Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Dora Bruder, Patrick Modiano / Monika Etxebarria (Igela, 2015 )
aurrekoa | 34 / 10 orrialdea | hurrengoa
eu
Gosez ez akabatzeko, ama gaueko txandan aritzen zen lanean Wehrmacht-erako eskuzorroak egiten zituzten tailer batean.
es
Para no morirse de hambre, la madre trabajaba de noche en un taller donde se confeccionaban manoplas para la Wehrmacht.
fr
Pour ne pas tout ? fait mourir de faim, la m?re travaillait en ?quipe de nuit dans un atelier o? l'on fabriquait des moufles destin?es ? la Wehrmacht.
en
To avoid dying of starvation, the mother worked night shifts in a workshop that made mittens for the Wehrmacht.
eu
Neskatoa Jean-Fran?ois-L?pine kaleko eskolara joaten zen.
es
La ni?a acud?a a la escuela de la calle Jean-Fran?ois-L?pine.
fr
La fille allait ? l'?cole de la rue Jean-Fran?ois-L?pine.
en
The daughter went to school in the Rue Jean-Fran?ois-L?pine.
eu
1942aren amaieran, maistrak alaba ezkutatzeko aholkua eman zion amari, sarekadengatik, eta, dudarik gabe, berak aipatu zion Mariaren Bihotz Sakratuaren helbidea.
es
A fines de 1942 la maestra hab?a aconsejado a la madre ocultarla a causa de las redadas, y sin duda ella le hab?a proporcionado la direcci?n del Sagrado Coraz?n de Mar?a.
fr
? la fin de 1942, l'institutrice avait conseill? ? sa m?re de la cacher, ? cause des rafles, et c'?tait sans doute elle qui lui avait indiqu? l'adresse du Saint-C?ur-de-Marie.
en
At the end of 1942, because of the roundups, the headmistress had advised the mother to send her child into hiding, and it was doubtless she who had given her the address of the Saint-Coeur-de-Marie.
eu
"Suzanne Albert" izenarekin matrikulatu zuten barnetegian, jatorria disimulatzeko.
es
La hab?an inscrito con el nombre de "Suzanne Albert" para disimular sus or?genes.
fr
On l'avait inscrite au pensionnat sous le nom de " Suzanne Albert " pour dissimuler ses origines.
en
To disguise her origins, she was enrolled at the boarding school under the name of "Suzanne Albert."
eu
Gaixotu egin zen berehala.
es
Pronto cay? enferma.
fr
Bient?t elle ?tait tomb?e malade.
en
Shortly afterward, she fell ill.
eu
Eritegira bidali zuten.
es
La mandaron a la enfermer?a.
fr
On l'avait envoy?e ? l'infirmerie.
en
She was sent to the infirmary.
eu
Han sendagile bat egoten zen.
es
All? hab?a un m?dico.
fr
L?, il y avait un m?decin.
en
There, she saw a doctor.
eu
Baina handik gutxira, neskak jateari uko egiten zionez, ahizpek ez zuten nahi izan barnetegian segitzea.
es
Como no quer?a comer, la devolvieron a casa al cabo de un cierto tiempo.
fr
Au bout de quelque temps, comme elle refusait de manger, on n'avait plus voulu la garder.
en
After a while, since she refused to eat, it was decided to send her home.
eu
Neguagatik eta garai hartako blackout-agatik seguruenik, barnetegi hartan dena beltza zela gogoratzen du-paretak, ikasgelak, eritegia-, salbu eta ahizpen ko?a zuriak.
es
Recuerda que todo en el pensionado era sombr?o y oscuro: los muros, las aulas, la enfermer?a, todo salvo las tocas de las monjas.
fr
Elle se souvient que tout ?tait noir dans ce pensionnat : les murs, les classes, l'infirmerie-sauf les cornettes blanches des s?urs.
en
She remembers everything in that boarding school as being black-walls, classrooms, infirmary-except for the white coifs of the nuns.
eu
Haren esanetan, umezurztegiaren antza zuen, deusena baino gehiago.
es
Se parec?a m?s bien a un orfelinato.
fr
Cela ressemblait plut?t ? un orphelinat.
en
It seemed more like an orphanage.
eu
Diziplina gogorra.
es
Una disciplina de hierro.
fr
Une discipline de fer.
en
Iron discipline.
eu
Berokuntzarik ez.
es
Nada de calefacci?n.
fr
Pas de chauffage.
en
No heating.
eu
Jateko, arbi-azak besterik ez.
es
No com?an m?s que colinabos.
fr
On ne mangeait que des rutabagas.
en
Nothing to eat but root vegetables.
eu
Ikasleek "seietan" egiten zuten otoitz, baina ahaztu zitzaidan galdetzea goizeko seietan edo arratsaldeko seietan zen.
es
Las alumnas rezaban "a las seis", pero olvid? preguntarle si se refer?a a las seis de la ma?ana o de la tarde.
fr
Les ?l?ves faisaient la pri?re " ? six heures ", et j'ai oubli? de lui demander si c'?tait six heures du matin ou six heures du soir.
en
Boarders' prayers took place at "six o'clock," and I forgot to ask her whether she meant six in the morning or six at night.
eu
es
fr
en
eu
IX
es
IX
fr
IX
en
9
eu
DORARENTZAT PICPUS KALEKO BARNETEGIAN igaro zen 1940ko uda.
es
Dora pas? el verano de 1940 en el internado de la calle Picpus.
fr
L'?t? 1940 est pass?, pour Dora, au pensionnat de la rue de Picpus.
en
DORA SPENT THE SUMMER OF 1940 AT THE BOARDING school.
eu
Igandeetan gurasoengana joaten zen seguruenik, Ornano bulebarreko 41eko hotelean zuten gelara.
es
Sin duda visitaba los domingos a sus padres, que viv?an a?n en el hotel del bulevar Ornano.
fr
Elle allait certainement le dimanche retrouver ses parents qui occupaient encore la chambre d'h?tel du 41 boulevard Ornano.
en
On Sundays, she would certainly have gone to visit her parents, who were still living in the hotel room at 41 Boulevard Ornano.
eu
Metroko planoari begira, egiten zuen ibilbidea asmatzen saiatzen naiz.
es
Observo el plano del metro e intento imaginar el trayecto que segu?a.
fr
Je regarde le plan du m?tro et j'essaye d'imaginer le trajet qu'elle suivait.
en
I look at the plan of the m?tro and try to retrace her route in my mind.
eu
Linea maizegi aldatu behar ez izateko, errazena metroa Nation geltokian hartzea zen, barnetegitik nahiko gertu zegoelako.
es
Para evitar trasbordos lo m?s sencillo era coger el metro en Nation, que estaba bastante cerca del pensionado.
fr
Pour ?viter de trop nombreux changements de lignes, le plus simple ?tait de prendre le m?tro ? Nation, qui ?tait assez proche du pensionnat.
en
The simplest, avoiding too many changes, is to take a train from Nation, a station fairly near the boarding school.
eu
Strasbourg-Saint-Denisen aldatu.
es
Cambio en Strasbourg-Saint-Denis.
fr
Changement ? Strasbourg-Saint-Denis.
en
Change at Strasbourg-Saint-Denis.
eu
Porte de Clignancourteko norabidea.
es
Direcci?n Puerta de Clignancourt.
fr
Direction Porte de Clignancourt.
en
Porte de Clignancourt line.
eu
Simplonen jaisten zen, zinemaren eta hotelaren aurrean.
es
Bajaba en Simplon, justo enfrente del cine y del hotel.
fr
Elle descendait ? Simplon, juste en face du cin?ma et de l'h?tel.
en
She would have got out at Simplon, just opposite the cinema and the hotel.
eu
Hogei urte geroago, maiz hartzen nuen metroa Simplonen.
es
Veinte a?os despu?s yo cog?a a menudo el metro en Simplon.
fr
Vingt ans plus tard, je prenais souvent le m?tro ? Simplon.
en
Twenty years later, I often took the m?tro at Simplon.
eu
Beti gaueko hamarrak aldera.
es
Siempre hacia las diez de la noche.
fr
C'?tait toujours vers dix heures du soir.
en
It was always about ten o'clock at night.
eu
Geltokia hutsik egoten zen ordu hartan eta trenen arteko tarteak luzeak izaten ziren.
es
A esa hora la estaci?n estaba desierta y el tren circulaba con largos intervalos.
fr
La station ?tait d?serte ? cette heure-l? et les rames ne venaient qu'? de longs intervalles.
en
At that hour, the station was deserted, and there were long intervals between trains.
eu
Dorak bueltarako bide bera erabiliko zuen igandero, arratsaldearen amaieran.
es
Ella deb?a de seguir el mismo camino al regreso, el domingo por la tarde.
fr
Elle aussi devait suivre le m?me chemin de retour, le dimanche, en fin d'apr?s-midi.
en
Late on Sunday afternoons, she too would have returned by the same route.
eu
Gurasoek lagunduko al zuten?
es
?La acompa?aban sus padres?
fr
Ses parents l'accompagnaient-elle ?
en
Did her parents go with her?
eu
Nation geltokitik bide puska bat falta zuen oraindik, eta ibilbide motzena Picpus kaleraino Fabre d'?glantine kalean barna joatea zen.
es
Desde Nation hab?a que andar y lo m?s corto era llegar a la calle Picpus por la calle Fabre-d'?glantine.
fr
? Nation, il fallait encore marcher, et le plus court ?tait de rejoindre la rue de Picpus par la rue Fabre-d'Eglantine.
en
Once at Nation, she had to walk, and the quickest way to the Rue de Picpus was via the Rue Fabre-d'?glantine.
eu
Presondegira itzultzea bezalakoxea zen.
es
Era como volver a la c?rcel. Los d?as se acortaban.
fr
C'?tait comme de retourner en prison. Les jours raccourcissaient.
en
It was like going back to prison. The days were drawing in.
eu
Egunak gero eta laburragoak ziren.
es
Era ya de noche cuando atravesaba el patio ante las falsas rocas del monumento funerario.
fr
Il faisait d?j? nuit lorsqu'elle traversait la cour en passant devant les faux rochers du monument fun?raire.
en
It was already dark when she crossed the courtyard, passing the funerary monument with its imitation grotto.
eu
Gaua zen patioa gurutzatzen zuenerako, hilobiaren gezurrezko harkaitzen aurretik.
es
Una sola bombilla iluminaba la escalinata, que se elevaba sobre la entrada.
fr
Une ampoule ?tait allum?e sur le perron, au-dessus de l'entr?e.
en
Above the steps, a single lamp was lit over the door.
eu
Pasabideetan barna joaten zen.
es
Recorr?a los pasillos.
fr
Elle suivait les couloirs.
en
She followed the corridors.
eu
Kapera, igande gaueko Salbearen otoitzerako.
es
La capilla, para la Salve del domingo por la tarde.
fr
La chapelle, pour le Salut du dimanche soir.
en
Chapel, for Sunday evening Benediction.
eu
Gero, ilaran, isilik, logelaraino.
es
Luego, en fila, en silencio, hasta el dormitorio.
fr
Puis, en rang, en silence, jusqu'au dortoir.
en
Then, into line, in silence as far as the dormitory.
eu
es
fr
en
eu
X
es
X
fr
X
en
10
eu
UDAZKENA IRITSI ZEN. Parisen, urriaren 2ko egunkariek agindu bat argitaratu zuten, juduek polizia-etxeetan erroldatzera joan beharra zutela zioena.
es
Lleg? el oto?o. El 2 de octubre los diarios parisinos publicaron la orden seg?n la cual los jud?os ten?an que censarse en las comisar?as.
fr
? Paris, les journaux du 2 octobre ont publi? l'ordonnance selon laquelle les juifs devaient se faire recenser dans les commissariats.
en
AUTUMN HAD COME. ON 2 OCTOBER, THE PARIS NEWSPAPERS published the decree obliging all Jews to register at police stations for a census.
eu
Familiaburuaren deklarazioak familia osoarentzat balio zuen.
es
La declaraci?n del cabeza de familia era v?lida para toda la familia.
fr
La d?claration du chef de famille ?tait valable pour toute la famille.
en
A declaration by the head of the family sufficed for all.
eu
Denbora luzean esperoan ez egoteko, taulan adierazitako datan agertzeko eskatzen zitzaien interesatuei, abizenaren lehen letraren arabera...
es
A fin de evitar una espera demasiado prolongada, se rogaba a los interesados presentarse en la fecha indicada en el tabl?n seg?n la inicial del apellido...
fr
Afin d'?viter une trop longue attente, les int?ress?s ?taient pri?s de se rendre, selon la premi?re lettre de leur nom, aux dates indiqu?es au tableau ci-dessous...
en
To avoid long lines, those affected were asked to attend in alphabetical order, on the dates indicated in the table below . .
eu
B letra urriaren 4an egokitu zen.
es
A la letra B le correspond?a el 4 de octubre.
fr
La lettre B tombait le 4 octobre.
en
. The letter B fell on 4 October.
eu
Egun hartan, Ernest Bruder inprimakia betetzera joan zen Clignancourt auzoko polizia-etxera.
es
Ese d?a Ernest Bruder fue a rellenar el formulario en la comisar?a de Clignancourt.
fr
Ce jour-l?, Ernest Bruder est all? remplir le formulaire au commissariat du quartier Clignancourt.
en
On that day, Ernest Bruder went to Clignancourt police station to fill in the census form.
eu
Baina ez zuen alaba deklaratu.
es
Pero no declar? a su hija.
fr
Mais il n'a pas d?clar? sa fille.
en
But he failed to register his daughter.
eu
Erroldatzen zen bakoitzari erregistroko zenbaki bat ematen zioten, "familiako ?txan" agertu behar zuena alegia.
es
A todos los que se censaban se les asignaba un n?mero de registro que, m?s tarde, constar?a en su "fichero familiar".
fr
On donnait ? chacun de ceux qui se faisaient recenser un num?ro matricule qui, plus tard, figurerait sur son " fichier familial ".
en
Everybody reporting for the census was allotted a number, later attached to the "family file."
eu
"Judu-txostenaren" zenbakia esaten zitzaion hari.
es
Se le llamaba "n?mero de dossier jud?o".
fr
Cela s'appelait le num?ro de " dossier juif ".
en
This was known as the "Jewish dossier" number.
eu
Ernest eta C?cile Bruderren judu-txostenaren zenbakia 49091 zen. Dorak ez zuen zenbakirik, ordea.
es
Ernest y C?cile Bruder ten?an el n?mero de dossier jud?o 49091. Pero Dora no ten?a n?mero alguno.
fr
Ernest et C?cile Bruder avaient le num?ro de dossier juif 49091. Mais Dora n'en avait aucun.
en
Ernest and C?cile Bruder had the Jewish dossier number 49091. But Dora had no number of any sort.
eu
Baliteke Ernest Bruderrek pentsatu izana Dora helmenetik kanpo zegoela, eremu librean, Mariaren Bihotz Sakratuaren barnetegian, eta ez zela harengana arretarik erakarri behar.
es
Tal vez Ernest Bruder pens? que en el internado Dora se hallaba a salvo, en zona franca, y que no hab?a que llamar la atenci?n sobre ella.
fr
Peut-?tre Ernest Bruder a-t-il jug? qu'elle ?tait hors d'atteinte, dans une zone franche, au pensionnat du Saint-C?ur-de-Marie et qu'il ne fallait pas attirer l'attention sur elle.
en
Perhaps Ernest Bruder felt that she was out of harm's way, in a free zone, at the Saint-Coeur-de-Marie boarding school, and that it was best not to draw attention to her.
eu
Eta Dorarentzat, hamalau urtetan, "judu" kategoria horrek ez zuela deus ere esan nahi.
es
Y que para Dora, con catorce a?os, el calificativo de "jud?o" no quer?a decir nada.
fr
Et que pour Dora, ? quatorze ans, cette cat?gorie " juif " ne voulait rien dire.
en
Then again, the classification "Jew" meant nothing to the fourteen-year-old Dora.
eu
Eta zer esan nahi zuten zehazki "judu" hitzarekin?
es
En el fondo, ?qu? es lo que se entend?a por "jud?o"?
fr
Au fond, qu'est-ce qu'ils entendaient exactement par le mot " juif " ?
en
When it came down to it, what exactly did the Bruders understand by the term "Jew"?
eu
Bere kasuan ez zion galdetu ere egin bere buruari.
es
?l ni siquiera se planteaba la cuesti?n.
fr
Pour lui, il ne s'est m?me pas pos? la question.
en
For himself, he never gave it a thought.
eu
Ohitua zegoen administrazioak bera kategoria desberdinetan sailkatzen, eta onartu egiten zuen, besterik gabe.
es
Estaba acostumbrado a que la administraci?n lo clasificase en diferentes categor?as y lo aceptaba sin discutir.
fr
Il avait l'habitude que l'administration le classe dans diff?rentes cat?gories, et il l'acceptait, sans discuter.
en
He was used to being put into this or that category by the authorities and accepted it without question.
aurrekoa | 34 / 10 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus