Irakasgaia 2.moduluan dago eta ez du aurrreko baldintzak irakasgai hori egiteko.



Irakasgai hau zergatik estudiatu? Zer garrantzirik du nire lanbiderako?

Erradiologiak odontologoaren heziketako funtsezko papera du. Izan ere, irudi erradiologikoa funtsezko tresna da, diagnostikoan zein gaixotasunen segimenduan, eta paziente osasuntsuaren kontrolean ere.



Irakasgaiaren ikasketa hurrengo galderei erantzutea baimenduko dizkizu:

i. Zer agenterekin lortzen den erradiografia bat? Zertan datzan?

ii. Nola lortzen da hortz-erradiografia?

iii. Nola erabili X izpiak?

iv. Zer efektu biologikok produzitzen dituzte X izpiak?

v. Nola neur ditzaket X izpiak?

vi. Nola sortzen da irudi erradiografikoa?

vii. Zer teknika erradiologiko dira erabiliago odontologian? Nola egiten dira?

viii. Nola interpretatzen dut irudi erradiologikoa?

ix. Zer ardura odontologiko behar ditu erradioterapiarekin tratatutako pazienteak?

1. Azaldu irudiaren bidezko diagnostiko-tekniketarako agente fisikoen erabilpenaren oinarria. Tekniketan erabiltzen den tresneria identifikatu; bereziki, aipatu X izpi-tresneriaren ezaugarriak eta funtzionamendua. Materiaren eta agente fisikoen arteko elkarrekintza interpretatu, haien bitartez lortzen den emaitza eta indikazioak azaltzeko.

2. Identifikatu eta sailkatu ahoaren eta aurpegi-maxialetako patología diagnostikatzeko erabiltzen diren aho-barruko eta -kanpoko teknika erradiologikoak, eta deskribatu bere oinarria. Aipatu teknika bakoitzeko indikazio nagusiak. Diagnostiko-gida erabiliz, proba erradiologikoaren beharra erabaki, aplikatu behar den teknika identifikatu, eta aukeratu beste teknika diagnostikoak egoera berezietan.

3. Erlazionatu teknika diagnostikoak eta dagozkien irudiak; bertan agertzen diren egitura anatomikoak identifikatu, patroi morfologiko eta funtzional normalak eta patologikoak desberdintzeko.

4. Irudi erradiologikoaren interpretazio zuzena eginez (prozesu metodologikoa egokia eta deskribatzaile erradiologikoak erabiliz) aho eta aurpegiaren patologia nagusiak identifikatu; prozesu hori jarraituz, kasu klinikoetan balizko diagnostikoa eta dagokion diagnostiko diferentziala eman.Kasu kliniko horien ebazpenetan, txostenak idazterakoan eta irudi erradiologikoak interpretatzerakoan, nomenklatura erradiologikoa ulertu eta ondo erabili.

5. Erradiologia-teknika terapeutikoak identifikatu, sailkatu eta deskribatu. Teknika horien oinarria azaldu, eta bertan erabiltzen diren agente fisikoek nola elkarregiten duten materiarekin ondo interpretatu, beren erabileraren emaitza eta indikazioak apaitzeko.

6. Erradiazio ionizatzaleen erabilpenaren arrisku biologikoak identifikatu, analizatu eta arrazoitu, aplikazio diagnostikoetan nahiz terapeutikoetan.

7. Txosten erradiologikoa, diagnostiko nahiz terapeutikoa, ondo interpretatu. Buruko erradioterapia jaso duten pazienteen zaintza odontologikorako erabiltzen diren neurri prebentiboak zein terapeutikoak identifikatu.

8. Deskribatu erradiazioa neurtzeko eta detektatzeko sistemak. Dosimetriari buruzko ariketak egiteko, behar diren magnitudeak eta unitateak identifikatu eta erabili.

9. Identifikatu erradiobabesarako erabiltzen diren neurri orokorrak, eta bereziki, odontologiarako neurriak. Nazioarteko, europako eta estatuko arauek aipatzen dituzten erradiobabesarako irizpideak deskribatu. Azaldu odontologian erabiltzen diren kalitatezko kontrol-programa.



Gainera, irakaskuntzan erabilitako metodologíak hurrengo zeharkako gaitasunak garatzea baimenduko dizu:



10. Jarduera profesionaletik ondorioztatutako arazoei aurre egitea.

11. Taldearengan lan egitea aipaturiko arazoak konpontzeko eta emaitza hobeak lortzeko.

12. Autoikastaldi-trebetasunak garatzea.

13. Komunikazio ahozko eta idatzitakoko trebetasunak garatzea, terminologia egokia testuinguru bakoitzean erabiliz.

ERRADIAZIOAREN FISIKA



1.Ikasgaia. Materiaren egitura.

2.Ikasgaia. Erradiazioaren ezaugarriak eta propietateak.

3.Ikasgaia. X Izpien Sorrera.

4.Ikasgaia. Erradiazioaren eta materiaren arteko elkarrekintza.

5.Ikasgaia. Dosimetria.



ERRADIOLOGIAREN KONTZEPTU BIOLOGIKOAK



6.Ikasgaia. Erradiobiologia: 1.atala. Kontzeptu orokorrak. Erradiobiologia molekularra. Erradiosentikortasuna.

7.Ikasgaia. Erradiobiologia: 2.atala. Efektu zelularrak eta tisularrak.



IRUDIAREN BIDEZKO DIAGNOSTIKOAREN OINARRIAK ETA TEKNIKAK



8.Ikasgaia. Erradiodiagnostikoaren oinarriak.

9.Ikasgaia. Irudi erradiologikoko erregistroa.

10.Ikasgaia. Prozedura eta erradiologia-teknika orokorrak. Irudi digitala.

11.Ikasgaia. Hortzetako erradiografia.

12.Ikasgaia. Aho-barruko teknika erradiografikoak I. Teknika periapikalak.

13.Ikasgaia. Aho-barruko teknika erradiografikoak II. Teknika interproximala. Teknika oklusalak. Serie erradiografiko osoa.

14.Ikasgaia. Aho-kanpoko erradiografia I: Erradiografia panoramikoa.

15.Ikasgaia. Aho-kanpoko erradiografia II: Beste buruko eta aurpegi-maxialetako teknika erradiografikoak.

16.Ikasgaia. Erradiologia-teknika bereziak I: Ordenagailu bidezko tomografía axiala.

17.Ikasgaia. Erradiologia-teknika bereziak II: Erresonantzia magnetiko nuklearra. Ekografia.

18.Ikasgaia. Irudiaren bidezko diagnostikoa: Medikuntza Nuklearra.



TERAPEUTIKA AGENTE FISIKOEKIN



19.Ikasgaia. Erradioterapia.

20.Ikasgaia. Medikuntza fisikoa: eguzki-espektroa. Erradiazio infragorria, argi ikuskorra (Laserra) eta ultramorea.



ERRADIOBABESA



21.Ikasgaia. Erradiobabesa: Kontzeptu orokorrak.

22.Ikasgaia. Erradiobabesa-sistema. Erradiobabesa odontologian.

23.Ikasgaia. Legeria.



MINTEGIAK

1. Irudi diagnostikoa. Prozedura teknikoen eta errebelatzearen eragina.

2. Irudiaren garapen teknologikoa odontologian.

3. Buruko eta lepoko mibizien tratamendu erradiologikoa. Toxikotasuna eta zaintza odontologikoa. Efektu goiztiarren eta atzeratuen prebentzioa eta tratamendua.

4. Erradiobabesa odontologian: esposizio odontologiokorako erreferentzia-mailak. Erradiobabesarako mekanismoak, esposizio odontologioetan.



Praktikak

1. Magnitude eta unitate erradiologikoen erabilpena

2. Aho barruko teknika erradiologikoak identifikatzea. Teknikak eta dagozkien irudiak erlazionatzea.

3. Aho kanpoko teknika erradiologikoak identifikatzea. Teknikak eta dagozkien irudiak erlazionatzea.

4. Tresneri erradiologikoa maneiatzea.

5. Irudiaren errebelatzea. Irudi digitala.

6. Erradiografia-preskripzioa odontologian.

7. Semiologia erradiologiko normala eta bere aldaerak I: aho barruko erradiografiak.

8. Semiologia erradiologiko normala eta bere aldaerak II: aho kanpoko erradiografiak.

9. Serie osoko erradiografia-muntaketa, behaketa, eta irakurketa sistematikoa.

10. Ortopantomografiaren eta beste kanpoko erradiografien behaketa eta irakurketa sistematikoa.

11. Interpretazio erradiografikoaren printzipioak: deskribatzaile erradiololgikoak. Irakurketa erradiologiko sistematikoa.

12. Aho barruko erradiografiak irakurtzeko patroiak.

13. Objektu lokalizatzeko teknikak. Kasuen ebazpena.

14. Malformazioen, garapen-asalduren eta hortzetako anomalien patroi erradiologikoak.

15. Kiste odontologikoen patrio erradiologikoak.

16. Hanturazko seinu erradiologikoak odontologian.

17. Traumatismoen semiologia erradiologikoa odontologian.

18. Tumore oinarrien eta gaiztoen patroi erradiologikoak.

19. Buruko eta lepoko minbizien identifikazio erradiologikoa.

Nola ekingo diogu irakasgai honen ikasketari?



Metodologia arazoetan oinarritutako ikasketaren (AOI) printzipioetan oinarritzen da. Hau da, arazo baten aurrean, talde txikietan elkartutako ikasleek, bere aurreko ezaguerak agerian utziz, hipotesiak planteatu behar dituzten; ondoren, arazoa hori abordatzerako bere ikasketaren beharrak identifikatu behar dituzte, arazoa konpontzeko. Horretarako, ikasleek bere ikasketak, autogidatutako, lankideko eta dinamikoko eran, antolatu behar dute, arazoari ezaguera berria emateko. Azkenik, lortutako ikasketaren gainean, bai edukian bai eran, hausnartu beharko dute.



Hasierako arazoaren aurkezpenarekin batera, era dinamikoan, egoera berriak eta haiekin erlazionatutako jarduerak azalduko dira, ikasleak lortzen ari diren ezaguera berrien aplikaziorako.

Hartarako, ikasle-koaderno bat izango duzue, non jarduerak, zereginak (taldekoak zein banakakoak) eta ikasketa-baliabideak topatuko dituzuen.



Aipaturiko metodologiaren bitartez, ikasgaiaren % 35a ekingo diogu. Gainerakoa, klase magistralen eta praktiken bitartez eramango dugu; horretarako, ikasleak aurreko informazioa lortu behar izango du, eztabaida talde handian egitea baimenduko duen.



Teknika erradiografikoen identifikaziorako eta haietatik lortzen diren irudien interpretaziorako, beharrezko trebetasun teknikoak lortuko dira laborategiko eta ordenagailuko praktiken bitartez.

Azkenik, mintegiek, irakasgai espezifikoak aztertuz, zeharkako konpetentziak (hala-nola, analisia, sintesia eta komunikazioa) garatzea baimenduko diote ikasleari, parte-hartze aktiboko giroan.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Banakako lanak (%): 5
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 5
  • Lanen, irakurketen... aurkezpena (%): 5
  • Portfolio (%): 15

I. Arazoetan oinarritutako ikasketaren (AOI). Balorazioa: %30



a) Prozesuaren txostena (Paper-zorroa). Balorazioa: %70

b) Banakako2 probak. 10%

c) Ahozko aurkezpena. 10%

d) Koebaluazioa. 10%



II. Proba idatzia (garatzekoa). Balorazioa: %35

Garatzeko galderak zuzentzeko irizpideak:

- Informazio egokia.

- Gaiaren garapen argia eta ordena

- Kontzeptuen sintesi-gaitasuna

- Arrazoibide logikoa eta kontzeptuen arteko konexioa

- Terminologia egokia

Azterketa gainditzeko puntuazio minimoa: 5 puntu.



III. Proba Praktikoa. Balorazioa: %35

Irizpideak:

i. Teknika bakoitzari dagokion tresneria eta irudiak identifikatzea

ii. Irudia teknikoki diagnostikoa den ala ez ezberdintzea, kalitatezko irizpideak jarraituz

iii. Egitura anatomikoak irudi erradiografioetan identifikatzea

iv. Irudi normalak eta patologikoak desberdintzea

v. Patroi erradiologiko normalak identifikatzea

vi. Irudia interpetatzeko terminologia egokia eta deskribatzaile erradiologikoak erabili

Azterketa gainditzeko puntuazio minimoa: 6 puntu.

Praktiketara asistentzia derrigorrezkoa da.



Irakasgaia gainditzeko baldintzak:

1. Zati bakoitza gainditu behar da irakasgaia gainditzeko.

2. Arazoetan oinarritutako ikasketaren (AOI) saioetara eta praktiketara etortzea derrigorrezkoa da.



Deialdiari uko egiteko baldintzak: ikaslea ez bada asterketa teoriko-praktikora aurkezten deialdiari uko egin diola ulertuko da. Horrez gain, eskaria irakasleari egin beharko diote idatzi bidez, azterketetarako zehaztutako garai ofiziala hasi baino gutxienez hamar egun lehenago.



Oharra: Ebaluazioa aurrez aurrekoa ez den kasuetan bete beharreko baldintzak: ezinbesteko arrazoiak direla-eta ebaluazioa aurrez aurrekoa ez den moduan egin behar bada, ebaluazio-proba ahozkoa izango da (BBC plataforma).

Ezohiko proba proba teoriko bat eta proba praktiko bat izango dira, ohiko deialdiaren amaierako probaren ezaugarri eta zuzenketa-irizpide berberekin. Ebaluazio jarraituaren zatia gaindituta duten ikasleek zati horri dagokion nota mantenduko dute. Zati hori garatu edo gainditu ez duten ikasleek proba berezian frogatu beharko dituzte, proba espezifiko gehigarrien bidez, ikasturtean zehar garatutako trebetasunak, etengabe ebaluatu direnak.



Oharra: Ebaluazioa aurrez aurrekoa ez den kasuetan bete beharreko baldintzak: ezinbesteko arrazoiak direla-eta ebaluazioa aurrez aurrekoa ez den moduan egin behar bada, ebaluazio-proba ahozkoa izango da (BBC plataforma).

* Arazoetan oinarritutako ikasketaren (AOI: Ikasle-Koadernoa.

Oinarrizko bibliografia

Goaz-White. Radiología oral. Principios e interpretación. Ed. Mosby-Doyma, 3ª Ed., 2000.



J.E. Haring y L.J Lind. Radiología dental. Ed. Mc Graw Hill Interamericana. 2ª Ed, 2002.



H.G. Poyton. Radiología bucal. Ed. McGraw-Hill Interamericana, 2ª Ed., 1.992.



F.J. Cabrero. Imagen Radiológica. Ed. Masson, 1ª Ed., 2004.





Bibliografía Complementaria

E. Chimenos. Radiología en medicina bucal. Ed. Masson. 1ª Ed., 2005.

A. Valls, M. Algara. Radiobiología. Ed. Eurobook, Madrid 1994.

E. Whaites. Essentials of dental radiography and radiology. Churchill Livingstone. 2ª Ed. 1996



M.G. Gayarre. Manual de Radiología Clínica. Ed. Mosby-Doyma, 1ª Ed., 1995.

Gehiago sakontzeko bibliografia

E. Chimenos. Radiología en medicina bucal. Ed. Masson. 1ª Ed., 2005.
A. Valls, M. Algara. Radiobiología. Ed. Eurobook, Madrid 1994.
E. Whaites. Essentials of dental radiography and radiology. Churchill Livingstone. 2ª Ed. 1996

M.G. Gayarre. Manual de Radiología Clínica. Ed. Mosby-Doyma, 1ª Ed., 1995.

Web helbideak

1. http://books.google.es/books?q=radiologia+dental&btnG=Buscar+libros

2. http://books.google.es/books?id=id62qHLkzdUC&printsec=frontcover#v=onepage&q=&f=false
3. http://books.google.es/books?id=LzF3jg9UI-EC&pg=PA102&lpg=PA102&dq=Dosis+efectiva+colectiva&source=bl&ots=i_h9_J9v7h&sig=xG-03h8JvYFkR-hQIU3aYtV1s3M&hl=es&ei=90y_SuP4KZjSjAeixrhC&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7#v=onepage&q=Dosis%20efectiva%20colectiva&f=false

4. http://books.google.es/books?id=_QoDug48TVkC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q=&f=false
5. http://books.google.es/books?id=O8BHQTIFSY8C&pg=PA11&lpg=PA11&dq=white+phar