Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Hodien metafisika, Amelie Nothomb / Garazi Arrula Ruiz (Igela, 2017
)
eu
-Nortzuk dira Zeratarrak?
es
-?Qui?nes son los Tal?
fr
-Qui sont les Truc ?
en
"Who are the Whatstheirnames?"
eu
-Tira, Daniele, ez duzu beste inor ezagutzen eta.
es
-Venga, Dani?le, s?lo conocemos a los Tal.
fr
-Voyons, Dani?le, tu ne connais qu'eux.
en
"Oh come on, Dani?le, you know very well who they are.
eu
Honezkero hogei aldiz afalduko genuen Zeratarrekin.
es
Ya hemos cenado m?s de veinte veces con ellos.
fr
Nous avons d?j? d?n? vingt fois en compagnie des Truc.
en
We've only had dinner with them twenty times."
eu
-Ez naiz gogoratzen.
es
-No lo recuerdo.
fr
-Je ne me rappelle pas.
en
"I still don't remember.
eu
Nortzuk dira Zeratarrak?
es
?Qui?nes son los Tal?
fr
Qui sont les Truc ?
en
Who are they again?"
eu
-Ikusiko duzu.
es
-Ya lo ver?s.
fr
-Tu verras bien.
en
"You'll see."
eu
Ez zitzaidan iruditzen Zeratarrak gehiago existitzen zirenik gisa horretako solasaren ondoren.
es
No me parec?a que los Tal existieran en mayor medida despu?s de semejante di?logo.
fr
Je n'avais pas l'impression que les Truc existaient davantage apr?s ce genre de propos.
en
I did not get the impression that the Whatstheirnames were any more alive as a result of this exchange.
eu
Kontrakoa baizik.
es
Al contrario.
fr
Au contraire.
en
Just the opposite, in fact.
eu
Neba eta ahizparentzat, berriz, hitz egitea hau zen:
es
Para mi hermano y mi hermana, hablar equival?a a:
fr
Pour mon fr?re et ma s?ur, parler revenait ? cela :
en
And for my brother and sister, speaking often came down to the following:
eu
-Non dago nire Lego kaxa?
es
-?D?nde est? mi caja de Lego?
fr
-O? est ma botte de Lego ?
en
"Where's my box of LEGOs?"
eu
-Ez zekiat.
es
-No tengo ni idea.
fr
-J'en sais rien.
en
"Don't know."
eu
-Gezurti halakoa!
es
-?Mentirosa!
fr
-Menteuse !
en
"Liar!
eu
Hik hartu dun!
es
?La tienes t?!
fr
C'est toi qui l'as prise !
en
You took it!"
eu
-Ez duk egia.
es
-No es verdad.
fr
-C'est pas vrai.
en
"Did not."
eu
-Esanen didan non dagoen?
es
-?Vas a decirme d?nde la has metido?
fr
-Tu vas me dire o? elle est ?
en
"Tell me where it is!"
eu
Jarraian borrokan hasten ziren.
es
Y luego se peleaban.
fr
Et puis ils se tapaient dessus.
en
And then they hit each other.
eu
Mintzatzea liskarraren iragarkizun zen.
es
Hablar era el preludio del combate.
fr
Parler ?tait un pr?lude au combat.
en
Talking was a prelude to fighting.
eu
Nishio-san gozoak hitz egiten zidanean, gehienetan hizpide izaten zuen, horrorearentzako gorde ohi den irri japoniarrarekin, Kobe-Nishinomiya trenak bere ahizpa nola harrapatu zuen umetan.
es
Cuando la dulce Nishio-san me hablaba era casi siempre para contarme, entre esas risas niponas reservadas al horror, c?mo, siendo ella una ni?a, su hermana hab?a sido atropellada por el tren Kob?Nishinomiya.
fr
Quand la douce Nishio-san me parlait, c'?tait le plus souvent pour me raconter, avec le rire nippon r?serv? ? l'horreur, comment sa s?ur avait ?t? ?cras?e par le train Kob?-Nishinomiya lorsqu'elle ?tait enfant.
en
When dear, sweet Nishio-san spoke to me, it was most often to tell me, with that laugh the Japanese reserve for truly horrific matters, how her sister had been run over by the Kobe-to-Nishinomiya train when a child.
eu
Kontaketa haren errepika bakoitzean, huts egin gabe, nire zaintzailearen hitzek neskatxa akabatzen zuten.
es
Cada vez que desgranaba aquel relato, impepinablemente las palabras de mi aya acababan con la vida de la peque?a.
fr
? chaque occurrence de ce r?cit, sans faillir, les mots de ma gouvernante tuaient la petite fille.
en
Every time Nishio-san told me this story, she killed the poor little girl all over again.
eu
Hitz egiteak, hortaz, erailtzeko ere balio zuen.
es
Hablar, pues, tambi?n pod?a servir para asesinar.
fr
Parler pouvait donc servir aussi ? assassiner.
en
Talking was useful for killing someone.
eu
Besteen hizketa eredugarriaren azterketak ondorio honetara eraman ninduen: mintzatzea ekintza sortzailea bezain suntsigarria zen.
es
El examen del edificante lenguaje ajeno me llev? a la siguiente conclusi?n: hablar era un acto tan creativo como destructivo.
fr
L'examen de l'?difiant langage d'autrui m'amena ? cette conclusion : parler ?tait un acte aussi cr?ateur que destructeur.
en
Careful examination of what other people said led me to the conclusion that speaking was as much a creative as a destructive act.
eu
Kontu handiz ibili behar zen asmakuntza harekin.
es
Era mejor andarse con mucho cuidado con aquel invento.
fr
Il valait mieux faire tr?s attention avec cette invention.
en
I decided I would need to be careful about what to do with this discovery.
eu
Bestalde, ohartu nintzen bazela hitzaren erabilera ez kaltegarri bat ere.
es
Por otra parte, tambi?n hab?a observado que exist?a una utilizaci?n inofensiva de la palabra.
fr
Par ailleurs, j'avais remarqu? qu'il existait ?galement un emploi inoffensif de la parole.
en
I had also noted that words could be harmless.
eu
"Giro ederra dago, ezta?" edo "Laztana, sasoi betean zaude!", halako esaldiek ez zuten inolako efektu metafisikorik sortzen.
es
"Bonito d?a, ?verdad?" o "?Querida, est?s en plena forma!" eran frases que no produc?an ning?n efecto metaf?sico.
fr
"Beau temps, n'est-ce pas ?" ou "Ma ch?re, je vous trouve tr?s en forme !" ?taient des phrases qui ne produisaient aucun effet m?taphysique.
en
"Nice weather, isn't it?" or "Sweetie, don't you look terrific!" were phrases with absolutely zero impact.
eu
Inolako beldurrik gabe esan zitezkeen.
es
Uno pod?a incluso no pronunciarlas.
fr
On pouvait m?me ne pas les dire.
en
You could even not utter them at all.
eu
Ezbairik gabe, horiek esanez gero, solaskideari hilko ez zenuela abisatzeko zen.
es
Sin duda, si uno las pronunciaba era para avisar a los dem?s de que no iba a matarlos.
fr
Si on les disait, c'?tait sans doute pour avertir les gens qu'on n'allait pas les tuer.
en
When someone used them it was probably to alert someone else that they were not going to kill him.
eu
Nebaren ur pistolaren antzeko zerbait zen;
es
Era como la pistola de agua de mi hermano:
fr
C'?tait comme le pistolet ? eau de mon fr?re ;
en
It was like my brother's squirt gun.
eu
"Pun!
es
"?Pam!
fr
quand il me tirait dessus en m'annon?ant :
en
When he shot it at me and said, "Bang!
eu
Hilik hago!" iragarriz tiro egiten zidanean, ez nintzen hiltzen, busti besterik ez.
es
?Est?s muerta!", yo no estaba muerta, s?lo empapada.
fr
tu es morte !", je ne mourais pas, j'?tais seulement arros?e.
en
You're dead!" I didn't die;
eu
Mota horretako esaldietara jotzen zen norberaren armak gezurrezko balak zituela erakusteko.
es
Se recurr?a a este tipo de frases para demostrar que el arma de uno estaba cargada con munici?n falsa.
fr
On recourait ? ce genre de propos pour montrer que son arme ?tait charg?e ? blanc.
en
I only got wet. He said this kind of thing to show me he was shooting blanks.
eu
Esandako horren adierazle, seigarren hitza "heriotza" izan zen.
es
Por si fuera necesario confirmar lo dicho anteriormente, la sexta palabra fue "muerte".
fr
? titre de CQFD, le sixi?me mot f?t "mort".
en
My sixth word was "death."
eu
es
fr
en
eu
ETXEAN EZOHIKO ISILTASUNA ZEN NAGUSI. Argibideren bat bilatzeko asmoz, eskailera handia jaitsi nuen.
es
En la casa reinaba un silencio anormal. Quise averiguar qu? ocurr?a y baj? por la larga escalera.
