Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Ihesi doana eta gelditzen dena, Elena Ferrante / Miren Iriarte (Igela, 2016
)
eu
Enzo larunbat gau batez etorri zen, berriki erosia zuen Fiat 500 zuri-zuri batean.
es
Enzo lleg? un s?bado por la tarde en un Fiat 500 blanqu?simo que hab?a comprado hac?a poco.
fr
" Enzo arriva un samedi soir dans une Fiat Millecento d'un blanc ?clatant, qu'il venait d'acheter.
en
Enzo arrived on a Saturday night in a bright white Fiat 500 that he had just bought.
eu
Leihotik ikusi orduko, mutikoari edozer gauza esateko erabiltzen zuen dialektoa aditze hutsarekin-bera zen, berdin-berdin zegoen, betiko ibilera lasaia, gorputzaren sendotasun berdina-materialtasuna eman zion berriro Napoliri, auzoari.
es
Verlo desde la ventana, o?r el dialecto que utiliz? para decirle algo al ni?o que segu?a en el coche-era el de siempre, id?ntico, el mismo gesto mesurado, el mismo cuerpo s?lido devolvieron su materialidad a N?poles, al barrio.
fr
L'apercevoir par la fen?tre-Enzo n'avait pas chang? : m?mes gestes mesur?s et m?me corps compact-et entendre le dialecte dont il se servit pour dire quelque chose ? l'enfant, encore dans la voiture, suffirent ? redonner toute leur mat?rialit? ? Naples et au quartier.
en
Merely seeing him from the window, hearing the dialect in which he said something to the boy who was still in the car-it was him, identical, the same composed gestures, the same physical compactness-gave solidity back to Naples, to the neighborhood.
eu
Dede soinekotik helduta nuela ireki nuen atea, eta aski izan nuen begirada bat ohartzeko Melinak bost urte lehenago ikusi zuena egia zela:
es
Abr? la puerta con Dede pegada a mi falda y me bast? una sola mirada a Gennaro para darme cuenta de que cinco a?os antes Melina hab?a acertado;
fr
J'ouvris la porte avec Dede accroch?e ? ma jupe, et un simple coup d'?il ? Gennaro m'apprit que, d?j? cinq ann?es plus t?t, Melina avait vu juste :
en
I opened the door with Dede hanging on my dress, and a single glance at Gennaro was enough to know that Melina, five years earlier, had seen correctly:
eu
mutikoak, orain, hamar urte beteta, nabarmen baino nabarmenago erakusten zuen ez zuela Ninoren antzik, ez eta Lilarenik ere, baizik eta Stefanoren kopia perfektua zela.
es
con diez a?os el ni?o demostraba sin asomo de dudas que no solo no guardaba ning?n parecido con Nino, sino tampoco con Lila; era el vivo retrato de Stefano.
fr
maintenant que le gosse avait dix ans, il ?tait ?vident que non seulement il n'avait rien de Nino, mais de Lila non plus ; en revanche, c'?tait une copie parfaite de Stefano.
en
the child, now that he was ten, showed plainly that he had in him not only nothing of Nino but nothing of Lila; he was, rather, a perfect replica of Stefano.
eu
Sentipen anbiguoarekin egiaztatu nuen hori, desilusioz eta atseginez aldi berean.
es
Al comprobarlo me embarg? un sentimiento ambiguo, una mezcla de decepci?n y satisfacci?n.
fr
En le constatant, j'?prouvai un sentiment ambigu, m?lange de d?ception et de satisfaction.
en
The observation provoked an ambiguous sentiment, a mixture of disappointment and satisfaction.
eu
Pentsatu nuen ezen, azken FInean, umea hainbeste denboraz eduki behar nuenez, polita izanen zela Ninoren seme bat etxean edukitzea nire alabekin batera.
es
Pens? que, a fin de cuentas, como deb?a quedarme al ni?o durante tanto tiempo, habr?a sido bonito tener por casa, junto con mis hijas, a un hijo de Nino;
fr
D'un c?t?, devant garder cet enfant pendant tellement de temps, j'aurais bien aim? avoir ? la maison, avec mes filles, un fils de Nino ;
en
I had thought that, since the boy would be with me for so long, it would be nice to have in the house, along with my daughters, a child of Nino;
eu
Bestetik, ordea, gustura hartu nuen gogoan Ninok ez ziola deusen arrastorik utzi Lilari.
es
sin embargo, con mucho gusto tom? nota de que Nino no le hab?a dejado nada a Lila.
fr
mais de l'autre, je pris acte avec plaisir du fait que Nino n'avait rien laiss? ? Lila.
en
and yet I noted with pleasure that Nino had left Lila nothing.
eu
es
fr
en
eu
83
es
83
fr
83
en
83.
eu
Enzok berehala abiatu nahi zuen, baina Pietrok adeitasun handiz hartu zuen etxean, eta gauean bertan gelditzera behartu.
es
ENZO quer?a regresar enseguida, pero Pietro lo recibi? con mucha cortes?a y lo oblig? a pasar la noche en casa.
fr
Enzo voulait se remettre aussit?t en route, mais Pietro l'accueillit chaleureusement et le for?a ? rester dormir.
en
Enzo wanted to start off again right away, but Pietro welcomed him courteously and obliged him to stay for the night.
eu
Gennaro Dederekin jolastera bidaltzen saiatu nintzen, nahiz eta ia sei urteko aldea izan bien artean, baina, alaba prest agertu bazen ere, mutikoak buruaren keinu garbi batez egin zion uko.
es
Trat? de hacer que Gennaro jugara con Dede, pese a que se llevaban seis a?os, pero mientras ella se mostr? dispuesta, ?l se neg? con un gesto decidido de la cabeza.
fr
Je tentai d'inciter Gennaro ? jouer avec Dede, malgr? leurs presque six ann?es de diff?rence, mais alors qu'elle se montrait bien dispos?e, il refusa d'un mouvement de t?te d?termin?.
en
I tried to get Gennaro to play with Dede, even if there was almost six years' difference between them, but while she was clearly eager he refused, shaking his head decisively.
eu
Harritu egin ninduen Enzok berea ez zuen ume hari egiten zion arretak, garbi utzi baitzuen ongi ezagutzen zituela haren ohiturak, gustuak, beharrak.
es
Me asombr? ver la atenci?n que Enzo prestaba a ese hijo que no era suyo, demostrando conocer sus costumbres, sus gustos, sus necesidades.
fr
Je fus frapp?e par l'attention qu'Enzo porta ? cet enfant qui n'?tait pas le sien, montrant qu'il connaissait ses habitudes, ses go?ts et ses besoins.
en
I was struck by the way Enzo cared for the son who wasn't his, indicating that he knew his habits, his tastes, his needs.
eu
Zakarkeriarik gabe behartu zuen umea, logale zela-eta protestatu bazuen ere, pixa egitera eta oheratu aurretik hortzak garbitzera, eta, nekearen nekez lo gelditu zenean, arropak erantzi, eta pijama jantzi zion goxoki.
es
Lo oblig? con amabilidad, y pese a que Gennaro protest? porque ten?a sue?o, a que hiciera pis y se cepillara los dientes antes de irse a la cama, despu?s, cuando el ni?o se qued? frito por el cansancio, lo desvisti? y le puso el pijama con delicadeza.
fr
Malgr? les protestations du gamin fatigu?, il l'obligea habilement ? aller faire pipi et ? se brosser les dents avant de se coucher puis, quand le petit tomba de sommeil, il le d?shabilla et lui enfila son pyjama avec d?licatesse.
en
Although Gennaro protested because he was sleepy, Enzo gently insisted that he pee and brush his teeth before going to bed, and, when the child collapsed, he delicately undressed him and put his pajamas on.
eu
Nik ontziak garbitu eta dena txukun utzi bitartean, Pietrok kasu egin zion gonbidatuari.
es
Mientras yo lavaba los platos y ordenaba, Pietro entretuvo al invitado.
fr
Tandis que je faisais la vaisselle et rangeais, Pietro s'occupa de notre invit?.
en
While I washed the dishes and cleaned up, Pietro entertained the guest.
eu
Sukaldeko mahaira jarrita zeuden, ez zeukaten deus ere elkarri esateko, ez ziren ezpal berekoak.
es
Estaban sentados a la mesa de la cocina, no ten?an nada en com?n.
fr
Ils ?taient assis ? la table de la cuisine, ils n'avaient rien en commun.
en
They were sitting at the kitchen table; they had nothing in common.
eu
Politikarekin saiatu ziren, baina nire senarra komunisten eta demokristauen arteko pixkanakako elkarganatzearen alde agertu zenean, eta Enzok erdizka esan zuenean estrategia hori gailendu balitz Berlinguerrek eskua eman izanen ziela langileriaren etsairik okerrenei, eztabaidatzeari utzi zioten katramilak saihesteko.
es
Probaron con la pol?tica, pero cuando mi marido habl? en t?rminos positivos del progresivo acercamiento de los comunistas a los democristianos, y Enzo dej? caer que si esa estrategia llegaba a ganar, Berlinguer le estar?a estrechando la mano a los peores enemigos de la clase obrera, renunciaron a discutir para no acabar pele?ndose.
fr
Ils essay?rent avec la politique, mais quand mon mari fit allusion de mani?re positive au rapprochement progressif des communistes avec les d?mocrates-chr?tiens et qu'Enzo l?cha que si cette strat?gie gagnait les pires ennemis de la classe ouvri?re pourraient remercier Berlinguer pour son aide, ils renonc?rent ? ce sujet pour ?viter de se disputer.
en
They tried politics, but when my husband made a positive reference to the progressive rapprochement of the Communists and the Christian Democrats, and Enzo said that if that strategy prevailed Berlinguer would be giving a hand to the worst enemies of the working class, they ended the discussion in order to avoid a quarrel.
eu
Orduan, Pietro, adeitasunez, lanaz hasi zitzaion galdeka, eta jakin-min hura benetakoa irudituko zitzaion Enzori, zeren ez baitzen azaldu ohi bezain lakoniko, eta bere lanaren sintesia egin baitzion, agian teknikoegia.
es
Pietro pas? amablemente a preguntarle por su trabajo, y esa curiosidad debi? de parecerle sincera a Enzo, porque fue menos lac?nico que de costumbre y comenz? un relato sint?tico, quiz? demasiado t?cnico.
fr
Alors Pietro passa ? des questions gentilles sur le travail de mon ami, et cette curiosit? dut sembler sinc?re ? celui-ci, car il fut moins laconique que d'ordinaire et se lan?a dans un r?cit pr?cis, voire un peu trop technique.
en
Pietro then politely asked him about his job, and Enzo must have found his interest sincere, because he was less laconic than usual and started on a dry, perhaps slightly too technical account.
eu
IBMk erabaki berria zuen Lila eta biak enpresa handiago batera eramatea, Nola izeneko hiritik hurbileko fabrika batera zehazki, han hirurehun bat langile eta berrogei bat enplegatu aritzen baitziren lanean.
es
IBM hab?a decidido hac?a poco trasladarlos a ?l y a Lila a una empresa m?s grande, una f?brica de los alrededores de Nola, con trescientos obreros y unos cuarenta empleados.
fr
IBM venait de d?cider d'envoyer Lila et lui dans une entreprise plus grande, une usine pr?s de Nola qui comptait trois cents ouvriers et une quarantaine d'employ?s.
en
IBM had just decided to send Lila and him to a bigger company, a factory near Nola that had three hundred technical workers and forty clerical employees.
eu
Irabaziko zuten soldata jakitean, hatsik gabe geldituak omen ziren:
es
La propuesta econ?mica los hab?a dejado sin aliento;
fr
La proposition financi?re ?tait ? couper le souffle :
en
The financial offer had left them stunned:
eu
hirurehun eta berrogeita hamar mila lira hilean Enzok, datuak prozesatzeko zentroko buru izanen baitzen, eta ehun mila Lilak, hori baitzegokion haren laguntzaile gisa.
es
trescientos cincuenta mil liras al mes para ?l, que era el director del centro de procesamiento de datos, y cien mil para ella, que era su ayudante.
fr
trois cent cinquante mille lires par mois pour lui, le directeur du centre, et cent mille pour elle, son assistante.
en
three hundred and fifty thousand lire a month for him, who was the department head, and a hundred thousand for her, as his assistant.
eu
Onartu zuten, jakina, baina orain diru hura irabazi beharra zegoen, eta egin beharreko lana izugarria zen benetan.
es
Hab?an aceptado, por supuesto, pero ahora deb?an ganarse esos sueldos y el trabajo que ten?an por delante era realmente enorme.
fr
Bien s?r ils avaient accept?, mais maintenant il fallait le gagner, tout cet argent, car le travail ? faire ?tait vraiment ?norme.
en
They had accepted, naturally, but now they had to earn all that money, and the work to be done was really tremendous.
eu
Arduradunak gara, azaldu zigun handik aurrera beti "gu" esanez, 3. sistemako 10. modeloa daukagu gure ardurapean, eta bi operatzaile eta bost zulatzaile, gainera, egiaztatzaile ere badirenak.
es
Somos responsables, nos explic? empleando a partir de ese momento el "nosotros", de un sistema 3 modelo 10, y tenemos a nuestra disposici?n dos operadores y cinco perforadoras que, adem?s, son verificadoras.
fr
Nous sommes responsables d'un Syst?me 3 mod?le 10, nous expliqua-t-il-utilisant toujours, ? partir de l?, le nous-, et nous avons ? disposition deux op?rateurs et cinq op?ratrices-perforatrices qui sont aussi v?rificatrices.
en
We are responsible, he explained-and from then on he used "we"-for a System 3 Model 10, and we have at our disposal two operators and five punch-card operators, who are also checkers.
eu
Informazio pila bat bildu eta sartu beharra dugu sisteman, beharrezkoak baitira makinari eginarazteko-zer esanen dut nik-kontabilitatea, ordainketak, fakturazioa, almazena, eskaeren kudeaketa, hornitzaileei igorritako eskaerak, produkzioa eta bidalketak.
es
Debemos recoger e introducir en el sistema una gran cantidad de informaci?n, necesaria para que la m?quina se ocupe de cosas como...., no s?...., la contabilidad, las n?minas, la facturaci?n, el almac?n, la gesti?n de pedidos, los pedidos cursados a los proveedores, la producci?n y los env?os.
fr
Nous devons recueillir puis entrer dans le Syst?me une grande quantit? d'informations, afin que la machine puisse s'occuper, par exemple, de la comptabilit?, des salaires, de la facturation, des stocks, de la gestion des commandes, des ordres aux fournisseurs, de la production et de l'exp?dition.
en
We have to collect and put into the System 3 a huge quantity of information, which is necessary so that the machine can do things like-I don't know-the accounting, wages, invoicing, the warehousing, management of the salespeople, orders to suppliers, production, and shipping.
eu
Horretarako, txartel batzuk erabiltzen ditugu, zulatu beharreko FItxak.
es
Para ello utilizamos unos cartoncitos, es decir, las fichas que hay que perforar.
fr
Pour cela, nous nous servons de petites cartes, autrement dit de fiches ? perforer.
en
For this purpose we use little cards-that is, the punch cards.
eu
Zuloetan dago dena, lan guztia horra bideratua da.
es
Los agujeros lo son todo, el trabajo confluye all?.
fr
Tout est dans les trous : c'est l? que tous nos efforts convergent.
en
The holes are everything, the effort is concentrated there.
eu
Esate baterako, fakturak jaulkitzea bezalako eragiketa sinple bat programatzeko egin behar den lana azalduko dizuet, labur.
es
Os pongo como ejemplo el trabajo necesario para programar una operaci?n sencilla como emitir una factura.
fr
Pour vous donner un exemple, je vais vous dire ce qu'il faut faire pour programmer une op?ration simple comme ?mettre des factures.
en
I'll give you an example of the work it takes to program a simple operation like issuing invoices.
eu
Hasteko, albaranak jasotzen dira, eta han almazeneko arduradunak markatu ditu bai produktuak bai haiek jaso behar dituen bezeroaren datuak.
es
Se empieza por el albar?n de papel, en el que el encargado del almac?n indica tanto los productos como el cliente a quien se entregan.
fr
On commence avec le bon de commande papier, sur lequel le magasinier a indiqu? les produits et le client ? qui ils ont ?t? livr?s.
en
You begin with the paper invoices, on which the warehouseman has marked both the products and the client they've been delivered to.
eu
Bezeroak kode bat du, haren datu guztiek beste bat, eta produktuek ere bakoitzak bere kodea.
es
El cliente tiene un c?digo, sus datos completos tienen otro c?digo y tambi?n los productos tienen su c?digo.
fr
Le client a un code, ses donn?es personnelles ont un code et les produits ont un code aussi.
en
The client has a code, his personal information has a code, and so do the products.
eu
Zulatzaileak makinetan jartzen dira, FItxak egiteko tekla sakatzen dute, eta tekleatuz, albaran-zenbakia, bezerozenbakia, datu guztien kodea, produktu eta kopuru kodea beste hainbeste zulo bihurtzen dituzte txartelean.
es
Las perforadoras se ponen en las m?quinas, pulsan la tecla de emisi?n de las fichas, teclean y convierten el n?mero de albar?n, el c?digo de cliente, el c?digo de datos completos, el c?digo de producto y de cantidad en otros tantos agujeros en los cartoncitos.
fr
Les op?ratrices-perforatrices se mettent aux machines, elles appuient sur le bouton qui lib?re les fiches, tapent sur les touches et traduisent le num?ro du bon de commande, le code client, le code donn?es personnelles et le code produit-quantit? en autant de trous dans les cartes. Pour vous donner une id?e :
en
The punch-card operators sit at the machines, press a key to release the cards, then by typing on the keys reduce the bill number, the client code, the personal-data code, the product-quantity code, to holes in the cards.
eu
Hobeki ulertzeko, mila albaran bider hamar produktu hamar mila txartel zulodun dira, eta zuloak orratz batek egiten dituen zuloen antzekoak dira:
es
Para que lo entend?is, mil albaranes por diez productos se convierten en diez mil cartoncitos perforados con agujeritos como los de una aguja.
fr
mille bons de commande pour dix produits, ?a fait dix mille cartes perfor?es avec des trous gros comme ceux d'une aiguille ;
en
To help you understand, a thousand bills for ten products make ten thousand punch cards with holes like the ones a needle would make:
eu
argi dago, ulertzen duzue?
es
?Est? claro, me segu?s?
fr
c'est clair ? vous me suivez ?
en
is it clear, do you follow?
eu
Horrela joan zen arratsa.
es
La velada pas? as?.
fr
La soir?e s'?coula ainsi.
en
So the evening passed.
eu
Pietrok, noizbehinka, jarraitzen ziola adierazteko keinua egiten zion, eta tarteka galderaren bat egiten ere saiatzen zen (zuloak esanguratsuak dira, baina zulatu gabeko aldeak ere bai?).
