Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Ostegun izan zen gizona, G.K. Chesterton / Juan Garzia (Ibaizabal, 1997
)
eu
Gero, luzagoz begira egon zelarik, ordura arte ikusi ez zuen gauza bati erreparatu zion Syme-k.
es
El grave secretario dej? ver su absurda sonrisita, y Syme comprendi? que aquella escandalosa tertulia era el c?nclave secreto de los dinamiteros de Europa.
fr
Le grave compagnon de Syme fit sa grimace si peu naturelle, et Syme comprit que ces joyeux convives ?taient les membres du conclave secret des dynamiteurs europ?ens.
en
Then the grave Secretary gave his unnatural smile, and Syme knew that this boisterous breakfast party was the secret conclave of the European Dynamiters.
eu
Eta ez zuen lehenago ikusia, literalki, ikusteko handiegia zelako.
es
Syme, que los contemplaba atentamente, repar? de pronto en algo extra?o, en algo que hasta entonces no hab?a visto, sin duda porque era demasiado vasto para ser visto.
fr
Puis, comme il ne pouvait d?tourner son regard de ce groupe, il y remarqua quelque chose qui tout d'abord lui avait ?chapp?. Et cela lui avait ?chapp?, parce que c'?tait trop grand pour ?tre vu tout d'abord.
en
Then, as Syme continued to stare at them, he saw something that he had not seen before. He had not seen it literally because it was too large to see.
eu
Balkoiaren hurbileneko aldean, ikuspegiaren zati eder bat galaraziz, mendi gaitza halako gizon baten bizkarra ageri zen.
es
A este lado del balc?n, obstruyendo una parte apreciable de la perspectiva, se alzaba la espalda de una inmensa monta?a humana.
fr
A l'une des extr?mit?s du balcon, interceptant la perspective, c'?tait le dos d'une gigantesque montagne humaine.
en
At the nearest end of the balcony, blocking up a great part of the perspective, was the back of a great mountain of a man.
eu
Syme-k ikusi zuenean, gizon haren pisuak harrizko balkoia hautsi zezakeela pasatu zitzaion aurrena burutik.
es
 
fr
 
en
 
eu
Ez zuen hain handi izugarria egiten ohiz kanpo garai izate soilak, ez eta ez sinesteko moduko lodi egoteak ere.
es
Al advertirla Syme pens? que iba a caerse el balc?n.
fr
En l'apercevant, Syme pensa tout de suite que le balcon de pierre allait c?der sous le poids de cette masse de chair.
en
When Syme had seen him, his first thought was that the weight of him must break down the balcony of stone.
eu
Jatorrizko izarietatik erraldoi egitasmatua zen gizon hura, berariaz kolosal nahi den estatua bat zizelkatzen den bezala.
es
La enormidad de aquel hombre no s?lo proven?a de su estatura anormal y su incre?ble .gordura, sino que sus proporciones todas eran gigantescas, como las de una estatua colosal.
fr
Et ce n'?tait pas seulement parce qu'il ?tait extraordinairement haut de stature, et incroyablement gros, que cet homme paraissait si ample :
en
His vastness did not lie only in the fact that he was abnormally tall and quite incredibly fat. This man was planned enormously in his original proportions, like a statue carved deliberately as colossal.
eu
Buruak, ile zuriz koroatua, buru batek behar duen baino handiagoa zirudien atzetik ikusirik.
es
Su cabeza, ya entre gris, vista de espaldas, parec?a mayor del tama?o natural.
fr
la cause r?elle de l'impression ?' excessif qu'il produisait ?tait dans l'ordonnance des plans de sa personne, dans les proportions originales selon lesquelles cette statue vivante avait ?t? ex?cut?e.
en
His head, crowned with white hair, as seen from behind looked bigger than a head ought to be.
eu
Albo bietara nabarmentzen ziren belarri haiek giza belarriak baino handiagoak ziruditen.
es
Las orejas, que sobresal?an, eran excesivas.
fr
Vue de derri?re comme la voyait Syme, la t?te, couronn?e de cheveux blancs, paraissait plus haute et plus large que nature, les oreilles paraissaient plus grandes que des oreilles humaines.
en
The ears that stood out from it looked larger than human ears.
eu
Ikaragarrizko eskala handian egina zen;
es
Aquel hombre estaba construido conforme a una escala m?xima;
fr
Tout ?tait en proportion.
en
He was enlarged terribly to scale;
eu
eta hain zen tamainaren sentsazio hori txundigarria, ezen, hura ikusi zuenetik bertatik, Syme-ri iruditu baitzitzaion enparauen irudiak unean-unean txikiagotu egiten zirela, ipotx bihurtzeraino.
es
y tal era la impresi?n de sus dimensiones que, a su lado, todos los dem?s le parecieron a Syme empeque?ecerse y transformarse en verdaderos enanos.
fr
Aupr?s de ce colosse, tous les autres hommes se rapetissaient, devenaient des nains.
en
and this sense of size was so staggering, that when Syme saw him all the other figures seemed quite suddenly to dwindle and become dwarfish.
eu
Hantxe segitzen zuten mahai inguruan eserita, beren lore eta longainez, baina zera ematen zuen, orain gizontzarrak bost haur txiki edo gonbidatu zituela berekin tea hartzera.
es
Aunque aquel hombre continuaba en la misma actitud de antes, con su levita y su flor en el ojal, a Syme, alterado el sentido de la escala, se le figur? ver un gigant?n que estaba ofreciendo el t? a cinco chiquillos.
fr
A les voir, assis tous les cinq autour de la table, on e?t dit que le grand homme offrait le th? ? des enfants.
en
They were still sitting there as before with their flowers and frock-coats, but now it looked as if the big man was entertaining five children to tea.
eu
Syme eta gidaria hoteleko albo-atera inguratu zirelarik, zerbitzari bat irten zitzaien, hortzak beteko irribarre zabalez.
es
Cuando Syme y su gu?a se acercaron a la puerta lateral del hotel, un criado les sali? al encuentro sonriendo con la mayor placidez.
fr
Comme Syme et son guide approchaient de l'h?tel, un gar?on vint ? eux souriant de toutes ses dents.
en
As Syme and the guide approached the side door of the hotel, a waiter came out smiling with every tooth in his head.
eu
-Berorien jaun-lagunak goian di'a, jaunak-esan zuen-.
es
-Ya est?n arriba los se?ores-dijo-.
fr
Ces messieurs sont l?-haut, dit-il ;
en
"The gentlemen are up there, sare," he said.
eu
Hor a'i di'a, jardun eta jardun, eta ge'o berriketen kontura barrez.
es
Hablan y r?en de lo lindo.
fr
ils causent joyeusement ;
en
"They do talk and they do laugh at what they talk.
eu
Errege'i bonbak jaurti behar dizkiotela ez diote ba!
es
?Fig?rese usted que dicen que van a arrojarle bombas al rey!
fr
ils pr?tendent qu'ils veulentjeter des bombes sur le roi !
en
They do say they will throw bombs at ze king."
eu
Eta mahaizapi bat besogainean zuela bizkor-bizkor alde egin zuen zerbitzariak, goiko solairuko jaunen hitzarinkeria xelebreak egundoko grazia eginda.
es
Y el camarero se alej? r?pidamente, la servilleta bajo el brazo, encantado de la singular frivolidad de aquellos se?ores.
fr
Et le gar?on, sa serviette sous le bras, s'?loigna rapidement, fort amus? lui-m?me de l'exceptionnelle frivolit? de ces messieurs.
en
And the waiter hurried away with a napkin over his arm, much pleased with the singular frivolity of the gentlemen upstairs.
eu
Bi gizonek isilik igo zituzten eskailerak.
es
Los dos hombres subieron la escalera en silencio.
fr
Les deux hommes gravirent l'escalier en silence.
en
The two men mounted the stairs in silence.
eu
Syme-ri ez zitzaion une batez ere bururatu galdetzerik ea balkoia ia hausteraino betetzen zuen gizon hura ote zen besteengan halako errespetu gaitza sortzen zuen Lehendakari ikaragarri ospetsua.
es
A Syme no se le hab?a ocurrido preguntar si aquel hombre tan monstruoso, que casi llenaba el balc?n y lo derrumbaba con su peso, era el temido Presidente.
fr
Syme n'avait pas un instant song? ? demander si ce monstre qui remplissait le balcon ?tait bien le grand pr?sident dont les anarchistes ne pouvaient prononcer le nom sans trembler.
en
Syme had never thought of asking whether the monstrous man who almost filled and broke the balcony was the great President of whom the others stood in awe.
eu
Hala zela jakin zuen, halako ziurtasun esplikagaitz baina bat-bateko batez.
es
Pero, con inexplicable y s?bita lucidez, lo adivin? al verlo.
fr
Il le savait, il l'avait su imm?diatement, sans qu'il lui e?t ?t? possible de pr?ciser les motifs de sa certitude.
en
He knew it was so, with an unaccountable but instantaneous certainty.
eu
Izan ere, Syme-rengan-eta ez da munduan bakarra-sarbide erraza zuten eragin psikologikorik deskribaezinenek, zeinek baino zeinek, haren buru-osasunerako arriskutsu samar ere izan zitekeen puntu bateraino.
es
Syme efectivamente era uno de esos esp?ritus abiertos a las influencias psicol?gicas m?s extra?as, en un grado que no deja de ser peligroso para la salud mental.
fr
Syme ?tait un de ces hommes qui sont sujets aux influences psychologiques les plus obscures, ? un degr? qui ne va pas sans quelque danger pour la sant? de l'esprit.
en
Syme, indeed, was one of those men who are open to all the more nameless psychological influences in a degree a little dangerous to mental health.
eu
Arrisku fisikoetarako erabat beldurgabea, gaitz izpiritualaren usainera sentiberaegia zen, izugarri sentibera.
es
Exento en absoluto de miedo ante los peligros f?sicos., era excesivamente sensible al olor del mal.
fr
Inaccessible ? la peur physique, il ?tait beaucoup trop sensible ? l'odeur du mal moral.
en
Utterly devoid of fear in physical dangers, he was a great deal too sensitive to the smell of spiritual evil.
eu
Ordurako, gau hartan, birritan modu ia lizunean irabazia zioten arreta zenbait huskeria ezdeusek, infernuko buruzagitzaren egoitzara gero eta hurbilagotzen ari zelako sentsazioa eraginez.
es
Ya durante aquella noche, dos veces por lo menos, las cosas m?s insignificantes le hab?an preocupado, d?ndole la sensaci?n de que andaba cerca de los cuarteles generales del infierno.
fr
Plusieurs fois d?j? pendant cette nuit, des choses insignifiantes avaient pris ? ses yeux une importance capitale, lui donnant la sensation qu'il ?tait en route vers le quartier g?n?ral de l'enfer ;
en
Twice already that night little unmeaning things had peeped out at him almost pruriently, and given him a sense of drawing nearer and nearer to the head-quarters of hell.
eu
Eta sentsazio hori ororen gainetik nagusituz zihoan, Lehendakari bikainarengana hurbildu ahala.
es
Al aproximarse al gran Presidente, este sentimiento se hizo irresistible, pueril y detestable a la vez.
fr
et cette sensation devenait irr?sistible, maintenant qu'il allait aborder le grand pr?sident.
en
And this sense became overpowering as he drew nearer to the great President. The form it took was a childish and yet hateful fancy.
eu
Fantasia haurkara eta hala ere higuingarri baten mozorroz jantzi zen sentsazioa.
es
 
fr
 
en
 
eu
Barneko salatik zehar balkoirantz zihoala, Iganderen aurpegi zabala gero eta zabalagotuz zihoan;
es
Al atravesar la sala que daba al balc?n, la amplia cara de Domingo pareci? ensancharse todav?a;
fr
Elle prit la forme d'une suggestion pu?rile et pourtant d?testable.
en
As he walked across the inner room towards the balcony, the large face of Sunday grew larger and larger;
eu
eta izuak zurturik zegoen Syme, beldurrez erabat hurbiltzean handiegia izango zela aurpegi hura posible izateko, eta berak garrasi egingo zuela ozenki.
es
y se apoder? de Syme el temor de que, al acercarse m?s, aquella cara crecer?a demasiado para ser ya una cara posible, y temi? no poder reprimir un grito.
fr
Comme il s'avan?ait vers le balcon en traversant la pi?ce qui le pr?c?dait, il lui sembla que la large figure de Dimanche s'?largissait encore, s'amplifiait toujours, et Syme fut pris de terreur ? la pens?e que cette figure serait bient?t trop vaste pour ?tre possible, et qu'il ne pourrait s'emp?cher de jeter un cri.
en
and Syme was gripped with a fear that when he was quite close the face would be too big to be possible, and that he would scream aloud.
eu
Gogoratu zen nola haurretan, British Museum-en, ez zion so egin nahi Memnon-en mozorroari, aurpegi bat zelako, eta hain handia.
es
Record?, entonces, que cuando era ni?o, no pod?a mirar en el Museo Brit?nico la m?scara de Memn?n, primero por ser una cara y segundo por ser tan ancha.
fr
Il se rappelait qu'enfant il ne pouvait regarder le masque de Memnon au Mus?e britannique, parce que c'?tait une figure, et si grande.
en
He remembered that as a child he would not look at the mask of Memnon in the British Museum, because it was a face, and so large.
eu
Labar batetik jauzi egiteko behar dena baino ahalegin adoretsuago bat eginez, aulki libre baten pareraino iritsi eta hantxe eseri zen gosari-mahaira.
es
Con un esfuerzo m?s heroico que el que hace falta para arrojarse al abismo, se acerc? a la mesa y ocup? un asiento.
fr
Par un effort plus h?ro?que que celui qu'il faudrait pour se pr?cipiter du haut d'une falaise, il se dirigea vers un si?ge vacant aupr?s de la table et s'assit.
en
By an effort, braver than that of leaping over a cliff, he went to an empty seat at the breakfast-table and sat down.
eu
Gizonek aldarte onean agurtu zuten, txantxati, betidanik ezagutu balute bezala.
es
Los otros lo recibieron entre burlas y buen humor, como si hubieran sido amigos de toda la vida.
fr
Les autres le salu?rent avec bonne humeur, avec familiarit?, comme s'ils l'avaient connu de longue date.
en
The men greeted him with good-humoured raillery as if they had always known him.
eu
Patxada apur bat hartu zuen haien jantzi konbentzionalei begiraturik, eta kafe-ontzi gotor, distiratsu hari;
es
?l se tranquiliz? un poco al notar que todos estaban vestidos convenientemente, y que la cafetera era s?lida y brillante;
fr
Il retrouva un peu de s?r?nit? en constatant que ses voisins ?taient convenablement et normalement v?tus, que la cafeti?re ?tait brillante et solide.
en
He sobered himself a little by looking at their conventional coats and solid, shining coffee-pot;
eu
gero berriro Iganderi begiratu zion.
es
entonces se atrevi? a echar una mirada al Domingo;
fr
Puis, il jeta de nouveau un regard sur Dimanche :
en
then he looked again at Sunday.
eu
Handia zuen oso, baina giza neurrien mugan zegoen artean aurpegi hura.
es
realmente, ten?a una cara muy ancha, pero era, con todo, una cara humanamente posible.
fr
oui, son visage ?tait fort grand, mais il ne d?passait tout de m?me pas les proportions permises ? l'humanit?.
en
His face was very large, but it was still possible to humanity.
eu
Lehendakariaren presentzian, enparauek, denek ere aski arruntak ziruditen;
es
Junto al Presidente, todos los dem?s resultaban vulgares;
fr
Compar?e au pr?sident, toute la compagnie avait l'air passablement vulgaire.
en
In the presence of the President the whole company looked sufficiently commonplace;
eu
lehenbiziko begiratuan ez zuten deus deigarririk, salbu eta, Lehendakariaren apetaz, pintxo-pintxo jantzirik egotea, jai baterako bezalako dotore, eztei-gosari baten itxura emanez otordu-bilera hari.
es
nada en ellos llamaba la atenci?n a primera vista, salvo el que, por un antojo del Presidente, todos estaban vestidos de fiesta, lo cual daba a la escena el aire de una boda.
fr
Rien de frappant, ? premi?re vue, sinon que, pour ob?ir au caprice du ma?tre, tous les membres du Conseil ?taient mis comme pour un gala, si bien qu'on se f?t cru ? un festin de noce.
en
nothing about them caught the eye at first, except that by the President's caprice they had been dressed up with a festive respectability, which gave the meal the look of a wedding breakfast.
eu
Gizon bat nabarmentzen zen, alabaina, are axaleko gainbegiratu batean.
es
Uno, sin embargo, se distingu?a entre los dem?s.
fr
L'un de ces individus se distinguait, pourtant, ? l'examen le plus superficiel.
en
One man indeed stood out at even a superficial glance.
eu
Hark behintzat dinamitari arruntaren jitea zuen erabat.
es
Ten?a el tipo del dinamitero com?n.
fr
On pouvait reconna?tre en lui le dynamiteur vulgaire et pour ainsi dire vulgaris.
en
He at least was the common or garden Dynamiter.
eu
Izan ere, egokiera hark eskatzen zuen idun zuri eta gorbata zetazkoz jantzirik zegoen arren, idun horretatik gora, buru erabat kontrolaezin bat ernetzen zen, zer zen guztiz garbi adierazten zuena;
es
Cierto que llevaba cuello blanco y corbata de seda, cosas que, en ocasi?n, hac?an las veces de uniforme; pero de aquel cuello sal?a una cabeza indisciplinable e inconfundible:
fr
Il portait bien, comme les autres, un grand col blanc et une cravate de satin :
en
He wore, indeed, the high white collar and satin tie that were the uniform of the occasion;
eu
bizar eta ile gaztainkolorezko sasiarte txundigarri bat, ia begiak estaltzeraino, eskoziar terrier batenak nola. Begiok, ordea, sasiarte bihurritik zehar so zeuden, eta errusiar jopu baten begi tristeak ziren.
es
una espantosa maleza de cabellos y barbas negras, donde casi se ahogaban unos ojillos de "terrier". S?lo que los ojos parec?an estar en otro plano:
fr
l'uniforme. Mais de ce col et de cette cravate ?mergeait une t?te indisciplinable. Pas moyen de s'y tromper.
en
but out of this collar there sprang a head quite unmanageable and quite unmistakable, a bewildering bush of brown hair and beard that almost obscured the eyes like those of a Skye terrier.
eu
Eragiten zuen efektua ez zen ikaragarria, Lehendakariaren kasuan bezala;
es
eran los tristes ojos del ciervo ruso.
fr
C'?tait une broussaille ?tonnante de barbe et de cheveux bruns o? luisaient les yeux d'un terrier, ou plut?t peut-?tre les yeux tristes d'un moujik russe.
en
But the eyes did look out of the tangle, and they were the sad eyes of some Russian serf.
eu
bazuen, ordea, halako deabru-xarma ez nolanahiko bat, erabat groteskoak diren gauzetan gertatzen denez.
es
Esta fisonom?a no era terrible como la del Presidente, pero ten?a ese diabolismo propio de lo extremadamente grotesco.
fr
Cette figure n'?tait pas terrifiante, comme celle du pr?sident ; mais elle avait toute cette diablerie qui est un effet de l'extr?me grotesque.
en
The effect of this figure was not terrible like that of the President, but it had every diablerie that can come from the utterly grotesque.
eu
Gorbata-idun zurrunon gainean kolpetik katu nahiz txakur baten burua ageri izan balitz, ez zuen kontraste zentzugabeagorik sortuko.
es
No hubiera sido m?s absurdo el contraste, si de aquel cuello y aquella apretada corbata se viera salir una cabeza de gato o de perro.
fr
Si de ce col avait surgi une t?te de chat ou de chien, le contraste n'e?t pas ?t? plus d?concertant.
en
If out of that stiff tie and collar there had come abruptly the head of a cat or a dog, it could not have been a more idiotic contrast.
eu
Gizonaren izena, antza, Gogol zen; poloniarra zen, eta egun-zirkulu hartan Astearte deitzen zioten.
es
Parece que ?ste se llamaba Gogol, era polaco y en aquel ciclo de los d?as, hac?a de Martes.
fr
Cet homme, para?t-il, se nommait Gogol.
en
The man's name, it seemed, was Gogol; he was a Pole, and in this circle of days he was called Tuesday.
eu
Erremediorik gabe trajikoak zituen arima eta hizketa;
es
Era incurablemente tr?gico de alma y de palabras;
fr
Il ?tait polonais et, dans ce cycle des jours de la semaine, portait le nom de Mardi.
en
His soul and speech were incurably tragic;
eu
ezin zuen behartu bere burua, Igande Lehendakariak eskatzen zionez, gauzak primeran doazkion gizon gogoarinaren papera jokatzera.
es
no lograba adaptarse al papel frivolo y alegre que le exig?a el Presidente Domingo.
fr
Sa physionomie et son langage ?taient incurablement tragiques, et il n'?tait point en ?tat de jouer le r?le frivole etjoyeux que lui imposait Dimanche.
en
he could not force himself to play the prosperous and frivolous part demanded of him by President Sunday.
eu
Hain zuzen ere, Syme sartu zenean, Lehendakaria, ausardia osoz jendearen susmakizunei jaramon ez egiteko bere politika hari jarraiki, harpa jotzen ari zitzaion Gogol-i, ez zela-eta gai gisa zen dotorezia egokiaren itxura egiteko.
es
Y en efecto, a la llegada de Syme, el Presidente, con ese audaz desd?n de las sospechas p?blicas que era toda su pol?tica, estaba burl?ndose de Gogol por su incapacidad para adoptar las gracias mundanas.
fr
Justement, comme Syme entrait, le pr?sident, avec ce m?pris audacieux de la suspicion publique dont il avait fait un principe, ?tait en train de railler Gogol, lui reprochant d'?tre r?fractaire aux mani?res et gr?ces mondaines.
en
And, indeed, when Syme came in the President, with that daring disregard of public suspicion which was his policy, was actually chaffing Gogol upon his inability to assume conventional graces.
eu
-Gure lagun Asteartek-zioen Lehendakariak, patxadatsu eta aldi berean ozena zen ahots sakon batez-, Astearte gure lagunak ez bide du ideia harrapatu.
es
-Nuestro amigo Martes-dec?a el Presidente con una voz profunda llena de tranquilidad y de volumen-, nuestro amigo Martes creo que no ha entendido bien mi prop?sito.
fr
Notre ami Mardi, disait le pr?sident de sa voix profonde et calme, ne saisit pas bien mon id?e.
en
"Our friend Tuesday," said the President in a deep voice at once of quietude and volume, "our friend Tuesday doesn't seem to grasp the idea.
eu
Jaun baten dotoreziaz janzten da, baina handiegia bide du arima jaun dotore baten gisa portatzeko.
es
Se viste a lo caballero, pero siempre deja ver que tiene un alma demasiado grande para poder conducirse a lo caballero.
fr
Il s'habille comme un gentleman, mais on voit qu'il a l'?me trop grande pour se tenir comme un gentleman.
en
He dresses up like a gentleman, but he seems to be too great a soul to behave like one.
eu
Antzerkiko konspiratzailearen jokabideari eusten dio.
es
Insiste en portarse como el conspirador de melodrama.
fr
Il ne peut renoncer aux attitudes des conspirateurs de m?lodrame.
en
He insists on the ways of the stage conspirator.
eu
Alabaina, halako jaun dotore bat Londresen barrena bere kapelu luze eta longainaz badabil, inork ez du zertan antzemanik anarkista bat denik.
es
Ahora bien: tras un caballero que pasea por Londres con chistera y levita, no es f?cil sospechar que se esconda un anarquista.
fr
Qu'un gentleman coiff? du haut-de-forme, v?tu de la redingote classique, se prom?ne dignement dans Londres, personne ne soup?onnera en lui un anarchiste.
en
Now if a gentleman goes about London in a top hat and a frock-coat, no one need know that he is an anarchist.
eu
Baina jaun hori bere kapelu luze eta longaina jantzi, eta gero lauoinka ibiltzen hasten bada... ez da noski harritzekoa deigarri gertatzea.
es
Pero si, aun con chistera y levita, se le ocurre andar a cuatro patas, entonces claro es que llamar? la atenci?n.
fr
Mais si, tout bien mis qu'il soit, il se met ? marcher ? quatre pattes, alors, certes, il attirera l'attention.
en
But if a gentleman puts on a top hat and a frock-coat, and then goes about on his hands and knees-well, he may attract attention.
eu
Horixe egiten du anaia Gogol-ek.
es
Y algo semejante hace nuestro hermano Gogol.
fr
C'est ce que fait le fr?re Gogol.
en
That's what Brother Gogol does.
