Giza organismoko aparatuei eta sistemei eragiten dieten gaixotasunen prozesu-eragileak. Osasunaren asalduren eta

arrisku-faktoreen fisiopatologia. Helduen osasunaren asalduren hainbat fasetan agertzen diren seinaleak identifikatzea.

Osasun-arazoek eskuarki asetzen ez dituzten premien analisia. Osasun-arazoetatik eratorritako zaintza-premiak aitortzea. Osasun-arazoak dituzten pertsonen zaintzan egin beharreko erizaintza-prozedurak. Osasun-arazoak tratatzera edo prebenitzera bideratutako erizaintzako zainketa integralak.

Erizaintza Klinikoa IV irakasgaia erizaintza graduko ikasketetako 3. mailan kokatzen da eta oso harreman zuzena du ikasketa-planeko ondorengo irakasgai hauekin: "Patologia. Oinarrizko Zainketak", "Erizaintza Klinikoa I", "Erizaintza Klinikoa II" eta "Erizaintza Klinikoa III". Erizaintza klinikoko irakasgai guzti hauek elkarren jarraipentzat kontsidera daitezke. Bestalde, Erizaintza Klinikoa III irakasgaia ongi ulertu eta integratzeko, oso komenigarria da lehen eta bigarren

mailako irakasgai guztiak ongi ulertu izana.

Garatu beharreko gaitasunak

E1. Pertsona helduen prozesu fisiopatologiko neurologikoak, hematologikoak, kritikoak, onkologikoak, aringarriak eta zentzumenetakoak aztertzea.



E2. Zainketa plan simulatuak diseinatzea prozesu fisiopatologiko neurologikoak, hematologikoak, kritikoak, onkologikoak, aringarriak eta zentzumenetakoak dituzten pertsona helduetan.



E3. Erizaintza prozedura simulatuak burutzea, prozesu neurologikoak, hematologikoak, kritikoak, onkologikoak, aringarriak eta zentzumenetakoak dituzten pertsona helduen zainketa planetatik eratorritakoak.



Z4. AHOZKO KOMUNIKAZIOA: Ideiak eta ezagutzak ahoz komunikatzea, azalpen argi, ordenatu eta sintetizatu baten bidez, hainbat baliabide erabilita eta egoeraren eta entzuleen ezaugarrietara egokituta.

I. gai-unitatea: NERBIO-SISTEMAKO ASALDURAK DITUZTEN PERTSONENTZAKO ERIZAINTZA ZAINKETAK

1. gaia. Sarrera. Nerbio-sistemako anatomiaren, fisiologiaren eta funtzioen oroipen laburra. Nerbio-sistemako asalduren sailkapena.

2. gaia. Erizaintza- balioespena.

3. gaia. Gaixo neurologikoei eman beharreko erizaintza zainketa orokorrak.

4. gaia. Koma sindromea duen pertsona.

5. gaia. Hantura edo infekzio jatorria duten asaldura neurologikoak.

6. gaia. Konbultsio sindromea nahiz epilepsia duen pertsona.

7. gaia. Garuneko hipertentsioa duen pertsona.

8. gaia. Buruko traumatismoa duen pertsona.

9. gaia. Nerbio sistemako traumatismoa duen pertsona.

10. gaia. Jatorri baskularreko gaixotasun neurologikoak dituen pertsona

11. gaia. Endekapenezko gaixotasun neurologikoak dituen pertsona.





II. gai-unitatea: ZENTZUMENETAKO ASALDURAK DITUZTEN PERTSONENTZAKO ERIZAINTZA ZAINKETAK

1. gaia. Sarrera. Zentzumenetako (ikusmen eta entzumen) anatomiaren, fisiologiaren eta funtzioen oroipen laburra. Asalduren sailkapena.

2. gaia. Erizaintza- balioespena.

3. gaia: Ikusmen asaldurekin erlazionaturiko zeinu eta sintoma garrantzitsuenak

4. gaia: Balorazio oftalmikoa

5. gaia: Begietako asaldurak dituen pertsona: kataratak, glaukoma, erretinaren-askatzea, errefrakzio arazoak,...

