Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Parmako kartusia, Stendhal / Jon Muñoz (Elkar/Alberdania, 2007
)
eu
Gutuna hartu, eta bi ezkutu eman zizkion printzeak soldaduari:
es
El pr?ncipe cogi? la carta y dio dos escudos al soldado.
fr
Le prince prit la lettre et donna deux ?cus au soldat.
en
The Prince took the letter and gave the soldier two scudi.
eu
-Tori hau, zure soldataz gainera-esan zion printzeak soldaduari, gogo-ilun-.
es
-Aqu? tienes tu paga-le dijo muy serio-;
fr
-Ceci outre vos appointements, lui dit-il d'un air morne;
en
"This is in addition to your pay," he said in a grim tone.
eu
Ez, gero, hitzik atera inoren aurrean, ez baduzu gotorlekuko ziegarik hezeenean bukatu nahi.
es
o un silencio absoluto con todo el mundo, o el calabozo m?s profundo y m?s h?medo de la ciudadela.
fr
le silence absolu envers tout le monde, ou bien la plus humide des basses fosses ? la citadelle.
en
"Not a single word of this to anyone, or you will find yourself in the dampest dungeon in the citadel."
eu
Printzeak bazuen bere langelan gutun-azal sorta handi bat, gorteko jende gehienen helbideekin, jendearen ustez idazten ez zekien soldadu hark berak bere eskuz idatzia, nahiz ez zuen, hain zuzen, inoiz ezer idazten, ezta bere polizia-txostenak ere.
es
El pr?ncipe ten?a en su escritorio una colecci?n de sobres con las direcciones de la mayor parte de las personas de su corte, escritos por el mismo soldado que pasaba por no saber escribir, y que no escrib?a ni siquiera sus informes polic?acos.
fr
Le prince avait dans son bureau une collection d'enveloppes avec les adresses de la plupart des gens de la cour, de la main de ce m?me soldat qui passait pour ne pas savoir ?crire, et n'?crivait jamais m?me ses rapports de police:
en
The Prince had in his desk a collection of envelopes bearing the addresses of most of the persons at his court, in the handwriting of this same soldier who was understood to be illiterate, and never even wrote out his own police reports:
eu
Behar zuen gutun-azala aukeratu zuen printzeak.
es
El pr?ncipe eligi? el que necesitaba.
fr
le prince choisit celle qu'il fallait.
en
the Prince picked out the one he required.
eu
Handik ordu gutxira, Mosca kondeak gutun bat jaso zuen postaz.
es
Al cabo de unas horas, el conde Mosca recibi? una carta por correo;
fr
Quelques heures plus tard, le comte Mosca re?ut une lettre par la poste;
en
A few hours later, Conte Mosca received a letter by post;
eu
Kalkulatuta zegoen zer ordutan helduko zitzaion gutuna, eta postaria ministerioko jauregitik irten zen unean-gutuntxo bat eskuan ikusi baitzuten han sartzen-, bere gorentasunak bere jauregira deitu zuen Mosca.
es
se hab?a calculado la hora en que podr?a llegar, y cuando el cartero, al que hab?an visto entrar con una carta en la mano, sali? del palacio del ministerio, Mosca fue llamado a presencia de Su Alteza.
fr
on avait calcul? l'heure o? elle pourrait arriver, et au moment o? le facteur, qu'on avait vu entrer tenant une petite lettre ? la main, sortit du palais du minist?re, Mosca fut appel? chez Son Altesse.
en
the hour of its delivery had been calculated, and just as the postman, who had been seen going in with a small envelope in his hand, came out of the ministerial palace, Mosca was summoned to His Highness.
eu
Faboritoa sekula ez zitzaion hura baino tristura beltzagoz agertu printzeari.
es
Nunca se vio al favorito dominado por tan negra tristeza;
fr
Jamais le favori n'avait paru domin? par une plus noire tristesse;
en
Never had the favourite appeared to be in the grip of a blacker melancholy:
eu
Egoera hartaz areago gozatzeko, honela bota zion printzeak kondeari, hura ikusi orduko:
es
para saborearla mejor, el pr?ncipe exclam? al verle:
fr
pour en jouir plus ? l'aise, le prince lui cria en le voyant:
en
to enjoy this at his leisure, the Prince called out to him, as he saw him come in:
eu
-Gogoa arintzeko premian nago, adiskidearekin honetaz eta hartaz hitz-aspertu bat eginez, eta ez dut, bada, ministroarekin lan egiteko gogorik.
es
-Necesito expansionarme charlando de cosas indiferentes con el amigo, y no despachar con el ministro.
fr
-J'ai besoin de me d?lasser en jasant au hasard avec l'ami, et non pas de travailler avec le ministre.
en
"I want to amuse myself by talking casually to my friend and not working with my Minister.
eu
Sekulako buruko mina dut gaur arratsean, eta, burutazio beltzak datozkit, gainera.
es
Esta tarde me duele horriblemente la cabeza, y adem?s se me ocurren ideas tristes.
fr
Je jouis ce soir d'un mal ? la t?te fou, et de plus il me vient des id?es noires.
en
I have a maddening headache this evening, and all sorts of gloomy thoughts keep coming into my mind."
eu
Esan behar ote da Mosca della Rovere kondea aldarte ezin txarragoak jota zegoela, bere nagusi agurgarriaren ondotik joateko baimena eman zitzaion unean?
es
Huelga decir el humor abominable que padec?a el primer ministro, conde Mosca de la Rovere, cuando le fue permitido dejar a su augusto se?or.
fr
Faut-il parler de l'humeur abominable qui agitait le Premier ministre, comte Mosca de la Rov?re, ? l'instant o? il lui fut permis de quitter son auguste ma?tre?
en
I need hardly mention the abominable ill-humour which agitated the Prime Minister, Conte Mosca della Rovere, when at length he was permitted to take leave of his august master.
eu
Ranuce-Ernest IV.a guztiz iaioa zen inoren bihotza torturatzen, eta egokia deritzot oraingoan, eta ez hain zuzen bidegabea, bere harrapakinarekin jolasean ibiltzea atsegin duen tigrearekin konparatzeari subiranoa.
es
Ranucio Ernesto IV era sumamente h?bil en el arte de torturar un coraz?n, y yo podr?a traer aqu?, sin demasiada injusticia, la comparaci?n del tigre que gusta de jugar con su presa.
fr
Ranuce-Ernest IV ?tait parfaitement habile dans l'art de torturer un c?ur, et je pourrais faire ici sans trop d'injustice la comparaison du tigre qui aime ? jouer avec sa proie.
en
Ranuccio-Ernesto IV was a past-master in the art of torturing a heart, and it would not be unfair at this point to make the comparison of the tiger which loves to play with its victim.
eu
Kondeak agindu zuen lauhazka eraman zezatela etxera, eta, iritsi orduko, garrasi bat bota zuen, inortxo ere igo ez zedila esanez morroiei;
es
El conde se hizo conducir a su casa al galope;
fr
Le comte se fit reconduire chez lui au galop;
en
The Conte made his coachman drive him home at a gallop;
eu
zerbitzuko auditoreari, berriz, biharamuna arte opor har zezala jakinarazi (kondeari gorrotagarria zitzaion norbait bere ahotsa entzuteko irispidean zegoela jakitea), eta lasterka joan zen margolanen galeria handian giltzapetzera.
es
grit?, sin detenerse, que no permitieran pasar a nadie, mand? decir al auditor de servicio que le dejara libre (un ser humano al alcance de su voz le resultaba insoportable) y se apresur? a encerrarse en la gran galer?a de pinturas.
fr
il cria en passant qu'on ne laiss?t monter ?me qui vive, fit dire ? l'auditeur de service qu'il lui rendait la libert? (savoir un ?tre humain ? port?e de sa voix lui ?tait odieux), et courut s'enfermer dans la grande galerie de tableaux.
en
he called out as he crossed the threshold that not a living soul was to be allowed upstairs, sent word to the auditor on duty that he might take himself off (the knowledge that there was a human being within earshot was hateful to him), and hastened to shut himself up in the great picture gallery.
eu
Han hustu ahal izan zuen azkenik kondeak bere baitako sumin guztia;
es
Una vez all?, pudo al fin entregarse a toda su furia;
fr
L? enfin il put se livrer ? toute sa fureur;
en
There at length he could give full vent to his fury;
eu
han igaro zuen kondeak gaualdia, ilunpetan, hara-hona paseatzen, bere onetik ateratako gizonaren eran.
es
pas? toda la noche a oscuras, pase?ndose sin tino, como un hombre que ha perdido el juicio.
fr
l? il passa la soir?e sans lumi?res ? se promener au hasard, comme un homme hors de lui.
en
there he spent an hour without lights, wandering about the room like a man out of his mind.
eu
Bere etsairik krudelena errukituko zuten larriminetan murgildua, honela ari zitzaion kondea bere buruari:
es
Sumido en tales angustias que hubieran inspirado l?stima a su m?s cruel enemigo, se dec?a:
fr
Plong? dans des angoisses qui eussent fait piti? ? son plus cruel ennemi, il se disait:
en
Plunged in an anguish that would have moved to pity his most implacable enemy, he said to himself:
eu
"Gorroto dudan gizona dukesaren etxean bizi da, eta berarekin igarotzen ditu une guztiak.
es
"El hombre que aborrezco se aloja en casa de la duquesa, pasa con ella todo el tiempo.
fr
"L'homme que j'abhorre loge chez la duchesse, passe tous ses moments avec elle.
en
"The man I abhor is living in the Duchessa's house; he spends every hour of the day with her.
eu
Emakume horren neskameetako bat mintzarazten saiatu behar ote dut?
es
?Procurar? hacer hablar a una de sus criadas?
fr
Dois-je tenter de faire parler une de ses femmes?
en
Ought I to try to make one of her women speak?
eu
Guztiz arriskutsua da hori!, kondesa hain da zintzoa, eta hain ederki ordaintzen die neskameei!
es
Nada m?s peligroso:
fr
Rien de plus dangereux;
en
Nothing could be more dangerous;
eu
Biziki maite dute haiek etxekoandrea!
es
?es tan buena!, ?paga tan bien!, ?la adoran de tal modo!
fr
elle est si bonne; elle les paie bien!
en
she is so good to them; she pays them well;
eu
(Eta nork ez du, Jainko jauna, biziki maite kondesa!). Hona zertan den gakoa-jarraitu zuen kondeak, amorruz:
es
(?Y qui?n, Dios m?o, no la adora?) He aqu? el problema-prosegu?a con rabia-.
fr
(Et de qui, grand Dieu, n'est-elle pas ador?e!) Voici la question, reprenait-il avec rage:
en
she is adored by them (and by whom, great God, is she not adored?)!
eu
"Agerian utzi behar ote dut barrena jaten ari zaidan jelosia, edo hobe tutik ere ez esatea horretaz?
es
?Debo dejar adivinar los celos que me devoran, o no hablar del asunto?
fr
Faut-il laisser deviner la jalousie qui me d?vore, ou ne pas en parler?
en
"Ought I to let her detect the jealousy that is devouring me, or not to speak of it?
eu
"Isiltzen banaiz, ez dira nigandik ezkutatuko.
es
Si me callo, no se recatar?n de m?.
fr
Si je me tais, on ne se cachera point de moi.
en
"If I remain silent, she will make no attempt to keep anything from me.
eu
Ondo ezagutzen dut Gina:
es
Conozco a Gina;
fr
Je connais Gina, c'est une femme toute de premier mouvement;
en
I know Gina, she is a woman who acts always on the first impulse;
eu
bihozkadak akuilatuta aritzen da beti;
es
es mujer que se deja llevar siempre del primer impulso;
fr
sa conduite est impr?vue m?me pour elle;
en
her conduct is incalculable, even by herself;
eu
ustekabekoa da haren jokabidea, baita berarentzat ere.
es
 
fr
 
en
 
eu
Aldez aurretik saiatzen bada jarraibide bat antolatzen, nahaspilatu egiten da;
es
su conducta es imprevista hasta para ella misma;
fr
si elle veut se tracer un r?le d'avance, elle s'embrouille;
en
if she tries to plan out a course in advance, she goes all wrong;
eu
zerbaiti ekitera doanean, beste ideia bat bururatzen zaio beti, eta hari ekiten dio, orduan, gogo biziz, munduan hura baino gauza hoberik ez balego bezala, baina pikutara bidaltzen du azkenean dena.
es
cuando quiere trazarse un plan de antemano, se embarulla, porque siempre, en el momento de la acci?n, se le ocurre una idea nueva, la sigue con arrebato como la mejor del mundo y lo echa a perder todo.
fr
toujours, au moment de l'action, il lui vient une nouvelle id?e qu'elle suit avec transport comme ?tant ce qu'il y a de mieux au monde, et qui g?te tout.
en
invariably, when it is time for action, a new idea comes into her head which she follows rapturously as though it were the most wonderful thing in the world, and upsets everything.
eu
"Nire sufrikarioaz deusik esaten ez badut, ordea, ez zaizkit ezkutuan ibiliko eta aise ikusiko dut gerta daitekeen guztia...
es
"Si no digo una palabra de mi martirio, no se recatan lo m?s m?nimo de m? y veo todo lo que puede pasar...
fr
"Ne disant mot de mon martyre, on ne se cache point de moi et je vois tout ce qui peut se passer...
en
"If I make no mention of my suffering, nothing will be kept back from me, and I shall see all that goes on....
eu
"Bai, baina mintzatzen banaiz, bestelako egoera bat sortuko dut;
es
"S?, pero si hablo suscito otras circunstancias:
fr
"Oui, mais en parlant, je fais na?tre d'autres circonstances;
en
"Yes, but by speaking I bring about a change of circumstances:
eu
zer pentsatua emango diot;
es
 
fr
 
en
 
eu
aldez aurretik begiratuko naiz gerta daitezkeen gauza izugarri askotatik...
es
doy lugar a las reflexiones, prevengo muchas cosas horribles que pueden ocurrir...
fr
je fais faire des r?flexions; je pr?viens beaucoup de ces choses horribles qui peuvent arriver...
en
I make her reflect; I give her fair warning of all the horrible things that may happen....
eu
Lortuko dut, beharbada, mutila urruntzea-lasaitu ederra hartu zuen kondeak-, eta irabazia izango dut, orduan, jokaldia.
es
Quiz? le aleje (el conde respir?), y en ese caso, tengo casi ganada la partida, aunque se enfadara en el primer momento, ya la calmar?a yo...
fr
Peut-?tre on l'?loigne (le comte respira), alors j'ai presque partie gagn?e; quand m?me on aurait un peu d'humeur dans le moment, je la calmerai...
en
Perhaps she will send him away" (the Conte breathed a sigh of relief), "then I shall practically have won; even allowing her to be a little out of temper for the moment, I shall soothe her...
eu
Gina pixka batean haserretzen bada ere, neronek lasaituko dut...
es
y despu?s de todo, nada m?s natural que tal enfado...
fr
et cette humeur, quoi de plus naturel?...
en
and a little ill-temper, what could be more natural?...
eu
Haserre hori ez ote da, bada, ulertzekoa?
es
 
fr
 
en
 
eu
Seme bat bezala maite du mutila duela hamabost urtez geroztik.
es
le quiere como a un hijo desde hace quince a?os.
fr
elle l'aime comme un fils depuis quinze ans.
en
she has loved him like a son for fifteen years.
eu
Esaldi honetan dago nire itxaropen osoa:
es
Aqu? radica toda mi esperanza:
fr
L? g?t tout mon espoir:
en
There lies all my hope:
eu
seme bat bezala...
es
como a un hijo...
fr
comme un fils...
en
like a son...
eu
Baina Waterloora ihes egin mutilak, eta geroztik ez zuen kondesak berriz ikusi;
es
pero no le hab?a visto desde la escapada a Waterloo, y, al volver de N?poles es otro hombre, sobre todo para ella.
fr
mais elle a cess? de le voir depuis sa fuite pour Waterloo;
en
but she had ceased to see him after his dash to Waterloo;
eu
Napolitik itzuli, ordea, eta bestelako gizona zen Fabrice, batez ere Ginarentzat.
es
?Otro hombre!
fr
mais en revenant de Naples, surtout pour elle, c'est un autre homme.
en
now, on his return from Naples, especially for her, he is a different man.
eu
Bestelako gizona-amorruz errepikatu zuen kondeak-, gizon xarmanta, alegia;
es
-repet?a con rabia-, y este otro hombre es seductor;
fr
Un autre homme, r?p?ta-t-il avec rage, et cet homme est charmant;
en
A different man!" he repeated with fury, "and that man is charming;
eu
ondo nabarmenak ditu, batik bat, itxura tolesgabe eta samurra eta begi irribarretsua, erabateko zoriona eskaintzen duena!
es
tiene sobre todo esa expresi?n ingenua y tierna y ese mirar sonriente que promete tanta felicidad. ?Y esos ojos!
fr
il a surtout cet air na?f et tendre et cet ?il souriant qui promettent tant de bonheur!
en
he has, apart from everything else, that simple and tender air and that smiling eye which hold out such a promise of happiness!
eu
Dukesa ez da, gero, ohitua egongo halako begirik gure gortean aurkitzen...!
es
La duquesa no debe de estar acostumbrada a encontrarlos en nuestra corte...
fr
et ces yeux-l? la duchesse ne doit pas ?tre accoutum?e ? les trouver ? notre cour!...
en
And those eyes-the Duchessa cannot be accustomed to see eyes like those at this court!...
eu
Horien ordez, begirada goibela eta sardonikoa da gurean nagusi.
es
Aqu? son reemplazados por el mirar torvo o sard?nico.
fr
Ils y sont remplac?s par le regard morne et sardonique.
en
Our substitute for them is a gloomy or sardonic stare.
eu
Nik neuk ere, zereginez gainezka, barregarri utzi nahi nauen gizon batengan dudan eraginari esker baino agintzen ez dudan honek, zer-nolako begirada ote dut nik maiz? Ene!
es
Yo mismo, agobiado por los negocios p?blicos, y que s?lo por mi influencia reino sobre un hombre que quisiera ponerme en rid?culo, ?qu? mirada he de tener muchas veces?
fr
Moi-m?me, poursuivi par les affaires, ne r?gnant que par mon influence sur un homme qui voudrait me tourner en ridicule, quels regards dois-je avoir souvent?
en
I myself, pursued everywhere by official business, governing only by my influence over a man who would like to turn me to ridicule, what a look there must often be in mine!
eu
Nire burua zaintzen ahaleginduagatik, begirada izan behar dut nik batik bat zahartua!
es
?Ah, por mucho que me vigile, son sobre todo mis ojos lo que debe parecer m?s viejo en m?!
fr
Ah! quelques soins que je prenne, c'est surtout mon regard qui doit ?tre vieux en moi!
en
Ah! whatever pains I may take to conceal it, it is in my eyes that age will always shew.
