Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Ulenspiegelen elezaharra, Charles de Coster / Koldo Izagirre (Elkar/Alberdania, 2007 )
aurrekoa | 110 / 47 orrialdea | hurrengoa
eu
Horrela egiten dute gizon guztiek, usnatuz, batzuek Fortunak sudurpean ipintzen dien loriazko sorta, besteek irabaziaren sorta, zenbait bakanek amodioaren sorta.
es
algunos, el del amor. Al t?rmino de la jornada, ellos advierten, como t?, que persiguieron lo que es poco y dejaron atr?s lo que es algo;
fr
Ainsi font tous les hommes, flairant, les uns le bouquet de gloire que Fortune leur met sous le nez, les autres le bouquet de gain, d'aucuns le bouquet d'amour.
en
Even so do men, smelling some after the bouquet of glory that Fortune holds under their noses, others after the nosegay of gain, others the nosegay of love.
eu
Bidearen buruan igarriko diote, zuk legez, apurkeria baten atzetik ibili direla, eta atzean laga dutela zer edo zer dena, hots, osasuna, patxada eta etxeko zoriona.
es
es decir, salud, trabajo, reposo y bienestar en el hogar.
fr
Au bout du chemin, ils s'aper?oivent comme toi avoir poursuivi ce qui est peu, et laiss? derri?re eux ce qui est quelque chose, c'est-?-dire sant?, travail, repos et bien-?tre au logis.
en
At the end of the road they perceive like you that they have pursued that which is but little, and have left behind them that which is somewhat, that is to say, health, work, rest, and comfort in their homes."
eu
Horrela solastatzen zela bere astoarekin, landgravearen jauregi aurrera iritsi zen Ulenspiegel.
es
Platicando de esta suerte con su borrico, Ulenspiegel lleg? ante el palacio del landgrave.
fr
Devisant de la sorte avec son baudet, Ulenspiegel vint devant le palais du landgrave.
en
So conversing with his ass, Ulenspiegel came before the landgrave's palace.
eu
Jaurtarri-jokoan ziharduten alkabuztun kapitain bik eskilaran.
es
Dos capitanes de arcabuceros jugaban a los dados en la escalera.
fr
Deux capitaines d'arquebusiers jouaient aux d?s sur l'escalier.
en
Two captains of musketeers were playing dice on the stair.
eu
Haietariko batek, ilegorria eta erraldoia luzez, aurre egin zion Jef gainean eta beraiei begira zegoen Ulenspiegeli.
es
Uno de ellos, de pelo rojo y estatura gigantesca, se encar? con Ulenspiegel, que se sosten?a modestamente sobre Jef y presenciaba el juego.
fr
L'un des deux, qui ?tait roux de poil et de stature gigantesque, avisa Ulenspiegel se tenant modestement sur Jef et les regardant faire.
en
One of them, red headed and of giant size, caught sight of Ulenspiegel modestly sitting upon Jef and watching their play.
eu
-Zer behar duzu-esan zuen-, mutur-gose eta erromeslari horrek?
es
-?Qu? nos quieres-le dijo-, faz hambrienta y peregrinante?
fr
-Que nous veux-tu, dit-il, face affam?e et p?lerinante ?
en
"What do you want with us," said he, "hungry pilgrim-face?"
eu
-Gose handia daukat, egia da-aitortu zuen Ulenspiegelek-, eta neure gogoz besteko erromesa nauzue.
es
Y Tengo mucho hambre , en efecto-respondi? Ulenspiegel-, y peregrino contra mi voluntad.
fr
-J'ai grand'faim, en effet, r?pondit Ulenspiegel et p?lerine contre mon gr?.
en
"I am exceedingly hungry, in very deed," said Ulenspiegel, "and am pilgrimaging against my will."
eu
-Gose baldin bazara-erantzun zion kapitainak-, jan ezazu lepotik hurrengo urkabean alderraiendako ipinia dagoen soka.
es
-Si tienes hambre-a?adi? el capit?n-, c?mete por el cuello la cuerda que se balancea en la horca pr?xima, destinada a los vagabundos.
fr
-Si tu as faim, repartit le capitaine, mange par le cou la corde qui se balance ? la potence prochaine destin?e aux vagabonds.
en
"If you are hungry," rejoined the captain, "eat with your neck the rope that swings from the nearest gallows destined for vagabonds."
eu
-Kapitain jauna-esan zuen Ulenspiegelek-, emango bazenit kapeluan daroazun urrezko lokarri ederra, haginekin urkatuko nintzateke erretegian dingilizka dagoen pernil bikain hartatik.
es
-Se?or capit?n-replic? Ulenspiegel-, si me dieseis el magn?fico cord?n de oro que llev?is en el sombrero, yo ir?a a colgarme con los dientes del grasicnto jam?n que se balancea all? abajo, en casa del pastelero.
fr
-Messire capitaine, r?pondit Ulenspiegel, si vous me donniez le beau cordon tout d'or que vous portez au chapeau, j'irais me pendre avec les dents ? ce gras jambon qui se balance l?-bas chez le r?tisseur.
en
"Messire captain," replied Ulenspiegel, "if you were to give me that fine gold cord you wear on your hat, I should go and hang myself with my teeth to that fat ham that swings yonder at the cook shop."
eu
-Nondik zatoz? -itaundu zion kapitainak.
es
-?De d?nde vienes? -pregunt? el capit?n.
fr
-D'o? viens-tu ? demanda le capitaine.
en
"Where do you come from?" asked the captain.
eu
-Flandriatik.
es
-De Flandes.
fr
-De Flandre, r?pondit Ulenspiegel.
en
"From Flanders," replied Ulenspiegel.
eu
-Zer gura duzu?
es
-?Qu? quieres?
fr
-Que veux-tu ?
en
"What would you?"
eu
-Bere Alteza landgravetarrari neure estiloko pintura bat erakutsi.
es
-Mostrar a Su Alteza Laudgravial una pintura de mi estilo.
fr
-Montrer ? Son Altesse Landgraviale une peinture de ma fa?on.
en
"Show His Highness the Landgrave a painting after my fashion."
eu
-Flandriako pintorea baldin bazara-esan zuen kapitainak-, zatoz barrura, aurkeztuko zaitut gure jaunari.
es
-Si eres pintor y de Flandes-a?adi? el capit?n-, entra adentro; voy a presentarte a mi se?or.
fr
-Si tu es peintre et de Flandre, dit le capitaine, entre c?ans, je te vais mener pr?s de mon ma?tre.
en
"If you are a painter and out of Flanders," said the captain, "come within, and I will bring you to my master."
eu
Landgravearen aurrean egon zenean, hiru bider eta gehiago-tan agurtu zuen Ulenspiegelek.
es
Al llegar adonde se encontraba el landgrave, Ulenspiegel hizo tres reverencias y acaso m?s.
fr
Etant venu aupr?s du landgrave, Ulenspiegel le salua trois fois et davantage.
en
Being come before the landgrave, Ulenspiegel saluted him three times and more.
eu
-Zure Altezari-esan zuen-nahi dakizula barkatzea hau mutirikeriau zure oin nobleetara zeuretzat eginiko pintura bat pausatzen etortzeko, eta zeinean Andra Mari jantzi inperialetan aurkezteko ohorea eduki dudan.
es
-Que Vuestra Alteza-dijo-se digne excusar mi insolencia de atreverme a venir a sus nobles pies para depositar una pintura que hice para Vuestra Alteza, y en la que he tenido el honor de representar a la Virgen Nuestra Se?ora con atav?os imperiales.
fr
-Que Votre Altesse, dit-il, daigne excuser mon insolence d'oser venir ? ses nobles pieds d?poser une peinture que je fis pour elle, et o? j'eus l'honneur de pourtraire madame la Vierge en atours imp?riaux.
en
"May Your Highness," said he, "deign to excuse my impertinence in daring to come to lay at your noble feet a painting I made for you, wherein I had the honour to pourtray Madame the Virgin in imperial array."
eu
"Pintura hau-jarraitu zuen-gogokoa izango duzu menturaz, hala bada, nahikoa artoberotuko naiz neure antzeaz hau ipurdiau belus gorriko besaulki eder horretaraino igotzea itxaroteko, hor jartzen baitzen, bizi zelarik, Zure Bihotzanditasunak ezin atzendutako pintorea".
es
Esta pintura le agradar? tal vez, y en tal caso, mi suficiencia habr? de permitirme esperar que ascender? hasta ese magn?fico sill?n de terciopelo bermejo, donde se sentaba, en vida, el pintor nunca olvidado por Su Magnanimidad.
fr
Cette peinture, poursuivit-il, lui agr?era peut-?tre et, en ce cas, j'outrecuide assez de mon savoir-faire pour esp?rer de hausser mon s?ant jusqu'? ce beau fauteuil de velours vermeil, o? se tenait, en sa vie, le peintre ? jamais regrettable de Sa Magnanimit?.
en
"This painting," he went on, "may perhaps be to your liking, and in that case I vaunt myself sufficiently of my skill to hope to raise myself to that fine chair of crimson velvet wherein, during his life, the ever to be lamented painter of Your Magnanimity had place."
eu
Landgrave jaunak kontuan hartu zuen pintura, ederra zen:
es
Habiendo mirado la pintura, que era bella, dijo el landgrave:
fr
Le sire landgrave ayant consid?r? la peinture qui ?tait belle :
en
The landgrave having contemplated the picture, which was a beautiful one:
eu
-Zu izango zara-esan zuen-gure pintorea, jar zaitez besaulkian.
es
-T? ser?s mi pintor; si?ntate ah?, en el sill?n.
fr
-Tu seras, dit-il, notre peintre, sieds-toi l? sur le fauteuil.
en
"Thou shalt be our painter," said he, "take thy seat in the chair."
eu
Eta musu bietan eman zion musu alaikiro.
es
Y le bes? en las dos mejillas alegremente.
fr
Et il le baisa sur les deux joues joyeusement.
en
And gaily he kissed him on both cheeks.
eu
Ulenspiegel jarri egin zen.
es
Ulenspiegel se sent?.
fr
Ulenspiegel s'assit.
en
Ulenspiegel sat down.
eu
-Ondo bisaje galdua ageri duzu-esan zuen landgraveak.
es
-Tu aspecto es m?sero-dijo el landgrave, examin?ndolo.
fr
-Te voil? bien loqueteux, dit le sire landgrave, le consid?rant.
en
"Thou art full ragged," said the landgrave, scrutinizing him.
eu
Ulenspiegelek:
es
Ulenspiegel respondi?:
fr
Ulenspiegel r?pondit :
en
Ulenspiegel replied:
eu
-Hala da, Monsinorea, Jefek kardulorak jan zituen, Jef neure astoa da, baina nik, hiru egunetik hona, miseria baino ez dut ikusten eta itxaropen lurrina baino ez dut jaten.
es
Jef, mi asno, comi? cardos silvestres; pero yo, desde hace tres d?as, no vivo m?s que de miseria; no me alimento m?s que de ?mmo de esperanza.
fr
-En effet, Monseigneur, Jef, c'est mon ?ne, d?na de chardons, mais moi, depuis trois jours, je ne vis que de mis?re et ne me nourris que de fum?e d'espoir.
en
"In very truth, Monseigneur, Jef, the which is my ass, dined upon thistles, but I, for three days, I have lived only on want and fed only upon the savour of hope."
eu
-Okelarik onena jango duzu oraintxe-erantzun zuen landgraveak-, baina non da zure astoa?
es
-Comer?s inmediatamente mejor vianda-repuso el landgrave-. Pero, ?d?nde est? tu asno?
fr
-Tu souperas tant?t de meilleure viande, r?pondit le landgrave, mais o? est ton ?ne ?
en
"Thou shalt sup presently on better meat," replied the landgrave, "but where is thy ass?"
eu
Honela Ulenspiegelk:
es
Ulenspiegel respondi?:
fr
Ulenspiegel r?pondit :
en
Ulenspiegel answered:
eu
-Gand Place-n utzi dut, Zure Ontasunaren jauregiaren aurrez aurre;
es
-Lo he dejado en la Plaza Mayor, frente al palacio de Vuestra Bondad.
fr
-Je l'ai laiss? sur la Grand'Place, vis-?-vis le palais de Votre Bont? ;
en
"I left him on the Great Marketplace, over against the palace of Your Goodness;
eu
gurago nuke Jefek gauerako estalpea, etzalekua eta bazka edukiko balu.
es
Me agradar?a que Jef tuviese donde refugiarse por la noche y donde encontrara lecho y pasto.
fr
je serais bien aise si Jef avait pour la nuit g?te, liti?re et p?ture.
en
I should be glad indeed if Jef had shelter and litter and fodder for the night."
eu
Landgrave jaunak bertatik bidali zuen morroietariko bat Ulenspiegelen astoa trata zezala berea balitz legez.
es
El landgrave orden? inmediatamente a uno de sus pajes que tratara al asno de Ulenspiegel como si fuese suyo.
fr
Le sire landgrave manda incontinent ? l'un de ses pages de traiter comme sien l'?ne d'Ulenspiegel.
en
The landgrave gave instant command to one of his pages to treat Ulenspiegel's ass like one of his own.
eu
Berandu barik heldu zen afaltzeko ordua, eztei eta festetako modukoa izan zena.
es
Bien pronto lleg? la hora de comer, que fue como de bodas y festines.
fr
Bient?t vint l'heure du souper qui fut comme noces et festins.
en
Soon came the hour of the supper, that was as a revel and a feast.
eu
Eta okelak lurrin eta ardoak euri eztarrietan.
es
Y las viandas humearon y los vinos corrieron por las gargantas.
fr
Et les viandes de fumer et les vins de pleuvoir dans les gosiers.
en
And the meats gave up a noble savour and the wines rained down their throats.
eu
Ilintiak baizen gorri zeuden Ulenspiegel eta Landgravea, eta Ulenspiegel alaitu egin zen, baina Landgravea pentsakor zegoen.
es
Pusi?ronse Ulenspiegel y el landgrave rojos como brasas, y mientras Ulenspiegel estaba alegre, el landgrave estaba pensativo.
fr
Ulenspiegel et le landgrave ?tant tous deux rouges comme braise, Ulenspiegel entra en joie, mais le landgrave demeurait pensif.
en
Ulenspiegel and the landgrave being both fire red like live coals, Ulenspiegel became gay, but the landgrave remained pensive.
eu
-Pintore geurea-esan zuen bat-batean-, potreta bat egin behar nuke, atsegin handia delako printze hilkor batendako, bere aurpegiaren gomuta uztea ondorengoei.
es
-Pintor-dijo de pronto-: ser? preciso retratarme, porque para un pr?ncipe mortal es una gran satisfacci?n legar a sus descendientes la memoria de su efigie.
fr
-Notre peintre, dit-il soudain, il me faudra pourtraire, car c'est une bien grande satisfaction, ? un prince mortel, de l?guer ? ses descendants la m?moire de sa face.
en
"Our painter," said he, suddenly, "thou must paint my portrait, for it is a great satisfaction to a mortal prince to bequeath to his descendants the memory of his countenance."
