Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)

Zuri eman ahal izateko, lagun batek mailegu baten berme gisa utzitako ezkontza-eraztuna eta sainduen irudiak saldu behar izan nituen.

Para d?rselos he tenido que vender el anillo de pedida y los santos iconos de una amiga, que me los hab?a dejado como garant?a de un pr?stamo.

Pour vous les donner, j'ai d? vendre la bague de fian?ailles et les saintes ic?nes d'une amie qui me les avait laiss?es en garantie d'un pr?t.

To pay you, I had to sell the engagement ring and the holy icons of a friend who had left them to me as collateral for a loan.

Negar egiten zuen, eskuak musukatzen zizkidan, zortzi egun itxoiteko erregutzen zidan.

Lloraba, me besaba las manos, me suplicaba que esperara ocho d?as.

Elle pleurait, elle me baisait les mains, elle me suppliait d'attendre huit jours.

She cried, kissed my hands, begged me to wait a week.

Etsipenera eraman dut txikitako lagun bat emakume horrengatik!

?He causado la desesperaci?n de una amiga de la infancia por esa mujer!

J'ai r?duit au d?sespoir une amie d'enfance pour cette femme !

I threw a childhood friend into despair for that woman.

Eta haurra ere ez zen Mitenkarena izango, seguru!

?Y encima el hijo no ser?a de Mitenka, seguro!

Et l'enfant n'?tait m?me pas de Mitenka, sans doute !

And the child probably wasn't even Mitenka's."

"Badirudi hori dela gehien sentitzen duena-pentsatu zuen Dariok, nekez eusten baitzion barre urduriari-.

"Parece que eso es lo que m?s le duele-pens? Dario, que apenas pod?a contener una risa nerviosa-.

" C'est cela qui para?t lui ?tre le plus sensible ", pensa Dario qui ?touffait avec peine un rire nerveux.

"That's what's gotten to her the most," thought Dario, stopping himself, with difficulty, from letting out a nervous laugh.

Emakume horrek hil duen haurra ez zen Mitenkarena!".

?Que el ni?o que ha matado no fuera de Mitenka!".

" L'enfant qu'elle a tu? n'?tait pas de Mitenka !

"The child she killed wasn't Mitenka's."

-Neuk ere ez, ordea, neuk ere ez daukat dirurik! -oihukatu zuen-.

-Pero ?yo tampoco tengo dinero! -grit?-.

-Mais moi non plus, je n'ai pas d'argent ! s'?cria-t-il.

"But I don't have any money either," he cried.

Emadazu denbora diru hori irabazteko.

Deme tiempo para ganarlo.

Laissez-moi le temps d'en gagner.

"Give me some time to earn some.

Nondik nahi duzu ateratzea?

?De d?nde quiere que lo saque?

O? voulez-vous que je les prenne ?

Where do you expect me to get it?

Aspaldiko zor batzuk ordaindu ditut.

He saldado antiguas deudas.

J'ai pay? de vieilles dettes.

I paid off some old debts.

Mila libera gelditzen zaizkit eta nire emaztea eta nire semetxoa bihar dira klinikatik etortzekoak.

Me quedan mil francos, y mi mujer y mi hijo vuelven de la cl?nica ma?ana.

Il me reste mille francs et ma femme et mon petit rentrent de la clinique demain !

All I have left is a thousand francs, and my wife and baby are coming home from the hospital tomorrow.

Nirea da, beraz, diru hori!

Adem?s, ese dinero es m?o.

Cet argent est ? moi, enfin !

That money belongs to me.

Irabazi egin dut!

?Me lo he ganado!

Je l'ai gagn? !

I earned it."

Isekari egin zuen barre.

La generala ri? por lo bajo.

Elle ricana.

She sniggered.

-Azalduko al diezu nola?

-?Y va a explicar c?mo?

-Allez-vous dire comment ?

"Can you say how?"

-Eta zuk?

-?Y usted?

-Et vous ?

"Can you?"

-Xantaia bat, beraz?

-Entonces, ?es un chantaje?

-C'est donc un chantage ? s'?cria-t-elle avec fureur.

"So you're blackmailing me?" she cried out in fury.

-oihukatu zuen amorraturik.

-farfull? la mujer, furiosa.

-Mais, malheureuse folle que vous ?tes, comprenez donc...

"Listen you mad, miserable woman, try to understand-"

-Ulertu behar duzu, ordea, zoro gaixo halakoa...

-Pero... ?maldita loca!

-Je ne comprends qu'une chose :

"I understand only one thing:

-Nik gauza bat besterik ez dut ulertzen:

Comprenda que...

personne ne me paie !

no one pays me.

Hemen bizi diren hauek guztiak nire bizkar bizi dira.

Todos los que est?n aqu? viven a mi costa.

Tous ceux qui sont ici vivent ? mes crochets.

Everyone here is sponging off me.

Jaten duen ogia irabazteko gauza ez den gizagaixo bat dut senarra eta semeak ere ez du askoz ere gehiago balio.

Mi marido es un pobre hombre incapaz de ganarse el pan que come, y mi hijo, poco m?s o menos.

Mon mari est un pauvre ?tre incapable de gagner le pain qu'il mange et mon fils ne vaut gu?re mieux !

My husband is a poor man incapable of paying for the food he eats, and my son is no better.

Arnasa hartzeko ere gelditu gabe egiten dut lan haientzat!

Trabajo para ellos sin descanso.

Pour eux, je travaille sans un instant de r?pit !

I work, for them, with not a moment's rest.

Nik, Moravine andre jeneralak, artista naizen honek!

?Yo, la generala Muravin! ?Yo, una artista!

Moi, la g?n?rale Mouravine, moi, une artiste !

Me, the general's wife, me, an artist.

Pena handiz eman nuen diru hura!

?Pero no hab?a m?s remedio!

Mais il le fallait !

But I had no choice.

Behar zuen, ordea, Mitenkak!

?Por Mitenka!

Pour Mitenka !

For Mitenka.

Eta orain horra, alde egina da emakume hori eta honela bizi behar, zu eta zure emaztea nire diruarekin ederki bizi zaretela dakidala.

Y ahora esa mujerzuela se ha ido, ?y encima tendr? que vivir viendo c?mo su mujer y usted se dan la gran vida con mi dinero?

Et maintenant, cette femme est partie et il me faudra vivre sachant que vous et votre femme vous vous gobergez avec mon argent ?

And now that woman is gone and I have to live knowing that you and your wife are enjoying yourselves with my money?

Entzun ongi, doktore, isilpean gordeko dugu biok ala biok sekretua, familiako kontu hau, baina biharko pagatzen ez badidazu, bazoazke hemendik beste norabait.

Esc?cheme bien, doctor. Los dos mantendremos en secreto este asunto familiar; pero si ma?ana no recibo el dinero, ya puede marcharse y buscarse otro sitio.

?coutez bien, docteur ; nous garderons secr?te, l'un et l'autre, cette histoire de famille, mais si demain je ne suis pas pay?e, vous pouvez partir et aller ailleurs.

Listen to me, Doctor, and listen well: we'll keep each other's secret, the family's secret, but if I'm not paid back tomorrow, you can leave and go somewhere else.

Hiruhileko bat besterik zor ez didazunez, neuk gordeko ditut zure jabetza guztiak!

Sin embargo, como me debe un trimestre retendr? todas sus pertenencias.

Seulement, comme vous me devez un trimestre, je retiens tout ce que vous poss?dez !

Because you owe me three month's rent, so I'll keep everything you own.

Neuk gordeko ditut zure kutxak, eta hiri osoak jakingo du nire etxetik lotsagarriro botea izan zarela!

Me quedar? con sus maletas, ?y la ciudad entera se enterar? de que ha tenido que salir de mi casa de mala manera!

Je retiens vos malles, et la ville enti?re saura que vous avez ?t? chass? honteusement de ma maison !

I'll keep your trunks and the whole city will know that you were shamefully evicted from my house."

Argiune batez, konprometiturik ikusi zuen Dariok bere ospea, galdua etorkizuna.

De pronto, Dario vio su reputaci?n comprometida, su futuro en peligro.

Dario vit en un ?clair sa r?putation compromise, son avenir perdu.

In a flash, Dario saw his reputation compromised, his future destroyed.

Ez zuen protesta-oihurik egin.

Mas no reaccion? con rebeld?a.

Il n'eut pas un cri de r?volte.

He said not a word in protest.

Bizitzak ez zuen erreboltarako hezi, baizik eta setati jokatzeko, eraman handiz jokatzeko, etsi gabe ahalegintzeko, behin eta berriro saiatuz, arimako indarrak indartzen eta biltzen dituen itxurazko etsimenduz jokatzeko.

La vida no lo hab?a preparado para rebelarse, sino para la obstinaci?n, para la paciencia, para el esfuerzo, constantemente defraudado y vuelto a renovar, para la aparente resignaci?n, que aumenta y concentra las fuerzas del alma.

Sa vie ne l'avait pas pr?par? ? la r?volte, mais ? l'obstination, ? la patience, ? l'effort sans cesse d??u, sans cesse renouvel?, ? la r?signation apparente qui augmente et concentre les forces de l'?me.

His life had not prepared him to protest; it had taught him to be obstinate, patient, to keep trying despite always being disappointed, to try again and again, to feel the kind of resignation that increases and strengthens the soul.

Honela esan zuen:

-Basta, Marta Alexandrovna-murmur?-.

Il dit :

"That's enough, Marthe Alexandrovna," he said.

-Nahikoa da, Marta Alexadrovna, bihar izango duzu zure dirua.

Ma?ana tendr? su dinero.

-Assez, Marthe Alexandrovna, vous aurez votre argent demain.

"You'll have your money tomorrow."

5

5

5

5

Dariok Bazekien anDre jenerala, despoten gisara familia beldurrez mendean harturik agintzen ohitutako emakume guztiek bezala, ez zela sekula hasiko gauza bat logikoa eta posiblea zen aztertzen, baizik eta asto baten egoskorkeriaz erreklamatuko zuela zor ziotena eta ez zuela amore emango lortu arte.

Dario comprendi? que la generala, como todas las mujeres acostumbradas a reinar desp?ticamente sobre familias aterrorizadas, nunca se paraba a pensar si algo era l?gico y posible; reclamar?a lo suyo con la tozudez de una mula y acabar?a obteni?ndolo.

Dario comprenait que la g?n?rale, comme toutes les femmes habitu?es ? r?gner en despotes sur des familles terrifi?es, ne s'arr?terait jamais ? consid?rer si une chose ?tait logique et possible, mais r?clamerait son d? avec une obstination de mule et qu'elle r?ussirait ? l'obtenir.

Dario understood that the general's wife, like all women used to reigning like despots over their terrified families, would never stop to consider if something was logical or possible;

Goizeko lehen orduan jaiki zen ohetik, bertan egona baitzen gau osoan, alde batera eta bestera mugituz, lorik egin gabe.

Ten?a que conseguir el dinero ese mismo d?a. Hab?a pasado el resto de la noche dando vueltas en la cama, pero se levant? en cuanto amaneci?.

Il devait trouver l'argent aujourd'hui m?me. D?s les premi?res heures de la matin?e, il quitta son lit o? il s'?tait agit? tout le reste de la nuit sans dormir.

she would demand what was due to her with the stubbornness of a mule, and would definitely get it. He had to find the money that very day.

Lehenbailehen kaleratu beharra zuen;

Ten?a que salir enseguida;

Il fallait sortir aussit?t que possible ;

He had to go out as soon as possible;

egun osoa joango zitzaion, beharbada, gestioak egiten.

puede que se le fuera el d?a en gestiones.

la journ?e enti?re s'?coulerait peut-?tre en d?marches.

the entire day might be spent in soliciting money.

Zenbat eta luzeagoa eguna, orduan eta aukera gehiago!

Si dispon?a de m?s horas, m?s oportunidades tendr?a.

Plus longue ?tait la journ?e, plus grandes ses chances !

The longer the day was, the greater his chances.

Baina, egia esan, etxetik ateratzen ari zen unean bertan, oraindik ez zekien norengana joko zuen.

Pero cuando sali? de casa a?n no sab?a ad?nde se dirig?a.

Mais, en r?alit?, ? l'instant m?me o? il sortait de chez lui, il ne savait pas encore ? qui il s'adresserait.

But in reality, the moment he left his apartment, he still didn't know whom he should turn to.

Bat-batean harrigarrizko indar eta arintasunez hornitu zitzaion, antza, adimena.

De pronto, su mente parec?a dotada de una fuerza y agilidad sorprendentes.

Sa pens?e semblait dou?e brusquement d'une force et d'une agilit? surprenantes.

His mind suddenly seemed endowed with surprising strength and agility.

Norabide guztietarantz begiratzen zuen, irtenbide bila zebilkion burua, istant batean bide guztiak aztertzen zituela, atzetik ehiztaria doakion piztia batek bezala.

Se lanzaba en todas las direcciones posibles buscando una salida, explorando en un instante todos los caminos, como un animal perseguido por el cazador.

Elle s'?lan?ait dans toutes les directions possibles, cherchant mentalement une issue, explorant en un instant tous les chemins, comme une b?te poursuivie par le chasseur.

His thoughts flew in all possible directions, mentally trying to find a way out, exploring all the paths open to him in an instant, like some wild animal being hunted down.

Haurra sendatu zien funtzionario gazteak etorri zitzaizkion burura.

Pens? en los j?venes funcionarios a cuyo hijo hab?a cuidado.

Il pensa aux jeunes fonctionnaires dont il avait soign? l'enfant.

He thought of the young couple whose child he had tended.

Ez, ezinezkoa zen.

No, imposible.

Non, cela ?tait impossible.

No, that was impossible.

"Eta neureganatzen baditut ere-pentsatu zuen Dariok-, kontatu egingo dute egunen batean.

"Y si se dejan ablandar-se dijo-, alg?n d?a hablar?n.

" Et s'ils se laissent attendrir, songea Dario, un jour ils bavarderont.

"And even if they felt sorry for me," Dario thought, "one day they'd talk about it.

Nork sinistuko du nigan, orduan?

Entonces ?qui?n creer? en m??

Qui croira en moi, ensuite ?

Who would believe in me then?

Nork deituko dit?

?Qui?n me llamar??

Qui me confiera sa vie ?

Who would call me?

Nork jarriko du bere bizitza nire eskuetan?". Hitz berberak zetozkion behin eta berriro gogora:

?Qui?n pondr? su vida en mis manos?". Mentalmente repet?a las mismas frases una y otra vez:

" Les m?mes mots se reformaient sans cesse dans son esprit :

Who would entrust me with their life?" The same words arose constantly in his mind: