Estudio del léxico: sus unidades, formación de palabras, cambio y variación en el léxico y modelos teóricos para su estudio.



Descripción de los tipos, estructuras y características de los diccionarios, con especial atención a la lexicografía bilingüe. Problemas y objetivos de la lexicografía vasca.

Historia de la Lexicografía Vasca.

Lexicología y Lexicografía Campos de estudio y disciplinas relacionadas.

Las unidades del estudio léxico Hacia una definición de ¿palabra¿.

Procesos de formación de palabras Derivación. Composición. Otros procesos.

El significado de las palabras. Cambio y variación en el léxico Sinonimia, antonimia y homonimia. Polisemia. Extensiones metafóricas. Préstamos y calcos.

Modelos teóricos de estudio del léxico Lexicografía sincrónica y diacrónica. Modelos tradicionales, estructuralistas, funcionales, cognitivos y generativos.

Introducción a la Lexicografía Hacia una definición de ¿diccionario¿. Tipos de diccionarios.

Los componentes del diccionario Hiperestructura. Macroestructura. Microestructura. Iconoestructura. Estructuras de acceso.

El diseño del diccionario Diccionarios monolingües y bilingües. Diccionarios electrónicos. Utilización y procesamiento de corpus. Codificación de la información en los diccionarios.

Historia de la Lexicografía Vasca Principales etapas, autores y obras. Breve descripción de sus características. Evolución de las técnicas lexicográficas.

IRAKASKUNTZA-IKASKUNTZA JARDUERAK



• Gaitegiko eduki teorikoen azalpena eta argudiaketa eskola magistraletan

• Eduki teorikoak barneratzeko, ikerlanen irakurketak eta azterketak

• Euskal lexikoaren azterketa sinkroniko eta diakronikoa ariketen bidez

• Hiztegien deskribapenak

• Sistema de Evaluación Continua
• Sistema de Evaluación Final
• Herramientas y porcentajes de calificación:
  • Prueba escrita a desarrollar (%): 55
  • Prueba tipo test (%): 10
  • Realización de prácticas (ejercicios, casos o problemas) (%): 35

Oharra: EBALUAZIO SISTEMA HAU AURREZ AURREKO ESKOLETARAKO DAGO PENTSATUA ETA EGOKITU EGINGO DA LARRIALDI EGOERA BERRIRIK SORTUKO BALITZ. KASU HORRETAN, IRAKASLEAK EGELAN ZINTZILIKATUKO DU IRAKASGAIAREN PROGRAMA EGUNERATUA ETA EBALUAZIO SISTEMA BERRIA





- Azken azterketa bat egin beharko da, zeinen edukiaren banaketa honakoa izango den:

• %30 Euskal lexikografiako galdera teorikoa (euskal hiztegigile bat edo biri buruz jakiten dena).

• %25 Euskal lexikografiako bi ariketa (euskal hiztegi baten zati baten iruzkin bat, eta OEHaren sarrera batzuen interpretazioa).

• %10 Euskal lexikografiari buruzko derrigorrezko irakurgai batzuetatik ateratako test moduko galderak (edo labur-labur erantzuteko galderak).



- %35 Ebaluabide jarraia egiten dutenek, azterketaz gain, ‘Entregatu beharreko ariketak’ moduan markatuko diren ariketak aste bateko epean entregatu beharko dira, eskutik eskura (ez emailez), boliz idatzita eta izena jarrita, hala lexikologiakoak (%20) nola lexikografiakoak (%15).



- %35 Ebaluabide jarraia egiten ez dutenek beroni uko egiten diotela esan beharko diote irakasleari, idazki baten bidez, 9 asteren buruan. Hala bada, azken azterketan gorago aipaturiko atalez gain lexikologiako atal bat egin beharko dute (erabateko notaren %35a), zeinetan lexikologiako galdera laburrei erantzun beharko dieten.



- Oharrak:

• Ikasgaia gainditzeko azken azterketaren muinezko ataletan (goiko lehen biak) 2,3 atera beharko da. Bestela, erabateko nota ezin izango da 4,5 baino altuagoa izan.

• Ariketen nota 2. deialdirako gorde ahalko da.



---



- Idatzizko azken azterketak honako gaitasunak ebaluatuko ditu: M02CM01, M02CM02. Eta bertan ebaluaketa irizpideak honakoak izango dira:

* Lexikologiako oinarrizko edukiak ondo jasotzea

* Euskal lexikografiari buruzko irakurketa batzuk irakurri direla erakustea

* Lexikografiako oinarrizko edukiak ondo jasotzea

* Edukiak kritikoki erabiltzea eta elkarrekin erlazionatzea

* Koherentzia

* Hizkuntzaren erabilera jaso eta zuzena

* Terminologiaren erabilera zuzen eta egokia



- Bere aldetik, ariketa praktikoan honako gaitasunok ebaluatuko dira: M02CM01, M02CM02. Eta bertan ebaluaketa irizpideak honakoak izango dira:

* Lexikologiako ariketak ondo egitea

* Lexikografiako ariketak ondo egitea

Oharra: EBALUAZIO SISTEMA HAU AURREZ AURREKO ESKOLETARAKO DAGO PENTSATUA ETA EGOKITU EGINGO DA LARRIALDI EGOERA BERRIRIK SORTUKO BALITZ. KASU HORRETAN, IRAKASLEAK EGELAN ZINTZILIKATUKO DU IRAKASGAIAREN PROGRAMA EGUNERATUA ETA EBALUAZIO SISTEMA BERRIA





Kurtsoan zehar ariketak egin badira, berauen nota gorde ahalko da, nahi izanez gero.



