Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)

Brunettik bere artean galdetu zuen zeinen zain egon zitekeen bestela bere emaztea goizeko ordu bietan, baina ez zuen esan.

Le hubiera gustado saber a qui?n m?s pod?a esperar su mujer a las dos de la ma?ana, pero se reserv? la pregunta.

Il se demanda bien qui d'autre elle pouvait attendre ? deux heures du matin, mais s'abstint de formuler la question.

He wondered who else she might be expecting at two in the morning, but he didn't ask.

-Bai-erantzun zuen, zapatak ostiko txiki batez kenduz eta berokia erantziz, eta une hartantxe konturatzen hasita zenbateraino zegoen nekatua.

-S?-contest? quit?ndose los zapatos y el abrigo, y empezando a reconocer en ese momento lo cansado que estaba.

" Oui ", r?pondit-il, balan?ant ses chaussures sans se baisser et retirant son manteau. Il commen?ait ? peine ? accepter l'id?e qu'il ?tait fatigu?. " Veux-tu une infusion ?

'Yes,' he called back, kicking off his shoes and removing his coat, just now beginning to accept how tired he was.

-Tea nahi duzu? -Paolak, sarrerara etorrita, musu arin bat eman zion masailean.

-?Quieres una tisana? -Ella sali? al recibidor y le dio un beso en la mejilla.

" dit-elle. Elle le rejoignit dans le vestibule et d?posa un baiser l?ger sur sa joue.

'Would you like some tea?' She came into the hall and kissed him lightly on the cheek.

Brunettik baietz egin zuen, emazteari bere neke izugarria ezkutatzen saiatu gabe.

?l asinti?, sin tratar de ocultarle el cansancio.

Il acquies?a, sans chercher ? lui dissimuler son ?puisement.

He nodded, making no attempt to hide his exhaustion from her.

Haren atzetik joan zen sarreratik sukalde aldera, eta aulki bat hartu zuen emazteak te-ontzia urez bete eta irakiten jartzen zuen bitartean.

La sigui? hasta la cocina y se sent? mientras su mujer pon?a el agua a hervir.

Il la suivit le long du couloir jusqu'? la cuisine et prit une chaise pendant qu'elle mettait de l'eau ? chauffer dans la bouilloire.

Trailing her down the hall toward the kitchen, he took a chair while she filled the kettle and put it on the stove to boil.

Zorro bat hosto lehor jaitsi zuen burua baino gorago geratzen zitzaion ontzitegi batetik, zabaldu zuen, usain egin zion, eta galdetu zuen: -Berbena?

Paola sac? de un armario una bolsa de hierbas, la oli? y pregunt?: -?Verbena?

Puis elle retira un paquet de feuilles s?ch?es du placard, au-dessus de sa t?te, l'ouvrit, le renifla, et demanda : " Verveine ?

She pulled down a bag of dried leaves from a cupboard above her head, opened it, sniffed, and asked, 'Verbena?'

-Ondo, ondo-erantzun zuen gizonak, nekatuegia hura inporta izateko.

-Bueno-respondi? ?l.

-Tr?s bien, tr?s bien ", r?pondit-il, trop fatigu? pour s'y int?resser.

'Fine, fine,' he answered, too tired to care.

Paolak hosto-eskukada bat jarri zuen bere amonarena izandako terra-cottazko ontzian eta aldamenera joan zitzaion.

Estaba tan cansado que le era indiferente.

Paola jeta une poign?e de feuilles dans la th?i?re en terre qui lui venait de sa grand-m?re et vint se mettre derri?re lui.

She tossed a handful of dried leaves into the terra-cotta teapot that had been his grandmother's and came over to stand behind him.

Musu bat eman zion buruaren atzealdean, ilea mehetzen hasten zitzaion lekuan.

Ella ech? un pu?ado de hojas secas en la tetera de terracota que hab?a sido de la abuela de su marido, se acerc? a ?ste por detr?s y le dio un beso en la coronilla, donde empezaba a clarearle el pelo.

Elle l'embrassa sur le sommet du cr?ne, ? l'endroit o? ses cheveux commen?aient ? s'?claircir.

She kissed the back of his head, right on the spot where his hair was beginning to thin.

-Zer da?

-?Qu? sucede?

" Qu'est-ce qui s'est pass? ?

'What is it?'

-La Fenicen. Orkestra-zuzendaria pozoitu dute.

-En La Fenice han envenenado al director de orquesta.

-? La Fenice. On a empoisonn? le chef d'orchestre.

'At La Fenice. Someone poisoned the conductor.'

-Wellauer?

-?A Wellauer?

-Wellauer ?

'Wellauer?'

-Bai.

-S?.

-Oui.

'Yes.'

Paolak senarraren sorbaldetan jarri zituen eskuak eta estutu txiki bat egin zien, gizonari adore-emailea gertatu zitzaion keinu batean.

Ella le puso las manos en los hombros y se los oprimi? ligeramente de un modo reconfortante.

" Elle lui posa les mains sur les ?paules et les lui massa doucement, ce qu'il trouva r?confortant.

She placed her hands on his shoulders and gave them a gentle squeeze that he found encouraging.

Ez zegoen ezer esan beharrik;

No hac?a falta hablar;

Les commentaires ?taient inutiles ;

No comment was necessary;

izan ere, ondo asko zekiten biek prentsak eskandalu bat sortuko zuela eta gero eta zalaparta handiagoa aterako zuela erruduna ahal bezain azkarrena aurkitu behar zela esanez.

los dos sab?an el guirigay que armar?a la prensa, que reclamar?a con creciente perentoriedad que se descubriera al culpable.

il ?tait ?vident pour tous les deux que la presse allait faire ses choux gras de l'affaire et r?clamer ? cor et ? cri l'arrestation la plus rapide possible du coupable.

it was obvious to both of them that the press would make a sensation of the death and become screamingly insistent that the culprit be found as quickly as possible.

Berak nahiz Paolak idatz zitzaketen biharamunean kaleratuko ziren editorialak, une hartantxe idazten ari zirenak.

Tanto ?l como Paola hubieran podido recitar ya los editoriales que aparecer?an por la ma?ana y que se escrib?an en este momento.

Lui comme Paola auraient pu r?diger les articles que l'on allait trouver dans les journaux d?s demain-articles probablement d?j? en cours de r?daction.

Either he or Paola could have written the editorials that would appear in the morning, were probably being written even now.

Te-ontziak lurrun-zurrutada bat bota zuen, eta Paola pote zartatuan ura isurtzera altxatu zen.

Del cacharro que estaba en el fuego sali? un chorro de vapor y Paola cruz? hacia el fog?n y ech? el agua en la mellada tetera.

La bouilloire laissa ?chapper une bouff?e de vapeur, et Paola alla pr?parer l'infusion.

The kettle shot out a burst of steam, and Paola went to pour the water into the chipped pot.

Beti bezala, emaztearen presentzia fisiko hutsak on egiten zion Brunettiri, lasaitu egiten zen emaztearen eraginkortasun erraz hari behatuz, nola mugitzen zen eta gauzak nola egiten zituen ikusiz. Veneziar emakume askok bezala, Paolaren larruazala argia zen eta hamazazpigarren mendeko emakumeen erretratuetan hain maiz ikusten den ile gorri-urre hori zeukan.

Como siempre, la sola presencia de su mujer era un b?lsamo para el esp?ritu del comisario; le agradaba observar la serena eficacia con que ella se mov?a y hac?a las cosas.

Comme toujours, il trouvait sa simple pr?sence physique revigorante, trouvait du r?confort ? voir l'aisance et l'efficacit? avec lesquelles elle se d?pla?ait et faisait les choses.

As always, he found her mere physical presence comforting, found solace in observing the easy efficiency with which she moved and did things.

Ez zen ederra ohiko kanonen arabera;

Paola ten?a la tez clara y el pelo cobrizo que se ve en muchos retratos de las venecianas del siglo XVII. No era una belleza seg?n los c?nones;

Comme beaucoup de V?nitiennes, Paola avait la peau claire et ces cheveux d'un roux dor? que l'on retrouve si souvent dans les portraits de femme du XVIIe si?cle.

Like many Venetian women, Paola was fair-skinned and had the red-gold hair so often seen in portraits of the women of the seventeenth century.

sudurra luzetxoa zeukan, eta erabakiegia baino gehixeago ere bai kokotsa.

ten?a la nariz un poco larga y el ment?n m?s que un poco en?rgico.

Si elle n'?tait pas belle au sens habituel des canons de la mode, avec son nez un peu trop long et son menton un peu trop volontaire, lui l'aimait ainsi.

Not beautiful by any ordinary canon, she had a nose that was a bit too long and a chin that was more than a bit too determined.

Brunettiri biak gustatzen zitzaizkion.

Pero a ?l le gustaban las dos cosas.

" Des hypoth?ses ?

He liked both.

-galdetu zuen Paolak, potea eta bi katilu ekarriz mahaira.

-pregunt? ella, llevando a la mesa la tetera y dos tazas.

" demanda-t-elle en d?posant la th?i?re et deux grosses tasses sur la table.

'Any ideas?' she asked, bringing the pot and two mugs to the table.

Senarraren parean eseri zen, zerbitzatu zuen berbena, joan zen berriz ontzitegira eta eztipote handi-handi bat hartuta itzuli zen.

Se sent? frente a ?l, sirvi? la arom?tica tisana, fue otra vez al armario y volvi? con un gran tarro de miel.

Elle s'assit en face de lui, versa l'infusion aromatique, puis se releva pour aller prendre un gigantesque pot de miel dans le placard.

She sat opposite him, poured out the aromatic tea, then went back to the cupboard and returned with an immense jar of honey.

-Azkarregi da-esan zuen gizonak, koilara bat hartuta eztia ipiniz bere katiluan.

-A?n es pronto-dijo ?l, echando una cucharada de miel en la taza.

" C'est trop t?t ", r?pondit-il en mettant un peu de miel dans la verveine.

'Its too early,' he said, spooning honey into his mug.

Katiluaren albo bat koilararekin joaz nahasi zuen, eta koilararen soinuaren erritmo berean hasi zen hizketan.

Removi? el l?quido y sigui? hablando al ritmo que marcaba el tintineo de la cucharilla-.

Il fit tourner la cuill?re et continua de parler au rythme de son cliquetis contre la fa?ence.

He swirled it around, clicking his spoon against the side of the mug, then spoke in rhythm with the clicking of the spoon.

-Bada emazte gazte bat, hil aurretik ez zuela ikusi esaten duen soprano bat-gezurra da-, eta zuzendari artistiko homosexual bat, Wellauer hil baino lehen berarekin errieta egin zuena.

Tenemos a una esposa joven, a una soprano que ha mentido al decir que no hab?a visto a solas al maestro esta noche y a un director gay que discuti? con la v?ctima poco antes de su muerte.

" On trouve une jeune ?pouse, une soprano qui ment lorsqu'elle dit qu'elle ne l'a pas vu avant sa mort et un metteur en sc?ne homo qui s'est disput? avec lui avant qu'il soit tu?.

'There's a young wife, a soprano who lied about not seeing him before he died, and a gay director who had an argument with him before he was killed.'

-Istorioa saldu behar zenuke.Telebistako telesail bat ematen du.

-?Por qu? no vendes el gui?n? Parece una serie de la tele.

-Je me demande si tu ne devrais pas essayer de vendre cette histoire.

'Maybe you ought to try to sell the story.

-Eta baita jeinu hil bat ere-erantsi zuen Brunettik.

-Y tenemos a un genio envenenado-agreg? ?l.-S?;

On dirait un feuilleton de t?l?. -Ah, et un g?nie d?funt, ajouta-t-il.

It sounds like something we'd see on TV 'And a dead genius,' he added.

-Bai, eta gainera hori-Paolak te-hurrupa bat hartu zuen, gero haize eman zion hozteko-.

adem?s eso.-Paola tom? un sorbo de tisana y sopl? para enfriarla-.

" Paola prit une gorg?e pr?cautionneuse puis souffla sur le breuvage.

'Yes, that would help.' Paola sipped at her tea, then blew on it to cool it.

Zenbat urte gazteagoa da emaztea?

?C?mo de joven, la esposa?

" De combien plus jeune, la jeune ?pouse ?

'How much younger is the wife?'

-Alaba izateko adina bai, aise.

-Podr?a ser su hija.

-Largement de quoi ?tre sa fille.

'Easily young enough to be his daughter.

Hogeita hamar urte, esango nuke nik.

Treinta a?os de diferencia, dir?a yo.

Trente ans, je dirais.

Thirty years, I'd say.'

-OK-esan zuen Paolak, bere hiztegiak hain gogokoak zituen amerikanismoetako bat erabiliz-.

-OK-dijo ella, utilizando uno de los americanismos a los que tan aficionada era-.

-OK, dit-elle, utilisant un de ces am?ricanismes dont elle avait tendance ? enrichir son vocabulaire.

'OK,' she said, using one of the Americanisms toward which her vocabulary was prone.

Nik emaztea izan dela esaten dut.

Yo digo que ha sido la esposa.

Je dirais que c'est la femme.

'I say it was the wife.'

Brunettik askotan eskatzen zion ez egiteko halakorik, baina Paolak susmagarri bat aukeratzen zuen beti senarra ikerketaren bat egiten hasten zenean. Gehienetan ez zuen asmatzen, aukera agerikoenaren alde egiten baitzuen.

A pesar de que le hab?a pedido m?s de una vez que no lo hiciera, ella se obstinaba en elegir a un sospechoso al principio de cada investigaci?n en la que ?l trabajaba, y siempre se equivocaba, porque siempre optaba por la elecci?n m?s obvia.

" Il avait beau lui r?p?ter de s'en abstenir, elle ne pouvait s'emp?cher de choisir un suspect d?s le d?but de toutes ses enqu?tes, se trompant avec une belle r?gularit? car elle optait toujours pour la solution la plus ?vidente-?vidente ? premi?re vue.

Though he had repeatedly asked her not to do this, she insisted on choosing a suspect at the beginning of any investigation he worked on, and she was generally wrong, for she always opted for the most obvious choice.

Behin, etsita arrunt, Brunettik galdetu zion zergatik jarraitzen zuen hura egiten, eta emazteak esplikatu zion tesia Henry Jamesi buruz egin zuenez gero, eskubidea zuela bere ustez egiazko bizitzan agerikoa denaren alde egiteko, haren nobeletan ez baitzuen inoiz ere horrelakorik aurkitu.

Una vez, sin poder contener la irritaci?n, Brunetti le pregunt? por qu? insist?a en hacer eso y ella le explic? que, despu?s de haber escrito su tesina sobre Henry James, se consideraba con derecho a optar por la obviedad en la vida real, ya que en sus novelas nunca la hab?a encontrado.

Une fois, exasp?r? plus que de coutume, il lui avait demand? pourquoi elle tenait tellement ? jouer ? ce petit jeu ; elle lui avait expliqu? qu'ayant ?crit sa th?se de doctorat sur Henry James, elle se consid?rait en droit d'?noncer les ?vidences dans ce qui touchait ? la vie r?elle, n'en ayant jamais trouv? dans ses romans.

Once, exasperated beyond bearing, he'd asked her why she insisted on doing it, and she'd explained that since she had written her dissertation on Henry James, she considered herself entitled to the release of finding the obvious in real life, since she'd never found it in his novels.

Brunettik, eginahalak eginagatik, ezin izaten zion erruduna aukeratzea galarazi, eta Paolak, gainera, ez zuen behin ere bere aukera inolako sotiltasunarekin egiten.

Brunetti no hab?a podido conseguir que dejara de elegir a su sospechoso y, menos, que lo eligiera con un poco de sutileza.

Rien de ce que Brunetti avait pu dire ou faire n'avait pu l'emp?cher de continuer ? faire son choix et rien n'?tait parvenu ? la convaincre de faire preuve d'un peu plus de subtilit? dans sa m?thode.

Nothing Brunetti had ever done could stop her from making her choice, and nothing could ever induce her to inject any subtlety into her selection.

-Eta horrek esan nahi du-esan zuen Brunettik, oraindik ere koilarari eraginez-, azkenean koruko abeslari bat izango dela.

-Lo que significa-dijo ?l, sin dejar de remover con la cucharilla-que resultar? que ha sido alguien del coro.

" Ce qui signifie, r?torqua-t-il sans cesser de faire tourner sa cuill?re, qu'on d?couvrira qu'il s'agit probablement de l'un des choristes.

'Which means,' he said, still swirling his spoon, 'that it will turn out to be someone in the chorus.'

-Edo etxezaina.

-O el mayordomo.

-Ou du ma?tre d'h?tel.

'Or the butler.'

-Umm-esan zuen Brunettik bere adostasuna adieraziz, eta tea edan zuen.

-Hum-convino ?l, y bebi? tisana.

-Hum ", dit-il en buvant un peu de verveine.

'Hmm,' he agreed, and drank his tea.

Isilik egon ziren, gustura biak, tea bukatu zen arte.

Permanecieron en amigable silencio hasta que se terminaron la tisana.

Ils gard?rent un silence agr?ablement complice jusqu'? ce que la th?i?re soit vid?e.

They sat in companionable silence until the tea was gone.

Brunettik bi katiluak hartu eta harraskan jarri zituen, eta te-ontzia aldameneko gainean utzi zuen, berotasunik iristen ez zitzaion tokian.

?l puso las tazas en el fregadero y la tetera, en la encimera, en zona segura.

C'est lui qui alla placer les tasses dans l'?vier et poser la th?i?re sur la paillasse, bien rang?e dans le coin.

He took both mugs and placed them in the sink, and set the teapot on the counter beside it, safe from harm.

6

CAP?TULO VI

6

CHAPTER SIX

Zuzendariaren gorpua aurkitu eta hurrengo goizean, bederatziak baino lehen iritsi zen Brunetti bulegora, eta iaia bezperakoa bezain miragarria zen gauza bat aurkitu zuen:

A la ma?ana siguiente de que fuera hallado el cad?ver del director de orquesta, Brunetti lleg? a su despacho un poco antes de las nueve y descubri? que hab?a ocurrido un hecho casi tan extraordinario como el de la v?spera:

Le lendemain, Brunetti arriva ? la questure un peu avant neuf heures pour d?couvrir que s'?tait produit un ?v?nement presque aussi fantastique que la mort violente, la veille, d'un des plus grands chefs d'orchestre de l'?poque :

The morning after the conductor's body was found, Brunetti arrived at his office a bit before nine, to discover that an event almost as marvelous as that of the night before had transpired:

bere nagusia, Giuseppe Patta vice-questorea, bulegoan zen ordurako, eta ia ordu-erdi zeraman Brunettiri deika.

su superior inmediato, el vicequestore Giuseppe Patta, ya se encontraba en su despacho y hac?a casi media hora que estaba llamando a Brunetti.

son sup?rieur imm?diat, le vice-questeur Giuseppe Patta, ?tait d?j? ? son bureau et le r?clamait depuis presque une demi-heure.

his immediate superior, Vice-Questore Giuseppe Patta, was already in his office and had been calling for Brunetti for almost half an hour.

Lehendabizi eraikineko sarreran bertan zegoen atezainak eman zion albistea, gero eskaileretan topatu zuen agente batek, gero beretzat eta hiriko beste bi commissarioentzat lan egiten zuen idazkariak.

As? le fue comunicado, primero, por el portero, en la misma entrada del edificio, despu?s, por un agente, en la escalera y, por ?ltimo, por su secretario y los otros dos comisarios de la ciudad.

Ce miracle fut r?v?l? au commissaire tout d'abord par le portier, d?s l'entr?e du b?timent, puis par un policier qu'il croisa dans l'escalier, enfin par sa secr?taire et deux de ses coll?gues commissaires.

This fact was revealed to him first by the porter who stood just inside the entrance to the building, then by an officer he met on the stairs, then by the secretary who worked for him and the two other commissarios of the city.

Batere presarik gabe, Brunettik posta zabaldu zuen, telefonogunera deitu zuen deirik izan ote zen jakiteko, eta azkenean bere nagusiaren bulegora zeraman eskailera-tartea jaitsi zuen.

Brunetti, sin apresurarse, repas? el correo, pregunt? a centralita si hab?a llamadas para ?l y, finalmente, baj? el tramo de escalera que conduc?a al despacho de su superior.

Sans faire le moindre effort pour se presser, Brunetti parcourut son courrier et appela le central pour savoir s'il y avait eu des appels avant, finalement, de descendre la vol?e de marches qui conduisait au bureau de son sup?rieur.

Making no attempt to hurry, Brunetti checked his mail, phoned the switchboard to see if there had been any calls, and at last went down the flight of stairs that led to his superior's office.

Cavaliere Giuseppe Patta hiru urte lehenago bidali zuten Veneziara, justizia-sistema kriminalean odol berria sartzeko eginahalean.

El cavaliere Giuseppe Patta hab?a sido enviado a Venecia hac?a tres a?os, dentro de un plan concebido para inyectar sangre nueva en el sistema de investigaci?n criminal.

On avait nomm? le cavaliere Giuseppe Patta ? Venise trois ans auparavant, dans une tentative pour introduire du sang neuf dans le syst?me judiciaire criminel local.

Cavaliere Giuseppe Patta had been sent to Venice three years before in an attempt to introduce new blood into the criminal justice system.

Kasu hartan, odol siziliarra zen, eta argi agertu zen Veneziakoarekin ezin adostuzkoa zela.

En este caso, la sangre era siciliana, y hab?a resultado incompatible con la veneciana.

Sang sicilien, en l'occurrence, lequel s'?tait av?r? incompatible avec celui de Venise.

In this case, the blood had been Sicilian and had proved to be incompatible with that of Venice.