Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Parmako kartusia, Stendhal / Jon Muñoz (Elkar/Alberdania, 2007
)
eu
bere zaurian pentsatu, eta estu-estu lotua eta bero-bero sentitu zuen besoa.
es
Reconoci? el puente, pens? en su herida y sinti? el brazo apretado por las vendas y muy caliente.
fr
Fabrice reconnut le pont, il pensa ? sa blessure et sentit son bras serr? par des bandes et fort chaud.
en
Fabrizio caught sight of the bridge; he remembered his wound, and felt his arm compressed by bandages and very hot.
eu
"Zer izan ote da koronel zaharraz?
es
"?Qu? habr? sido del viejo coronel?
fr
"Et le vieux colonel, que sera-t-il devenu?
en
"And the old colonel, what has become of him?
eu
Hark emandako alkandorarekin lotu didate niri besoa".
es
 
fr
 
en
 
eu
Erabateko odol hotzean zegoen goiz hartan gure heroia, hainbeste odol galtzeak bere izaeraren alderdi ameslaria kendu baitzion.
es
Dio su camisa para vendarme el brazo."
fr
Il a donn? sa chemise pour panser mon bras."
en
He gave his shirt to tie up my arm."
eu
"Eskuinetara!
es
Nuestro h?roe gozaba aquel d?a de una gran calma;
fr
Notre h?ros ?tait ce matin-l? du plus beau sang-froid du monde;
en
Our hero was this morning the coolest man in the world;
eu
-oihukatu zuen bere artean-, eta goazemazu hemendik".
es
la sangre perdida le hab?a depurado de todo lo romancesco de su car?cter.
fr
la quantit? de sang qu'il avait perdue l'avait d?livr? de toute la partie romanesque de son caract?re.
en
the amount of blood he had shed had liberated him from all the romantic element in his character.
eu
Ibaiaren norabide berari jarraitu zion lasai Fabricek, errepidearen eskuinetara jotzen baitzuen urak, zubi azpitik igaro ondoren.
es
"?Vista a la derecha-se dijo-, y escapemos!" Sigui? tranquilamente el curso del r?o, que, despu?s de pasar bajo el puente, corr?a a la derecha de la carretera.
fr
"A droite! se dit-il, et filons."
en
"To the right!" he said to himself, "and no time to lose."
eu
Kantinera onaren aholkuez gogoratu zen Fabrice.
es
Recordaba los consejos de la cantinera.
fr
Il se mit tranquillement ? suivre le cours de la rivi?re qui, apr?s avoir pass? sous le pont, coulait vers la droite de la route.
en
He began quietly following the course of the river which, after passing under the bridge, ran to the right of the road.
eu
"Hura bai adiskide mina!
es
"?Qu? cari?osa!
fr
Il se rappelait les conseils de la bonne cantini?re.
en
He remembered the good cantini?re's advice.
eu
-ari zitzaion bere buruari-, hura bai emakume eskuzabala!".
es
-pensaba-, ?qu? car?cter tan franco!"
fr
"Quelle amiti?! se disait-il, quel caract?re ouvert!"
en
"What friendship!" he said to himself, "what an open nature!"
eu
Ordubeteko bidea egin ez, eta ahul sentitu zen Fabrice.
es
Al cabo de una hora de camino, se sinti? muy d?bil.
fr
Apr?s une heure de marche, il se trouva tr?s faible.
en
After riding for an hour he felt very weak. "Oho!
eu
"Hara! Ez dut, ba, kordea galduko?
es
 
fr
 
en
 
eu
-egin zuen bere artean-.
es
"Creo que voy a desmayarme-se dijo-;
fr
"Ah ??! vais-je m'?vanouir?
en
Am I going to faint?" he wondered.
eu
Kordea galtzen badut, zaldia lapurtuko didate, eta jantziak ere bai, beharbada, eta jantziekin batera, altxorra".
es
si pierdo el sentido, me robar?n el caballo y acaso la ropa, y con la ropa, el tesoro."
fr
se dit-il: si je m'?vanouis, on me vole mon cheval, et peut-?tre mes habits, et avec les habits le tr?sor."
en
"If I faint, someone will steal my horse, and my clothes, perhaps, and my money and jewels with them."
eu
Gure heroia zaldia gidatzeko ia indarrik gabe zegoela, orekari ezin eutsirik, hara non nekazari bat etorri zitzaion edontzi bat garagardo eta ogia eskaintzera, Fabriceren zurbiltasunari erreparatu baitzion ondoko alor bat laiatzen ari zenean.
es
Ya no ten?a fuerzas para conducir el caballo y procuraba sostenerse en equilibrio, cuando un aldeano, que estaba cavando en un campo junto a la carretera, not? su palidez y se acerc? a ofrecerle un vaso de cerveza y pan.
fr
Il n'avait plus la force de conduire son cheval, et il cherchait ? se tenir en ?quilibre, lorsqu'un paysan, qui b?chait dans un champ ? c?t? de la grande route, vit sa p?leur et vint lui offrir un verre de bi?re et du pain.
en
He had no longer the strength to hold the reins, and was trying to keep his balance in the saddle when a peasant who was digging in a field by the side of the high road noticed his pallor and came up to offer him a glass of beer and some bread.
eu
-Hain zurbil ikusi zaitudanean, gudu handiko zaurituetako bat zinela pentsatu dut!
es
-Al verle tan p?lido, pens? que era un herido de la gran batalla-le dijo el campesino.
fr
-A vous voir si p?le, j'ai pens? que vous ?tiez un des bless?s de la grande bataille! lui dit le paysan.
en
"When I saw you look so pale, I thought you must be one of the wounded from the great battle," the peasant told him.
eu
-esan zion nekazariak Fabriceri.
es
Nunca socorro tan oportuno.
fr
Jamais secours ne vint plus ? propos.
en
Never did help come more opportunely.
eu
Hura bai aukera-aukerako laguntza, inon bada!
es
 
fr
 
en
 
eu
Fabrice ogi beltz puska murtxikatzen ari zenerako, oinazetan hasiak zitzaizkion begiak aurrera begiratzean.
es
Cuando Fabricio se puso a masticar el trozo de pan negro, los ojos comenzaban a dolerle al mirar.
fr
Au moment o? Fabrice m?chait le morceau de pain noir, les yeux commen?aient ? lui faire mal quand il regardait devant lui.
en
As Fabrizio was munching the piece of bread his eyes began to hurt him when he looked straight ahead.
eu
Zertxobait indarberritu zenean, eskerrak eman zizkion mutilak nekazariari.
es
Ya un poco repuesto, dio las gracias.
fr
Quand il fut un peu remis, il remercia.
en
When he felt a little better he thanked the man.
eu
-Non nago? -galdetu zion.
es
-?D?nde estoy? -pregunt?.
fr
-Et o? suis-je?
en
"And where am I?" he asked.
eu
Nekazariak esan zion hiru legoa-laurden urrunago Zonders herria zegoela eta han oso ondo zainduko zutela.
es
El campesino le inform? de que a una distancia de tres cuartos de legua se hallaba el pueblo de Zonders, donde le cuidar?an muy bien.
fr
demanda-t-il. Le paysan lui apprit qu'? trois quarts de lieue plus loin se trouvait le bourg de Zonders, o? il serait tr?s bien soign?.
en
The peasant told him that three quarters of a league farther on he would come to the township of Zonders, where he would be very well looked after.
eu
Heldu zen Fabrice herri horretara, zertan ari zen doi-doi zekiela, eta zalditik ez erortzeko kezka besterik ez pauso bakoitzean.
es
Fabricio lleg? a aquel pueblo casi sin saber lo que hac?a y no pensando m?s que en no caerse del caballo.
fr
Fabrice arriva dans ce bourg, ne sachant pas trop ce qu'il faisait, et ne songeant ? chaque pas qu'? ne pas tomber de cheval.
en
Fabrizio reached the town, not knowing quite what he was doing and thinking only at every step of not falling off his horse.
eu
Ate handi bat ikusi zabalik, eta barrura sartu zen Fabrice:
es
Vio una gran puerta abierta y entr?:
fr
Il vit une grande porte ouverte, il entra:
en
He saw a big door standing open;
eu
Zaldi-orrazia ostatua zen hura.
es
era la Venta de la Almohaza.
fr
c'?tait l'auberge de l'Etrille.
en
he entered.
eu
Etxekoandre zintzoa berehala etorri, eta laguntza eske hasi zen emakume puska hura, errukiz bestelakotua ahotsa.
es
Acudi? presurosa la ventera, mujer bonachona y enorme, que se apresur? a requerir ayuda, con la voz alterada por la compasi?n.
fr
Aussit?t accourut la bonne ma?tresse de la maison, femme ?norme; elle appela du secours d'une voix alt?r?e par la piti?.
en
At once there ran out to him the good lady of the house, an enormous woman; she called for help in a voice that throbbed with pity.
eu
Bi neska gaztek lagundu zioten Fabriceri zalditik jaisten;
es
Dos mozuelas ayudaron a Fabricio a apearse;
fr
Deux jeunes filles aid?rent Fabrice ? mettre pied ? terre;
en
Two girls came and helped Fabrizio to dismount;
eu
erabat galdu zuen mutilak kordea, zalditik jaitsi orduko.
es
apenas descendi? del caballo, se desmay? completamente.
fr
? peine descendu de cheval, il s'?vanouit compl?tement.
en
no sooner had his feet touched the ground than he fainted completely.
eu
Zirujau bat ekarri, eta hark odola atera zion gure heroiari.
es
Llamaron a un cirujano; le hizo una sangr?a.
fr
Un chirurgien fut appel?, on le saigna.
en
A surgeon was fetched, who bled him.
eu
Egun hartan eta hurrengoetan, egiten ari zitzaizkionaz ez zen askorik jabetu Fabrice, lo egon baitzen ia denbora guztian. Zorne-zorro handi samar baten arriskuan zeukan Fabricek izterreko ziztadak eginiko zauria.
es
Aquel d?a y los siguientes, Fabricio apenas se dio cuenta de lo que le hac?an; dorm?a casi constantemente.
fr
Ce jour-l? et ceux qui suivirent, Fabrice ne savait pas trop ce qu'on lui faisait, il dormait presque sans cesse.
en
For the rest of that day and the days that followed Fabrizio scarcely knew what was being done to him; he slept almost without interruption.
eu
Ezaguera osoan zenean, bere zaldia zaintzeko eskatzen zien etxekoei, eta ondo ordainduko ziela errepikatzen zuen maiz;
es
En el puntazo del muslo amenazaba un absceso considerable.
fr
Le coup de pointe ? la cuisse mena?ait d'un d?p?t consid?rable.
en
The sabre wound in his thigh threatened to form a serious abscess.
eu
hitz horiek, ordea, iraingarriak iruditzen zitzaizkien ostatuko etxekoandreari eta bere alabei.
es
Cuando estaba en su juicio, recomendaba que atendieran a su caballo y repet?a a menudo que pagar?a bien, lo que ofend?a a la ventera, buena mujer, y a sus hijas.
fr
Quand il avait sa t?te ? lui, il recommandait qu'on pr?t soin de son cheval, et r?p?tait souvent qu'il paierait bien, ce qui offensait la bonne ma?tresse de l'auberge et ses filles.
en
When his mind was clear again, he asked them to look after his horse, and kept on repeating that he would pay them well, which shocked the good hostess and her daughters.
eu
Hamabost egun zeramatzan Fabricek ezin hobeki zaindua, eta hasia zen bere onera etortzen, baina hara non arrats batez oso kezkatuta sumatu zituen mutilak ostatuko emakumeak.
es
Llevaba quince d?as admirablemente cuidado y comenzaba a volver a su ser, cuando un d?a observ? que sus hospederas ten?an un aire muy turbado.
fr
Il y avait quinze jours qu'il ?tait admirablement soign?, et il commen?ait ? reprendre un peu ses id?es, lorsqu'il s'aper?ut un soir que ses h?tesses avaient l'air fort troubl?.
en
For a fortnight he was admirably looked after and he was beginning to be himself again when he noticed one evening that his hostesses seemed greatly upset.
eu
Handik gutxira, ofizial aleman bat sartu zitzaion gelan;
es
En seguida entr? en su cuarto un oficial alem?n;
fr
Bient?t un officier allemand entra dans sa chambre:
en
Presently a German officer came into his room:
eu
berak ulertzen ez zuen hizkuntza batean erantzuten zioten emakumeek ofizialari, baina berari buruz ari zirela berehala konturatu, eta lokartuarena egin zuen.
es
le contestaban en una lengua que ?l no entend?a, pero notaba que hablaban de ?l. Se hizo el dormido.
fr
on se servait pour lui r?pondre d'une langue qu'il n'entendait pas; mais il vit bien qu'on parlait de lui;
en
in answering his questions they used a language which Fabrizio did not understand, but he could see that they were speaking about him;
eu
Handik puska batera, ofiziala joana izango zela iruditu zitzaionean, andre ostalariei dei egin zien Fabricek:
es
Transcurrido alg?n tiempo, cuando pens? que el oficial se habr?a marchado ya, llam? a sus hospederas.
fr
il feignit de dormir.
en
he pretended to be asleep.
eu
-Presoen zerrendan ni ezartzera etorri da ofizial hori, ezta?
es
-?Verdad que ese oficial acaba de inscribirme en una lista como prisionero?
fr
Quelque temps apr?s, quand il pensa que l'officier pouvait ?tre sorti, il appela ses h?tesses:
en
A little later, when he thought that the officer must have gone, he called his hostesses.
eu
-Baietz esan zion andre ostalariak, malkoak begietan-.
es
La mesonera asinti? con l?grimas en los ojos.
fr
-Cet officier ne vient-il pas m'?crire sur une liste et me faire prisonnier? L'h?tesse en convint les larmes aux yeux.
en
"That officer came to put my name on a list, and make me a prisoner, didn't he?" The landlady assented with tears in her eyes.
eu
Hara bada!
es
 
fr
 
en
 
eu
Badut nik dirua neure dolmanean! -deiadarka hitz egin zien Fabricek, ohean agondua-.
es
-Pues bien, en mi dolm?n hay dinero-exclam? incorpor?ndose en la cama-;
fr
-Eh bien! il y a de l'argent dans mon dolman!
en
"Very well, there is money in my dolman!" he cried, sitting up in bed;
eu
Erosi niri burges-jantziak, eta zaldiz abiatuko naiz gaur gauean.
es
c?mpreme ropa de paisano, y esta noche me marcho en mi caballo.
fr
s'?cria-t-il en se relevant sur son lit, achetez-moi des habits bourgeois, et, cette nuit, je pars sur mon cheval.
en
"buy me some civilian clothes and tonight I shall go away on my horse.
eu
Dagoeneko salbatu didazue behin bizia, bide bazterrean hil hurren erortzeko zorian nintzenean;
es
Ya me salv? la vida una vez ampar?ndome cuando iba a caer moribundo en medio de la calle;
fr
Vous m'avez d?j? sauv? la vie une fois en me recevant au moment o? j'allais tomber mourant dans la rue;
en
You have already saved my life once by taking me in just as I was going to drop down dead in the street;
eu
salbaidazue berriz bizia, eta emazkidazue nire amarengana joateko baliabideak.
es
s?lvemela otra vez proporcion?ndome los medios de ir a reunirme con mi madre.
fr
sauvez-la-moi encore en me donnant les moyens de rejoindre ma m?re.
en
save it again by giving me the means of going back to my mother."
eu
Une hartan, negarrez urtu ziren andre ostalariaren alabak, Fabriceri zer gertatuko beldurrez;
es
 
fr
En ce moment, les filles de l'h?tesse se mirent ? fondre en larmes;
en
At this point the landlady's daughters began to dissolve in tears;
eu
eta, frantsesa ia ulertzen ez zutenez, ohera hurbildu zitzaizkion, mutilari galdezka.
es
Las hijas de la mesonera se echaron a llorar.
fr
elles tremblaient pour Fabrice;
en
they trembled for Fabrizio;
eu
Flandeseraz aritu ziren eztabaidan ama-alabak;
es
 
fr
 
en
 
eu
baina, une oro, gure heroiarenganantz jiratzen zituzten emakumeek begi hunkituak.
es
Tem?an por Fabricio, y como apenas entend?an el franc?s, se acercaron a su cama para hacerle preguntas.
fr
et comme elles comprenaient ? peine le fran?ais, elles s'approch?rent de son lit pour lui faire des questions.
en
and, as they barely understood French, they came to his bedside to question him.
eu
Beraren ihesak estualdi larrian sar zitzakeen emakumeak, hori ulertzea iruditu zitzaion, behinik behin, Fabriceri; prest ikusten zituen, ordea, arrisku hori beren gain hartzeko.
es
Discutieron en flamenco con su madre, pero a cada instante, volv?an hacia nuestro h?roe los enternecidos ojos.
fr
Elles discut?rent en flamand avec leur m?re; mais, ? chaque instant, des yeux attendris se tournaient vers notre h?ros;
en
They talked with their mother in Flemish; but at every moment pitying eyes were turned on our hero;
eu
Bihotz-isuri handiz eta haien eskuak estutuz eman zizkien Fabricek eskerrak emakumeei.
es
Fabricio crey? comprender que su huida pod?a comprometerlas gravemente, pero que estaban decididas a correr el riesgo.
fr
il crut comprendre que sa fuite pouvait les compromettre gravement, mais qu'elles voulaient bien en courir la chance.
en
he thought he could make out that his escape might compromise them seriously, but that they would gladly incur the risk.
eu
Inguru hartako judu batek jantzi oso batez hornitu zituen;
es
Les dio las gracias con efusi?n y juntando las manos.
fr
Il les remercia avec effusion et en joignant les mains.
en
 