Bestela, azken azterketak honako atalak izango ditu:

- %35 Euskal lexikologiako galdera laburrak.

- %30 Euskal lexikografiako galdera teorikoa (euskal hiztegigile bat edo biri buruz jakiten dena).

- %25 Euskal lexikografiako bi ariketa (euskal hiztegi baten zati baten iruzkin bat, eta OEHaren sarrera batzuen interpretazioa).

- %10 Euskal lexikografiari buruzko derrigorrezko irakurgai batzuetatik ateratako test moduko galderak (edo labur-labur erantzuteko galderak).

• Oinarrizko bibliografia
• Bibliografia berezitua
• Hiztegiak (modernoak, zein zaharrak)
• Eskolan emandako azalpenak
• Moodle-n eta fotokopistegian utzitako materiala


Bibliografía básica

Etxagibel, J., 2008, “Las fuentes del diccionario de S. Pouvreau”, in Seminario “Monumenta Linguae Vasconum proiektua (2002-2008). Sei urte ikerketan” [in http://www.ehu.es/monumenta/pdf/mintegia2008/Etxagibel-Las_fuentes_del_diccionario_de_S_Pouvreau.pdf ]



Lakarra, J. A., 1985, “Larramendiren hiztegigintzaren inguruan”, ASJU XIX-1, 9-50.



Mitxelena, L., 1988 [1958], “Introducción [al diccionario de Landucci]”, in Lakarra, J. A. et alii (arg.), Sobre Historia de la Lengua Vasca, II, ASJU-ren Gehigarriak 10, Donostia, Gipuzkoako Foru Aldundia, 762-782.



― , 1988 [1961], “Euskal iztegigilleak XVII-XVIIIgarren mendeetan”, in Lakarra, J. A. et alii (arg.), Sobre Historia de la Lengua Vasca, I, ASJU-ren Gehigarriak 10, Donostia, Gipuzkoako Foru Aldundia, 361-372.



― , 1970, “Azkue y la lexicografía vasca”, in Estudio sobre las fuentes del diccionario de Azkue, Bilbao, Centro de Estudios Históricos de Vizcaya, 17-35.



Urgell, B., 1997, “Estudios en torno a la historia de la lexicografía vasca”, ASJU XXXI-2, 643-685.



— , 2003, “Eratorpena Larramendiren hiztegian (I): Eratorbideen analisia”, ASJU XXXVII-1, 203-260.



― , 2005, “Etimologia eta neologia Larramendiren Hiztegi Hirukoitz-ean (1745)”, Lapurdum IX, 299-310.



― , 2008, “Berriemaileen gaitasuna eta eredu lexikografikoaren eragina Landucciren hiztegian”, in Artiagagoitia, X. & Lakarra, J. A. (arg.), Gramatika jaietan Patxi Goenagaren omenez, Bilbo, ASJU-ren Gehigarriak 51, 805-836.

Bibliografía de profundización

Bajo Pérez, Elena, 2000, Los diccionarios. Introducción a la lexicografía del español. Gijón: Trea.
Hartmann, Reinhard R. K. (ed.), 2003. Lexicography: critical concepts. Londres: Routledge. 3 vols.
Lakarra, Joseba A., 1993, XVIII. mendeko hiztegigintzaren etorkiez. Doktorego tesi argitaragabea, EHU-Gasteiz.
Lakarra, Joseba A., 1994, "Harrieten Gramatikako hiztegiak (1741)", ASJU XXVIII-1, 1-178.
Landau, Sidney, 2001, Dictionaries. The art and craft of Lexicography. 2nd ed. Cambridge U. P.
Martínez de Sousa, José, 2009. Manual básico de lexicografía. Gijón: Trea.
Medina, Antonia Mª (ed.), 2003. Lexicografía española. Barcelona: Ariel.
Michelena, Luis, 1970, Estudio sobre las fuentes del Diccionario de Azkue, Centro de Estudios Históricos de Vizcaya, Bilbao.
Michelena, Luis, 1974, ¿El elemento latino-románico en la lengua vasca¿ [= PT 195-219].
Pagola, Inés, 2005, Neologismos en la obra de Sabino Arana Goiri, IKER-18, Euskaltzaindia, Bilbo.
Porto Dapena, José-Alvaro, 2003, Manual de técnica lexicográfica. Arco/Libros: Madrid.
Quemada, Bernard, 1967. Les dictionnaires du français moderne (1539-1863). Etude sur leur histoire, leurs types et leurs méthodes. Paris: Didier.
Rey, Alain, 2008, De l¿artisanat des dictionnaires à une science du mot. Images et modèles. Armand Colin: Paris.
Sarasola, Ibon, 1997, ¿Euskal hitz altxorraz¿, ASJU.
Urgell, Blanca, 2002, Euskal Lexikografia, Irakaskuntza proiektu argitaragabea, EHU, Gasteiz.

Revistas

ASJU, Euskera, FLV, RIEV, Lexicography, Journal of Lexicography.

Direcciones web

• Euskara Institutua: .
• FiloBlogiako loturak: . Lotura-bilduma erabilgarria, gaika sailkatua