eu
-Landgrave jauna-erantzun zion Ulenspiegelek-, zure atsegina da nire asmoa, baina ezerez honen ustea da potreta hutsarekin Zure Jauntasunak ez duela poz handirik edukiko datozen mendeetan.
es
-Se?or landgrave-advirti? Ulenspiegel-, vuestro placer es mi voluntad; pero me parece, m?sero de m?, que retratada sola Vuestra Se?or?a no ser? grande la satisfacci?n en los siglos venideros.
fr
-Sire landgrave, r?pondit Ulenspiegel, votre plaisir est ma volont?, mais il me semble ? moi ch?tif que, pourtraite toute seule, Votre Seigneurie n'aura pas grande joie dans les si?cles ? venir.
en
"Sire Landgrave," said Ulenspiegel, "your pleasure is my will, but it seems to my poor self that pourtrayed alone by yourself Your Lordship will have no great joy in ages to come.
eu
Zure emazte noblearen laguntza behar zenuke, Landgravinne anderearena, bere dama eta jaunena, kapitain eta ofiziale gerlarienena, zeinen erdian Monsinoreak eta Madamak linternen erdian dauden eguzki bik lako bristadak jaurtikiko baitituzte.
es
Le hace falta estar acompa?ado de su noble esposa la se?ora landgravesa, de sus damas y se?ores, de sus capitanes y oficiales m?s aguerridos, en medio de los cuales Monse?or y la Se?ora brillar?n como dos soles entre estrellas.
fr
Il lui faut ?tre accompagn?e de sa noble ?pouse, Madame la Landgravine, de ses dames et seigneurs, de ses capitaines et officiers les plus guerriers, au milieu desquels Monseigneur et Madame rayonneront comme deux soleils au milieu des lanternes.
en
You must be accompanied by your noble wife, Madame the Landgravine, and your ladies and lords, your most warlike captains and officers, in the midst of whom Monseigneur and Madame will shine like two suns surrounded by lanterns."
eu
-Hala da, pintore geurea-erantzun zuen Landgraveak-, eta zenbat ordaindu behar nuke hori lan handiori?
es
-En efecto, pintor m?o-respondi? el landgrave-. ?Y qu? tendr? que pagarte por esa faena?
fr
-En effet, notre peintre, r?pondit le landgrave, et que me faudrait-il te payer pour ce grand travail ?
en
"True indeed, our painter," replied the landgrave, "and what should I have to pay thee for this great work?"
eu
-Ehun florin aitzinetik edo ondotik-erantzun zuen Ulenspiegelek.
es
-Cien florines de antemano, o de otro modo-dijo Ulenspiegel.
fr
-Cent florins d'avance ou autrement, r?pondit Ulenspiegel.
en
"One hundred florins, in advance or otherwise," answered Ulenspiegel.
eu
-Hona hemen aitzinetik-esan zuen landgraveak.
es
-Helos aqu? de antemano-agreg? el se?or landgrave.
fr
-Les voici d'avance, dit le sire landgrave.
en
"Here they are in advance," said the landgrave.
eu
-Jaun urrikalmendutsua-Ulenspiegelek ostera-, olioa paratzen duzu nire kriseiluan, zure ohorez argituko du.
es
-Compasivo Se?or-dijo por su parte Ulenspiegel-ech?is aceite en mi l?mpara; ella lucir? en vuestro honor.
fr
-Compatissant seigneur, repartit Ulenspiegel, vous mettez de l'huile dans ma lampe, elle br?lera en votre honneur.
en
"Kind and good lord," replied Ulenspiegel, "you put oil in my lamp, it shall burn in your honour."
eu
Biharamunean, potretan azaltzeko ohorea edukiko zutenak pasarazi zitzala eskatu zion landgraveari.
es
Al d?a siguiente pidi? al se?or landgrave que hiciera desfilar ante ?l aquellos a quienes reservaba el honor de ser retratados.
fr
Le lendemain, il demanda au sire landgrave de faire d?filer devant lui ceux auxquels il r?servait l'honneur d'?tre pourtraits.
en
The next day he asked the landgrave to cause to pass before him all those for whom he reserved the honour of figuring in the portraiture.
eu
Lunebourg-eko dukea etorri zen orduan, landgravearen zerbitzuko infanteriaren komandanta.
es
Vino entonces el duque de Lunebourg, comandante de los lansquenetes al servicio del landgrave.
fr
Vint alors le duc de Lunebourg, commandant des lansquenets au service du landgrave.
en
Came then the Duke of Lunebourg, the commander of the lansquenets in the landgrave's service.
eu
Gizon lodia zen, nekez zeroan okelaz puzturiko sabelzorroa.
es
Era un hombre grueso, que arrastraba con gran trabajo su barriga, hinchada por el mucho comer.
fr
C'?tait un gros homme, portant ? grand'peine sa panse gonfl?e de viande.
en
This was a big heavy man, carrying with difficulty his paunch swollen with victuals.
eu
Ulenspiegelengana hurreratu eta honako berbak isuri zizkion belarrian:
es
Acerc?se a Ulenspiegel y le desliz? al o?do estas palabras:
fr
Il s'approcha d'Ulenspiegel et lui glissa en l'oreille ces paroles :
en
He drew near Ulenspiegel and whispered a word in his ear:
eu
-Potreta egineran kentzen ez badidazu koipearen erdia, atxilo hartuko zaituzte nire soldaduek.
es
-Si no me quitas, al retratarme, la mitad de la grasa, har? que mis soldados te ahorquen.
fr
-Si tu ne m'?tes, en me pourtraitant, la moiti? de ma graisse, je te fais pendre par mes soudards.
en
"If you do not, in making my portrait, take away half my fat, I shall have you hanged by my troopers."
eu
Dukea erretiratu egin zen.
es
El duque se retir?.
fr
Le duc passa.
en
The duke passed on.
eu
Dama goren bat azaldu zen ondotik, bizkarrean konkorra eta justiziaren ezpata baino lauagoko bularra zeuzkana.
es
Vino entonces una elevada dama, que ten?a una joroba en la espalda y un pecho tan liso como hoja de espada de justicia.
fr
Vint alors une haute dame, laquelle avait une bosse au dos et une poitrine plate comme une lame de glaive de justice.
en
And then a noble lady, the which had a hump on her back and a bosom as flat as the blade of an executioner's glaive:
eu
-Pintore jauna-esan zuen-kenduko didazun konkor bakar horren ordez ipintzen ez badizkidazu bi, eta aurretik, pozoitzaile bat legez lau laurden egin zaitzatela aginduko dut.
es
-Se?or pintor-dijo ella-, si no me pones dos protuberancias en lugar de una que quitar?s, y no las colocas por delante, te har? descuartizar como a un envenenador.
fr
-Messire peintre, dit-elle, si tu ne me mets deux bosses au lieu d'une que tu ?teras, et ne les places par devant, je te fais ?carteler comme un empoisonneur.
en
"Messire painter," said she, "if you do not give me two humps for the one that you shall take away, and do not put them in front, I shall have you quartered as a poisoner."
eu
Dama erretiratu egin zen.
es
La dama se alej?.
fr
La dame passa.
en
The lady passed on.
eu
Gero ohorezko neskatila bat etorri zen, ilehoria, lerdena eta txanbelina, baina hiru hortz eskas zituena goiko ezpainaren ostean.
es
Despu?s vino una joven dama de honor, rubia, fresca y linda; pero a la que le faltaban tres dientes bajo el labio superior.
fr
Puis vint une jeune demoiselle d'honneur, blonde, fra?che et mignonne, mais ? laquelle il manquait trois dents sous la l?vre sup?rieure.
en
Then came a young maid of honour, fair, fresh, and pretty, but who lacked three teeth under her upper lip.
aurrekoa | 110 / 47 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus