eskola magistralen bidez landuko dira, teoria aldetik. Edukion aplikazio klinikoarekin edo alderdi praktikoarekin lotutako jarduerak laborategi-praktiketan landuko dira batetik, espezimenen edo baliabide fisiko berezien erabilera beharrezkoa denean, eta bestetik mintegi erako ikasgela-praktikak erabiliko dira alderdi aplikatuak jorratzeko eta baliabide informatikoak erabiltzeko.

Laborategi-praktiketan ikasle bakoitzak bere banakako koaderno eta txostenak landuko ditu. Ikasgela-praktiketan taldekako txostenak egingo dira.

Txosten eta koadernoak etengabeko ebaluaziorako batuko dira egitarauaren hiru ataletako bakoitza bukatzean (9. ikasgaia bukatzean, 22. ikasgaia bukatzean eta 30. ikasgaia bukatzean).

Etengabeko ebaluazio-sistema bat erabiliko da batetik, ikasle bakoitzaren prestakuntza-epealdiko aurrerapena balioesteko, eta bestetik azterketen deialdiko egutegi ofizialean ezarritako azkeneko froga bat. Etengabeko ebaluaziorako sistema eta tresnak, froga edo jarduera bakoitzak irakasgaiaren kalifikazioan duen pisua, berauen derrigorrezkotasuna edo asignatura gainditze aldera gutxienezko kalifikazio bat lortzeko beharra, denak dira Irakas-Gida honetan zehazten direnak.

Ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egitea du, eta hortaz ebaluazioa azkeneko frogaren bitartez soilik egin dakion. Horretarako, idatziz adierazi beharko dio irakasgaiaren arduradunari, lauhilekoa hasten denetik 9 asteko epearen barruan.

Ikasleak deialdiari uko egitea du. Azkeneko ebaluazioari dagokionez (tes motako ebaluazioa eta ahozko defentsa), ebaluazio-frogetara bere burua ez aurkezteaz deialdia bertan behera utziko du, 'ez aurkeztua' kalifikazioaz. Etengabeko ebaluazioari dagokionez, ikasleak deialdiari uko egin diezaioke lauhilekoa bukatu baino gutxienez hilabete lehenago irakasgaiaren ardunadunari idatziz adieraziz.

Covid-19rengatiko Osasun-egoeraren eraginez azken ebaluazioa (test motako ebaluazioa eta ahozko defentsa) aurrez-aurre egiterik ez balego, ebaluazio osoa Praktiketan (%20) eta Banakako lanetan (%30) soilik oinarrituko litzateke.

Ikasleari eGelaren bidez helarazten zaizkion irakurgaiak eta bestelako baliabide digitalak.

Oinarrizko bibliografia

- Amat P., Bernal Valls G., Doñate Oliver F., Ferres Torres R., Lancho Alonso J.L., Muñoz Barragán L., Palomero Domínguez G., Rodriguez García S., Sarrat Torreguitart R., Smith- Agreda J.M. y Vázquez Rodriguez R. Escolar, Anatomía Humana Funcional y Aplicatíva.(4ª ed). Editorial Espaxs, Barcelona.1990

- Azkue J.J. Odontoanatomi Eskuliburua. UPV/EHU, 2000

- Feneis H. Nomenclatura anatómica ilustrada.(3ª ed). Salvat, Barcelona, 1994

- Kahle W, Leonhardt H. Y Platzer W. Atlas de Anatomía para Estudiantes y Médicos. (2ª ed.), Omega, Barcelona,1991

- Netter, Anatomia de cabeza y cuello para odontologos. Elsevier-Mason.

- Sadler TW, Langman. Embriología médica (7ª ed), Panamericana. Buenos Aires, 1998

- Anatomia, fisiologia y oclusion dental. Saunders Elsevier 8ª ed.

- Kahle W, Leonhardt H, Platzer W. Atlas de anatomía para estudiantes y médicos. Omega, Barcelona, 1991

Aldizkariak

1. Pubmed (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/)
2. Journal of Anatomy (http://www.wiley.com/bw/journal.asp?ref=0021-8782 )
3. Clinical Anatomy (http://www3.interscience.wiley.com/journal/37476/home)
4. The Anatomical Record (http://www3.interscience.wiley.com/journal/117927936/grouphome/home.html )
5. Annals of Anatomy (http://shop.elsevier.de/artikel/805075&_osg=834301&_hsg=833809)
6. Anatomy (http://www.anatomy.org.tr/)
7. Anatomy and Embryology (http://www.springerlink.com/content/100395/)