Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Errepidean, Jack Kerouac / Iñigo Roque (Pasazaite, 2018
)
eu
Stanek zainduko hau.
es
Stan cuidar? de ti.
fr
Stan va prendre soin de toi.
en
Stan'll take care of you.
eu
Orain, hire gaixoan ahal baldin baduk, aditu:
es
Y ahora esc?chame si es que en tu estado puedes hacerlo:
fr
?coute-moi bien maintenant si tu le peux dans l'?tat o? tu es :
en
Now listen to hear if you can in your sickness:
eu
dibortzioko paperak jiratu ditinat hemen, eta gaur gauean bertan itzuliko nauk Inezengana New Yorkera, autoak eusten baldin badio.
es
he conseguido divorciarme de Camille aqu? mismo y salgo esta misma noche para Nueva York a reunirme con Inez, siempre que el coche aguante.
fr
je viens d'obtenir ici mon divorce avec Camille et je prends la route ce soir pour rejoindre Inez ? New York, si la voiture tient le coup.
en
I got my divorce from Camille down here and I'm driving back to Inez in New York tonight if the car holds out."
eu
-Halakorik berriro?
es
-?Otra vez todo eso?
fr
m'?criai-je.
en
"All that again?" I cried.
eu
-Halakoak berriro, adiskidea.
es
-Otra vez todo eso, amigo m?o.
fr
-Je recommence tout, mon vieux copain.
en
"All that again, good buddy.
eu
Bueltatu beharra zaukaat nire bizitzara.
es
Tengo que volver a mi vida.
fr
Faut que je reprenne le fil de mon existence.
en
Gotta get back to my life.
eu
Hirekin geratu nahi nikek.
es
Me gustar?a quedarme contigo.
fr
Voudrais bien pouvoir rester avec toi.
en
Wish I could stay with you.
eu
Ea itzultzerik daukadan.
es
?Ojal? pudiera volver!
fr
Esp?re pouvoir rentrer.
en
Pray I can come back."
eu
Sabel minduari heldu nion, orroka.
es
Sent? retorcijones en el vientre y gem?.
fr
" Mes mains se crispaient sur mon ventre et je g?missais.
en
I grabbed the cramps in my belly and groaned.
eu
Berriro gora begiratu nuelarik, hantxe zegoen Dean prestu bipila, bere arropa-kutxa maspildua harturik, niri begira.
es
Cuando volv? a levantar la vista, el audaz y noble Dean estaba de pie mir?ndome con su destrozado ba?l al lado.
fr
Quand je levai de nouveau les yeux, l'audacieux et noble Dean ?tait debout avec sa vieille valise d?glingu?e et baissait les yeux vers moi.
en
When I looked up again bold noble Dean was standing with his old broken trunk and looking down at me.
eu
Jadanik ez nuen ezagutzen, eta berak bazekien; errukiturik, burusitik tira egin zuen, nire sorbaldak estaltzeko.
es
No sab?a qui?n era, y ?l se dio cuenta; sinti? pena y me estir? las mantas sobre los hombros.
fr
Je ne savais plus qui il ?tait et il s'en rendit compte et il en eut de la compassion et tira la couverture sur mes ?paules.
en
I didn't know who he was any more, and he knew this, and sympathized, and pulled the blanket over my shoulders.
eu
-Bai, bai, bai.
es
-S?, s?, s?, ahora tengo que irme.
fr
" Oui, oui, oui, il faut que j'y aille maintenant.
en
"Yes, yes, yes, I've got to go now.
eu
Orain, joan beharra zaukaat.
es
Y Sal con tanta fiebre...
fr
Vieux Sal fi?vreux, adieu.
en
Old fever Sal, good-by."
eu
Sal maite sukartsua, adio!
es
Adi?s.
fr
" Et il ?tait parti.
en
And he was gone.
eu
Handik hamabi ordura, nire sukarraldi errukarrian ohartu nintzen joana zela.
es
Doce horas despu?s y todav?a con mucha fiebre, comprend? por fin que se hab?a ido.
fr
Douze heures apr?s, dans mon d?lire m?lancolique, je pris enfin conscience de son d?part.
en
Twelve hours later in my sorrowful fever I finally came to understand that he was gone.
eu
Ordurako, etxera bidean zihoan, bakarrik gidatuz bananen mendialde hartan barrena; oraingoan, gauez.
es
Entonces ya deb?a de estar conduciendo a trav?s de las monta?as de pl?tanos; ahora de noche.
fr
A ce moment, il rentrait seul, au milieu de ces montagnes de bananiers, de nuit cette fois.
en
By that time he was driving back alone through those banana mountains, this time at night.
eu
Pixka bat bizkortu nintzenean, konturatu nintzen zein zitala izan zen, baina, orduan, beraren bizitzaren konplexutasun ezinago korapilatsua konprenitu behar izan nuen, nolatan utzi behar izan ninduen han, gaixorik, bere emazte eta katramiletara itzultzeko.
es
Cuando estuve mejor me di cuenta de lo miserable que era, pero entonces me hice cargo de la incre?ble complejidad de su vida, de que hab?a tenido que dejarme all? enfermo para entend?rselas con sus mujeres y angustias.
fr
Quand j'allai mieux, je compris quelle vache il ?tait mais aussi je devais comprendre la complication impossible de sa vie, qu'il fallait bien qu'il me laisse l?, malade, pour retrouver ses ?pouses et ses peines.
en
When I got better I realized what a rat he was, but then I had to understand the impossible complexity of his life, how he had to leave me there, sick, to get on with his wives and woes.
eu
-Ederki, Dean maitea, ez diat deus esango.
es
-De acuerdo, viejo Dean, no dir? nada.
fr
" D'accord, vieux Dean, je ne dirai rien.
en
"Okay, old Dean, I'll say nothing."
eu
es
fr
en
eu
Bosgarren zatia
es
Quinta parte
fr
CINQUI?ME PARTIE
en
part five
eu
es
fr
en
eu
han, Victorrekin berriro topatu, eta auto zaharrari eragiten jarraitu zuen Lake Charles Louisianaraino, harik eta autoaren atzealdea azkenean errepidera erori zen arte (ondotxo zekien hala gertatuko zela).
es
Dean se march? de Ciudad de M?xico, volvi? a ver a V?ctor en Gregoria, y sigui? con el viejo coche hasta Lake Charles, Louisiana, donde, y tal como sab?a que iba a suceder, la parte de atr?s del coche cay? a la carretera.
fr
Dean quitta Mexico et revit Victor ? Gregoria et poussa la vieille bagnole jusqu'? Lake Charles, en Louisiane, avant que le train arri?re ne s'effondre finalement sur la route comme il avait toujours pr?vu que cela arriverait.
en
Dean drove from Mexico City and saw Victor again in Gregoria and pushed that old car all the way to Lake Charles, Louisiana, before the rear end finally dropped on the road as he had always known it would.
eu
Beraz, telegrama bat bidali zion Inezi, hegazkin-txartelerako diru eske, eta hegan egin zuen etxerainoko bidea.
es
Telegrafi? a Inez y ?sta le mand? dinero y Dean sac? un pasaje haciendo el resto del viaje en avi?n.
fr
H t?l?graphia donc ? Inez pour lui demander de l'argent et fit en avion le reste du voyage.
en
So he wired Inez for airplane fare and flew the rest of the way.
eu
New Yorkera iritsi bezain laster, dibortzioko paperak aldean, Inez eta biak Newark-era joan eta ezkondu egin ziren;
es
Nada m?s llegar a Nueva York con los papeles del divorcio en la mano, Inez y ?l fueron de inmediato a Newark y se casaron;
fr
D?s qu'il fut ? New York, les papiers du divorce en main, Inez et lui all?rent imm?diatement ? Newark pour se marier;
en
When he arrived in New York with the divorce papers in his hands, he and Inez immediately went to Newark and got married;
eu
gau hartan, dena ederki zegoela eta ez kezkatzeko esanda, eta saminezko izerdi neurriz gaindikoen lekuan logika ezarrita, autobusa hartu eta kontinente beldurgarria zeharkatu zuen berriro, ziztuan, San Frantziskoraino, Camillerekin eta bi alabatxoekin elkartzeko ostera. Beraz, hiru aldiz ezkondua zen, bitan dibortziatua, eta bigarren emaztearekin bizi zen orain.
