Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Brodecken txostena, Philippe Claudel / Itziar Diez de Ultzurrun (Igela, 2011
)
eu
Eman egin zidan eta, niretako, huraxe izan zen denik eta oparirik baliotsuena.
es
Me lo dijo, y para m? fue el regalo m?s valioso del mundo.
fr
Elle me l'a donn? et ce fut pour moi le plus pr?cieux des pr?sents.
en
She gave it to me, and it was the most precious of gifts.
eu
Gau hartan etengabe xuxurlatu nuen, behin eta berriro, infinitu aldiz errepikatzearen poderioz, magiaren indarrez edo, nigana etorrarazi ahalko banu bezala izen hura zeraman aingeru begi nabarra:
es
Esa noche no par? de murmurar su nombre, de decirlo y volver a decirlo, como si al repetirlo hasta el infinito pudiera lograr que ante m? apareciera el ?ngel de ojos avellana que lo llevaba:
fr
Dans la nuit qui a suivi, je n'ai cess? de le murmurer ce pr?nom, de le dire et le redire, comme si le r?p?ter ainsi ? l'infini allait devant moi faire appara?tre comme par magie l'ange aux yeux noisette qui le portait :
en
In the course of the night, I kept murmuring that name, saying it over and over again, as if repeating it endlessly were going to make its owner appear before me, the angel with the hazel eyes:
eu
-Em?lia, Em?lia, Em?lia...
es
-Em?lia, Em?lia, Em?lia...
fr
" Em?lia, Em?lia, Em?lia...
en
"Amelia, Amelia, Amelia ..."
eu
Kelmarekin batera atera nintzen bagoitik.
es
Kelmar y yo salimos del vag?n a la vez.
fr
Kelmar et moi, nous sommes sortis du wagon en m?me temps.
en
Kelmar and I got out of the freight car at the same time.
eu
Lasterka hasi ginen, burua eskuekin babestuz.
es
Echamos a correr protegi?ndonos la cabeza con las manos.
fr
On a couru en prot?geant nos t?tes avec nos mains.
en
Like the others, we began to run, protecting our heads with our hands.
eu
Zaintzaileak garrasika ari zitzaizkigun inguruan.
es
Los guardias ladraban.
fr
Les gardes hurlaient.
en
The guards yelled.
eu
Haietako batzuek batera nahasten zituzten garrasiak eta barreak.
es
Algunos hasta consegu?an re?r simult?neamente.
fr
Certains parvenaient m?me ? rire en hurlant.
en
Some of them even managed to laugh as they yelled.
eu
Horrek guztiak komedia irrigarri baten antza ere izan zezakeen, ez bazen auhenengatik eta odol usainagatik.
es
Podr?a haber pasado por un gran sainete, de no ser por los gemidos y el olor a sangre.
fr
On aurait pu croire ? une grande com?die, mais il y avait les g?missements et il y avait l'odeur du sang.
en
You might have thought it was just a big comedy, but people were groaning and there was an odor of blood.
eu
Arnasestuka gindoazen biok.
es
Kelmar y yo est?bamos sin aliento.
fr
Kelmar et moi ?tions essouffl?s.
en
Kelmar and I grew breathless.
eu
Sei egun generamatzan deus jan gabe eta deus gutxi edanez.
es
No hab?amos comido nada en seis d?as y apenas hab?amos bebido.
fr
Nous n'avions rien mang? depuis six jours, et ? peine bu.
en
We were very hungry and very thirsty.
eu
Herdoilez beteak genituen artikulazioak.
es
Ten?amos las articulaciones oxidadas.
fr
Nos articulations ?taient pleines de rouille.
en
Our legs were unsteady, our joints full of rust.
eu
Ahal bezala egiten genuen korrika.
es
Corr?amos como pod?amos.
fr
Nous courions comme nous pouvions.
en
We ran as best we could.
eu
Lasterketa hark ez zuen amaierarik.
es
Aquello no parec?a tener fin.
fr
?a n'en finissait pas.
en
The road went on and on.
eu
Goiza bere argi zurbila jaurtitzen hasi zen inguruko belardietan, zeruan oraindik eguzkirik ageri ez arren.
es
La ma?ana empezaba a arrojar su p?lida luz sobre los prados circundantes, aunque el sol a?n no hab?a asomado.
fr
Le matin commen?ait ? laisser tomber sa lumi?re p?le sur les pr?s aux alentours, m?me si dans le ciel n'apparaissait encore aucun soleil.
en
The morning began to drop its pale light on the fields around us, even though the sun had yet to appear in the sky.
eu
Tximistak adar batzuk kiskaliak zizkion haritz handi eta oker baten ondotik igaro ginen.
es
Acab?bamos de pasar junto a un enorme y retorcido roble al que un rayo hab?a calcinado parte del ramaje.
fr
Nous avons d?pass? un grand ch?ne, tordu, et auquel la foudre avait grill? une partie du feuillage.
en
We passed a big, twisted oak, part of whose foliage had been scorched by lightning.
eu
Handik gutxira gelditu zen Kelmar.
es
Poco despu?s, Kelmar se par?.
fr
C'est peu apr?s que Kelmar s'est arr?t?.
en
It was shortly after that when Kelmar stopped running.
eu
Tupustean.
es
De golpe.
fr
D'un coup.
en
All of a sudden.
eu
-Ez nauk urrunago joanen, Brodeck.
es
-No seguir?, Brodeck.
fr
" Je n'irai pas plus loin, Brodeck. "
en
"I won't go any farther, Brodeck," he said.
eu
Erotua zela ihardetsi nion, zaintzaileak iritsiko zirela, haren kontra oldartu eta akabatuko zutela.
es
Le dije que se hab?a vuelto loco, que los guardias llegar?an, se arrojar?an sobre ?l y lo matar?an.
fr
Je lui ai r?pondu qu'il ?tait devenu fou, que les gardes allaient arriver, qu'ils allaient fondre sur lui et le tuer.
en
The guards were going to catch up with us, I said, and then they would fall on him and kill him.
eu
-Ez nauk urrunago joanen.
es
-No seguir?.
fr
" Je n'irai pas plus loin.
en
"I won't go any farther," he repeated.
eu
Ezin izanen nauk bizi hik dakian horrekin...
es
No podr? vivir con lo que t? sabes...
fr
Je ne pourrai pas vivre avec ce que tu sais...
en
"I can't go on living with that...
eu
-errepikatu zuen.
es
-repiti?.
fr
J'ai essay? de le prendre par la manche, de le tirer malgr? lui.
en
I tried to grab him by the sleeve and pull him along willy-nilly.
eu
Mahukatik heltzen saiatu nintzen, arrastaka eramaten haren gogoz bestera.
es
Lo agarr? de una manga e intent? arrastrarlo.
fr
Rien n'y a fait.
en
He didn't budge.
eu
Ez nuen modurik izan.
es
No hubo manera.
fr
J'ai tir? plus fort.
en
I pulled harder.
eu
Indar handiagoz tiratu nion.
es
Tir? con m?s fuerza.
fr
Un morceau de sa chemise m'est rest? dans la main.
en
A piece of his shirt remained in my hand.
eu
Kelmaren atorraren puska bat hatzen artean gelditu zitzaidan.
es
Me qued? con un trozo de su camisa en las manos. Los guardias notaron algo.
fr
Les gardiens au loin se sont aper?us de quelque chose.
en
The guards, far off, had by now noticed something.
eu
Zaintzaileek, urrundik, zer edo zer sumatu, isildu, eta gure aldera begiratu zuten.
es
Dejaron de hablar y miraron en nuestra direcci?n.-?Vamos, deprisa!
fr
Ils ont cess? de parler et ont regard? dans notre direction.
en
They stopped talking and looked in our direction.
eu
-Hator, hator, agudo-eskatu nion arrenka.
es
-le supliqu?.
fr
" Viens, viens vite ! " ai-je suppli?.
en
"Come on, come on, quick!" I begged him.
eu
Kelmar bide hautseztatuaren erdian eseri zen, lasai.
es
Kelmar se sent? tranquilamente en medio del camino.
fr
Kelmar s'est assis tranquillement au milieu de la poussi?re de la route.
en
Kelmar calmly sat down in the middle of the dusty road.
eu
-Ez nauk urrunago joanen-esan zidan beste behin, oso emeki, oso astiro, gogoeta isil eta luze baten ondoren hartutako erabakia ozenki jakinarazten ariko balitzait bezala.
es
-No seguir?-repiti? en tono bajo y sereno, como quien se limita a expresar por fin una grave decisi?n que ha madurado en el silencio de su mente. Los guardias empezaron a avanzar hacia nosotros, cada vez m?s deprisa y gritando.
fr
Il a r?p?t? encore " Je n'irai pas plus loin ", tr?s doucement, tr?s calmement, comme quelqu'un qui ne fait que dire ? haute voix une d?cision grave qu'il a soupes?e longuement dans le silence de ses pens?es.
en
He said again, "I won't go any farther," very softly, very calmly, like someone speaking aloud a serious decision which he has pondered for a long time in the silence of his thoughts.
eu
-Kelmar...
es
-Kelmar...
fr
Les gardiens se sont mis ? marcher vers nous, de plus en plus vite, et ? crier.
en
The guards started walking toward us, faster and faster, and then they began to shout.
eu
-murmurikatu nuen-, Kelmar...
es
-murmur?-.
fr
" Kelmar..., j'ai murmur?, Kelmar...
en
"Kelmar," I murmured.
eu
Etorri, mesedez eskatzen diat.
es
Kelmar... ?ven, te lo suplico!
fr
viens je t'en supplie !
en
"Kelmar, come on, get up, I beg you!"
eu
Irriz begiratu zidan.
es
Me mir? y sonri?.
fr
"
en
He looked at me and smiled.
eu
-Hire herrira itzultzen haizenean, arroetako inkonte-belar ttikia aurkitzen duanean, gogora hadi nitaz, gogora hadi Moshe Kelmar ikasleaz.
es
-Cuando vuelvas a tu tierra y encuentres la violeta de los barrancos, piensa en m?, piensa en el estudiante Moshe Kelmar.
fr
Il m'a regard? en souriant.
en
"You'll think of me when you get back to your country, Brodeck.
eu
hitz egin bagoiaz, goiz honetaz.
es
Y luego cu?ntalo, dilo todo.
fr
" Tu penseras ? moi, quand tu reviendras dans ton pays, quand tu trouveras la pervenche des ravines, tu penseras ? l'?tudiant Moshe Kelmar.
en
When you see the valley periwinkle, you'll think about the student Moshe Kelmar.
eu
Brodeck, egin ezak nigatik, gu guztiongatik...
es
Habla del vag?n, habla tambi?n de esta ma?ana, Brodeck, habla por m?, por todos los hombres...
fr
Et puis tu raconteras, tu diras tout.
en
And then you'll tell our story. All of it.
eu
Halako batean, sekulako erresumina nabaritu nuen giltzurrunetan.
es
De pronto sent? un dolor abrasador en los ri?ones.
fr
Tu diras le wagon, tu diras aussi ce matin, Brodeck, tu le diras pour moi, tu le diras pour tous les hommes... "
en
You'll tell about the freight car, and about this morning.
eu
Beste borra-kolpe batek sorbaldan jo ninduen.
es
El segundo porrazo me alcanz? en el hombro.
fr
Un autre coup de b?ton m'a entaill? l'?paule.
en
A second truncheon blow cut my shoulder.
eu
Bi zaintzaileak gainean genituen, garrasika, ukaldika.
es
Los dos guardias estaban junto a nosotros, aullando y golpeando.
fr
Les deux gardes ?taient l?, qui hurlaient et frappaient.
en
Two guards were upon us, shouting and striking.
eu
Kelmarek begiak itxi zituen.
es
Kelmar cerr? los ojos.
fr
Kelmar a ferm? les yeux.
en
Kelmar closed his eyes.
eu
Zaintzaileetako batek bultzada bat eman zidan, eta alde egiteko oihukatu.
es
Un guardia me empuj? y me grit? que me fuera.
fr
Un garde m'a pouss?, m'a cri? de partir.
en
A guard shoved me, bellowing at me to get moving.
eu
Hirugarren kolpeak ezpaina zartatu zidan.
es
El tercer golpe me parti? un labio.
fr
Un nouveau coup a fait ?clater mes l?vres.
en
Another blow from his club split my lips.
eu
Odola aho barrenera sartu zitzaidan.
es
La boca se me llen? de sangre.
fr
Le sang a coul? dans ma bouche.
en
Blood ran into my mouth.
eu
Lasterka hasi nintzen berriz, negarretan; ez ordea mina nuelako, baizik eta buruan nituelako Kelmar eta berak hartutako erabakia.
es
Volv? a echar a correr llorando, no de dolor, sino porque pensaba en Kelmar, que hab?a hecho una elecci?n.
fr
J'ai recommenc? ? courir, en pleurant, non parce que j'avais mal, mais en pensant ? Kelmar qui avait fait son choix.
en
I started to run again, weeping as I ran, not because of the pain but because I was thinking of Kelmar, who had made his choice.
eu
Garrasiak urrundu zirenean, atzera begiratu nuen:
es
Los gritos se alejaron. Me volv?.
fr
Les hurlements se sont ?loign?s. Je me suis retourn?.
en
The shouting receded into the distance behind me. I turned around.
eu
bi zaintzaileak amorruaren amorruz jipoitzen ari ziren ikaslea.
es
Los dos guardias estaban ensa??ndose con Kelmar.
fr
Les deux gardiens s'acharnaient sur l'?tudiant.
en
The two guards were savaging him as he lay on the ground.
eu
Kelmaren gorputza ezker-eskuin inarrosten zen, txotxongilo gaixo bat iduri, ume bihurri batzuk, jostetan, giltzadura eta mekanismo guztiak txikitzen ariko balitzaizkio bezala.
es
El cuerpo del estudiante se agitaba de derecha a izquierda, como un pobre t?tere al que unos cr?os destrozan las articulaciones por diversi?n.
fr
Son corps oscillait de droite ? gauche, comme un pauvre pantin dont de mauvais gar?ons se seraient amus?s ? rompre toutes les articulations et les m?canismes.
en
His body rocked from right to left, like a poor puppet attacked by wicked boys intent on the fun of breaking its every joint.
eu
Eta, une hartan, P?rische Nachtaren, Garbikuntzaren Gauaren laburpen lazgarria biziberritzen ari nintzela uste izan nuen.
es
En esos instantes cre? revivir, en un resumen atroz, la P?rische Nacht, la Noche de la Purificaci?n.
fr
Et j'ai cru revivre alors, dans un atroce raccourci, le soir de la P?rische Nacht-La Nuit de la Purification.
en
And some hideous shortcut in my mind brought me to the evening of P?rische Nacht, the Night of Purification.
eu
Ez dut sekula aurkitu arroetako inkonte-belar ttikia gure mendietan.
es
Nunca he encontrado la violeta de los barrancos en nuestras monta?as.
fr
Je n'ai jamais trouv? la pervenche des ravines dans nos montagnes.
en
I have never found the valley periwinkle in our mountains;
eu
Liburu batean ikusi dut, dena den, liburu hagitz eder batean:
es
Sin embargo, la he visto en un libro, un libro precioso:
fr
Pourtant, je l'ai vue dans un livre, un livre pr?cieux :
en
I have, however, seen it in a book, a precious book.