fr
Je voulus aller aux renseignements et descendis le grand escalier.
en
THE HOUSE SEEMED ABNORMALLY QUIET. I Went downstairs to find out what was going on.
eu
Egongelan, aita negarrez ari zen:
es
En el sal?n, mi padre lloraba:
fr
Au salon, mon p?re pleurait :
en
My father was in the living room, crying.
eu
ikusgarri sinestezina eta berriz ikuskizun izanen ez nuena.
es
espect?culo inimaginable, que nunca m?s he vuelto a ver.
fr
spectacle impensable et que je n'ai jamais revu.
en
This was an unimaginable sight, and one that was never to be repeated.
eu
Amak altzoan zuen, ume erraldoi bat bailitzan.
es
Mi madre lo abrazaba como si de un gigantesco beb? se tratara.
fr
Ma m?re le tenait dans ses bras comme un b?b? g?ant.
en
My mother held him in her arms as if he were a child.
eu
Eztiki esan zidan: -Aitatxok ama galdu du.
es
Con gran delicadeza, me dijo: -Tu padre ha perdido a su madre.
fr
Elle me dit tr?s doucement : -Ton papa a perdu sa maman.
en
She told me very softly, "Your papa has lost his mama.
eu
Zure amona hil egin da.
es
Tu abuela ha muerto.
fr
Ta grand-m?re est morte.
en
Your grandmother is dead."
eu
Aurpegiera izugarria jarri nuen.
es
Adopt? una expresi?n terrible.
fr
 
en
I looked like I was going to throw a tantrum.
eu
-Jakina-jarraitu zuen-, zuk ez dakizu hori zer den, heriotza.
es
-Por supuesto-prosigui?-, t? no sabes lo que significa la muerte.
fr
Je pris un air terrible.
en
My mother continued.
eu
Bi urte eta erdi baino ez duzu.
es
S?lo tienes dos a?os y medio.
fr
-?videmment, poursuivit-elle, tu ne sais pas ce que ?a veut dire, la mort.
en
"I know you don't know what 'death' means.
eu
-Heriotza!
es
-?Muerte!
fr
Tu n'as que deux ans et demi.
en
You're only two and a half."
eu
-esan nuen erantzun ezinezko baieztapen baten tonuan, jiratu eta handik ospa egin aurretik.
es
-afirm? con el tono de una aserci?n sin r?plica, antes de dar media vuelta.
fr
affirmai-je sur le ton d'une assertion sans r?plique, avant de tourner les talons.
en
"Death!" I said in an assertive tone, then turned around and left the room.
eu
Heriotza!
es
?Muerte!
fr
Mort !
en
Death!
eu
Jakinen ez nuen ba!
es
?Como si yo no supiera lo que eso significa!
fr
Comme si je ne savais pas !
en
As if I didn't know!
eu
Nire bi urte eta erdiek harengandik urrunduko banindute bezala, hurbildu ordez!
es
?Como si mis dos a?os y medio me alejaran de ella, cuando, en realidad, no hac?an sino acercarme!
fr
Comme si mes deux ans et demi m'en ?loignaient, alors qu'ils m'en rapprochaient !
en
As if my two and a half years were behind me, when actually their effects stretched out before me.
eu
Heriotza!
es
?Muerte!
fr
Mort !
en
Death!
eu
Nork ezagutzen zuen nik baino hobeki?
es
?Qui?n mejor que yo para saber qu? significaba?
fr
Qui mieux que moi savait ?
en
Who knew better than I did what it meant?
eu
Hitz haren zentzua atzean utzi berri nuen eta!
es
?Pero si apenas acababa de abandonar el sentido de aquella palabra!
fr
Le sens de ce mot, je venais ? peine de le quitter !
en
I had just escaped it. I knew
eu
Beste haurrek baino argiago ulertzen nuen nik, muga gizatiarrez haraindi eraman zuen honek!
es
Lo conoc?a mucho mejor que los otros ni?os, yo, que la hab?a prolongado m?s all? de los l?mites humanos.
fr
Je le connaissais encore mieux que les autres enfants, moi qui l'avais prolong? au-del? des limites humaines.
en
more about it than the other children. I had extended non-life out beyond human limits.
eu
Ez al nintzen bi urtez koman bizi izan, baldin eta koman bizitzea posible bada?
es
?Acaso no hab?a vivido dos a?os en coma, si es que se puede vivir en coma?
fr
N'avais-je pas v?cu deux ann?es de coma, pour autant que l'on puisse vivre le coma ?
en
Had I not just spent two years living in a coma (for all that it can be said that one lives in a coma)?