es
y aquella misma noche, y despu?s de decirle a Inez que todo iba perfectamente y que no se preocupase, intentando que fuera l?gico lo que no era m?s que un pesar y una inquietud indefinibles, salt? a un autob?s y atraves? una vez m?s el terrible continente. Lleg? a San Francisco y se reuni? de nuevo con Camille y sus dos hijas.
fr
et le soir m?me, lui ayant dit que tout allait bien et de ne pas s'inqui?ter, ayant raisonn? l? o? la logique n'avait que faire, dans le domaine d'une souffrance et d'une angoisse qui ne se discutent pas, il bondit dans un car et s'?lan?a de nouveau ? travers l'horrible continent vers San Francisco, afin de rejoindre Camille et ses deux petites filles.
en
and that night, telling her everything was all right and not to worry, and making logics where there was nothing but inestimable sorrowful sweats, he jumped on a bus and roared off again across the awful continent to San Francisco to rejoin Camille and the two baby girls.
eu
gizon zahar luze bat zen, adats zuri harrotukoa;
es
As? que era un hombre que se hab?a casado tres veces, se hab?a divorciado dos, y viv?a con su segunda mujer.
fr
Ainsi donc, il s'?tait d?j? mari? trois fois, avait divorc? deux fois et vivait avec sa deuxi?me femme.
en
So now he was three times married, twice divorced, and living with his second wife.
eu
pausaje astunez zetorren, zakuto bat bizkarrean, eta, ni ikustean, "Zoaz eta negar egizu gizakiarengatik" esan zuen, eta ilunpe aldera egin zuen berriro, pausaje astunez. Zer esan nahi zuen horrek? Oinez segitu beharko nuela pelegrinazioa Amerikako errepide ilunetan barrena?
es
En oto?o dej? Ciudad de M?xico para volver a casa, y una noche nada m?s cruzar la frontera de Laredo, en Dilley, Texas, estaba de pie en la ardiente carretera bajo una luz contra la que se estrellaban las mariposas, cuando o? ruido de pasos que se me acercaban por detr?s, y he aqu? que vi acercarse a un viejo muy alto con el pelo blanco al viento que llevaba un bulto a la espalda, y que cuando pas? a mi lado dijo: -Llora por el hombre. Y luego volvi? a perderse cansinamente en la oscuridad.
fr
A l'automne, je quittai moi-m?me Mexico pour rentrer chez moi et, une nuit, juste au-del? du poste fronti?re de Laredo, ? Dilley, dans le Texas, j'?tais plant? sur la route chaude au-dessous d'une lampe ? arc o? s'?crasaient les papillons quand j'entendis un bruit de pas au loin dans l'obscurit? et voil? qu'un grand vieillard, avec des cheveux blancs qui lui tombaient dans le cou, passa en raclant les pieds avec un paquet sur le dos et, me voyant sur son chemin, il dit : " Cherche l'homme en g?missant ", et il retourna en raclant les pieds ? son obscurit?.
en
In the fall I myself started back home from Mexico City and one night just over Laredo border in Dilley, Texas, I was standing on the hot road underneath an arc-lamp with the summer moths smashing into it when I heard the sound of footsteps from the darkness beyond, and lo, a tall old man with flowing white hair came clomping by with a pack on his back, and when he saw me as he passed, he said, "Go moan for man," and clomped on back to his dark.
eu
Eutsi egin nion tentazioari, eta New Yorkera presatu nintzen.
es
?Significaba aquello que deb?a continuar mi peregrinaje a pie por las sombr?as carreteras americanas?
fr
Est-ce que ceci signifiait que je devais, pour finir, continuer ? pied mon p?lerinage sur les routes t?n?breuses d'Am?rique?
en
Did this mean that I should at last go on my pilgrimage on foot on the dark roads around America?
eu
Halako gau batean, Manhattango kale ilun batean nengoen, txapitula bateko leihora garrasika, nire lagunak han zeudelakoan festa batean.
es
Me di prisa en llegar a Nueva York, y una noche me deten?a en una oscura calle de Manhattan y llamaba a la ventana de un apartamento donde cre?a que mis amigos celebraban una fiesta.
fr
Luttant contre la tentation, je rentrai en vitesse ? New York et, une nuit, plant? dans une rue obscure de Manhattan, j'appelais devant la fen?tre d'un grenier o? je pensais que mes amis s'?taient r?unis quand une jolie fille passa sa t?te par la fen?tre et dit :
en
I struggled and hurried to New York, and one night I was standing in a dark street in Manhattan and called up to the window of a loft where I thought my friends were having a party.
eu
Neska polit batek atera zuen, ordea, burua leihotik, esanez:
es
Pero quien asom? la cabeza por la ventana fue una chica preciosa que dijo:
fr
" Oui?
en
But a pretty girl stuck her ' head out the window and said, "Yes?
eu
Nor zara?
es
?Qui?n es?
fr
Qui est-ce?
en
Who is it?"
eu
-Sal Paradise-esan nuen, eta nire izenaren durundia aditu nuen kale hits bakartian.
es
-Soy Sal Paradise-respond? y o? resonar mi nombre en la triste y vac?a calle.
fr
-Sal Paradise, fis-je et j'entendis mon nom r?sonner dans la rue triste et vide.
en
"Sal Paradise," I said, and heard my name resound in the sad and empty street.
eu
-Etorri gora-oihu egin zuen-.
es
-Sube-dijo ella-.
fr
-Montez donc, proposa-t-elle.
en
"Come on up," she called.
eu
Txokolate beroa prestatzen ari naiz.
es
Estoy haciendo chocolate.
fr
Je pr?pare un chocolat chaud.
en
"I'm making hot chocolate."
eu
betidanik, hain aspalditik bilatua nuen begi xarmant, aratz eta xaloko neska.
es
As? que sub? y all? estaba la chica de ojos puros e inocentes que siempre hab?a buscado.
fr
" Je montai donc et la fille ?tait l?, avec ces adorables yeux purs et candides que j'avais toujours recherch?s et depuis si longtemps.
en
So I went up and there she was, the girl with the pure and innocent dear eyes that I had always searched for and for so long.
eu
Elkar zoroki maitatzea deliberatu genuen.
es
Decidimos amarnos locamente.
fr
On fut d'accord pour s'aimer tous deux ? la folie.
en
We agreed to, love each other madly.
eu
Asmotan hartu genuen neguan San Frantziskora aldatzea, gure altzari mailatu eta ondasun xehetuak eramanez furgoneta korrokoil batean.
es
Por el invierno decidimos emigrar a San Francisco llevando nuestros pobres muebles y pertenencias en una vieja camioneta.
fr
L'hiver venu, nous projet?mes d'?migrer ? San Francisco en emportant tous nos meubles d?glingu?s et nos effets foutus dans une vieille fourgonnette.
en
In the winter we planned to migrate to San Francisco, bringing all our beat furniture and broken belongings with us in a jalopy panel truck.
eu
Deani idatzi nion gure asmoen berri emateko.
es
Escrib? a Dean dici?ndoselo.
fr
J'?crivis ? Dean pour le mettre au courant.
en
I wrote to Dean and told him.
eu
Hemezortzi mila hitzeko gutun ikaragarri luze batekin erantzun zidan, Denverreko bere gaztedenborak xehe-xehe kontatuz, eta esan zidan nire bila etorriko zela furgoneta zahar bat aukeratu eta etxeraino gidatzeko.
es
Dean me respondi? con una carta enorme de sesenta p?ginas en la que me hablaba de sus a?os de adolescencia en Denver y me dec?a que ven?a a reunirse conmigo y a elegir personalmente la camioneta que quer?amos comprar y llevarnos a Frisco.
fr
Il me r?pondit une immense lettre de dix-huit mille mots, enti?rement consacr?e ? ses jeunes ann?es ? Denver, et dit qu'il venait me chercher et choisir en personne le vieux camion et nous conduire chez nous.
en
He wrote back a huge letter eighteen thousand words long, all about his young years in Denver, and said he was coming to get me and personally select the old truck himself and drive us home.
eu
Sei aste geneuzkan furgonetarako dirua aurrezteko, eta, bada, lanean hasi ginen, zentimo oro gordez.
es
Ten?amos dos meses para reunir el dinero de la camioneta y nos pusimos a trabajar y a ahorrar cada centavo.
fr
Il nous fallait six semaines pour ?conomiser l'argent du camion et on se mit ? travailler et ? compter chaque cent.
en
We had six weeks to save up the money for the truck and began working and counting every cent.
eu
Eta, ezustean, Dean agertu zen, behar baino bost aste eta erdi lehenago, inork dirurik ez zeukala egitasmoa aurrera eramateko.
es
Y de pronto, apareci? Dean, con mes y medio de adelanto, y ninguno de nosotros ten?a dinero para llevar a cabo el proyecto.
fr
Et soudain, je ne sais pourquoi, Dean arriva cinq semaines et demie en avance et aucun de nous n'avait d'argent pour ex?cuter notre projet.
en
And suddenly Dean arrived anyway, five and a half weeks in advance, and nobody had any money to go through with the plan.
eu
Osteratxo bat egitera atera nintzen ordu txikietan, eta, etxera itzuli nintzenean, neska-lagunari kontatu nion zer ibili nuen buruan ibilaldian.
es
Estaba dando un paseo nocturno y volv?a a casa para contarle a mi novia lo que hab?a estado pensando.
fr
J'avais ?t? me promener au milieu de la nuit et revenais aupr?s de ma m?me pour lui dire ? quoi j'avais pens? en me promenant.
en
I was taking a walk in the middle of the night and came back to my girl to tell her what I thought about during my walk.
eu
Irribarre estrainio batekin begiratu zidan apartamentu txiki ilunean.
es
Ella me recibi? con una extra?a sonrisa en aquel peque?o y oscuro apartamento.
fr
Elle ?tait debout, au milieu de la petite piaule obscure, avec un ?trange sourire.
en
She stood in the dark little pad with a strange smile.
eu
Hau eta beste kontatu ondoren, bat-batean ohartu nintzen zeinen isilik zegoen gela, eta ingurura begiratu eta liburu birrindu bat ikusi nuen irratiaren gainean.
es
Le cont? unas cuantas cosas y de pronto not? un extra?o silencio y mir? alrededor y vi un libro destrozado encima de la radio.
fr
Je racontais un tas de choses quand soudain je remarquai le silence de la pi?ce et regardai autour de moi et aper?us un livre d?penaill? sur la radio.
en
I told her a number of things and suddenly I noticed the hush in the room and looked around and saw a battered book on the radio.
eu
Banekien Deanen Proust estimatua zela, haren arratsaldeko eternitate gorenerako laguna.
es
Comprend? que era el Proust de Dean que le proporcionaba tardes de elevada eternidad.
fr
Je reconnus le Proust de Dean, destin? ? ses hautes-?ternit?s-de-l'apr?s-midi.
en
I knew it was Dean's high-eternity-in-the-afternoon Proust.
eu
Amets batean bezala, sarrera ilunetik hanka-puntetan sartzen ikusi nuen bera, galtzerditan.
es
Como en sue?os lo vi acercarse en calcetines y de puntillas por el oscuro vest?bulo.
fr
Comme dans un r?ve, je le vis arriver du vestibule obscur sur la pointe des pieds et en chaussettes.
en
As in a dream I saw him tiptoe in from the dark hall in his stocking feet.
eu
Ezin zuen hitz egin.
es
No pod?a ni hablar.
fr
Il ne pouvait plus parler.
en
He couldn't talk any more.
eu
Saltoka eta barreka ari zen, totelka, eskuak astintzen: -Ei, ei... Entzun beharra daukazue, eta aditu.
es
Salt?, se ri?, tartamude?, se frot? las manos y dijo: -?Vaya! ?Vaya!
fr
Il se mit ? sautiller et ? rire, il bredouilla et fit voltiger ses mains et dit : " Ah...
en
He hopped and laughed, he stuttered and fluttered his hands and said, "Ah-ah-you must listen to hear."
eu
Entzun genion, adi-adi. Ahaztua zuen zer esan behar zuen, baina.
es
Ten?is que escucharme-?ramos todo o?dos, pero hab?a olvidado lo que nos quer?a decir-.
fr
" On ?couta, tout oreilles.
en
We listened, all ears.
eu
-Benetan, entzun... Eeee...
es
En realidad, s?... bueno.
fr
Mais il oublia ce qu'il voulait dire.
en
But he forgot what he wanted to say.
eu
Joan ere bai...
es
He venido...
fr
" Vraiment, ?coutez...
en
"Really listen-ahem.
