Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Tximistak, Jean Echenoz / Gerardo Markuleta (Meettok, 2012
)
eu
Gero, jelosia guztia irentsirik eta aparailu hark dena alda lezakeela onartzera beharturik, lankideek beren burua menderatu, beren sumindura gainditu, eta ez lukeela bertan gelditu behar iradokitzen diote:
es
Al final, tras tragarse la envidia y obligados a admitir que ese aparato podr?a trastocarlo todo, los colegas se dominan, sobrellevan su fastidio y le sugieren que no se detenga:
fr
Il s'agit d'un moteur ? induction et ? courant alternatif de type nouveau, qu'il pr?sente avec son arrogance habituelle ? ses coll?gues et devant lequel ceux-ci allongent d'abord longuement le nez.
en
It's a new kind of alternating current induction motor, which he shows with his usual arrogance to his colleagues, who at first look way down their noses at it.
eu
beharbada are sartalderago joatea komeniko litzaioke, han humus berri aberatsago eta askoz ongarritsuago batek aukera eman beharko bailioke beraren ideiak beren neurrian garatzeko.
es
tal vez le convendr?a marcharse m?s al oeste, donde un terreno nuevo, m?s rico y abonado, permitir?a que sus ideas alcanzaran su pleno desarrollo.
fr
Puis, toute jalousie bue et devant bien admettre que cet appareil pourrait tout changer, les coll?gues prennent sur eux, surmontent leur agacement et lui sugg?rent de ne pas s'arr?ter l? : peut-?tre conviendrait-il de partir plus ? l'ouest encore o? un nouvel humus, plus riche et bien mieux engraiss?, devrait permettre ? ses id?es de s'?panouir ? leur mesure.
en
Then, having drained the cup of jealousy to its dregs, forced to admit that this apparatus could change everything, his colleagues set aside their irritation and take it upon themselves to suggest to Gregor that he should perhaps head even farther west, where even more rich and fertile ground ought to allow his ideas to fully flower and bear fruit.
eu
Pentsa liteke aholku horiek ez direla guztiz desinteresatuak, eta lankideek Gregor gainetik kentzeko modu gisa ikusten dutela;
es
Cabe suponer que tales consejos no son del todo desinteresados y que los colegas ven as? el modo de deshacerse de Gregor, quien, am?n de antip?tico, empieza a resultar un poco pesado.
fr
On peut supposer que ces conseils ne sont pas enti?rement d?sint?ress?s et que les coll?gues voient ainsi le moyen de se d?barrasser de Gregor car, non content d'?tre antipathique, il commence ? devenir un peu encombrant.
en
It's possible that this advice is not entirely disinterested and that these colleagues would like to get rid of Gregor because, not content with being unpleasant, he's beginning to be somewhat in the way.
eu
zeren, ezatsegina izatearekin pozik ez, eta gogaikarri samarra bihurtzen hasi baita.
es
Sucede tambi?n que, en efecto, incluso pasada la fase en que el crecimiento decae, Gregor contin?a creciendo.
fr
C'est aussi qu'en effet, m?me pass? le stade o? la croissance s'essouffle, Gregor continue ? grandir.
en
And besides, although he's beyond the age when growing runs out of steam, Gregor is still getting taller.
eu
es
fr
en
eu
3
es
3
fr
3
en
3
eu
Hogeita zortzi urterekin, garaian bi metro luze dela, Gregorrek itsasontzi bat hartzen du Ameriketako Estatu Batuetara joateko.
es
Con veintiochos a?os de edad, y ya dos metros de estatura, Gregor decide tomar un barco hacia los Estados Unidos de Am?rica.
fr
?g? de vingt-huit ans, haut d'? pr?sent deux m?tres, Gregor prend donc un bateau pour les ?tats-Unis d'Am?rique.
en
SO AT TWENTY-EIGHT, now just over six and a half feet tall, Gregor sails off to the United States of America.
eu
New York-eko kai batean lehorreratzen da, aldean daramatzala pasaportea eta onddo kapela, maleta txiki bat puska gutxi batzuekin, beste bat tresna gutxi batzuekin, hogei dolar sakelan tolestuta eta, beste sakela batean estuturik, gomendiozko gutun bat Thomas Edison asmatzailearentzat.
