Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Parmako kartusia, Stendhal / Jon Muñoz (Elkar/Alberdania, 2007
)
eu
Nire burua zaintzen ahaleginduagatik, begirada izan behar dut nik batik bat zahartua!
es
?Ah, por mucho que me vigile, son sobre todo mis ojos lo que debe parecer m?s viejo en m?!
fr
Ah! quelques soins que je prenne, c'est surtout mon regard qui doit ?tre vieux en moi!
en
Ah! whatever pains I may take to conceal it, it is in my eyes that age will always shew.
eu
Nire alaitasuna ez ote da, bada, ironiaren hurbil-hurbilekoa beti...?
es
?Acaso mi alegr?a no anda siempre muy cerca de la iron?a?...
fr
Ma gaiet? n'est-elle pas toujours voisine de l'ironie?...
en
My gaiety, does it not always border upon irony?...
eu
Areago esango dut, eta kontu honetan egiatia izan beharra daukat neure buruarekin:
es
Dir? m?s-hay que ser sincero-, ?no deja mi alegr?a entrever, como cosa muy pr?xima, el poder absoluto...
fr
Je dirai plus, ici il faut ?tre sinc?re, ma gaiet? ne laisse-t-elle pas entrevoir, comme chose toute proche, le pouvoir absolu...
en
does not my gaiety allow a glimpse to be caught, as of something quite close to it, of absolute power...
eu
nire alaitasunak ez ote du nola edo hala agerian uzten hurbileko gauza dudala botere absolutua...
es
 
fr
 
en
 
eu
eta gaiztakeria?
es
y la maldad?
fr
et la m?chancet??
en
and irresponsibility?
eu
Ez al diot batzuetan honela esaten neure buruari, haserrearazten nautenean batez ere:
es
?No me digo a veces a m? mismo, sobre todo cuando me irritan:
fr
Est-ce que quelquefois je ne me dis pas ? moi-m?me, surtout quand on m'irrite:
en
Do I not sometimes say to myself, especially when people irritate me:
eu
nahi dudana ahal dezaket?
es
puedo cuanto quiero?, y aun a?ado una estupidez:
fr
Je puis ce que je veux? et m?me j'ajoute une sottise:
en
'I can do what I like!' and indeed go on to say what is foolish:
eu
Eta, horrez gainera, txepelkeriaz eransten dut ezen beste edozein baino zoriontsuagoa izan behar dudala, besteek ez dutena daukadalako: Zuzenak izan gaitezen;
es
debo ser m?s dichoso que otro cualquiera, puesto que poseo lo que no tienen los dem?s, el poder soberano en las tres cuartas partes de las cosas... En fin, seamos justos:
fr
je dois ?tre plus heureux qu'un autre, puisque je poss?de ce que les autres n'ont pas: le pouvoir souverain dans les trois quarts des choses. Eh bien! soyons juste;
en
'I ought to be happier than other men, since I possess what others have not, sovereign power in three things out of four...?' Very well, let us be just!
eu
pentsamendu hori behin eta berriz hausnartzeak irribarrea zimelduko zidan...
es
el h?bito de esta idea debe de da?ar mi sonrisa...
fr
 
en
 
eu
neurekoi-itxura emango zidan noski... handiputzarena...
es
debe de darme un aire de ego?smo... de ego?smo satisfecho...
fr
l'habitude de cette pens?e doit g?ter mon sourire... doit me donner un air d'?go?sme...
en
The habit of thinking thus must affect my smile, must give me a selfish, satisfied air.
eu
Mutil horren irribarrea, berriz, bai xarmanta!
es
?Y cu?n encantadora es su sonrisa!:
fr
Et, comme son sourire ? lui est charmant!
en
And, how charming his smile is!
eu
Lehen gaztaroko zorion erraza dario, eta hori bera sorrarazten du, orobat".
es
exhala la felicidad f?cil de la primera juventud, y la produce".
fr
il respire le bonheur facile de la premi?re jeunesse, et il le fait na?tre."
en
It breathes the easy happiness of extreme youth, and engenders it."
eu
Kondearen zoritxarrerako, arrats hartan bero zegoen, sargori, ekaitz-giro;
es
Por desgracia para el conde, aquella noche hac?a calor, un calor asfixiante, que anunciaba tormenta;
fr
Par malheur pour le comte, ce soir-l? le temps ?tait chaud, ?touff?, annon?ant la temp?te;
en
Unfortunately for the Conte, the weather that evening was hot, stifling, with the threat of a storm in the air;
eu
hitz batean esateko, Italiako alde hartan jendea erabakiak zirt edo zart hartzera bultzatzen duen eguraldi mota.
es
un tiempo, en una palabra, de esos que en este pa?s llevan a las resoluciones extremas.
fr
de ces temps, en un mot, qui, dans ces pays-l?, portent aux r?solutions extr?mes.
en
the sort of weather, in short, that in those parts carries people to extremes.
eu
Nola adierazi gizon kartsu hura hiru ordu izugarriz oinazetu zuten arrazoibide guztiak, gertatzen zitzaiona aztertzeko baliatu zituen ikuspegi guztiak?
es
?C?mo reproducir todos los razonamientos, todas las consideraciones que se le ocurr?an, todos los aspectos y maneras de ver las cosas que, durante tres mortales horas, torturaron a este hombre apasionado?
fr
Comment rapporter tous les raisonnements, toutes les fa?ons de voir ce qui lui arrivait, qui, durant trois mortelles heures, mirent ? la torture cet homme passionn??
en
How am I to find space for all the arguments, all the ways of looking at what was happening to him, which for three mortal hours on end, kept this impassioned mar in torment?
eu
Azkenean, zuhur jokatzeko erabakia hartu zuen, soil-soilik gogoeta honetxen ondorioz:
es
Al fin venci? el partido de la prudencia ?nicamente como resultado de esta reflexi?n:
fr
Enfin le parti de la prudence l'emporta, uniquement par suite de cette r?flexion:
en
At length the side of prudence prevailed, solely as a result of this reflexion:
eu
"Erotuta egongo naiz, ziur asko;
es
"Probablemente estoy loco;
fr
"Je suis fou, probablement;
en
"I am in all probability mad;
eu
arrazoitzen ari naizelakoan, ez naiz arrazoitzen ari;
es
creyendo razonar, no razono, lo ?nico que hago es dar vueltas buscando una posici?n menos cruel, y paso sin verla junto a alguna raz?n decisiva.
fr
en croyant raisonner, je ne raisonne pas; je me retourne seulement pour chercher une position moins cruelle, je passe sans la voir ? c?t? de quelque raison d?cisive.
en
when I think I am reasoning, I am not, I am simply turning about in search of a less painful position, I pass by without seeing it some decisive argument.
eu
itzulinguruka ari naiz, horra, hain krudela gertatuko ez zaidan jarreraren bila;
es
Puesto que me ciega el tremendo dolor, sigamos la regla, aprobada por todas las personas sensatas, que se llama prudencia.
fr
Puisque je suis aveugl? par l'excessive douleur, suivons cette r?gle, approuv?e de tous les gens sages, qu'on appelle prudence.
en
Since I am blinded by excessive grief, let us obey the rule, approved by every sensible man, which is called Prudence.
eu
arrazoi erabakigarriren baten inguruan nabil, hura ikusi gabe. "Gainera, behin hitz zorigaiztokoa, jelosia, esan ondoren, horra sekula betiko erabakia nire jokabidea.
es
"Por otra parte, una vez pronunciada la palabra fatal: celos, mi papel queda definido para siempre.
fr
"D'ailleurs, une fois que j'ai prononc? le mot fatal jalousie, mon r?le est trac? ? tout jamais.
en
"Besides, once I have uttered the fatal word jealousy, my course is traced for me for ever.
eu
Aitzitik, gaur isilik geratuz, izango dut bihar hitz egiteko beta;
es
En cambio, si no digo nada hoy, puedo hablar ma?ana, sigo due?o de todo."
fr
Au contraire, ne disant rien aujourd'hui, je puis parler demain, je reste ma?tre de tout."
en
If on the contrary I say nothing today, I can speak tomorrow, I remain master of the situation."
eu
egoeraren jaun eta jabe geratuko naiz". Krisi hura bortitzegia zen, eta, iraun izan balu, hantxe erotuko zen kondea.
es
La crisis era demasiado fuerte; de haber durado, el conde se habr?a vuelto loco.
fr
La crise ?tait trop forte, le comte serait devenu fou, si elle e?t dur?.
en
The crisis was too acute; the Conte would have gone mad had it continued.
eu
Pixka batean lasaitu ondoren, gutun izengabean jarri zuen kondeak arreta.
es
En un momento de alivio, par? su atenci?n en la carta an?nima.
fr
Il fut soulag? pour quelques instants, son attention vint ? s'arr?ter sur la lettre anonyme.
en
He was comforted for a few moments, his attention came to rest on the anonymous letter.
eu
Nork bidalia ote zen?
es
?De qui?n pod?a ser?
fr
De quelle part pouvait-elle venir?
en
From whose hand could it have come?
eu
Izen bila aritzeak eta izen bakoitza kontu handiz aztertzeak gogoa arindu zion Mosca kondeari.
es
Le distrajo recorrer diversos nombres y trazar un juicio sobre cada uno.
fr
Il y eut l? une recherche de noms, et un jugement ? propos de chacun d'eux, qui fit diversion.
en
There followed then a search for possible names, and a personal judgement of each, which created a diversion.
eu
Azkenean, kondea gogoratu zen maltzurkeria-izpi bat ikusi zuela subiranoaren begian, hark audientzia bukaeran honela esan zionean:
es
 
fr
 
en
 
eu
"Bai, adiskide maitea, halaxe aitortu beharko dugu:
es
Por fin, el conde record? cuando, al final de la audiencia, vino a decir:
fr
A la fin le comte se rappela un ?clair de malice qui avait jailli de l'?il du souverain quand il en ?tait venu ? dire vers la fin de l'audience:
en
In the end, the Conte remembered a gleam of malice that had darted from the eyes of the Sovereign, when it had occurred to him to say, towards the end of the audience:
eu
handinahirik beteenak sortzen dituen atseginezko eztitasunak, are botere mugagabeak sortuak ere, ez dira deus onginahizko eta maitasunezko harremanek ematen duten barru-barruko zorionaren aldean.
es
"S?, querido amigo, hemos de convenir en que los placeres y las ocupaciones de la ambici?n m?s afortunada, incluso del poder sin l?mites, no son nada junto a la dicha ?ntima que dan las relaciones de ternura y de amor.
fr
-Oui, cher ami, convenons-en, les plaisirs et les soins de l'ambition la plus heureuse, m?me du pouvoir sans bornes, ne sont rien aupr?s du bonheur intime que donnent les relations de tendresse et d'amour.
en
"Yes, dear friend, let us be agreed on this point: the pleasures and cares of the most amply rewarded ambition, even of unbounded power, are as nothing compared with the intimate happiness that is afforded by relations of affection and love.
eu
Ni gizon nauzu printze baino lehenago, eta, maitasunaren zorionak hartzen nauenean, gizonari mintzatzen zaio nire maitalea, eta ez printzeari".
es
Yo soy hombre antes que pr?ncipe, y cuando tengo la fortuna de amar, mi amante dirige al hombre y no al pr?ncipe".
fr
Je suis homme avant d'?tre prince, et, quand j'ai le bonheur d'aimer, ma ma?tresse s'adresse ? l'homme et non au prince.
en
I am a man first, and a Prince afterwards, and, when I have the good fortune to be in love, my mistress speaks to the man and not to the Prince."
eu
Poz maltzurreko une hura gutuneko esaldi honekin parekatu zuen kondeak:
es
El conde relacion? aquel momento de felicidad maligna con esta frase de la carta:
fr
Le comte rapprocha ce moment de bonheur malin de cette phrase de la lettre:
en
The Conte compared that moment of malicious joy with the phrase in the letter:
eu
Eta berorren ernetasun sakonari esker dakusagu Estatu hau hain ederki gobernatua.
es
"Debemos a su profunda sagacidad el ver el pa?s tan bien gobernado".
fr
C'est gr?ce ? votre profonde sagacit? que nous voyons cet Etat si bien gouvern?.
en
"It is thanks to your profound sagacity that we see this State so well governed."
eu
"Esaldi hori printzearena da-garrasi egin zuen kondeak-; funtsik gabeko esaldi arduragabea litzateke-eta kortesano baten ahotan.
es
"?Esta frase es del pr?ncipe!-exclam?-; en un cortesano ser?a de una imprudencia gratuita;
fr
"Cette phrase est du prince, s'?cria-t-il, chez un courtisan elle serait d'une imprudence gratuite;
en
"Those are the Prince's words!" he exclaimed; "in a courtier they would be a gratuitous piece of imprudence;
eu
Bere gorentasunak bidalia da gutuna".
es
la carta es de Su Alteza."
fr
la lettre vient de Son Altesse."
en
the letter comes from His Highness."
eu
Korapiloa askatu orduko, Fabriceren xarma erakargarrien irudi krudelak berehala urratu zion kondeari zuzen asmatu izanaren atseginak sortutako poz txikia;
es
Resuelto este problema, la peque?a alegr?a producida por el placer de adivinar qued? pronto borrada por la cruel reaparici?n de los encantadores dones de Fabricio.
fr
Ce probl?me r?solu, la petite joie caus?e par le plaisir de deviner fut bient?t effac?e par la cruelle apparition des gr?ces charmantes de Fabrice, qui revint de nouveau.
en
This problem solved, the fault joy caused by the pleasure of guessing the solution was soon effaced by the cruel spectre of the charming graces of Fabrizio, which returned afresh.
eu
berriz ere hantxe agerturik, irudi hura ostera erori zitzaion dohakabeari bihotzera, zama ikaragarri baten gisara.
es
Fue como un enorme pie aplastando de nuevo el coraz?n del desdichado.
fr
Ce fut comme un poids ?norme qui retomba sur le c?ur du malheureux.
en
It was like an enormous weight that fell back on the heart of the unhappy man.
eu
"Bost axola niri izengabea izatea gutuna! -oihukatu zuen kondeak, suminez-.
es
"?Qu? importa de qui?n pueda ser el an?nimo! -exclam?-;
fr
-Qu'importe de qui soit la lettre anonyme!
en
"What does it matter from whom the anonymous letter comes?" he cried with fury;
eu
Hark salatzen didan gertaera ez al da, hala eta guztiz ere, berdin-berdin existitzen?
es
el hecho que me denuncia existe de todos modos.
fr
s'?cria-t-il avec fureur, le fait qu'elle me d?nonce en existe-t-il moins?
en
"does the fact that it discloses to me exist any the less?
eu
Gutizia horrek bizitza alda diezadake-esan zuen kondeak, ero-ero jokatzeagatik bere buruari barkamena eskatzeko bezala-.
es
Este capricho puede cambiar mi vida-se dijo como para disculpar su estado de locura-.
fr
Ce caprice peut changer ma vie, dit-il comme pour s'excuser d'?tre tellement fou.
en
This caprice may alter my whole life," he said, as though to excuse himself for being so mad.
eu
Ginak nola edo hala maite badu mutila, edozein egunetan zirt edo zart egin eta hantxe joango da harekin Belgiratera, Suitzara edo munduko beste edozein bazterretara.
es
Si le ama de cierto modo, en el primer impulso se va con ?l a Belgirate, a Suiza, a cualquier rinc?n del mundo.
fr
Au premier moment, si elle l'aime d'une certaine fa?on, elle part avec lui pour Belgirate, pour la Suisse, pour quelque coin du monde.
en
"At the first moment, if she cares for him in a certain way, she will set off with him for Belgirate, for Switzerland, for the ends of the earth.
eu
Aberatsa da Gina, eta, bestela ere, ez zaio askorik axola luis gutxi batzuekin bizi beharra.
es
Es rica, y aunque tuviera que vivir con unos cuantos luises al a?o, ?qu? le importa?
fr
Elle est riche, et d'ailleurs, d?t-elle vivre avec quelques louis chaque ann?e, que lui importe?
en
She is rich, and besides, even if she had to live on a few louis a year, what would that matter to her?
eu
Duela zortzi egun eskas, ez al zidan, bada, esan aspertuta zegoela bere jauregian, guztiz apain eta bikaina den arren?
es
?No dec?a, no hace a?n ni ocho d?as, que su palacio, tan bien decorado, tan suntuoso, la aburr?a?
fr
Ne m'avouait-elle pas, il n'y a pas huit jours, que son palais, si bien arrang?, si magnifique, l'ennuie?
en
Did she not admit to me, not a week ago, that her palazzo, so well arranged, so magnificent, bored her?
eu
Berrikuntzaren premian dago arima txit gazte hori.
es
?Esa alma tan joven necesita la novedad!
fr
Il faut du nouveau ? cette ?me si jeune!
en
Novelty is essential to so youthful a spirit!
eu
Eta a zer-nolako xalotasunez agertu zaion zorion berria!
es
Su impulso la arrastrar? antes de haber reparado en el peligro, antes de haber pensado en compadecerme.
fr
Et avec quelle simplicit? se pr?sente cette f?licit? nouvelle! elle sera entra?n?e avant d'avoir song? au danger, avant d'avoir song? ? me plaindre!
en
She will be carried away before she has begun to think of the danger, before she has begun to think of being sorry for me!
eu
Zorionak hantxe eramango du herrestan Gina, arriskuan pentsatzeko astia hartu gabe, nitaz errukitzeko astia hartu gabe!
es
?Y eso que soy tan desventurado!", exclam? el conde ech?ndose a llorar.
fr
Et je suis pourtant si malheureux! s'?cria le comte fondant en larmes.
en
And yet I am so wretched!" cried the Conte, bursting into tears.
eu
Ni, ordea, hain naiz dohakabea!", zinkurin egin zuen kondeak, negarrez urturik.
es
Se hab?a jurado no ir aquella noche a casa de la duquesa, pero no pudo mantener su prop?sito;
fr
Il s'?tait jur? de ne pas aller chez la duchesse ce soir-l?, mais il n'y put tenir;
en
He had sworn to himself that he would not go to the Duchessa's that evening;
eu
Gau hartan dukesaren etxera ez joatea zin egina zion kondeak bere buruari, baina ezin izan zion zinari eutsi;
es
jam?s hab?an sentido sus ojos tanta sed de mirarla. A eso de medianoche se present? en su palacio;
fr
jamais ses yeux n'avaient eu une telle soif de la regarder.
en
never had his eyes thirsted so to gaze on her. At midnight he presented himself at her door;
eu
gizon haren begiek sekula ez zuten izan emakume hari begiratzeko hain egarri handia.
es
la encontr? sola con su sobrino;
fr
Sur le minuit il se pr?senta chez elle;
en
he found her alone with her nephew;
eu
Gauerdi inguruan, dukesaren etxean agertu kondea, eta hantxe aurkitu zuen hura ilobarekin bakarka, atea hamarretan itxiarazi eta handik bidalia baitzuen mundu guztia.
es
a las diez hab?a despedido a todo el mundo y mandado cerrar su puerta.
fr
il la trouva seule avec son neveu, ? dix heures elle avait renvoy? tout le monde et fait fermer sa porte.
en
at ten o'clock she had sent all her guests away and had closed her door.