es
De vez en cuando Pietro indicaba con un gesto que segu?a la explicaci?n y trataba incluso de hacer alguna pregunta (?los agujeros cuentan, pero ?cuentan tambi?n las partes no perforadas?").
fr
De temps ? autre, Pietro faisait signe qu'il suivait et posait m?me quelques questions (les trous comptent, mais est-ce que les parties non trou?es comptent aussi ?).
en
Pietro every so often nodded to show that he was following and even tried to ask some questions (The holes count but do the unperforated parts also count?).
eu
Erdi irribarrez egon nintzen deus esan gabe, ontziak garbitu eta sukaldeari lustrea atera bitartean.
es
Yo me limitaba a esbozar una media sonrisa mientras limpiaba y sacaba brillo a la cocina.
fr
Quant ? moi, je me contentais d'un demi-sourire, tout en lavant et frottant.
en
I confined myself to a half smile while I washed and polished.
eu
Bazirudien Enzo pozik sentitzen zela unibertsitateko irakasle bati-ikasle zintzo bat bezala ari zitzaion aditzen hura-eta lizentziatura egina eta liburu bat idatzia zuen aspaldiko adiskide bati-nahiz eta orain sukaldea txukuntzen ari zen-erabat ezezagunak zitzaizkien gauzak azaltzen.
es
Enzo parec?a contento de poder explicarle a un profesor universitario, que lo escuchaba como un alumno disciplinado, y a una antigua amiga suya, que hab?a obtenido una licenciatura y escrito un libro y que ahora se dedicaba a ordenar la cocina, cosas que ignoraban por completo.
fr
Enzo avait l'air content de pouvoir expliquer des choses totalement inconnues ? un prof de fac qui l'?coutait comme un ?tudiant attentif et ? une vieille camarade dipl?m?e de l'universit? qui avait ?crit un livre et s'occupait maintenant de ranger sa cuisine.
en
Enzo appeared pleased to be able to explain to a university professor, who listened to him like a disciplined student, and an old friend who had her degree and had written a book, and now was tidying up the kitchen, things that they knew nothing about.
eu
Ni, ordea, berehala distraitu nintzen.
es
Yo, en realidad, me distraje enseguida.
fr
Mais, en r?alit?, je ne tardai pas ? me d?concentrer.
en
But in truth I was quickly distracted.
eu
Operatzaile batek hamar mila txartel hartu, eta hautatzailea esaten zitzaion makina batean sartzen zituen.
es
Un operador cog?a diez mil cartoncitos y los introduc?a en una m?quina que se llamaba seleccionadora.
fr
Un op?rateur prenait dix mille cartes et les ins?rait dans une machine qui s'appelait une trieuse.
en
An operator took ten thousand cards and inserted them in a machine that was called a sorter.
eu
Makinak produktukodearen arabera ordenatzen zituen txartelak.
es
La m?quina los ordenaba por c?digo de producto.
fr
La machine les ordonnait selon le code produit.
en
The machine put them in order according to the product code.
eu
Gero, bi irakurtzaileri pasatzen zitzaizkien: ez ziren pertsonak, baizik eta txarteletako zuloak eta zulo-ezak irakurtzeko programatutako makinak.
es
Despu?s se pasaba a dos lectores, no en el sentido de personas, sino en el sentido de m?quinas programadas para leer las perforaciones y las no perforaciones de los cartoncitos.
fr
Puis on passait aux lecteurs, pas des personnes, mais des machines programm?es pour lire les trous et les non-trous des cartes.
en
Then there were two readers, not in the sense of people but in the sense of machines programmed to read the holes and the non-holes in the cards.
eu
Eta gero?
es
?Y despu?s?
fr
Et apr?s ?
en
And then?
eu
FIle, Enzok italierazko hitza balitz bezala ahoskatu eta hitzetik hortzera botatzen zuena.
es
Ah? me perd?.
fr
L?, je me perdis.
en
There I got lost.
eu
Lilaren atzetik galdu nintzen, dena baitzekien hitz haietaz, makina haietaz, lan hartaz, enpresa handi hartan orain berak egiten zuen lan hartaz, nahiz eta bere bikotekideari ematen zioten soldatarekin ni baino dotoreago bizitzeko aukera izan.
es
Me perd? entre los c?digos y los paquetes enormes de cartoncitos y los agujeros que comparaban agujeros entre s?, que seleccionaban agujeros, que le?an agujeros, que hac?an las cuatro operaciones, que imprim?an nombres, direcciones, totales.
fr
Je me perdis parmi les codes, parmi les ?normes paquets de fiches et parmi les trous qui comparaient des trous, qui s?lectionnaient des trous, qui lisaient des trous, qui faisaient les quatre op?rations et qui imprimaient des noms, des adresses et des totaux.
en
I got lost amid codes and the enormous packets of cards and the holes that compared holes, that sorted holes, that read holes, that did the four operations, that printed names, addresses, totals.
eu
Enzoren atzetik galdu nintzen, harro esaten baitzuen: Lina gabe ezin izanen nuke hori dena egin, eta horrela aditzera ematen zigun harenganako maitasun bete-beteko bat, garbi zegoen gustatzen zitzaiola bere buruari eta besteei gogoraraztea bere bikotekidea zein bikaina zen, nire senarrari ez bezala;
es
Me perd? detr?s de una palabra que no hab?a o?do hasta entonces, file, que Enzo pronunciaba como si se tratara del plural italiano de la palabra fila, aunque no dec?a le file, sino il file, un misterioso masculino, il file de esto, il file de lo otro, sin parar.
fr
Je me perdis dans un mot jamais entendu auparavant, file, qu'Enzo utilisait souvent et pronon?ait comme faille, mais avec un myst?rieux masculin, le faille :
en
I got lost following a word I'd never heard before, file, which Enzo kept using, pronouncing it fi-le, this file, that file, continually.
eu
izan ere, Pietrok ez ninduen sekula goresten, are gehiago, bere alaben ama huts bihurtzen ninduen, eta, nahiz eta ni ikasia izan, ez zuen nahi nik pentsaera autonomorik izan nezan;
es
Me perd? detr?s de Lila, que lo sab?a todo sobre aquellas palabras, aquellas m?quinas, aquel trabajo que ahora hac?a en una empresa grande de Nola, aunque con el sueldo que le pagaban a su compa?ero hubiera podido vivir como una se?ora mejor que yo.
fr
Je me perdis en suivant Lila qui savait tout de ces mots, de ces machines et de ce travail, et qui ? pr?sent avait un emploi dans une grande usine de Nola alors que, avec le salaire que touchait son compagnon, elle aurait pu faire davantage sa bourgeoise que moi.
en
I got lost following Lila, who knew everything about those words, those machines, that work, and was doing that work now in a big company in Nola, even if with the salary her companion was earning she could be more of a lady than me.
eu
irakurtzen nuena, interesatzen zitzaidana, esaten nuena gutxietsiz ni neu gutxiesten ninduen, eta bazirudien baldintza batekin baizik ez zegoela prest ni maitatzeko: etengabe nire deuseztasuna frogatu beharra zeukan. Azkenean, ni ere mahaira eseri nintzen, muzinduta bietako inork ez zuelako esan badaezpada ere:
es
Me perd? detr?s de Enzo que pod?a decir con orgullo, "sin ella no podr?a hacerlo", y nos comunicaba as? un amor muy devoto, era evidente que le gustaba recordarse a s? mismo y a los dem?s lo extraordinario de su mujer, mientras que mi marido no me elogiaba nunca, al contrario, me convert?a en madre de sus hijos, quer?a que a pesar de haber estudiado yo no fuera capaz de pensar de forma aut?noma, me humillaba humillando mis lecturas, lo que me interesaba, mis opiniones, y parec?a dispuesto a amarme con la condici?n de demostrar continuamente mi nulidad.
fr
? l'?vidence, il aimait rappeler aux autres et aussi ? lui-m?me combien sa compagne ?tait extraordinaire. Mon mari, lui, ne me louait jamais, il me r?duisait au r?le de m?re de ses enfants, voulait me d?nier toute capacit? de pens?e autonome en d?pit de mes ?tudes, m'humiliait en rabaissant ce que je lisais, ce qui m'int?ressait, ce que je disais, et ne semblait dispos? ? m'aimer que si et seulement si je manifestais en permanence ma nullit?.
en
I got lost following Enzo, who could say proudly: Without her I wouldn't be able to do it. Thus he conveyed to us his love and devotion, and it was clear that he liked to remind himself and others of the extraordinary quality of his woman, whereas my husband never praised me but, rather, reduced me to the mother of his children; even though I had had an education he did not want me to be capable of independent thought, he demeaned me by demeaning what I read, what interested me, what I said, and he appeared willing to love me only provided that I continually demonstrate my nothingness.
eu
Mahaia jartzen lagunduko dizugu, edo jasotzen, ontziak garbitzen, zolari erratza pasatzen.
es
Al final yo tambi?n me sent? a la mesa, hostil, porque ninguno de los dos hab?a intentado siquiera decirme, te ayudamos a poner la mesa, a recoger, a lavar los platos, a barrer el suelo.
fr
Je finis par m'asseoir ? table moi aussi, maussade parce que aucun des deux n'avait eu l'id?e de proposer : on t'aide ? mettre le couvert, ? d?barrasser, ? faire la vaisselle, ? balayer.
en
Finally I, too, sat down at the table, depressed because neither of the two had made a move to say: Can we help you set the table, clear, wash the dishes, sweep the floor.
eu
Faktura bat, ari zen esaten Enzo, dokumentu sinplea da, zer kostatzen zait eskuz egitea?
es
Una factura, dec?a Enzo, es un documento sencillo, ?qu? me cuesta hacerla a mano?
fr
Une facture, expliquait Enzo, c'est un document tr?s simple, et ?a ne co?te rien de le faire ? la main.
en
An invoice, Enzo was saying, is a simple document, what does it take to do by hand?
eu
Deus ez, egunean hamar egin behar baditut.
es
Nada, si tengo que rellenar diez al d?a.
fr
Enfin rien, si je dois en faire dix par jour.
en
Nothing, if I have to create ten a day.
eu
Baina mila egin behar baditut?
es
Pero ?Y si tengo que hacer mil?
fr
Mais si je dois en faire mille ?
en
But if I have to do a thousand?
eu
Irakurtzaileak gai dira minutuan berrehun txartel irakurtzeko, beraz, bi mila hamar minutuan eta hamar mila berrogeita hamarrean.
es
Los lectores leen hasta doscientas fichas por minuto, o sea, dos mil en diez minutos y diez mil en cincuenta minutos.
fr
les lecteurs, eux, lisent jusqu'? deux cents fiches perfor?es par minute, soit deux mille en dix minutes et dix mille en cinquante minutes.
en
The readers read two hundred cards a minute, so two thousand in ten minutes, and ten thousand in fifty.
eu
Makinaren abiadura izugarrizko abantaila da, bereziki eragiketa konplexuak edo denbora asko behar dutenak egiteko prestatua baldin bada.
es
La velocidad de la m?quina es una ventaja enorme, especialmente si se la prepara para hacer operaciones complejas, que requieren mucho tiempo.
fr
La rapidit? de la machine est un avantage ?norme, surtout si on la rend capable de faire des op?rations complexes, qui demandent beaucoup de temps.
en
The speed of the machine is an enormous advantage, especially if it's enabled to do complex operations, which require a lot of time.