es
Desembarca en un muelle de Nueva York provisto de su pasaporte y de su bomb?n, de una maletita con apenas ropa, de otra con apenas instrumentos, de veinte d?lares doblados en un bolsillo y en otro bolsillo una carta de recomendaci?n para Thomas Edison.
fr
Il d?barque sur un quai de New York muni de son passeport et de son chapeau melon, d'une mallette contenant peu d'effets, d'une autre contenant peu d'outils, de vingt dollars pli?s dans une poche et, serr?e dans une autre poche, d'une lettre de recommandation pour Thomas Edison.
en
He disembarks on a dock in New York equipped with his passport and bowler hat, a small suitcase containing a very few personal effects, another one containing a very few tools, twenty dollars folded into a pocket, and, safe in a different pocket, a letter of recommendation addressed to Thomas Edison.
eu
Edison gizon aberats eta boteretsua da, General Electric sozietatearen enpresaburua, eta hain bilakatu da mundu osoan ospetsu non, adibidez, bizirik dagoela, pertsonaia nagusiaren estatusera iritsi baita Villiers de L'Isle-Adam-en eleberri batean, garai horretan Parisen argitaratua, sailkako eleberri gisa La Vie moderne izeneko aldizkarian.
es
Edison es un inventor rico y poderoso, director de la sociedad General Electric y tan famoso universalmente que por ejemplo, en vida, ha accedido ya al estatuto de personaje central de una novela de Villiers de L'Isle-Adam publicada por entregas a la saz?n en Par?s en la revista La Vie moderne.
fr
Edison est un inventeur riche et puissant, patron de la soci?t? General Electric et devenu ? ce point universellement c?l?bre que par exemple, de son vivant, il a d?j? acc?d? au statut de personnage central dans un roman de Villiers de L'Isle-Adam publi? en feuilleton ces temps-ci ? Paris dans la revue La Vie moderne.
en
Edison is a wealthy and powerful inventor, the founder of the Edison Electric Company, who is so famous at this point that, while still alive and kicking, he has already appeared as a central character in a novel by the French symbolist Villiers de L'Isle-Adam that was recently serialized in the review La Vie moderne.
eu
Mila eta laurogeita hamar asmakizunen egile-horietako asko, beste batzuek eginak, bere egiteko zalantzarik egin gabe-, bereziki aldarrikatzen ditu telefonoarena, zinemarena eta soinu-grabaketarena, elektrizitatea ez aipatzearren, zeinek leku dezente hartuko baitigu hemen.
es
Autor de mil noventa y tres inventos-sin empacho en atribuirse un buen n?mero de ellos realizados por otros-, reivindica fundamentalmente los del tel?fono, el cine y la grabaci?n de sonido, por no hablar de la electricidad, tema que ocupar? no poco nuestra atenci?n.
fr
Auteur de mille quatre-vingt-treize inventions-sans h?siter ? s'attribuer nombre d'entre elles r?alis?es par d'autres-, il revendique notamment celles du t?l?phone, du cin?ma et de l'enregistrement sonore, sans parler de l'?lectricit? qui va nous occuper pas mal ici.
en
Credited with more than 1,093 inventions (many the work of others, which he boldly adds to his own), Edison claims in particular to have invented the telephone, motion pictures, and sound recording, not to mention electricity, on which we're going to spend quite a bit of time here.
eu
Lehenik, beste gauza askoren ostean, goritasunlanpara asmaturik, Thomas Edisonek lanpara horiek elikatzeko banaketa-sistema bat eratu, eta handik bi urtera munduko lehen zentral elektrikoa inauguratu zuen.
es
Despu?s de inventar, tras multitud de otras cosas, la bombilla de incandescencia, Thomas Edison ha ideado un sistema de distribuci?n para alimentar esas bombillas e inaugurar, dos a?os despu?s, la primera central el?ctrica del mundo.
fr
Ayant d'abord con?u, apr?s maintes autres choses, l'ampoule ? incandescence, Thomas Edison a mis au point un syst?me de distribution pour alimenter ces ampoules avant d'inaugurer, deux ans plus tard, la premi?re centrale ?lectrique au monde.