6. gaia: Entzumen asaldurekin erlazionaturiko zeinu eta sintoma garrantzitsuenak

7. gaia: Entzumen funtzioaren balorazioa

8. gaia: Belarrietako asaldurak edo entzumen asaldurak dituen pertsona: kanpo belarriko, erdi belarriko eta barne belarriko asaldurak





III. gai-unitatea: ASALDURA HEMATOLOGIKOAK DITUZTEN PERTSONENTZAKO ERIZAINTZA ZAINKETAK

1. gaia. Odol-sistemaren anatomiaren, fisiologiaren eta funtzioen oroipen laburra. Asalduren sailkapena.

2. gaia. Erizaintza- balioespena.

3. gaia: Serie gorriaren asaldurak dituen pertsona

4. gaia: Serie txuriaren asaldurak dituen pertsona

5. gaia: Hemostasia asaldurak dituen pertsona.

6. gaia: Odol eta hemoderibatuen emate prozesu eta transfusioak.





IV. gai-unitatea. ASALDURA ONKOLOGIKOAK DITUZTEN PERTSONENTZAKO ERIZAINTZA ZAINKETAK

1. gaia: Onkologiaren sarrera. Neoplasiaren garapena eta ondorioak.

2. gaia: Genetika eta minbizia: prozesu onkologikoen etiologia eta epidemiologia. Odoleko asaldura gaiztoak dituen pertsona.

3. gaia: Organismoaren defentsa erreakzioak. Defentsa erreakzioetan murgilduta dauden zelulen asaldurak: leukozitosia, leukopenia, linfopeniak etab.

4. gaia: Neoplasien aurkako tratamendu mota ezberdinak: kirurgia, erradioterapia, kimioterapia, inmunoterapia, hormonoterapia…

5. gaia: gaixo onkologikoei eman beharreko erizaintza zainketak.





V. gai-unitatea. ZAINKETA ARINGARRIAK: GAIXOA ETA BERE INGURU SOZIO-SANITARIOA.

1. gaia:Zainketa aringarrien hastapenak.

2. gaia: Informazioa, komunikazioa eta erizaintzako zainketak.

3. gaia: Osasun atentzio mailak: Atentzio Hospitalarioa, Etxeko atentzio unitatea, osasun zentroa.

4. gaia:Gaixoarentzako eta senideentzako arreta.

5. gaia:Larrialdiak zainketa aringarrien arloan.

6. gaia:Dolua.



VI. gai-unitatea. GAIXO KRITIKOENTZAKO ERIZAINTZAKO ARRETA.

1. gaia:Kontzeptuak eta ezaugarriak.

2. gaia: Gaixo kritikoekin erabili beharreko teknikak eta prozedurak.

3. gaia: Gaixo kritiko motak, fisiopatologia eta erizaintzako arreta.

4. gaia: Transplanteak.

5. gaia: Larrialdiak eta hondamendiak.: Kontzeptuak eta ezaugarriak. Baliabideak eta antolakuntza.

6. gaia: Hondamendien kudeaketa.

7. gaia: Biktima ugarietako gertaeren / katastrofeen arreta.

Jarduera metodologikoak

-Irakasleak edukiak ahoz azaltzea, ikasgelan landutako kontzeptuak aztertu, laburtu eta asimilatzea.

-Artikulu edo/eta testuak irakurtzea.

-Kasuak edo/eta ariketak banaka edo/eta taldean egitea.

-Erizaintzako prozedurak egitea material klinikoarekin eta simulagailuekin.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Ahozko defentsa (%): 10
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20

Etika akademikoari eta egite ez-egokiak edo iruzurrak ebaluazio frogetan eta lan akademikoetan ekiditzeko asmoz UPV/EHU-ko protokoloan aditzera eamten denaren arabera, irakasleak lehen klase egunean ikaslearen gida azaltzen duenean, zehaztasun handienarekin eta ahalik eta argien, ebaluazioari begira erabiliko diren materialak, baliabideak eta errekurtsoak (teknokologikoak edo beste era batekoak) azalduko ditu.



