Heziketa helburuak:



-Hizkuntzaren berezko aldakortasunaz jabetzea eta horren eragina euskararen edozein alderdi eta garaitan antzemateko gai izatea.

-Hizkuntzalaritza Historikoaren eta Filologiaren irizpide eta metodoez jabetzea eta horiek euskararen bilakabideari ezartzeko gai izatea.

-Euskararen sinkronia desberdinak aztertzeko gai izatea, fonologia, morfologia, sintaxia eta lexikoari dagokienez, eta hortik garai batetik bestera gertatu aldaketak deskribatzeko gaitasuna eskuratzea.

-Euskarak historiaurretik lehen lekukotasunetara izan duen bilakabidea azaltzeko interesgune eta arazoak ezagutzea eta hauek argitzeko egin diren hipotesiak ebaluatzeko gai izatea.

Moduluko gaitasunak: M02 Euskal Hizkuntzalaritzaren Oinarriak

CM01: Euskararen egitura deskribatzea eta aztertzea, fonetikari, morfologiari, sintaxiari eta lexikoari dagokienez.

CM02: Euskarari aplikatutako hizkuntzalaritzaren oinarriak eta prozesuak deskribatzea.

CM03: Euskararen bilakaera historikoa deskribatzea eta aztertzea.

07. Edukia:

1. Sarrera: Hizkuntz historiaren azterketa

2. Hizkuntzaren historiaren periodizazioa eta ikerketarako lanabesak

3. Euskararen ahaidetasunari buruzko hipotesiak

4. Aitzineuskararen berreraiketa eta egitura

5. Aitzineuskara Zaharra berreraikiaz

6. Akitaniera, Aintzinateko euskara eta inguruko hizkuntzak

7. Latina eta erromantzea: Hizkuntz ukipena, mailu geruzak eta hauen garrantzia euskararen historiaurrea ikertzeko

8. Euskara Batu Zaharra

9. Erdi Aroko euskara

10. Euskara Arkaikoa (1600 arte)

Irakaskuntza-ikaskuntza jarduerak:

-Gaitegiko eduki teorikoen azalpena eta argudiaketa eskola magistraletan

-Eduki teorikoak barneratzeko, hizkuntzalaritza diakronikoaren teoriari eta euskararen bilakabideari buruzko ikerlanen irakurketak eta azterketak

-Euskararen protohistoriako garai desberdinetako lekukotasun eta testuen iruzkinak

• Sistema de Evaluación Continua
• Sistema de Evaluación Final
• Herramientas y porcentajes de calificación:
  • Prueba escrita a desarrollar (%): 60
  • Prueba tipo test (%): 40

1. Idatzizko lan eta azterketetan euskara zuzena eta jasoa erabiliko da. Hizkuntza maila nahikorik ez dutenek “gutxiegi” kalifikazioa izango dute, edukia gorabehera.

2. Etengabeko ebaluaketako (EGE) proben bataz bestekoa eta azterketa teoriko-praktikoa gainditu behar dira irakasgaia gainditzeko.

3. Aski da ikasleak EGEko proba bat egitea ohiko deialdian ebaluatua izango dela jakintzat emateko eta, hortaz, uko egiten diola ohiko deialdian “ez aurkeztua” jasotzeari.

4. Azken azterketa: EGE gainditu ez duten ikasleek “azken azterketa” egin beharko dute. Azterketa honek honako bi atal izango ditu: (1) bi galdera teoriko (%50); (2) galdera teoriko-praktiko laburrak (%50).

7. EGEtik salbuetsiak: Irakaskuntza-ikaskuntzaren ebaluazioari buruzko Letren fakultatearen araudiko 43.1c. artikuluak dioenaren arabera, “Arrazoi justifikatuak direla tarteko, etengabeko ebaluazio-sisteman parte hartzeko aukerarik ez daukaten ikasleek eskubidea izango dute irakasgaiari dagozkion ezagutzak eta gaitasunak lortu dituztela azken proba bakarrean egiaztatzeko; proba hori, gainera, irakasgaiari dagokion notaren %100 suposatzeko moduan antolatu beharko da”. Honek esan nahi du azken azterketa honako ikasle hauek bakarrik egin ahal dutela: (a) Etengabeko ebaluaketan hasieratik hasi eta bukaeraraino parte hartu dutenek; (b)EGEn parte ez hartzeko arrazoiak izan eta justifikatu egin dituztenek.

1. Idatzizko azterketa baten bidez gaindituko da. Azterketa honek honako bi atal hauek izango ditu: (1) bi galdera teoriko (%50); (2) galdera teoriko-praktiko laburrak (%50).



2. Etengabeko ebaluaketa gainditua lukeen ikasleak idatzizko azterketaren 1. atala bakarrik gainditu beharko luke ezohiko deialdian.

-Oinarrizko bibliografia.
-Bibliografia berezitua.
-Eskolan emandako azalpenak.
-eGelan edo fotokopistegian utzitako materiala.

Bibliografía básica

Campbell, L., 2013 (3. ed.), Historical linguistics: An Introduction. MIT Press [zati batzuk].

Gorrochategui, J., I. Igartua & J.A. Lakarra (arg.), 2016, Euskararen Historia. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza (argitaratzeko).

Lakarra, J.A., 1997a, “Euskararen historia eta filologia: arazo zahar, bide berri”, ASJU 31:2, 447-535 [zati batzuk].

Meillet, A., 1925, La méthode comparative en linguistique historique, Paris. Berrarg. 1970. (= Metodo konparatzailea hizkuntzalaritza historikoan, (“Koldo Mitxelena” Katedraren Argitalpenak 2), UPV/EHU, Bilbo 2001. M. J. Kerejeta eta B. Urgellen itzulpena.

Mitxelena, K., 1964, Sobre el pasado de la lengua vasca. Berrarg., OOCC V, 1-115.

--, 2011, Obras Completas [OOCC]. J. A. Lakarra eta I. Ruiz Arzalluzen argitalpena, ASJU-ren Gehigarriak: 15 lib.

--, 1987-2005, Orotariko Euskal Hiztegia. Euskaltzaindia. 16 lib.

-- & I. Sarasola, 1990, Textos arcaicos vascos – Contribución al estudio y edición de textos vascos antiguos. ASJU-ren Gehigarriak XI.

Trask, R. L., 1996, Historical linguistics. Arnold [zati batzuk].

--, 1997, The history of Basque, Routledge, London & New York [zati batzuk].

Revistas

• ASJU = Anuario del Seminario de Filología Vasca “Julio de Urquijo”: http://www.ehu.es/ojs/index.php/ASJU/
• Euskera: http://www.euskaltzaindia.net/euskera/
• FLV = Fontes Linguae Vasconum: http://dialnet.unirioja.es/servlet/revista?codigo=593
• Lapurdum: http://lapurdum.revues.org/
• Oihenart: http://www.eusko-ikaskuntza.org/eu/publicaciones/colecciones/cuadernos/coleccion.php?o=760

Direcciones web

• Armiarma. Literaturaren sarean: . Euskal literaturari buruzko ataria: euskal klasikoen testuak, euskal idazleen biografiak eta bibliografiak, argazkiak, kritikak, literatur-aldizkariak…
• Euskal Klasikoen Corpusa: http://www.ehu.eus/ehg/kc/. Armiarma-ko corpusaren bilatzailea.
• FiloBlogiako loturak: < http://del.icio.us/FiloBlogia>. Lotura-bilduma erabilgarria, gaika sailkatua