Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Izatearen arintasun jasanezina, Milan Kundera / Karlos Cid (Alberdania/Elkar, 2009 )
aurrekoa | 118 / 16 orrialdea | hurrengoa
eu
Arropa ikuzi eta bainuontziaren ondoan liburu bat zeukan ezarrita.
es
Teresa lavaba la ropa y junto el fregadero ten?a un libro apoyado.
fr
Elle faisait la lessive et un livre ?tait pos? pr?s d'elle ? c?t? de la baignoire.
en
Whenever she did the clothes, she kept a book next to the tub.
eu
Orriak pasatu eta ur tantak erortzen ziren liburuan.
es
Pasaba las hojas y sobre el libro ca?an gotas de agua.
fr
Elle tournait les pages et le livre ?tait mouill? de gouttes d'eau.
en
As she turned the pages, the wash water dripped all over them.
eu
Etxean ez zegoen lotsarik.
es
En su hogar no exist?a la verg?enza.
fr
? la maison, la pudeur n'existait pas.
en
At home, there was no such thing as shame.
eu
Ama barruko arropaz zebilen, batzuetan bularretakorik gabe, batzuetan, udako egunetan, biluzik.
es
La madre andaba por casa en ropa interior, algunas veces sin sost?n, algunas veces, en los d?as de verano, desnuda.
fr
Maman allait et venait dans l'appartement en sous-v?tements, parfois sans soutien-gorge, parfois m?me, les jours d'?t?, toute nue.
en
Her mother marched about the flat in her underwear, sometimes braless and sometimes, on summer days, stark naked.
eu
Ugazaita biluzik ibili ez, baina bainugelan sartzen zen Teresa bainuontzian zegoenetan.
es
El padrastro no andaba desnudo, pero entraba en el cuarto de ba?o cada vez que Teresa se estaba ba?ando.
fr
Son beau-p?re ne se promenait pas tout nu, mais il attendait toujours que Tereza f?t dans la baignoire pour entrer dans la salle de bains.
en
Her stepfather did not walk about naked, but he did go into the bathroom every time Tereza was in the bath.
eu
Behin horrexegatik giltzapetu zen neska bainugelan, eta amak iskanbila ederra antolatu zuen:
es
Una vez cerr? la puerta del ba?o por ese motivo y la madre le hizo un esc?ndalo:
fr
Un jour qu'elle s'y ?tait enferm?e ? cl?, maman fit une sc?ne :
en
Once she locked herself in and her mother was furious.
eu
-Nortzat jotzen duzu zeure burua? Nor uste duzu zarela?
es
"?Qui?n te crees que eres? ?Qu? te has cre?do?
fr
Qu'est-ce que tu te crois ?
en
"Who do you think you are, anyway?
eu
Uste al duzu edertasuna lapurtuko dizula?
es
?Te piensas que alguien va a comerse tus encantos?".
fr
Il ne va pas te la manger, ta beaut? ! "
en
Do you think he's going to bite off a piece of your beauty?"
eu
(Egoera honek nabarmen erakusten du amarengan indartsuagoa zela alabarenganako gorrotoa senarrarenganako jelosia baino.
es
(Esta situaci?n demuestra claramente que el odio hacia la hija era en la madre m?s fuerte que los celos hacia el marido.
fr
(Cette situation montre on ne peut plus clairement que la haine de la m?re pour la fille ?tait plus forte que la jalousie que lui inspirait son mari.
en
(This confrontation shows clearly that hatred for her daughter outweighed suspicion of her husband.
eu
Alabaren zorra amaigabea zen eta zor horrek senarraren desleialtasunak ere biltzen zituen bere baitan.
es
La culpa de la hija era infinita e inclu?a tambi?n las infidelidades del marido.
fr
La faute de la fille ?tait immense, m?me les infid?lit?s du mari y ?taient contenues.
en
Her daughter's guilt was infinite and included the husband's infidelities.
eu
Alabak emantzipatu eta zenbait eskubide aldarrikatu nahi izatea-adibidez, bainugelan giltzapetzea-amarentzat onargarriagoa da senarrak ustez Teresarekiko duen interes sexuala baino).
es
Y el que la hija quisiera emanciparse y reclamase algunos derechos-por ejemplo el de cerrar la puerta del cuarto de ba?o-era para la madre m?s inaceptable que un eventual inter?s sexual del marido por Teresa.)
fr
Que son mari lorgne Tereza, maman pouvait encore l'admettre, mais pas que sa fille veuille s'?manciper et ose revendiquer des droits, ne serait-ce que le droit de s'enfermer ? cl? dans la salle de bains.)
en
Tereza's desire to be emancipated and insist on her rights-like the right to lock herself in the bathroom-was more objectionable to Tereza's mother than the possibility of her husband's taking a prurient interest in Tereza.)
eu
Neguko egun batean ama biluzik paseatzen ari zen, argia piztuta.
es
En cierta ocasi?n la madre se paseaba en invierno desnuda con la luz encendida.
fr
Un jour d'hiver, maman se promenait nue dans une pi?ce avec la lumi?re allum?e.
en
Once her mother decided to go naked in the winter when the lights were on.
eu
Teresa azkar joan zen korrika errezelak ixtera, ama aurreko etxetik ikus ez zezaten.
es
Teresa se apresur? en seguida a correr las cortinas para que no viesen a la madre desde la casa de enfrente.
fr
Tereza courut baisser le store pour qu'on ne p?t voir sa m?re depuis l'immeuble d'en face.
en
Tereza quickly ran to pull the curtains so that no one could see her from across the street.
eu
Haren irria entzun zuen atzean.
es
Oy? detr?s de s? la risa de ella.
fr
Elle l'entendit rire aux ?clats derri?re elle.
en
She heard her mother's laughter behind her.
eu
Biharamunean lagunak etorri zitzaizkion amari bisitan:
es
Un d?a m?s tarde vinieron a visitar a su madre unas amigas:
fr
Le lendemain, des amies rendirent visite ? maman.
en
The following day her mother had some friends over:
eu
auzokoa, dendako lankidea, bertoko maistra, eta beste bizpahiru emakume ere, aldizka elkartzeko ohitura zutenak.
es
la vecina, una compa?era de la tienda, la maestra local y unas dos o tres mujeres m?s que ten?an la costumbre de reunirse peri?dicamente.
fr
Une voisine, une coll?gue du magasin, une institutrice du quartier et deux ou trois femmes qui se r?unissaient r?guli?rement.
en
a neighbor, a woman she worked with, a local schoolmistress, and two or three other women in the habit of getting together regularly.
eu
Teresa, haietako baten seme hamasei urtekoarekin batera, une baterako sartu zen emakumeak zeuden gelara. Amak berehala baliatu zuen aukera hori: -Bart, alabak lotsagarri gelditzetik salbatu nahi izan nau.
es
Teresa, junto con el hijo de una de ellas, que ten?a diecis?is a?os, entr? a verlas un momento a la habitaci?n. La madre lo aprovech? inmediatamente para contar que la hija hab?a pretendido defender su intimidad el d?a anterior.
fr
Tereza vint passer un instant avec elles, accompagn?e du fils d'une des dames, un gar?on de seize ans. Maman en profita aussit?t pour raconter comment Tereza avait voulu prot?ger sa pudeur.
en
Tereza and the sixteen-year-old son of one of them came in at one point to say hello, and her mother immediately took advantage of their presence to tell how Tereza had tried to protect her mother's modesty.
eu
Amak irri egin zuen eta emakume guztiek harekin batera egin zuten irri.
es
Se ri? y todas las mujeres rieron con ella.
fr
Elle riait, et toutes les femmes s'esclaffaient.
en
She laughed, and all the women laughed with her.
eu
Gero esan zuen: -Teresak ez du onartu nahi giza gorputzak txiza eta puzker egiten duela.
es
Luego la madre dijo: "Teresa no quiere hacerse a la idea de que el cuerpo humano mea y echa pedos".
fr
Puis, maman fit remarquer : " Tereza ne veut pas admettre qu'un corps humain, ?a pisse et ?a p?te.
en
"Tereza can't reconcile herself to the idea that the human body pisses and farts," she said.
eu
Teresa gorri-gorri zegoen, baina amak jarraitu zuen:
es
Teresa estaba roja de verg?enza pero la madre continuaba:
fr
" Tereza ?tait ?carlate, mais maman poursuivait :
en
Tereza turned bright red, but her mother would not stop.
eu
-Ba al da horretan ezer txarrik? -eta berak berehala erantzun zion bere galderari:
es
"?Hay algo de malo en eso?" y ella misma respondi? de inmediato a su pregunta:
fr
" Et aussit?t, r?pondant elle-m?me ? sa question, elle l?cha des pets sonores.
en
"What's so terrible about that?" and in answer to her own question she broke wind loudly.
eu
Emakume guztiek irri egin zuten.
es
Todas las mujeres se rieron.
fr
Toutes les femmes riaient.
en
All the women laughed again.
eu
es
fr
en
eu
7
es
7
fr
7
en
7
eu
Amak ozenki egiten du zintz, ozenki kontatzen dio jendeari bere bizitza sexuala, erakusten du bere hortzordea.
es
La madre se suena la nariz ruidosamente, le habla a la gente de su vida sexual, ense?a su dentadura postiza.
fr
Maman se mouche bruyamment, donne aux gens des d?tails sur sa vie sexuelle, exhibe son dentier.
en
Tereza's mother blew her nose noisily, talked to people in public about her sex life, and enjoyed demonstrating her false teeth.
eu
Trebetasun ikaragarriz daki hortzordea mingainarekin ahoan askatzen; horrenbestez, irribarre zabala egiteaz batera, goiko masailezurra beheko hortzetara erortzen da, eta aurpegiak itxura ikaragarria hartzen du bat-batean.
es
Con la lengua sabe darle la vuelta dentro de la boca con asombrosa habilidad, de modo que, en medio de una amplia sonrisa, el maxilar superior cae hacia la parte inferior de la dentadura, adquiriendo su cara de repente un aspecto horrible.
fr
Elle sait le d?gager d'un coup de langue avec une surprenante agilit?, laissant la m?choire sup?rieure retomber sur les dents du bas dans un large sourire ; son visage donne soudain la chair de poule.
en
She was remarkably skillful at loosening them with her tongue, and in the midst of a broad smile would cause the uppers to drop down over the lowers in such a way as to give her face a sinister expression.
eu
Haren jarrera keinu zakar soila da, edertasuna eta gaztetasuna galarazten dizkiona.
es
Su actuaci?n no es m?s que un solo gesto brusco, con el cual se desprende de su belleza y de su juventud.
fr
Son man?ge n'est qu'un geste brutal qui renie sa jeunesse et sa beaut?.
en
Her behavior was but a single grand gesture, a casting off of youth and beauty.
eu
Inguruan bederatzi ezkongai biribilkaturik belaunikatzen zitzaizkion garaian, urduri zaintzen zuen bere biluztasuna. Lotsa-neurriak bere gorputzak duen balio-neurria adierazi nahi izan balu bezala.
es
En la ?poca en que nueve pretendientes se arrodillaban en c?rculo a su alrededor, ella cuidaba celosamente su desnudez. Es como si el nivel de verg?enza pretendiera expresar el nivel de valor que tiene su cuerpo.
fr
Au temps o? les neuf soupirants s'agenouillaient en cercle autour d'elle, elle veillait avec un soin scrupuleux sur sa nudit?. C'?tait ? l'aune de sa pudeur qu'elle jaugeait le prix de son corps.
en
In the days when she had had nine suitors kneeling round her in a circle, she guarded her nakedness apprehensively, as though trying to express the value of her body in terms of the modesty she accorded it.
eu
Baldin eta gaur lotsatzen ez bada, erabateko moduan egiten du hori, lotsagabekeriaz bere bizitza solemneki marratu nahi balu bezala, eta oihukatu nahi balu bezala gaztetasunak eta edertasunak, birbaloratu arren, benetan ez dutela batere baliorik.
es
Ahora, cuando prescinde de la verg?enza, lo hace de modo radical, como si con su desverg?enza quisiera hacer una solemne tachadura sobre su vida y gritar que la juventud y la belleza, que hab?a sobrevalorado, no tienen en realidad valor alguno.
fr
Si elle est impudique ? pr?sent, elle l'est radicalement, avec son impudeur elle tire un trait solennel sur la vie et elle crie bien haut que la jeunesse et la beaut?, qu'elle a surestim?es, n'ont en fait aucune valeur.
en
Now she had not only lost that modesty, she had radically broken with it, ceremoniously using her new immodesty to draw a dividing line through her life and proclaim that youth and beauty were overrated and worthless.
eu
Amak keinu horrekin jaurti zuen bere buruarengandik urruti emakume eder bati dagokion bizitza, eta iruditzen zait keinu horren luzapena dela Teresa.
es
Me parece que Teresa es una prolongaci?n de ese gesto con el que su madre arroj? lejos de s? su vida de mujer hermosa.
fr
Tereza me para?t ?tre le prolongement de ce geste-l?, de ce geste de sa m?re rejetant au loin sa vie pass?e de jeune et belle femme.
en
Tereza appears to me a continuation of the gesture by which her mother cast off her life as a young beauty, cast it far behind her.
eu
(Eta Teresak mugimendu artegarik badu, bere keinuak aski leunak ez badira, ez dugu zertan harritu:
es
(Y si la propia Teresa tiene movimientos nerviosos y gestos poco armoniosos, no podemos extra?arnos:
fr
(Et si Tereza elle-m?me a des allures nerveuses, si ses gestes manquent de gracieuse lenteur, il ne faut pas s'en ?tonner.
en
(And if Tereza has a nervous way of moving, if her gestures lack a certain easy grace, we must not be surprised:
eu
amaren keinu handi hori, basatia eta norberaren kaltekoa, Teresarengan geratu zen, Teresa bihurtu zen).
es
aquel gran gesto de la madre, salvaje y autodestructivo, ha quedado dentro de Teresa, ?se ha convertido en Teresa!)
fr
Ce grand geste de sa m?re, autodestructeur et violent, c'est elle, c'est Tereza.)
en
her mother's grand, wild, and self-destructive gesture has left an indelible imprint on her.)
eu
es
fr
en
eu
8
es
8
fr
8
en
8
eu
Amak justizia eskatzen du bere buruarentzat, eta erruduna zigortua izan dadila nahi du.
es
La madre pide justicia para s? y quiere que el culpable sea castigado.
fr
Maman r?clame pour elle justice et veut que le coupable soit ch?ti?.
en
Tereza's mother demanded justice. She wanted to see the culprit penalized.
eu
Horregatik dabil tematuta alaba berarekin gera dadin lotsagabekeriaren munduan, non gaztetasunak eta edertasunak ezer esan nahi ez duten, non mundu osoa kontzentrazio-esparru erraldoia den. Kontzentrazio-esparru horretako gorputzek ez dute elkarren antzik, eta beraietan ikusezinak dira arimak.
es
Por eso insiste en que la hija permanezca con ella en el mundo de la desverg?enza, donde la juventud y la belleza nada significan, donde todo el mundo no es m?s que un enorme campo de concentraci?n de cuerpos que se parecen el uno al otro y en los que las almas son invisibles.
fr
Elle insiste pour que sa fille reste avec elle dans le monde de l'impudeur o? la jeunesse et la beaut? n'ont aucun sens, o? l'univers n'est qu'un gigantesque camp de concentration de corps identiques dont l'?me est invisible.
en
That is why she insisted her daughter remain with her in the world of immodesty, where youth and beauty mean nothing, where the world is nothing but a vast concentration camp of bodies, one like the next, with souls invisible.
eu
Orain hobeto uler ditzakegu Teresaren ezkutuko bizioaren zentzua eta ispilura maiz egindako begirada luzeak.
es
Ahora podemos comprender mejor el sentido del vicio secreto de Teresa, sus frecuentes y prolongadas miradas al espejo.
fr
Maintenant, nous pouvons mieux comprendre le sens du vice cach? de Tereza, de ses longues stations r?p?t?es devant le miroir.
en
Now we can better understand the meaning of Tereza's secret vice, her long looks and frequent glances in the mirror.
eu
Amarekiko lehia zen.
es
Era una lucha contra su madre.
fr
C'?tait un combat avec sa m?re.
en
It was a battle with her mother.
eu
Beste gorputzak bezalako gorputza ez izateko irrika zen. Ziztu bizian itsasontziko sototik irten ziren arimaren marinelak bere aurpegiaren azalean ikustekoa.
es
Era un deseo de no ser un cuerpo como los dem?s cuerpos, de ver en la superficie de la propia cara a los marinos del alma que salieron corriendo de la bodega.
fr
C'?tait le d?sir de ne pas ?tre un corps comme les autres corps, mais de voir sur la surface de son visage l'?quipage de l'?me surgir du ventre du navire.
en
It was a longing to be a body unlike other bodies, to find that the surface of her face reflected the crew of the soul charging up from below.
eu
Ez zen erraza izan, zeren arima-hitsa, lotsatia, ikaratua-ezkutaturik baitzegoen Teresaren erraien sakontasunean eta agertzeko lotsa baitzuen.
es
No era f?cil, porque el alma, triste, t?mida, atemorizada, estaba escondida en las profundidades de las entra?as de Teresa y le daba verg?enza que la vieran.
fr
Ce n'?tait pas facile parce que l'?me, triste, craintive, effarouch?e, se cachait au fond des entrailles de Tereza et avait honte de se montrer.
en
It was not an easy task: her soul-her sad, timid, self-effacing soul-lay concealed in the depths of her bowels and was ashamed to show itself.
eu
Halaxe gertatu zen Teresak Tomas ezagutu zuen egunean.
es
As? ocurri? precisamente el d?a en que encontr? por primera vez a Tom?s.
fr
Il en fut ainsi le jour o? elle rencontra Tomas pour la premi?re fois.
en
So it was the day she first met Tomas.
eu
Jatetxean mozkorrak saihesten ari zen, gorputza makurturik zeukan erretiluan zeramatzan garagardoen pisuagatik, eta arima sabel edo pankreas aldean zegoen.
es
Iba sorteando a los borrachos en su restaurante, con el cuerpo inclinado bajo el peso de las cervezas que llevaba en la bandeja y el alma estaba en alg?n lugar del est?mago o del p?ncreas.
fr
Elle se faufilait entre les ivrognes dans le restaurant, son corps ployait sous le poids des chopes de bi?re qu'elle portait sur un plateau, et elle avait l'?me au creux de l'estomac ou dans le pancr?as.
en
Weaving its way through the drunks in the hotel restaurant, her body sagged under the weight of the beers on the tray, and her soul lay somewhere at the level of the stomach or pancreas.
eu
Eta orduantxe deitu zion Tomasek.
es
Y precisamente entonces la llam? Tom?s.
fr
? ce moment, elle entendit Tomas l'appeler.
en
Then Tomas called to her.
eu
Deitze hori adierazgarria izan zen, dei-egileak ez baitzituen ezagutzen ez Teresaren ama ez egunero Teresari hordi-iruzkin estereotipatuak egiten zizkioten mozkortiak.
es
Aquella llamada fue importante porque proven?a de alguien que no conoc?a ni a su madre ni a los borrachos que diariamente le dirig?an los mismos comentarios vulgares.
fr
Cet appel ?tait important, car il venait de quelqu'un qui ne connaissait ni sa m?re ni les ivrognes dont elle entendait chaque jour les remarques obsc?nes et ?cul?es.
en
That call meant a great deal, because it came from someone who knew neither her mother nor the drunks with their daily stereotypically scabrous remarks.
eu
Kanpotar-estatusak besteen gainetik goresten zuen Tomas.
es
Su condici?n de forastero lo situaba por encima de los dem?s.
fr
Son statut d'inconnu l'?levait au-dessus des autres.
en
His outsider status raised him above the rest.
eu
Eta beste zerbaitek ere goresten zuen:
es
Y hab?a otra cosa m?s que lo situaba por encima del resto:
fr
Et quelque chose d'autre aussi :
en
Something else raised him above the others as well:
eu
liburu ireki bat zeukan mahaian.
es
ten?a en la mesa un libro abierto.
fr
un livre ouvert ?tait pos? sur sa table.
en
he had an open book on his table.
eu
Jatetxe hartan inork inoiz ez zuen mahaian libururik ireki.
es
En ese restaurante nunca nadie hab?a abierto un libro en la mesa.
fr
Dans ce caf?, personne n'avait encore jamais ouvert de livre sur une table.
en
No one had ever opened a book in that restaurant before.
eu
Liburua ezkutuko haurridetasunaren bereizgarria zen Teresarentzat.
es
El libro era para Teresa la contrase?a de una hermandad secreta.
fr
Pour Tereza, le livre ?tait le signe de reconnaissance d'une fraternit? secr?te.
en
In Tereza's eyes, books were the emblems of a secret brotherhood.
eu
Inguruan zeukan zakarkeriazko munduaren kontra, arma bakar bat zuen:
es
Para defenderse del mundo de zafiedad que la rodeaba, ten?a una sola arma:
fr
Contre le monde de la grossi?ret? qui l'entourait, elle n'avait en effet qu'une seule arme :
en
For she had but a single weapon against the world of crudity surrounding her:
eu
udal liburutegitik mailegatutako liburuak. Batez ere, eleberriak:
es
los libros que le prestaban en la biblioteca municipal; sobre todo las novelas:
fr
les livres qu'elle empruntait ? la biblioth?que municipale ; surtout des romans :
en
the books she took out of the municipal library, and above all, the novels.
aurrekoa | 118 / 16 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus