Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Dorian Grayren erretratua, Oscar Wilde / Bittor Hidalgo (Elkar, 1986
)
eu
Nabaritu al duzu zuk erretratuarengan ezer bitxirik?..., segurasko aurreneko momentuan inpresiorik egin ez zizun zerbait, baina gero, ustekabean eta bat batean bezala azaldu zaizuna?
es
?Algo que probablemente no advertiste en un primer momento, pero que se te ha revelado de repente?
fr
Une chose qui probablement ne vous a pas frapp? tout d'abord, mais qui s'est r?v?l?e ? vous soudainement ?
en
-something that probably at first did not strike you, but that revealed itself to you suddenly?"
eu
- Basil!
es
-?Basil!
fr
- Basil !
en
 
eu
-egin zion mutikoak karraxi batean, bere aulkiaren besoei estu helduz, eskuak dardar zituela, eta begirada basati, zeharo izutu batez begiratzen ziola.
es
-exclam? el muchacho, agarr?ndose a los brazos del sill?n con manos temblorosas, y mir?ndolo con ojos m?s llenos de miedo que de sorpresa.
fr
s'?cria le jeune homme ?treignant les bras de son fauteuil de ses mains tremblantes et le regardant avec des yeux ardents et effray?s.
en
"Basil!" cried the lad, clutching the arms of his chair with trembling hands and gazing at him with wild startled eyes.
eu
-Ikusten dut konturatu zarela.
es
-Ya veo que s?.
fr
-Je vois que vous l'avez remarqu?...
en
"I see you did.
eu
Ez iezadazu ezer esan.
es
No digas nada.
fr
Ne parlez pas !
en
Don't speak.
eu
Zaude, nik esan behar dizudana aditzen duzun bitartean.
es
Espera a escuchar lo que tengo que decir.
fr
Attendez d'avoir entendu ce que j'ai ? dire.
en
Wait till you hear what I have to say.
eu
Dorian, nik ezagutu zintudan momentutik, zure nortasunak eraginik apartekoena izan zuen nire gain.
es
Desde el momento en que te conoc?, tu personalidad ha tenido sobre m? la m?s extraordinaria de las influencias.
fr
Dorian, du jour o? je vous rencontrai, votre personnalit? eut sur moi une influence extraordinaire.
en
Dorian, from the moment I met you, your personality had the most extraordinary influence over me.
eu
Menderatuta nindukazun, arima, muin eta podere.
es
Has dominado mi alma, mi cerebro, mis energ?as.
fr
Je fus domin?, ?me, cerveau et talent, par vous.
en
I was dominated, soul, brain, and power, by you.
eu
Sekula ikusi ahal izan gabeko ideal haren gorpuzte ikusgarria bilakatu zinen niretzat, amets gozo baten antzera, artista guztion inguruan beti hegaldatzen dabilkigun ideal hura, gauzatua.
es
Te convertiste en la encarnaci?n tangible de ese ideal nunca visto cuyo recuerdo obsesiona a los artistas como un sue?o inefable.
fr
Vous deveniez pour moi la visible incarnation de cet id?al jamais vu, dont la pens?e nous hante, nous autres artistes, comme un r?ve exquis.
en
You became to me the visible incarnation of that unseen ideal whose memory haunts us artists like an exquisite dream.
eu
Nik gurtu egiten zintudan.
es
Te idolatraba.
fr
Je vous aimai ;
en
I worshipped you.
eu
Jelostu egiten nintzen zuk beste edozeini hitz egiten zenionean. Guztiz niretzat eduki nahi zintudan, osorik. Zoriontsua nintzen, zurekin bakarrik nengoenean.
es
Sent?a celos de todas las personas con las que hablabas. Te quer?a para m? solo. S?lo era feliz cuando estaba contigo.
fr
je devins jaloux de tous ceux ? qui vous parliez, je voulais vous avoir ? moi seul, je n'?tais heureux que lorsque j'?tais avec vous.
en
I grew jealous of every one to whom you spoke. I wanted to have you all to myself. I was only happy when I was with you.
eu
Niregandik urrun zeundenean ere, present zinen orduan, nire artearen barne...
es
Y cuando te alejabas de m? segu?as presente en mi arte...
fr
Quant vous ?tiez loin de moi, vous ?tiez encore pr?sent dans mon art...
en
When you were away from me, you were still present in my art....
eu
Badakit ez dizudala sekula utzi, honi buruz ezer jakin dezazun.
es
Por supuesto nunca te hice saber nada de todo eso.
fr
" Certes, je ne vous laissai jamais rien conna?tre de tout cela.
en
Of course, I never let you know anything about this.
eu
Ezinezkoa izango zen.
es
Hubiera sido imposible.
fr
C'e?t ?t? impossible.
en
It would have been impossible.
eu
Ez zenuen ulertuko.
es
No lo habr?as entendido.
fr
Vous n'auriez pas compris ;
en
You would not have understood it.
eu
Apenas neronek ere batere ulertzen dudan.
es
Apenas lo entend?a yo.
fr
Je le comprends ? peine moi-m?me.
en
I hardly understood it myself.
eu
Nik bakarrik dakit, perfektzioa aurrez-aurre ikusi ahal izan nuela, eta mundua zoragarria bilakatu zela nire begi aurrerako..., zoragarriegia egian, ze..., halako gurtze oromenezkoetan beti dago arriskua..., berauek galtzeko arriskua, eta hala ere hau ez da inoiz ere, berauek mantentze beraren arriskua baino txikiagoa... Asteak eta astebeteak igaro ziren, eta gero eta zeureganatuago nindukazun.
es
S?lo sab?a que hab?a visto la perfecci?n cara a cara, y que, ante mis ojos, el mundo se hab?a convertido en algo maravilloso; demasiado maravilloso, quiz?, porque en una adoraci?n tan desmesurada existe un peligro, el peligro de perderla, no menos grave que el de conservarla...
fr
Je connus seulement que j'avais vu la perfection face ? face et le monde devint merveilleux ? mes yeux, trop merveilleux peut-?tre, car il y a un p?ril dans de telles adorations, le p?ril de les perdre, non moindre que celui de les conserver...
en
I only knew that I had seen perfection face to face, and that the world had become wonderful to my eyes-too wonderful, perhaps, for in such mad worships there is peril, the peril of losing them, no less than the peril of keeping them....
eu
Orduan bilakaera berri bat suertatu zen. Zure irudia aurretik ere eginda neukan:
es
Pasaron semanas y semanas, y yo estaba cada d?a m?s absorto en ti.
fr
Les semaines passaient et je m'absorbais en vous de plus en plus.
en
Weeks and weeks went on, and I grew more and more absorbed in you.
eu
Paris izan zinen harmadura eder batean;
es
Luego sucedi? algo nuevo.
fr
Alors commen?a une phase nouvelle.
en
Then came a new development.
eu
Adonis, ehiztari kapa bat eta ondo leundutako xabalina batez.
es
Te hab?a dibujado como Paris con una primorosa armadura, y como Adonis con capa de cazador y lanza bru?ida.
fr
Je vous avais dessin? en berger Paris, rev?tu d'une d?licate armure, en Adonis arm? d'un ?pieu poli et en costume de chasseur.
en
I had drawn you as Paris in dainty armour, and as Adonis with huntsman's cloak and polished boar-spear.
eu
Loto-lore bikainez egindako koroe batekin, han joan zinen Adrian-en gabarraren branka gainean eserita, ur nahasietako Nilo erreka berdean zehar begira.
es
Coronado con flores de loto en la proa de la fal?a de Adriano, mirando hacia la otra orilla sobre las verdes aguas turbias del Nilo.
fr
Couronn? de lourdes fleurs de lotus, vous aviez pos? sur la proue de la trir?me d'Adrien, regardant au-del? du Nil vert et bourbeux.
en
Crowned with heavy lotus-blossoms you had sat on the prow of Adrian's barge, gazing across the green turbid Nile.
eu
Han egon zinen makurtuta Greziako basoren bateko ur putzu bare baten gainean, eta hantxe ikusi zenuen, ur isilaren zilar hartan, zeure aurpegiaren edertasuna.
es
Inclinado sobre un estanque inm?vil en alg?n bosque griego, hab?as visto en la plata silenciosa del agua la maravilla de tu propio rostro.
fr
Vous vous ?tiez pench? sur l'?tang limpide d'un paysage grec, mirant dans l'argent des eaux silencieuses, la merveille de votre propre visage.
en
You had leaned over the still pool of some Greek woodland and seen in the water's silent silver the marvel of your own face.
eu
Eta guzti hura izan zen, arteak berak izan behar lukeena, kontzientziarik gabea, ideala, urrutikoa.
es
Y todo hab?a sido, como conviene al arte, inconsciente, ideal y remoto.
fr
Et tout cela avait ?t? ce que l'art pouvait ?tre, de l'inconscience, de l'id?al, de l'?-peu-pr?s.
en
And it had all been what art should be-unconscious, ideal, and remote.
eu
Egun batean, zoritzarreko eguna pentsatzen dut batzuetan, zure erretratu eder bat egitea erabaki nuen, zu orain zaren bezalakoa, ez joandako garai haietako jantzietan, baizik eta zeure soineko ohikoetan eta zeure garai propio honetan.
es
Un d?a, un d?a fat?dico, pienso a veces, decid? pintar un maravilloso retrato tuyo tal como eres, no con vestiduras de edades muertas, sino con tu ropa y en tu ?poca.
fr
Un jour, jour fatal, auquel je pense quelquefois, je r?solus de peindre un splendide portrait de vous tel que vous ?tes maintenant, non dans les costumes des temps r?volus, mais dans vos propres v?tements et dans votre ?poque.
en
One day, a fatal day I sometimes think, I determined to paint a wonderful portrait of you as you actually are, not in the costume of dead ages, but in your own dress and in your own time.
eu
Ezin nezake esan metodoaren Errealismoa zen, ala zeure nortasunaren lilura bera ote zen, horrela nire aurrean batere laino eta belorik gabe jarrita, baina badakit ordea, lanean aurrera nindoan bezala, nik oihal gainean jarritako margo geruza eta ezkata bakoitza nire sekeretua errebelatzen ari zirela.
es
No s? si fue el realismo del m?todo o la maravilla misma de tu personalidad, que se me present? entonces sin intermediarios, sin niebla ni velo.
fr
F?t-ce le r?alisme du sujet ou la simple id?e de votre propre personnalit?, se pr?sentant ainsi ? moi sans entours et sans voile, je ne puis le dire.
en
Whether it was the realism of the method, or the mere wonder of your own personality, thus directly presented to me without mist or veil, I cannot tell.
eu
Honela iruditzen zitzaidan orduan.
es
Pero s? que mientras trabajaba en ?l, con cada pincelada, con cada toque de color me parec?a estar revelando mi secreto.
fr
Mais je sais que pendant que j'y travaillais, chaque coup de pinceau, chaque touche de couleur me semblaient r?v?ler mon secret.
en
But I know that as I worked at it, every flake and film of colour seemed to me to reveal my secret.
eu
Hala, besteren batzuk nire idolatria haren berri jasoko ote zuten beldurra sartu zitzaidan.
es
Sent? miedo de que otros advirtieran mi idolatr?a.
fr
Je m'effrayais que chacun p?t conna?tre mon idol?trie.
en
I grew afraid that others would know of my idolatry.
eu
Sentitu nuen, Dorian, gehiegi esan nuela, nire barrengo gauza gehiegi jarri nuela erretratuan.
es
Comprend? que hab?a dicho demasiado, que hab?a puesto demasiado de m? en aquel cuadro.
fr
Je sentis, Dorian, que j'avais trop dit, mis trop de moi-m?me dans cette ?uvre.
en
I felt, Dorian, that I had told too much, that I had put too much of myself into it.
eu
Orduan hartu nuen erabakia, ez nuela inoiz erretratua hor zehar erakutsia izan zedin utziko.
es
Decid? entonces no permitir que el retrato se expusiera nunca en p?blico.
fr
C'est alors que je r?solus de ne jamais permettre que ce portrait f?t expos?.
en
Then it was that I resolved never to allow the picture to be exhibited.
eu
Zu piska bat amorratua egon zinen;
es
T? te molestaste un poco;
fr
Vous en f?tes un peu ennuy?.
en
You were a little annoyed;
eu
baina orduan ez zinen batere jabetzen niretzat zuen esannahi guzti hartaz.
es
pero no te diste cuenta de todo lo que significaba para m?.
fr
Mais alors vous ne vous rendiez pas compte de ce que tout cela signifiait pour moi.
en
but then you did not realize all that it meant to me.
eu
Harryk, hari hitz egin bainion guzti honen gainean, barre egin zidan. Niri ez zitzaidan batere inporta ordea.
es
Harry, a quien le habl? de ello, se ri? de m?. Pero no me import?.
fr
Harry, ? qui j'en parlai, se moqua de moi, je ne m'en souciais pas.
en
Harry, to whom I talked about it, laughed at me. But I did not mind that.
eu
Erretratua bukatua izan zenean, eta ni bere aurrean bakarrik eseri nintzenean, zuzen ari nintzela sentitu nuen...
es
Cuando el cuadro estuvo terminado, y me qued? a solas con ?l, sent? que yo ten?a raz?n...
fr
Quand le tableau fut termin? et que je m'assis tout seul en face de lui, je sentis que j'avais raison...
en
When the picture was finished, and I sat alone with it, I felt that I was right....
eu
Hala bada, handik egun batzuetara erretratuak nire estudioa utzi zuen, eta bere presentziaren faszinazio jasan-ezinaz libratu nintzen bezain laister, leloa izan nintzela iruditu zitzaidan, erretratuarengan ezer ikusi nuela imajinatzerakoan..., zu ikaragarri ederra zinela, eta nik zu pintatzea baneukana jakiteaz gain, esan nahi dut.
es
Luego, a los pocos d?as, el lienzo abandon? mi estudio, y tan pronto como me libr? de la intolerable fascinaci?n de su presencia, me pareci? absurdo imaginar que hubiera algo especial en ?l, aparte del hecho de que t? eras muy bien parecido y de que yo era capaz de pintar.
fr
Mais quelques jours apr?s qu'il e?t quitt? mon atelier, d?s que je fus d?barrass? de l'intol?rable fascination de sa pr?sence, il me sembla que j'avais ?t? fou en imaginant y avoir vu autre chose que votre beaut? et plus de choses que je n'en pouvais peindre.
en
Well, after a few days the thing left my studio, and as soon as I had got rid of the intolerable fascination of its presence, it seemed to me that I had been foolish in imagining that I had seen anything in it, more than that you were extremely good-looking and that I could paint.
eu
Are oraindik ezin dut horixe bera sentitu baizik, oker dela pentsatzea alegia, batek zerbait sortzerakoan sentitzen duen grina guztia, sortutako lan horretan benetan inoiz erakusten denik.
es
Incluso ahora no puedo por menos de pensar que es un error creer que la pasi?n que se siente durante la creaci?n aparece de verdad en la obra creada.
fr
Et m?me maintenant je ne puis m'emp?cher de sentir l'erreur qu'il y a ? croire que la passion ?prouv?e dans la cr?ation puisse jamais se montrer dans l'?uvre cr??e.
en
Even now I cannot help feeling that it is a mistake to think that the passion one feels in creation is ever really shown in the work one creates.
eu
Artea beti da guk uste baino askozaz astraktoagoa.
es
El arte es siempre m?s abstracto de lo que imaginamos.
fr
L'art est toujours plus abstrait que nous ne l'imaginons.
en
Art is always more abstract than we fancy.
eu
Formak eta koloreak, forma eta koloreari buruz adierazten digute, horixe da dena.
es
La forma y el color s?lo nos hablan de s? mismos..., eso es todo.
fr
La forme et la couleur nous parlent de forme et de couleur, voil? tout.
en
Form and colour tell us of form and colour-that is all.
eu
Sarritan gertatu zait pentsatzea, arteak askozaz gehiago egiten duela artista izkutatu, errebelatzen duena baino.
es
Con frecuencia me parece que el arte esconde al artista mucho m?s de lo que lo revela.
fr
Il me semble souvent que l'?uvre cache l'artiste bien plus qu'il ne le r?v?le.
en
It often seems to me that art conceals the artist far more completely than it ever reveals him.
eu
Eta hola bada, Parisko proposamen hau jaso nuenean, zure erretratuaz nire erakusaldiaren gairik nagusiena egitea erabaki nuen.
es
De manera que cuando recib? la invitaci?n de Par?s decid? hacer de tu retrato la pieza principal de mi exposici?n.
fr
Aussi lorsque je re?us cette offre de Paris, je r?solus de faire de votre portrait le clou de mon exposition.
en
And so when I got this offer from Paris, I determined to make your portrait the principal thing in my exhibition.
eu
Ez zitzaidan ezergatik ere burutik pasa egin, zuk ezetz esango zenuenik.
es
Nunca se me ocurri? que te negaras.
fr
Je ne soup?onnais jamais que vous pourriez me le refuser.
en
It never occurred to me that you would refuse.
eu
Orain ikusten dut, zuzen ari zinela.
es
Ahora comprendo que ten?as raz?n.
fr
Je vois maintenant que vous aviez raison.
en
I see now that you were right.
eu
Erretratua ezin liteke kanpoan erakutsia izan.
es
El retrato no se puede mostrar.
fr
Ce portrait ne peut ?tre montr?.
en
The picture cannot be shown.
eu
Ez zenuke nirekin haserre egon behar esan dizkizudan kontu hauek direla eta.
es
No te enfades conmigo por lo que te he contado, Dorian.
fr
Il ne faut pas m'en vouloir, Dorian, de tout ce que je viens de vous dire.
en
You must not be angry with me, Dorian, for what I have told you.
eu
Harryri behin esan nion bezala, zu gurtua izateko sortua izan zara.
es
Como le dije a Harry en una ocasi?n, est?s hecho para ser adorado.
fr
Comme je le disais une fois ? Harry, vous ?tes fait pour ?tre aim?...
en
As I said to Harry, once, you are made to be worshipped."
eu
Dorian Grayk arnasaldi lasai eta luze bat hartu zuen.
es
Dorian Gray respir? hondo.
fr
Dorian Gray poussa un long soupir.
en
Dorian Gray drew a long breath.
eu
Atzera berriro kolorea masailetara etorri zitzaion, eta irrifarre bat hasi zitzaion ezpain artean jostari.
es
Sus mejillas recobraron el color y sus labios juguetearon con una sonrisa.
fr
Ses joues se color?rent de nouveau et un sourire se joua sur ses l?vres.
en
The colour came back to his cheeks, and a smile played about his lips.
eu
Arriskua pasea zen.
es
Hab?a pasado el peligro.
fr
Le p?ril ?tait pass?.
en
The peril was over.
eu
Salbu zegoen oraingoz.
es
De momento estaba a salvo.
fr
Il ?tait sauv? pour l'instant.
en
He was safe for the time.
eu
Hala eta guztiz ere, ezin zuen pintorearengatik kupida infinito bat besterik sentitu aitortza berezi hura egin berria zion bezala, eta bere buruari galdetzen jardun zuen, bere lagunen baten nortasunak bera ere horrenbeste menderatuko ote zuen inoiz.
es
Pero no pod?a dejar de sentir una piedad infinita por el pintor que acababa de hacerle aquella extra?a confesi?n, al tiempo que se preguntaba si alguna vez llegar?a a sentirse tan dominado por la personalidad de un amigo.
fr
Il ne pouvait toutefois se d?fendre d'une infinie piti? pour le peintre qui venait de lui faire une si ?trange confession, et il se demandait si lui-m?me pourrait jamais ?tre ainsi domin? par la personnalit? d'un ami.
en
Yet he could not help feeling infinite pity for the painter who had just made this strange confession to him, and wondered if he himself would ever be so dominated by the personality of a friend.
eu
Lord Henryk erabat perilos izatearen xarma zeraman berarekin. Baina horixe zen dena.
es
Lord Henry ten?a el encanto de ser muy peligroso. Pero nada m?s.
fr
Lord Henry avait ce charme d'?tre tr?s dangereux, mais c'?tait tout.
en
Lord Henry had the charm of being very dangerous. But that was all.
eu
Bizkorregia zen, zinikoegia, benetan berarekin txoratuta geratzeko.
es
Era demasiado inteligente y demasiado c?nico para que nadie sintiera por ?l un afecto apasionado.
fr
Il ?tait trop habile et trop cynique pour qu'on p?t vraiment l'aimer.
en
He was too clever and too cynical to be really fond of.