en
Having first thought up-after many other things-the incandescent light bulb, Thomas Edison has perfected a distribution system to supply those light bulbs, and two years later, he inaugurates the first electrical powerhouse in the world.
eu
Gregor iristean, zentralak 110 volteko korronte zuzenaz hornitzen ditu Manhattan inguruan bizi diren berrogeita hemeretzi bezero, Edisonen laborategiaren ondoko periferian. Baina horrek, beraren ustean, ez du izan behar hasiera besterik:
es
Al llegar Gregor, ?sta suministra ya corriente continua de 110 voltios a cincuenta y nueve clientes residentes en Manhattan, en la periferia inmediata del laboratorio de Edison, pero, para el inventor, eso s?lo supone un comienzo:
fr
Celle-ci, ? l'arriv?e de Gregor, fournit d?j? du courant continu de 110 volts ? cinquante-neuf clients r?sidant ? Manhattan, dans l'imm?diate p?riph?rie du laboratoire d'Edison. Mais ce ne doit ?tre, aux yeux de celui-ci, qu'un d?but :
en
When Gregor arrives, it is already furnishing 110-volt continuous current to fifty-nine families living in Manhattan within the immediate periphery of Edison's laboratory. The inventor considers this only a beginning, however:
eu
sistema garatu berri du, sare bat osatuz zenbait fabrika eta lantegi, eta New Yorken sakabanatutako antzoki batzuk, bata bestearekin loturik.
es
acaba de desarrollar el sistema creando una red que comunica distintas f?bricas y manufacturas, as? como teatros repartidos por Nueva York.
fr
il vient de d?velopper le syst?me en cr?ant un r?seau desservant diverses usines et manufactures, ainsi que des th??tres diss?min?s dans New York.
en
he has just improved the system by creating a network serving various factories and plants, as well as some theaters scattered around New York City.
eu
Horrek guztiak handitzea baino ez du eskatzen, baina ezinbestekoa du dirua jartzea eta inbertsioak egitea.
es
Todo ello est? pidiendo a ojos vistas que se ampl?e, pero requiere aportaci?n de fondos e inversiones.
fr
Tout cela ne demande qu'? s'agrandir encore mais exige des mises de fonds et des investissements.
en
The enterprise is ripe for continued growth, but requires more capital, more investment.
eu
Halere ez dirudi finantzariak oso ondo ohartu direnik elektrizitatearen abantailez; salbu eta haietan aberatsena, John Pierpont Morgan izeneko bat.
es
Sin embargo, los financieros no parecen acabar de calibrar las ventajas de esa electricidad, salvo el m?s rico de todos ellos, un tal John Pierpont Morgan.
fr
Or les financiers n'ont pas l'air de distinguer encore tr?s bien tous les avantages de cette ?lectricit?-sauf le plus riche d'entre eux, un nomm? John Pierpont Morgan.
en
Well, financiers don't yet seem fully able to grasp all the advantages of this electricity-except for the richest financier of all, a certain John Pierpont Morgan.
eu
Beldurgarria, ikara eragilea bere botereagatik eta izaera zakarragatik, iragartzeko duen ahalmenagatik ere izua diote John Pierpont Morgani:
es
Temible, temido por su poder y su endiablado mal genio, John Pierpont Morgan lo es tambi?n por su clarividencia:
fr
Redoutable, redout? pour sa puissance et son sale caract?re, John Pierpont Morgan l'est aussi pour sa clairvoyance :
en
A formidable man, feared for his power and nasty character, John Pierpont Morgan is also held in awe for his shrewdness and foresight:
eu
nahiago du hitzik esan ez, baina, bere orduaren zain, berehala ulertu du ezen, Arkimedes-ek torlojua asmatu zuenetik, ez dela energia hau baino ezer hoberik aurkitu zientzien historia guztian.
es
prefiriendo callar y aguardar el momento propicio, ha comprendido enseguida que, tras la invenci?n del tornillo por Arqu?medes, esa energ?a es lo mejor de cuanto se ha descubierto en la historia de las ciencias.
fr
pr?f?rant ne rien dire et attendant son heure, il a tout de suite compris que, depuis l'invention de la vis par Archim?de, on n'a rien trouv? de mieux que cette ?nergie dans toute l'histoire des sciences.
en
preferring to say nothing and bide his time, he has immediately understood that this new energy is the best discovery in the whole history of science since Archimedes invented the screw.
eu
Gregor, bere erraldoiagatik ere, oso ederra da, liraina, dotorea, ziur itxurakoa, bibote dotore batek aurpegi luzea gurutzatzen diola; hala ere, nahikoa izututa dago Edisonen etxera iristean, hark itxura onik ez badauka ere; edo beharbada horrexegatik hain zuzen.
es
Gregor, con ser muy guapo no obstante su gigantismo, espigado, distinguido, de apariencia resuelta, largo rostro acotado por un elegante bigote, se muestra bastante intimidado al llegar a casa de Edison aun cuando ?ste no descoll? por su f?sico, y tal vez precisamente por eso.
fr
Gregor, quoique tr?s beau malgr? son gigantisme, ?lanc?, distingu?, d'apparence assur?e, son long visage barr? d'une ?l?gante moustache, Gregor est assez intimid? en arrivant chez Edison m?me si celui-ci ne paie pas de mine-et justement peut-?tre ? cause de ?a.
en
In spite of his excessive height, Gregor is handsome, slender, distinguished, self-assured; his long face sports an elegant mustache, but he feels rather intimidated at his first meeting with Edison, even though the inventor isn't much to look at-and perhaps precisely because of that.
eu
Thomas Edison gizon itsusia da, okertua, ezkerra eta ezatsegina; oinak arrastaka dabil, begirada iheskorra du, gustu txarrez jantzita doa beti bere emazteak jositako kotoizko brusa beixka edo marroixkekin, botoiak kokotseraino loturik.
es
Thomas Edison es un hombre feo, encorvado, desma?ado y desagradable, que camina arrastrando los pies, de mirada huidiza, siempre embutido en batas de algod?n beige o marronosas, confeccionadas por su mujer y que se abotona hasta la barbilla.
fr
Thomas Edison est un homme vilain, vo?t?, gauche et d?sagr?able qui marche en tra?nant les pieds, le regard fuyant, toujours fagot? dans des blouses en coton beigeasses ou marronnasses confectionn?es par son ?pouse et qu'il boutonne jusqu'au menton.
en
Edison is an ugly man with shifty eyes, stooped, gauche, and disagreeable, who drags his feet when he walks and always wears the vaguely beige or brownish cotton lab coats his wife sews for him buttoned up to his chin.
eu
Horren osagarri, gorra da hamahiru urte zituenetik, elgorri bihurri baten ondorioz, baina oztopo horrek ez zion eragotzi, duela zazpi urte, lehendabiziko fonografoa imajinatzea eta sortzea.
es
Am?n de eso, es sordo desde los trece a?os de resultas de una escarlatina traicionera, obst?culo que no le impidi? imaginar y construir, siete a?os atr?s, el primer fon?grafo.
fr
Accessoirement il est sourd depuis l'?ge de treize ans par suite d'une scarlatine retorse, handicap qui ne l'a pas g?n? pour imaginer et construire, il y a sept ans, le premier phonographe.
en
He's deaf, by the way, thanks to a stubborn bout of scarlet fever when he was thirteen, a handicap that didn't prevent him from imagining and constructing, seventeen years later, the first phonograph.
eu
Horrez gain, Gregor etxean azaltzen zaion unean, Edison aldarte txarrean dago:
es
Encima, cuando Gregor se presenta en su casa, Edison est? de un humor de perros:
fr
De plus, quand Gregor se pr?sente chez lui, Edison est d'une humeur de chien :
en
What's more, when Gregor shows up at his house, Edison is in a foul mood:
eu
duela egun batzuetatik hona gorabehera ugari gertatzen ari da korronte zuzenean oinarritutako bere instalazioetan, bai zenbait enpresako egoitzetan bai etxe partikularretan.
es
en los ?ltimos d?as se multiplican los incidentes en las instalaciones que trabajan con corriente continua, tanto en algunas empresas como en domicilios de particulares.
fr
depuis quelques jours, les incidents se multiplient dans ses installations fond?es sur le courant continu, au si?ge de diverses entreprises ou chez des particuliers.
en
for the past few days, there have been increasing problems with his continuous-current installations at various businesses or private homes.