Irakasgaiaren irakaslegoak proposatzen duen ebaluazio jarraitua ondorengoa da:

- E1: %30 (Garatu beharreko proba idatzia: %20 eta kasu-klinikoak, galdetegiak, banaka edo taldeko lanak,...: %10)

- E2: %40 (Garatu beharreko proba idatzia: %30 eta kasu-klinikoak, galdetegiak, banaka edo taldeko lanak,...:%10)

- E3: %20 (Praktikak egitea)

- Z4: %10 (Ahozko defentsa, "Kasuaren metodoa" erabiliz)



Irakasgaia gainditzeko, ezinbestekoa izango da gaitasun guztiak gainditzea modu independientean.



Azken ebaluazioaren sistema:

Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari 2023ko urriaren 13a baino lehen. Azken ebaluazio hori honela osatuko litzeteke:

- E1: %30 (Garatu beharreko proba idatzia)

- E2: %40 (Garatu beharreko proba idatzia)

- E3: %20 (Proba praktikoa)

- Z4: %10 (Ahozko defentsa)







Ebaluazio-deialdiari uko egitea:

Deialdiari uko egiten dioten ikasleek "aurkezteke" kalifikazioa jasoko dute.



Ebaluazio jarraituaren kasuan, Graduko titulu ofizialetako ikasleen Ebaluazioaren Araudi erregulatzaileko 12.2 artikuluan jarritakoaren arabera, azkeneko probaren pisua irakasgaiaren kalifikazioaren % 40 baino gehiagokoa bada, deialdira uko egiteko nahikoa izango da probara ez aurkeztearekin. Era horretan, aktan ez-aurkeztua jarriko delarik.



Azken ebaluazioaren kasuan, azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezte hutsak ekarriko du automatikoki deialdiari uko egitea.



**EBALUAZIO EZ PRESENTZIALA (ebaluazio presentziala egin ezingo balitz):

Modalitate presentzialean diren ekintzak online modalitatera pasako lirateke; online entregagaiak, galdetegiak, aurkezpenak etab erabiliz

- Deialdiari uko egiten dioten ikasleek «aurkezteke» kalifikazioa jasoko dute.

- Etengabeko ebaluazioaren kasuan, deialdiari uko egin nahi dioten ikasleek kasuan kasuko

irakasgaiaren irakaskuntza aldia bukatu baino, gutxienez, hilabete lehenago egin beharko dute

eskaria. Eskari hori idatziz aurkeztu beharko zaio irakasgaiaren ardura duen irakasleari.

- Azken ebaluazioaren kasuan, azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezte

hutsak ekarriko du automatikoki kasuan kasuko deialdiari uko egitea.



Ezohiko deialdian, ikaslea, ohiko deialdian gainditu ez duen-dituen gaitasunetara aurkeztuko da soilik, lehen aipatutako portzentaiak errespetatuz.



**EBALUAZIO EZ PRESENTZIALA (ebaluazio presentziala egin ezingo balitz):

Modalitate presentzialean diren ekintzak online modalitatera pasako lirateke; online entregagaiak, galdetegiak, aurkezpenak etab erabiliz

Oinarrizko bibliografia

- Argente, H. Alvarez, M: Semiología Médica Fisiopatología, Semiotecnia y Propedeutica. Enseñanza basada en el

paciente. Editorial médica Panamericana 2005.

- Beare, M : Enfermería Médico-Quirúrgica Mosby-Doyma Barcelona 2000

- Carpenito, L J : Diagnósticos de Enfermería aplicaciones a la práctica clínica, 9ª edición Interamericana McGraw-Hill,

Madrid

- De Wit, S.C. (1999). Fundamentos de Enfermería Médico-Quirúrgica. (4. edizioa). Madrid: Harcourt.

- Diccionario Mosby. (2000). Medicina, Enfermería y Ciencias de la Salud. (5. edizioa). Madrid: Harcourt. Mosby.

- Esteve, J. eta Mitjans, J. (2000). Enfermería. Técnicas clínicas. Madrid: McGraw-Hill Interamericana.

- Garro, A. (1997). Giza Fisiologia. Usurbil: Elhuyar.

- Ignatavicius, D.D. eta Bayne, M.V. (1996). Enfermería Médico-Quirúrgica: planteamiento para mejorar el proceso en

Enfermería. I eta II aleak. México: McGraw-Hill Interamericana.

- Lewis, Heitkemper, Dirksen:Enfermería Médico-Quirúrgica Valoración y Cuidados de Problemas Clínicos. Elsevier 2004

- Luis Rodrigo, Mª T: Los diagnósticos enfermeros. Revisión crítica y guía práctica. Edictorial Masson 3ª edición

- Long, B , Phipps, W y Cassmeyer, V : Enfermería Médico-Quirúrgica. Enfermería Mosby 2000 volumen VII Harcourt-

Brace, Madrid Masson. Colección de Enfermería Médico-Quirúrgica. (2000). Generalidades. Barrachina, L.; Necesidad de

Oxigenación. Oto, I., - - Arqué, M. eta Barrachina L.; Necesidades de Nutrición y Eliminación. Force E. y Oto I.;

Necesidad de Movimiento. Bardají, T. eta Navarro M.V.; Necesidades de Comunicación y Seguridad. Navarro M.V. eta

Novel G. Barcelona: Master de Enfermería. Masson. Paradigma.

- Myers, J.L. eta Beare, P.G. (1999). Enfermería Médico-Quirúrgica. I eta II aleak. (3. edizioa). Madrid: Harcourt Brace.

Mosby.

- Píriz, R. eta De la Fuente, M. (2001). Enfermería Médico-Quirúrgica. I, II eta III aleak. Enfermería S21. Madrid: Difusión

Avances de Enfermería.

- Ortega Larrea, S; Tajes Arregui, Mª L. Manual de Enfermería Médico-Quirúrgica. Patrón Gognitivo Perceptivo. 1ª

Edición. Grupo Editorial Universitario. Granada 2003.

Rayón, E., Del Puerto, I. eta Narvaiza, M.J. (2001). Manual de Enfermería Médico-Quirúrgica. I, II eta III aleak. Madrid:

Editorial Síntesis.

- Richart, M., Cabrero, J., Tosal, B., Romá, M.T. eta Vizcaya, M.F. (2001). Búsqueda bibliográfica en enfermería y otras

ciencias de la salud. Bases de datos en Internet. Salamanca: Publicaciones Universidad de Alicante.

- Rodes Teixidor, J. Guardia Massó J. :Medicina Interna tomo I y II Massón S.A. Barcelona 2001

- Smeltzer, S.C. eta Bare, B.G. (1996). Enfermería Médico-Quirúrgica (de Brunner y Suddarth). (8. edizioa). México:

McGraw-Hill Interamericana.

- Smetzer S.C, Bare B.G: Enfermería Médico-Quirurgica. Volumen I y II. 10ª edicción. McGraw-Hill, Madrid

- Uranga, M.J. eta Huizi, X. (2004). Medikuntza eta Kirurgia Erizaintza. Oinarriak eta prozedurak. Usurbil: Elhuyar

Fundazioa.

- VV.AA. Directora Rayón E . Coordinadores Del Puerto I, Narvaiza Mª J. Manual de Enfermería Médico-Quirúrgica.

Volumen III. Patrones Funcionales: Cognitivo-Perceptivo

- NNN consult: NANDA, NOC, NIC [Internet]. Barcelona: Elsevier; 2013 [Fecha de acceso: 2014/05/05]. Disponible en:

http://www.nnnconsult.com

-San Juan C. Atención psicológica a la catástrofes. Universidad del Pais Vasco. S. De publicaciones 2002

-Manual de Protección Civil. Gobierno Vasco - Eusko Jaularitza. Servicio de publicaciones. 1999

-Planes de emergencia en Hospitales. Gobierno Vasco .Eusko Jaularitza. Servicio de Publicaciones 2000

-Noto R. Hugenard P. Medicina de Catástrofe. Ed. Masson 1990

-Molchanov M.S. Clinica de Guerra. Editorial Científico Técnica de Cuba. 1990

-Manual de procedimientos operativos para emergencias sanitarias en Centros de Coordinación. C.R. Edita Cruz Roja

1997

-Aspectos sanitarios ante situaciones catastróficas inundaciones, Ministerio de Sanidad y Consumo Servicio de

publicaciones. 1990

-Grupo de trabajo de Valdecilla. Enfermería de urgencias. Ed. Aran. Urgencias en enfermería, Ed. DAE.

-Asistencia al traumatizado grave. Grupo de trabajo de la SEMES

-Soporte vital avanzado. Grupo de trabajo de la SEMES.

-Equipo Consultor de Cuidados Paliativos. Guía de enfermería en cuidados Paliativos. Hospital Donostia. Osakidetza.

-Eulalia Lopez Imedio. Enfermeria en Cuidados Paliativos. Ed. Panamericana. 1998.

-Astudillo W., Orbegozo A., Latiegi A., Urdaneta E. Cuidados Paliativos en Enfermería. Sociedad Vasca de Cuidados Paliativos. San Sebastián. 2003

-Euskadiko Zainketa Aringarrien Plana 2016-2020” .Eusko Jaurlaritza.Gasteiz.2016.

Eskuragarri: http://www.osakidetza.euskadi.eus/contenidos/informacion/publicaciones_informes_estudio/eu_pub/adjuntos/cuidados_paliativos_plan_eu.pdf

Gehiago sakontzeko bibliografia

Bondyale Oko. T.M. Enfermería en Cuidados Paliativos. Difusión Avances de Enfermería. Madrid 2007.
Astudillo W., Morales A., Clavé E., Cabarcos A., Urdaneta E. Avances recientes en Cuidados Paliativos. Sociedad Vasca de Cuidados Paliativos. San Sebastián. 2002.
Astudillo W., Orbegozo A., Díaz-Albo E., Bilbao P. Los Cuidados Paliativos, una Labor de Todos. Sociedad Vasca de Cuidados Paliativos. San Sebastián. 2007.
Guía de Práctica Clínica sobre Cuidados Paliativos. Ministerio de Sanidad y Consumo. Madrid. 2008.
Astudillo W., Mendinueta C., Astudillo E. Cuidados del enfermo en fase terminal y atención a su familia. EUNSA. Navarra. 1995.
Presno Linera M.A. Autonomía Personal, Cuidados Paliativos y Derecho a la Vida. Universidad de Oviedo, Area de Derecho Constitucional. Principado de Asturias. 2011.
Guia de Buenas Prácticas en Enfermería (guia RNAO): Asociación Profesional de Enfermeras de Ontario (2005). Cuidados y Mantenimiento de los accesos vasculares para reducir las complicaciones. Toronto, Canada: Registered Nurses´ Association of Ontario
Guía para el cuidado del Acceso Vascular en adultos. Administración de la Comunidad Autónoma del País Vasco, Osakidetza, 2021.
Helduei jarritako sarbide Baskularra zaintzeko gida. Osakidetza, 2021.

Aldizkariak

Revista emergencias (Ed. SEMES)
Medicina Paliativa. (ARÁN ediciones).
Enfermería Científica
Enfermería Integral
Nursing
Revista Rol de Enfermería
Metas de enfermería

Web helbideak

http://www.doc6.es/index/
http://www.doyma.es/
http://www.educare21.net/
http://dialnet.unirioja.es/index.jsp
http://www.e-rol.es/menu.htm
http://www.anesm.net
http://www.apna.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=1
http://www.consame.salud.gob.mx
http://www.index-f.com/presencia/revista.php
http://www.nimh.nih.gov/health/publications/espanol/index.shtml
http://www.acab.org
www.energycontrol.org
www.sos-emergencias.es
www.112.es
htpp.//emergencias.iespana.es
www.emergencialia.com
www..medynet.com/usuarios/jaguilar/joserra.html
Larrialdietako erizaintza: http://www.enfermeriadeurgencias.com/
SEMES: http://www.semes.org/
Larrialdietako eta zaintza kritikoetako printzipioak: http://tratado.uninet.edu/indice.html
REMI: Revista electrónica de med. Int. (erizaintza) : http://remi.uninet.edu/enfermeria/indice.htm
Enfermeria intensiva BOX 10: http://www.box10-enfermeriaintensiva.com/pagina_nueva32.htm
www.secpal.com
www.sovpal.org
www.alaiagipuzkoa-duelo.es
www.krisalida.com
www.aecc.com