Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Europarrak, Henry James / Irene Aldasoro (Ibaizabal, 1997
)
eu
Ateraldia isilik entzun zuten denek, baina Felixek, gauza guztiak azkar ikasten zituena izanik, ikasia zuen ordurako ezagun berri haien artean maiz somatu izan zituen isiluneak ez zirela nahitaez gaitzespenezkoak edo gaitzondoak eraginak.
es
Esta ocurrencia fue recibida con total silencio, pero Felix, que aprend?a muy de prisa, sab?a que aquellos silencios, tan frecuentes entre sus nuevos conocidos, no indicaban forzosamente ni frialdad ni desagrado.
fr
" Cette repartie tomba dans un silence total mais F?lix, qui apprenait tr?s vite toutes choses, savait d?j? que les silences fr?quemment observ?s par ses nouveaux amis n'?taient pas forc?ment d?sapprobateurs ou offens?s.
en
This sally was received in perfect silence, but Felix, who learned all things quickly, had already learned that the silences frequently observed among his new acquaintances were not necessarily restrictive or resentful.
eu
Hura, nolabait esan, arretazko isiltasuna zen: apaltasunezkoa.
es
Era, cabr?a decir, un silencio expectante, ligado con la modestia.
fr
C'?tait, e?t-on pu dire, le silence de l'ignorance, de l'humilit?.
en
It was, as one might say, the silence of expectation, of modesty.
eu
Felixen arrebaren inguruan zutik zeuden denak, Eugenia gaitasun berezi baten edo adimen distiratsu baten erakustaldia egiten noiz hasiko zain baleude bezala.
es
Todos rodeaban a su hermana como esperando la manifestaci?n de alguna habilidad especial, de alg?n talento extraordinario.
fr
Ils entouraient sa s?ur comme s'ils attendaient qu'elle se livr?t ? la d?monstration de quelque facult? particuli?re, de quelque talent remarquable.
en
They were all standing round his sister, as if they were expecting her to acquit herself of the exhibition of some peculiar faculty, some brilliant talent.
eu
Haien jarrera ikusita, zera atera zitekeen: Eugenia solasaren txerpolari gisako bat zela, adimena gasaz eta argi-bitxiz jantzia.
es
Su actitud parec?a implicar que Eugenia era algo as? como un saltimbanqui de la conversaci?n, adornada de gasas y lentejuelas intelectuales.
fr
Leur attitude semblait impliquer qu'elle ?tait une esp?ce d'acrobate de la conversation, intellectuellement par?e de gaze et de paillettes.
en
Their attitude seemed to imply that she was a kind of conversational mountebank, attired, intellectually, in gauze and spangles.
eu
Jarrera hark ironiazko zentzu bat eman zien Madame M?nsterren hurrengo hitzei.
es
Esta actitud dio cierta carga ir?nica a las palabras inmediatas de Madame M?nster.
fr
Cette attitude conf?ra une certaine ironie aux paroles que Madame Munster pronon?a ensuite.
en
This attitude gave a certain ironical force to Madame Munster's next words.
eu
"Hau da, beraz, zure zirkulua," esan zion osabari.
es
-As? que ?ste es su c?rculo-le dijo a su t?o-.
fr
" Voici donc votre cercle ", dit-elle ? son oncle.
en
"Now this is your circle," she said to her uncle.
eu
"Hau da zure salon.
es
?ste es su salon.
fr
" Voici votre salon.
en
"This is your salon.
eu
Hauek dira zure ohiko habitu?s, ez?
es
?stos son, si no me equivoco, sus visitantes asiduos.
fr
Ce sont l? vos habitu?s, n'est-ce pas ?
en
These are your regular habitu; aaes, eh?
eu
Oso pozten naiz zuek denok ezagutzeaz."
es
Estoy encantada de conocerlos a todos.
fr
Je suis enchant?e de vous voir tous r?unis.
en
I am so glad to see you all together."
eu
"Bai," egin zuen Wentworth jaunak, "nahi dutenean etorri eta nahi dutenean joaten dira.
es
-Se encuentran como en su propia casa-dijo el se?or Wentworth-.
fr
" Oh ! ", dit Mr. Wentworth, " ils entrent et sortent comme chez eux.
en
"Oh," said Mr. Wentworth, "they are always dropping in and out.
eu
Hori egin behar duzue zuek ere."
es
Ustedes deben hacer lo mismo.
fr
Il faudra que vous fassiez de m?me ".
en
You must do the same."
eu
"Aita," sartu zen Charlotte Wentworth, "hori baino gehiago egin behar dute." Eta bisitari interesgarriarengana itzuli zuen bere aurpegi gozo serioa, adierazpen lotsati eta aldi berean lasaiekoa.
es
-Deben hacer algo m?s, padre-intervino Charlotte Wentworth, volviendo el rostro, dulce y serio y, al mismo tiempo, t?mido y apacible, hacia la baronesa-: ?C?mo te llamas?
fr
" P?re ", intervint Charlotte Wentworth, " il faudra que nos cousins fassent mieux encore ", et, tournant son visage doux et grave, ? la fois timide et placide, vers leur int?ressante visiteuse : " Comment vous appelez-vous ?
en
"Father," interposed Charlotte Wentworth, "they must do something more." And she turned her sweet, serious face, that seemed at once timid and placid, upon their interesting visitor.
eu
"Nola duzu izena?" galdetu zion.
es
-le pregunt?.
fr
" demanda-t-elle.
en
"What is your name?" she asked.
eu
"Eugenia Camila Dolores," esan zuen baronesak irribarrez.
es
-Eugenia Camila Dolores-dijo Madame M?nster sonriendo-.
fr
" Eug?nie-Camille-Dolor?s ", dit la Baronne en souriant.
en
"Eugenia-Camilla-Dolores," said the Baroness, smiling.
eu
"Baina ez duzu dena esan beharrik."
es
Pero no necesitas usarlos todos.
fr
" Mais ce n'est pas la peine de dire tous les noms.
en
"But you need n't say all that."
eu
"Eugenia esango dizut, ondo baderitzozu.
es
-Te llamar? Eugenia si me lo permites.
fr
" Je vous appellerai Eug?nie, si vous me l? permettez.
en
"I will say Eugenia, if you will let me.
eu
Hona etorri eta hemen gelditu behar duzue, gurekin."
es
Debes venir y quedarte con nosotros.
fr
Il fauL venir habiter chez nous.
en
You must come and stay with us."
eu
Baronesak Charlotteren besoan jarri zuen eskua oso maitekiro, baina ez zuen ezer esan.
es
La baronesa apoy? una mano en el brazo de Charlotte con mucha ternura, pero no dijo nada.
fr
" La Baronne posa tendrement la main sur le bras de Charlotte mais ne s'engagea point.
en
The Baroness laid her hand upon Charlotte's arm very tenderly; but she reserved herself.
eu
Jende haiekin "gelditzerik" ba ote zegoen pentsatzen zuen baronesak bere artean.
es
Se estaba preguntando si ser?a posible "estar" con aquellas personas.
fr
Elle se demandait si l'on pouvait habiter avec de telles gens.
en
She was wondering whether it would be possible to "stay" with these people.
eu
"Oso atsegina izango litzateke, oso atsegina," esan zuen, eta taldeko lagun batengandik bestearengana erabili zituen begiak, gelaren bira osoan.
es
-Ser?a muy agradable, muy agradable-dijo. Sus ojos recorrieron la habitaci?n, deteni?ndose en las personas.
fr
" Ce serait tout ? fait charmant, tout-? fait charmant ", dit-elle, et elle laissait ses yeux errer sur la compagnie, autour de la salle.
en
"It would be very charming-very charming," she said; and her eyes wandered over the company, over the room.
eu
Denbora irabazi nahi zuen hitza eman aurretik.
es
Quer?a ganar tiempo antes de comprometerse.
fr
Elle voulait gagner du temps avant de s'engager.
en
She wished to gain time before committing herself.
eu
Azkenean, Brand jaun gaztearengan pausatu zituen begiak; Brand jauna besoak tolesturik eta eskua kokotsean zuela zegoen baronesari begira.
es
Su mirada cay? sobre el se?or Brand, que estaba de pie con las brazos cruzados y una mano en la barbilla, mir?ndola-.
fr
Son regard tomba sur le jeune Mr. Brand, debout, les bras crois?s et la main au menton.
en
Her glance fell upon young Mr. Brand, who stood there, with his arms folded and his hand on his chin, looking at her.
eu
"Jaun hau elizgizonen bat edo izango da, ezta?" esan zion baronesak Wentworth jaunari, ahotsa pixka bat apalduz.
es
Imagino que este caballero es un eclesi?stico-a?adi?, bajando un poco la voz, en direcci?n del se?or Wentworth.
fr
" Ce monsieur est une esp?ce d'eccl?siastique, sans doute ? " dit-elle ? Mr. Wentworth en baissant un peu la voix.
en
"The gentleman, I suppose, is a sort of ecclesiastic," she said to Mr. Wentworth, lowering her voice a little.
eu
"Ministro bat da," erantzun zion Wentworth jaunak.
es
-Es ministro-contest? el se?or Wentworth.
fr
" C'est un ministre de la religion ", r?pondit Mr. Wentworth.
en
"He is a minister," answered Mr. Wentworth.
eu
"Protestantea?" galdetu zuen Eugeniak.
es
-?Protestante?-pregunt? Eugenia.
fr
" Protestante? " demanda Eug?nie.
en
"A Protestant?" asked Eugenia.
eu
"Unitarista naiz, andrea," erantzun zuen Brand jaunak handikiro. "A!
es
-Pertenezco a la iglesia unitaria, se?ora-replic? el se?or Brand con gran dignidad.
fr
" Je suis Unitairien, Madame ", r?pondit Mr. Brand avec une grande dignit?.
en
"I am a Unitarian, madam," replied Mr. Brand, impressively.
eu
Ulertzen dut," esan zuen Eugeniak. "Gauza berriren bat." Baronesak ez zuen sinesmen horren aditzerarik.
es
-Ah, ya veo-dijo Eugenia-. Algo nuevo-la baronesa nunca hab?a o?do hablar de aquella confesi?n religiosa.
fr
" Tiens, une nouveaut? ", fit Eug?nie qui n'avait jamais entendu parler de cette secte.
en
"Ah, I see," said Eugenia. "Something new." She had never heard of this form of worship.
eu
Acton jauna barrez hasi zen, eta Gertrudek larriturik begiratu zion Brand jaunari.
es
El se?or Acton empez? a re?rse y Gertrude mir? ansiosamente al se?or Brand.
fr
Mr. Acton se mit ? rire et Gertrude regarda Mr.
en
Mr. Acton began to laugh, and Gertrude looked anxiously at Mr. Brand.
eu
"Oso urrutira etorri zara," esan zion Wentworth jaunak baronesari. "Oso urrutira, oso urrutira," erantzun zuen baronesak, buruaz keinu dotore bat-hainbat gauza adieraz zitzakeen keinu bat-egiten zuela.
es
-Ha venido usted de muy lejos-dijo el se?or Wentworth,-As? es, de muy lejos-replic? la baronesa con un gracioso movimiento de cabeza, un gesto que pod?a significar muchas cosas diferentes.
fr
Brand avec inqui?tude. " Vous avez fait un tr?s grand voyage ", dit Mr. Wentworth.
en
"You have come very far," said Mr. Wentworth. "Very far-very far," the Baroness replied, with a graceful shake of her head-a shake that might have meant many different things.
eu
"Horra hor gurekin gelditzeko arrazoi bat," esan zion Wentworth jaunak, hizketarako zuen lehortasun harekin, zeinak-Eugeniaren buru argiari oharkabean pasatu ez zitzaionez-ez baitzion ezer kentzen esanahiaren samurrari.
es
-?sa es una raz?n para que se quede con nosotros-dijo su t?o con cierta sequedad en la expresi?n, pero con una delicadeza en el significado que la inteligencia de Eugenia no pod?a dejar de apreciar.
fr
" Oui, un tr?s grand voyage ", r?p?ta la Baronne en secouant la t?te avec un mouvement gracieux qui pouvait signifier bien des choses. " C'est une raison pour vous arr?ter chez nous ", dit Mr. Wentworth avec cette s?cheresse de ton qui
en
"That 's a reason why you ought to settle down with us," said Mr. Wentworth, with that dryness of utterance which, as Eugenia was too intelligent not to feel, took nothing from the delicacy of his meaning.
eu
Eugeniak begiratu egin zion, eta une batez, osabaren aurpegi hotz zurrun hartan, oroitzapenean amaz zuen irudi ilunaren antz-aire bat ikusi uste izan zuen.
es
La baronesa mir? al se?or Wentworth y, por un instante, en su rostro fr?o e inexpresivo le pareci? descubrir un remoto parecido con el vago recuerdo que conservaba de su madre.
fr
Elle regarda un court instant son visage froid et immobile o? il lui sembla discerner une lointaine ressemblance avec l'image vague que son souvenir conservait de sa m?re.
en
She looked at him, and for an instant, in his cold, still face, she seemed to see a far-away likeness to the vaguely remembered image of her mother.
eu
Emozioak bat-batean hartzen zuen emakumea zen Eugenia, eta orain, ustekabean, halako bat sentitu zuen bihotzean hedatzen.
es
Eugenia era una mujer de emociones repentinas y ahora, inesperadamente, sinti? que nac?a una nueva en su coraz?n.
fr
Eug?nie ?tait la femme des soudaines ?motions, et voici qu'elle en sentait une totalement impr?vue gonfler son c?ur. Elle continuait ? regarder autour d'elle ;
en
Eugenia was a woman of sudden emotions, and now, unexpectedly, she felt one rising in her heart. She kept looking round the circle;
eu
Zirkuluko lagunei begira jarraitu zuen;
es
 
fr
elle vit qu'il y avait de l'admiration dans tous les yeux fix?s sur elle.
en
 
eu
konturatu zen mirespena ageri zutela berarengan jarririk ziren begi guztiek.
es
Continu? mirando en torno suyo.
fr
Elle leur sourit ? tous. " Je suis venue voir...
en
she knew that there was admiration in all the eyes that were fixed upon her.
eu
Irribarre egin zien den-denei.
es
Comprendi? que hab?a admiraci?n en todos los ojos fijos en ella y sonri? a todos.
fr
essayer...
en
She smiled at them all.
eu
"Ikustera etorri naiz..., proba egitera..., galdetzera," esan zuen.
es
-Vine a ver..., a intentar..., a preguntar-dijo-.
fr
demander ", dit-elle.
en
"I came to look-to try-to ask," she said.
eu
"Eta ondo egin dudala uste dut.
es
Me parece que he hecho bien.
fr
" Il me semble que j'ai bien fait.
en
"It seems to me I have done well.
eu
Oso nekatuta nago;
es
Estoy muy cansada;
fr
Je suis tr?s lasse, j'ai besoin de repos.
en
I am very tired;
eu
atseden egin nahi dut."
es
necesito un poco de reposo-hab?a l?grimas en sus ojos.
fr
" Il y avait des larmes dans ses yeux.
en
I want to rest." There were tears in her eyes.
eu
Malkoak zituen begietan. Etxe barru argia, jende lasai adeitsua, bizimodu sinple serioa: gauza horiek guztiek estura menderaezin bat eragin zioten, eta inoiz ezagutu zuen emoziorik egiazkoenetako bati amore ematen ikusi zuen bere burua.
es
El interior luminoso, las personas, tranquilas y afectuosas; la vida sencilla y seria: la percepci?n de todo aquello le pes? como una fuerza arrolladora y sinti? que ced?a ante una de las emociones m?s aut?nticas que hab?a experimentado nunca-.
fr
Un int?rieur lumineux, des gens doux et paisibles, une vie simple, s?rieuse... le sentiment de ces choses l'?treignait avec une force toute puissante et elle se sentit c?der ? l'une des ?motions les plus authentiques qu'elle e?t jamais ?prouv?es.
en
The luminous interior, the gentle, tranquil people, the simple, serious life-the sense of these things pressed upon her with an overmastering force, and she felt herself yielding to one of the most genuine emotions she had ever known.
eu
"Hemen gelditu nahi nuke," esan zuen.
es
Me gustar?a quedarme-dijo-.
fr
" J'aimerais m'arr?ter ici ", dit-elle.
en
"I should like to stay here," she said.
eu
"Har nazazue, arren."
es
Permitan que me quede.
fr
" Je vous prie de me recevoir.
en
"Pray take me in."
eu
Irribarre egiten bazuen ere, malkoak zituen ahotsean, nola baitzituen begietan.
es
Aunque estaba sonriendo, hab?a l?grimas tanto en su voz como en sus ojos.
fr
" Elle souriait, mais il y avait des larmes dans sa voix comme dans ses yeux.
en
Though she was smiling, there were tears in her voice as well as in her eyes.
eu
"Iloba maitea," esan zion Wentworth jaunak samurki. Charlottek, berriz, besoak luzatu eta beregana erakarri zuen baronesa. Bien bitartean, Robert Acton beste aldera jiratu zen, eskuak sakeletan sartuta.
es
-Mi querida sobrina-dijo el se?or Wentworth en voz baja. Y Charlotte extendi? los brazos y atrajo hacia s? a la baronesa mientras Robert Acton, d?ndose la vuelta, se met?a las manos en los bolsillos.
fr
" Ma ch?re ni?ce ", dit doucement Mr. Wentworth, et Charlotte tendit les bras ? la Baronne et l'attira contre elle tandis que Robert Acton se d?tournait et remettait ses mains dans ses poches.
en
"My dear niece," said Mr. Wentworth, softly. And Charlotte put out her arms and drew the Baroness toward her; while Robert Acton turned away, with his hands stealing into his pockets.
eu
4. ATALA
es
Cuatro
fr
CHAPITRE IV
en
CHAPTER IV
eu
Ahaide amerikarrengana agertu eta egun batzuetara itzuli zen M?nster baronesa, nebarekin, eta Wentworth jaunaren etxebizitzaren ondoko etxetxo zuri lehen aipatu den horretan hartu zuen ostatu.
es
Pocos d?as despu?s de conocer a sus parientes norteamericanos la baronesa M?nster volvi? con su hermano y tom? posesi?n de la casita blanca situada junto al hogar de su t?o de la que ya se ha hablado anteriormente.
fr
Quelques jours apr?s s'?tre pr?sent?e ? sa famille am?ricaine, la Baronne Munster revint avec son fr?re et ?lut domicile dans la petite maison blanche, voisine de la demeure de Mr. Wentworth, dont il a ?t? fait mention plus haut.
en
A few days after the Baroness Munster had presented herself to her American kinsfolk she came, with her brother, and took up her abode in that small white house adjacent to Mr. Wentworth's own dwelling of which mention has already been made.
eu
Alabekin bisita itzultzera joan zitzaionean jarri zuen Wentworth jaunak landetxe eroso hori baronesaren esku, eskaintza izan zelarik baronesa etorri ondorengo hogeita lau orduetan familian izandako hizketaldian bisitari atzerritar biak serioski eta tentuz eztabaidatu eta aztertu ondorengo emaitza.
es
El se?or Wentworth puso a su disposici?n el c?modo chal? cuando fue a devolverle la visita acompa?ado de sus hijas; aquella oferta fue el resultado de una conversaci?n familiar, que se prolong? a intervalos durante las primeras veinticuatro horas que siguieron a su primer encuentro, y en la cual se examin? y analiz? a los dos forasteros con mucha seriedad y perspicacia.
fr
Wentworth mit cette confortable maisonnette ? sa disposition ; cette offre ?tait le r?sultat d'une conf?rence domestique ?chelonn?e au long des vingt-quatre heures qui avaient suivi la visite de la Baronne, conf?rence au cours de laquelle les deux visiteurs ?trangers avaient ?t? discut?s et analys?s avec beaucoup de s?rieux et de subtilit?.
en
Wentworth placed this comfortable cottage at her service; the offer being the result of a domestic colloquy, diffused through the ensuing twenty-four hours, in the course of which the two foreign visitors were discussed and analyzed with a great deal of earnestness and subtlety. The discussion went forward, as I say, in the family circle;