eu
Bere ingeniari guztiak, larrialdi zerbitzuan, Vanderbilt-en Bosgarren etorbideko egoitza konpontzera atera direla, nabigazio konpainia batek jakinarazi berri dio Oregon pakeboteko dinamoak, bere elkarteak hornituak, matxuratu egin direla haiek ere:
es
Tras acudir todos sus ingenieros a reparar urgentemente la de los Vanderbilt, en la Quinta Avenida, una compa??a de navegaci?n acaba de comunicarle en ese instante que las dinamos del paquebote Oregon, suministradas por su sociedad, sufren tambi?n aver?as.
fr
Apr?s que tous ses ing?nieurs sont partis r?parer en urgence celle des Vanderbilt, sur la Cinqui?me avenue, une compagnie de navigation vient ? l'instant de lui signaler que les dynamos du paquebot Oregon, fournies par sa soci?t?, sont elles aussi tomb?es en panne :
en
And while his engineers are all off dealing with emergency repairs at the Fifth Avenue home of the Vanderbilts, he's just been informed that the Edison dynamos of the steamer Oregon have packed it in as well.
eu
ontzia kaian gelditzera beharturik, konpainiak diru-kopuru itxuragabeak galtzen ditu egunero, eta Edisonen kontra oldartzeko mehatxua egiten du.
es
Al tener que permanecer atracado, la compa??a pierde a diario cuantiosas sumas y amenaza con querellarse contra Edison.
fr
le b?timent contraint de rester ? quai, la compagnie perd chaque jour des sommes exag?r?es et menace de se retourner contre Edison.
en
With its vessel forced to remain at moorings, the shipping company is losing huge sums every day and is threatening to take action against Edison.
eu
Ezatsegin bezain zikoitz, Edisonek ez dauka beste langilerik eskura Gregorrek, lotsati, bere argiketari dohainak jasotzen dituen gutuna eskuratzen dionean.
es
Este, tan avaro como desagradable, carece de personal disponible cuando Gregor le alarga t?midamente la carta, que expone sus cualidades de electricista.
fr
Celui-ci, avare autant que d?plaisant, n'a plus de personnel sous la main quand Gregor lui tend timidement sa lettre, qui fait ?tat de ses qualit?s d'?lectricien.
en
As stingy as he is irascible, Edison has no more personnel at hand when Gregor timidly gives him his letter, which praises his talents as an electrician.
eu
Badaezpada eta itxaropenik gabe, gazteari begiraturik ere egin gabe, Edisonek, papera gainetik irakurri, eta Oregon ontzian zer gertatzen ote den aztertzera bidaltzen du.
es
Por si las moscas pero sin abrigar ninguna esperanza, Edison echa un vistazo al papel, sin mirar siquiera al joven, y lo env?a a analizar la situaci?n a bordo del Oregon.
fr
? tout hasard et sans espoir, sans m?me un regard sur le jeune homme, Edison ayant parcouru ce papier l'envoie faire le point de ce qui se passe ? bord de l'Oregon.
en
Just on the off chance, without any hope or even a glance at the young man, Edison sends him off on the strength of the letter to evaluate the situation aboard the Oregon.
eu
Gregorri hasieran kosta egiten zaio portuko helbidea aurkitzea, eta gero pakebotea amarraturik dagoen kaia; kaiaren gainean hegaka dabiltzan antxetek haren arreta erakartzen dute, izan ere beti interesatu izan zaio hegan egiten duen oro, eta guztien artean, auskalo zergatik, batez ere usoak, txolomak, usapalak eta enparauak.
es
A Gregor le cuesta lo suyo dar con el puerto y con el muelle donde est? amarrado el paquebote, sobre el que vuelan gaviotas que captan su atenci?n, pues siempre le ha interesado todo cuanto vuela, en especial, a saber por qu?, palomas de toda suerte, t?rtolas y dem?s familia.
fr
Gregor a d'abord un peu de mal ? retrouver la direction du port, puis le quai o? se trouve amarr? le paquebot, survol? de mouettes qui attirent son ?il, s'?tant toujours int?ress? ? ce qui vole parmi quoi plut?t, va savoir pourquoi, sp?cialement tout ce qui est pigeons, colombes, tourterelles et compagnie.
en
His eye is caught by seagulls soaring overhead. He has always been captivated by flying things, and in particular-go figure-by pigeons, doves, turtledoves, and others of that ilk.
eu
Baina tira, kaioek ere badute beren interesa.
es
Pero, en fin, los gaviones tampoco carecen de inter?s.
fr
Mais bon, les go?lands non plus ne manquent pas d'int?r?t.
en
But, well, gulls are not without interest, either.
eu
Tarte batean planeatzen eta urperatzen ikusi dituela, kargazain horditu batek makina-gelarako bidea erakusten dio;
es
Tras mirarlos planear y zambullirse un rato, un hosco sobrecargo le indica el camino de la sala de m?quinas, donde se encierra a solas con sus instrumentos.
fr
Apr?s qu'il les a regard?s planer et plonger un moment, un subr?cargue bourru lui indique le chemin de la salle des machines o? il s'enferme seul avec ses instruments.
en
After Gregor has watched them hover and dive for a moment, a surly officer shows him the way to the engine room, where he shuts himself up alone with his instruments.
eu
han gelditzen da itxian, bakarrik bere lan-tresnekin.
es
Se pone enseguida manos a la obra y arregla las dinamos durante la noche.
fr
S'attaquant aux dynamos, il les r?pare dans la nuit.
en
Tackling the dynamos, he repairs them during the night.
eu
Biharamun goizean Edisonen bulegora itzulita, hark hitzik gabe kontratatzen du laguntzaile gisa, mandatu-mutil baten soldata tarteko.
es
Cuando regresa a las oficinas de Edison a la ma?ana siguiente, ?ste, sin decir una palabra, lo contrata como ayudante a cambio de un sueldo de botones.
fr
Rentr? le lendemain matin aux bureaux d'Edison, celui-ci l'engage sans un mot comme assistant, moyennant un salaire de groom.
en
When Gregor returns the next morning to Edison's offices, the inventor hires him without a word as his assistant, at a bellhop's salary.
eu
es
fr
en
eu
4
es
4
fr
4
en
4
eu
Edisonen ikuspuntutik laguntzaile izate horrek esan nahi du edozer lanetarako mutil-areago zigorpeko gizona konfiantza-gizona baino-, eta Gregorren zeregina gehienbat era guztietako aginduei obeditzea izango da.
es
Ayudante, para Edison, significa, lejos de hombre de confianza, pe?n, criado para todo, y el papel de Gregor consistir? sobre todo en obedecer las imposiciones m?s diversas.
fr
Assistant, du point de vue d'Edison, signifie homme ? tout faire, homme de peine plut?t que de confiance, et le r?le de Gregor va surtout consister ? ob?ir aux injonctions les plus diverses.
en
AN ASSISTANT, IN EDISON'S VIEW, is a drudge, a handyman rather than a trustworthy man, and Gregor's role will consist above all of obeying the most diverse commands regarding menial, even household tasks, without any particular license to have his own say.
eu
Etxeko lanak, baita mirabe lanak ere, hitz egiteko eskubide berezirik gabe, ziurtatuz hala ere beti lanerako gertu egotea, General Electric enpresak hornitutako instalazioetan gero eta ohikoagoak diren gorabeherak konpontzeko.
es
Quehaceres dom?sticos, incluso caseros, sin derecho a la palabra, asegurando no obstante una guardia permanente para solucionar los percances cada vez m?s frecuentes que se producen en las instalaciones realizadas por la General Electric.
fr
T?ches domestiques, voire m?nag?res, sans droit particulier ? la parole, assurant cependant une permanence pour rem?dier aux incidents de plus en plus fr?quents qui se manifestent dans les installations fournies par la General Electric.
en
It's a steady position, though, to cope with the increasingly frequent difficulties cropping up with the equipment installed by Edison Electric.
eu
Matxura horien iraunkortasunak, azkenean, hasieran zalantza bat iradoki eta gero handitu egiten du Gregorren gogoan Edisonen ekipamenduen oinarriaz beraz, alegia, korronte zuzenaz.
es
La persistencia de tales aver?as termina por insinuarse en la mente de Gregor y acrecentar una duda sobre el principio mismo de los equipamientos de Edison, a saber la corriente continua.
fr
La persistance de ces pannes, dans l'esprit de Gregor, finit par insinuer puis faire cro?tre un doute sur le principe m?me des ?quipements d'Edison, ? savoir le courant continu.
en
The persistence of these breakdowns finally suggests, and then reinforces some doubt in Gregor's mind regarding the very principle on which Edison's equipment is based, namely, continuous current.
eu
Saia gaitezen korronte zuzen delako hori ulertzen.
es
Intentemos comprender esa corriente continua.
fr
Ce courant continu, t?chons de le comprendre.
en
Let's try to understand it, this continuous current.
eu
Korronte mota horretan-hau da, elektrizitate desplazamendu horretan-elektroiek noranzko bakarrean zirkulatzen dute etengabe.
es
Se trata de una corriente-es decir de un desplazamiento de la electricidad, digamos-en la que los electrones circulan en un solo sentido.
fr
Il s'agit d'un courant-c'est-?-dire d'un d?placement de l'?lectricit?, voyez-vous-dans lequel les ?lectrons ne circulent en permanence que dans un sens.
en
It's a current, meaning a flow of electricity, you see, in which the electrons constantly go in only one direction.
eu
Dinamo horiek nahiko tentsio ahula ekoizten dute, eta horrek intentsitate handia eskatzen du.
es
Las dinamos generan una tensi?n bastante d?bil, lo cual requiere una importante intensidad.
fr
Ses dynamos produisent une tension assez faible, ce qui requiert une importante intensit?.
en
Its dynamos produce rather weak voltage, which must be compensated for by greater strength.
eu
Hortik kable lodiak erabili beharra, galera handien arriskuan jarriz, kable horien erresistentziak korrontearen zati bat bero bilakatzen baitute.
es
De ah? la necesidad de utilizar cables gruesos, con el peligro de p?rdidas importantes que ello comporta, pues la resistencia de dichos cables transforma parte de la corriente en calor.
fr
D'o? la n?cessit? d'utiliser de gros c?bles en s'exposant ainsi ? d'importantes pertes, la r?sistance des dits c?bles transformant une partie du courant en chaleur.
en
Thus the necessity of using thick cables, which can lead to great losses, since the resistance of said cables transforms part of the current into heat.
eu
Eta bero dioenak laster batean txinparta ere esaten du, eta su-piztea, hondamena, aseguru-etxeak eta suhiltzaileak, amorragarria da.
es
Y quien dice calor dice en breve tiempo chispa, ignici?n, desastre, agentes de seguros y bomberos, es una lata.
fr
Or qui dit chaleur dit assez rapidement ?tincelle, embrasement, d?sastre, assureurs et pompiers, c'est contrariant.
en
Now, heat can quickly lead to sparks, conflagration, disaster, firemen and insurance investigators, all very annoying.
eu
Korronte zuzena, bestalde, kable horien bitartez ezin daiteke hiru kilometrotik gorako distantziara bideratu, kableak ez baitira gauza urruneko transmisioetarako ezinbestekoak diren goi tentsioak jasateko.
es
Por otra parte, la corriente continua no puede transportarse a m?s de tres kil?metros en esos cables, no aptos para soportar tensiones altas imprescindibles para las transmisiones lejanas.
fr
Le courant continu ne peut d'autre part ?tre v?hicul? ? plus de trois kilom?tres dans ces c?bles, inaptes ? supporter des tensions ?lev?es indispensables aux transmissions lointaines.
en
Besides, continuous current cannot be carried for more than about two miles in these cables, which are not capable of withstanding the high tensions required for distant transmissions.
eu
Derrigorra da, beraz, Edisonen bizilagunak bezala, zentral batetik oso hurre bizi izatea elektrizitateari onura atera ahal izateko.
es
As? pues, es necesario vivir, como los vecinos de Edison, cerca de una central para beneficiarse de la electricidad.
fr
On est donc oblig?, comme les voisins d'Edison, d'habiter tout pr?s d'une centrale pour b?n?ficier de l'?lectricit?.
en
Customers must therefore live, like Edison's neighbors, close to a power station to receive any electricity.
eu
Gainera, horren ondorioz sistemak disfuntzio larriak izaten ditu:
es
Adem?s y por consiguiente, el sistema adolece de graves deficiencias:
fr
De plus et par cons?quent, ce syst?me souffre de s?rieux dysfonctionnements :
en
The result is a system plagued by important malfunctions:
eu
suteak erregularki, matxura kronikoak eta istripu sarriak:
es
incendios regulares, aver?as cr?nicas y accidentes frecuentes:
fr
incendies r?guliers, pannes chroniques et accidents fr?quents :
en
chronic breakdowns, frequent accidents, and periodic fires;
eu
salaketak, epaiketak, kalte-ordainak.
es
demandas, juicios, indemnizaciones.
fr
plaintes, proc?s, d?dommagements.
en
lawsuits, trials, damages.
eu
Nahi duena esatea dauka Thomas Edisonek, kontua ez doa ondo.
es
Diga lo que diga Thomas Edison, la cosa no funciona.
fr
Quoi qu'en dise Thomas Edison, ?a ne va pas.
en
Thomas Edison can say what he likes, but something is wrong.
eu
Ikasten ari zela, Gregor ondo ohartu zen ez zebilela, mota bereko makina bat, bere fisika-irakasleak erakutsia, aztertu ondoan.
es
Gregor, durante sus estudios, ya hab?a detectado que la cosa no funcionaba al observar una m?quina de tipo similar que le hab?a mostrado su profesor de f?sica.
fr
Gregor, pendant ses ?tudes, avait bien rep?r? que ?a n'allait pas en observant une machine du m?me type que lui avait pr?sent?e son professeur de physique.
en
During his studies, Gregor had definitely noticed that something was wrong when his physics teacher showed him a machine of the same type as Edison's that was throwing off way too many sparks.
eu
Txinparta gehiegi sortzen zuenez, Gregorrek korronte zuzena korronte alterno batez aldatzea proposatu zuen herabe, hots, erregularki eta aldiro noranzkoa aldatzen duen korronte batez; ez al litzateke horrela hobeto ibiliko?
es
Como produc?a demasiadas chispas, Gregor hab?a sugerido t?midamente sustituir la corriente continua por corriente alterna, es decir una corriente que cambiara regular y peri?dicamente de sentido.
fr
Comme elle produisait beaucoup trop d'?tincelles, Gregor avait timidement propos? de remplacer le courant continu par un courant alternatif, soit un courant changeant r?guli?rement et p?riodiquement de sens-est-ce que ?a ne marcherait pas mieux ?
en
Gregor had timidly suggested replacing the continuous current with an alternating current, meaning one that reverses direction at regular intervals. Wouldn't that work better?
eu
Irakasleak sorbaldak jaso zituen, nabarmen utziz halako ideia batek mugimendu betierekoa eskatzen zuela, eta beraz ezinezkoa zela, eta Gregorrek ez zion berriro ekin.
es
El docente se encogi? de hombros argumentando que semejante idea entraba en el ?mbito del movimiento perpetuo y por ende de lo imposible, de modo que Gregor no insisti?.
fr
L'enseignant avait hauss? les ?paules en faisant valoir qu'une telle id?e relevait du mouvement perp?tuel, par cons?quent de l'impossible, et Gregor n'avait pas insist?.
en
The instructor had shrugged and opined that such an idea smacked of perpetual motion, and therefore impossibility, so Gregor hadn't pressed his point.
eu
Orain, General Electricen lanean ari dela, Gregorrek behin edo bitan azaldu du korronte alternoaren hipotesi hori, baina, aipamen horren aurrean Edison Antikristoarena balitz bezala orroka hasten denez, Gregor ez da sekula berriz saiatzen.
es
Ahora que trabaja en la General Electric, Gregor ha apuntado un par de veces la hip?tesis de la corriente alterna, pero comoquiera que Edison ruge ante tal evocaci?n como ante la del Anticristo, Gregor sigue sin insistir.
fr
Maintenant qu'il travaille ? la General Electric, Gregor s'est ouvert une ou deux fois de cette hypoth?se de courant alternatif mais, Edison rugissant ? cette ?vocation comme ? celle de l'Ant?christ, Gregor n'a toujours pas insist?.
en
Now that he's working at Edison Electric, Gregor has mentioned this hypothesis concerning alternating current once or twice, but since Edison explodes each time as if his assistant were extolling the Antichrist, Gregor has still not pressed his point.
