Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Gure garaiko heroia, Mikhail Lermontov / Jose Morales Belda (Ibaizabal, 1996
)
eu
-Mila abelburuko behor-taldea izango banu-esan zuen Azamatek-, oso-osorik emango nizuke zure Karagioz horren truke.
es
-Si tuviera mil yeguas-dijo Azamat-, todas te las dar?a por tu Karaguioz.
fr
-Si j'avais un haras de mille juments, dit.
en
"'If I had a stud of a thousand mares,' said Azamat, 'I would give it all for your Karagyoz!'
eu
-Iok, ez dut nahi-erantzun zuen Kazbitxek axolagabeki.
es
-IokP no quiero ?-respondi? en tono despectivo K?zbich.
fr
Azamat, je te le donnerais en ?change de ton Karaguetz.
en
[11] I would not take it!' said Kazbich indifferently.
eu
-Aizu, Kazbitx-zioen Azamatek, besteari losentxak eginez-, zu gizon ona zara, zaldizko adoretsua zara;
es
-Esc?chame, K?zbich-insist?a el muchacho, halag?ndole-: t? eres bueno, un dzhiguit valiente;
fr
-Et je n'accepterais point, r?pondit avec indiff?rence Kazbitch. -Ecoute Kazbitch !
en
"'Listen, Kazbich,' said Azamat, trying to ingratiate himself with him.
eu
nire aita, aldiz, errusiarren beldur da eta ez dit mendira joaten uzten;
es
en cambio, mi padre tiene miedo a los rusos y no me permite ir a la monta?a;
fr
Tu es un brave guerrier ! tandis que mon p?re a peur des Russes et ne me laisse pas aller dans les montagnes ;
en
'You are a kindhearted man, you are a brave horseman, but my father is afraid of the Russians and will not allow me to go on the mountains.
eu
emadazu zaldia, eta nik nahi duzun guztia egingo dut, aitaren fusilik edo sablerik onena lapurtuko dut zuretzat, zuk gogo duzuna.
es
dame tu caballo, y har? lo que se te antoje, robar? para ti el mejor fusil, el mejor sable de mi padre, lo que desees;
fr
donne-moi ton cheval et je ferai tout ce que tu voudras.
en
Give me your horse, and I will do anything you wish.
eu
Sablea benetako gurda bat da:
es
su sable es un aut?ntico gurda;
fr
Je d?roberai pour toi ? mon p?re sa meilleure carabine, son meilleur cimeterre, ce que tu voudras, et son sabre est un v?ritable Damas;
en
I will steal my father's best rifle for you, or his sabre-just as you like-and his sabre is a genuine Gurda;
eu
esku gainean ipini eta berez sartzen da haragian, hain du zorrotza ahoa, zurea bezalako babes-jantzi batek ere ez luke ezertarako balioko.
es
si te pones la hoja en la mano, se hunde sola en la carne; incluso una cota de malla como la tuya no sirve para nada.
fr
il coupe la peau rien qu'en l'approchant de la main, et une cotte de mailles comme la tienne ne serait rien pour lui.
en
[12] you have only to lay the edge against your hand, and it will cut you; a coat of mail like yours is nothing against it.'
eu
Kazbitx isilik zegoen.
es
K?zbich callaba.
fr
Kazbitch se taisait.
en
"Kazbich remained silent.
eu
-Zure zaldia aurreneko aldiz ikusi nuenean-jarraitu zuen Azamatek-, zure azpian itzulika eta jauzika, sudurzuloak puztuta, apatxez sukarriari txinpartak ateratzen, zerbait ulertezina gertatu zitzaidan ariman, eta harrezkeroztik begitan hartu nituen gauza guztiak:
es
-La primera vez que vi tu caballo caracolear y saltar contigo encima, con las aletas de la nariz palpitantes y las pezu?as despidiendo chispas-prosigui? Azamat-, algo incomprensible pas? en mi alma, y desde entonces todo empez? a cansarme:
fr
-La premi?re fois que je vis ton cheval, continua Azamat, il s'agitait sous toi, bondissait, soufflait avec ses naseaux et faisait jaillir une pluie d'?tincelles sous ses sabots. Dans mon ?me, j'?prouvai quelque chose d'inexplicable et depuis lors tout me parut ennuyeux ;
en
"'The first time I saw your horse,' continued Azamat, 'when he was wheeling and leaping under you, his nostrils distended, and the flints flying in showers from under his hoofs, something I could not understand took place within my soul;
eu
destainaz begiratzen nien aitaren zaldirik onenei, lotsagarria iruditzen zitzaidan haien gainean ibiltzea, eta tristura jabetu zen nitaz;
es
despreciaba los mejores potros de mi padre; me abochornaba ir montado en ellos, y la tristeza se apoder? de m?;
fr
je regardais les meilleurs chevaux de mon p?re avec d?dain ;
en
and since that time I have been weary of everything. I have looked with disdain on my father's best gallopers;
eu
eta, tristuraz, egunak eta egunak ematen nituen haitz baten gainean eserita, eta uneoro nire pentsamenduetan zure zaldi beltza agertzen zen, bere ibilera lirainarekin, bere bizkar leun, gerra bezain zuzenarekin;
es
lleno de angustia, me pas? d?as enteros sentado en una roca, recordando a cada instante tu trotador negro, con su andar gallardo, con su lomo liso y recto como una flecha;
fr
j'avais honte de parler d'eux et l'ennui s'empara de moi ;
en
I have been ashamed to be seen on them, and yearning has taken possession of me.
eu
begietara so egiten zidan bere begi biziekin, zerbait esan nahi izango balit bezala.
es
me miraba a los ojos con tanta viveza en las pupilas, como si quisiera decirme algo.
fr
plein de cet ennui, je restais assis des jours entiers sur les rochers, ton coursier ? la t?te noire occupait sans cesse ma pens?e, avec sa d?marche ?trange et sa croupe lisse et droite comme une fl?che.
en
In my anguish I have spent whole days on the cliffs, and, every minute, my thoughts have kept turning to your black galloper with his graceful gait and his sleek back, straight as an arrow.
eu
Hil egingo naiz, Kazbitx, saltzen ez badidazu!
es
?Morir?, K?zbich, si no me lo vendes!
fr
Il semblait me regarder dans les yeux avec son regard ardent, comme s'il e?t voulu me parler.
en
With his keen, bright eyes he has looked into mine as if about to speak!...
eu
-esan zuen Azamatek ahots dardaratiz.
es
-suspir? Azamat con voz temblorosa.
fr
Je mourrai, Kazbitch, si tu ne me le donnes pas, dit Azamat d'une voix ?mue.
en
I shall die, Kazbich, if you will not sell him to me!' said Azamat, with trembling voice.
eu
Negarrez hasi zela iruditu zitzaidan. Eta esan behar dizut Azamat oso mutil setatsua zela, eta ezerk ez ziola malkorik isurarazten, ezta gazteagoa zenean ere.
es
Me pareci? o?r que lloraba; y debo decirle que Azamat era un chiquillo de lo m?s terco, a quien nada hac?a llorar, ni siquiera siendo m?s joven que entonces.
fr
On aurait dit qu'il pleurait et il faut vous dire qu'Azamat ?tait un gar?on tr?s dur et qu'on ne pouvait faire pleurer, m?me lorsqu'il ?tait plus jeune.
en
"I could hear him burst out weeping, and I must tell you that Azamat was a very stubborn lad, and that not for anything could tears be wrung from him, even when he was a little younger.
eu
Haren malkoentzako erantzun gisa, barre antzeko zerbait aditu nuen.
es
En respuesta a sus l?grimas se oy? algo parecido a la risa.
fr
En r?ponse ? ces larmes on n'entendit qu'une raillerie.
en
"In answer to his tears, I could hear something like a laugh.
eu
-Entzun!
es
-?Oye!
fr
-?coute ! dit Azamat d'une voix ferme :
en
"'Listen,' said Azamat in a firm voice.
eu
-esan zuen Azamatek ahots sendoz-, begira, edozertarako prest nago.
es
-dijo el mozo con voz firme-. Mira, estoy resuelto a todo.
fr
Tu vois que je suis d?cid? ? tout.
en
'You see, I am making up my mind for anything.
eu
Nahi duzu neure arreba zuretzat bahitzea?
es
?Quieres que rapte para ti a mi hermana?
fr
Veux-tu que je ravisse pour toi ma s?ur B?la ?
en
If you like, I will steal my sister for you!
eu
Dantzari ezin hobea da!, abeslari bikaina!, eta urrezko bordatu miresgarriak egiten ditu!
es
?C?mo baila! ?C?mo canta! ?Y bordando en oro, hace maravillas!
fr
Comme elle danse !
en
How she dances! How she sings!
eu
Ezta Turkiako sultanak berak ere ez du horrelako emakumerik izan...
es
Ni el sult?n de Turqu?a ha tenido una mujer as?...
fr
Comme elle chante et brode de l'or !
en
And the way she embroiders with gold-marvellous!
eu
Nahi duzu?
es
?Quieres?
fr
Veux-tu ?
en
Shall I?
eu
Bihar gauean, zaude nire zain arroilan, baserrekaren ondoan:
es
Esp?rame ma?ana por la noche en el desfiladero, donde corre el torrente:
fr
Attends-moi demain pendant la nuit dans le d?fil? o? court le ruisseau !
en
Wait for me to-morrow night, yonder, in the gorge where the torrent flows;
eu
berarekin pasatuko naiz handik alboko herrixkarako bidean, eta zurea izango da.
es
pasar? con ella por all?, hacia el ai?l vecino, y ser? tuya.
fr
j'irai avec elle pr?s du village voisin et elle sera ? toi.
en
I will go by with her to the neighbouring village-and she is yours.
eu
Ez al du Belak zure zaldiak beste balio?
es
?Acaso no vale ella lo que tu caballo?
fr
Penses-tu que B?la ne vaille pas ton cheval ?
en
Surely Bela is worth your galloper!'
eu
Luzaz, oso luzaz egon zen Kazbitx isilik;
es
K?zbich permaneci? callado mucho, mucho tiempo.
fr
Longtemps, longtemps Kazbitch se tut.
en
"Kazbich remained silent for a long, long time.
eu
azkenean, erantzun beharrean, antzinako kanta zahar bat abesten hasi zen ahotsa goratu gabe:
es
Por fin, en lugar de responder, enton? a media voz una antigua canci?n: Bellas mujeres encierra el a?l;
fr
Enfin au lieu de r?pondre, il entonna ? demi-voix une vieille chanson :
en
At length, instead of answering, he struck up in an undertone the ancient song: "Many a beauty among us dwells
eu
Gure herrixkan bada andre eder asko, begi ilunak fir-fir, izarren antzo;
es
Brillan sus ojos como astros de luz. Dulce es amarlas;
fr
Nous a vons dans nos villages Beaucoup de jeunes beaut?s ;
en
'Tis an envied lot and sweet, to hold Their love;
eu
bai zoragarria haiek maitatzea, hobe da baina aske izatea.
es
bot?n codiciable. Pero ser libres es m?s envidiable.
fr
Leurs yeux brillent dans l'ombre.
en
but brighter is freedom bold.
eu
Lau andre eder eros daitezke urrez, zaldi on batek, ordea, preziorik ez;
es
Un buen corcel no podr?s valorar. Cruza la estepa igual que un cicl?n;
fr
Mais j'aime mieux La libert? de la jeunesse !
en
Four wives are yours if you pay the gold;
eu
sekula ez zaitu utziko, lagun leiala, arin doa estepatik, haizea bezala.
es
Es enemigo de enga?o y traici?n.
fr
Un bon cheval n 'a pas de prix :
en
But a mettlesome steed is of price untold;
eu
Alferrik erregutzen zion Azamatek amore eman zezan, negar egiten zuen, eta lausengatu, eta zin egin;
es
En vano le suplicaba Azamat que accediera;
fr
En vain Azamat le suppliait de se mettre d'accord avec lui.
en
"In vain Azamat entreated him to consent.
eu
azkenean, Kazbitxek, egonezinik, jarduna eten zion:
es
lloros, adulaciones, juramentos por ?ltimo, K?zbich le interrumpi? con impaciencia:
fr
Il pleurait, le flattait, et finissait par jurer. Kazbitch impatient? l'interrompit :
en
He wept, coaxed, and swore to him. Finally, Kazbich interrupted him impatiently:
eu
-Ospa hemendik, umemoko txoriburua!
es
-?Vete, chiquillo insensato!
fr
-Va-t'en, petit imb?cile !
en
"'Begone, you crazy brat!
eu
Nora joango zinateke zu nire zaldian?
es
?C?mo vas a ser t? capaz de montar mi caballo!
fr
o? irais-tu avec mon cheval ?
en
How should you think to ride on my horse?
eu
Hiru pauso eman eta lurrera botako zintuzke, eta garondoa hautsiko zenuke harri baten kontra.
es
A los tres pasos te tirar?a y te romper?a la nuca contra las piedras.
fr
aux trois premiers pas, il te jetterait ? terre et tu te casserais la t?te sur les pierres.
en
In three steps you would be thrown and your neck broken on the stones!'
eu
-Zatoz! -garrasi egin zuen Azamatek amorruz, eta haren sastakai txikitxoaren burdina kirrinkaz hasi zen babes-jantziaren aurka.
es
-?A m?! -grit? Azamat furioso, y el acero de su diminuto pu?al chirri? contra la cota de malla.
fr
cria Azamat avec rage, en faisant sonner sous son poignard d'acier la cotte de mailles de Kazbitch.
en
"'I?' cried Azamat in a fury, and the blade of the child's dagger rang against the coat of mail.
eu
Esku sendo batek atzera bultzatu zuen, eta hain indar handiz jo zuen hesiaren kontra, non hesia zabuka hasi baitzen.
es
Una mano vigorosa le empuj?, arroj?ndole contra la cerca con tanta fuerza, que la hizo estremecerse.
fr
Mais la forte main de celui-ci le repoussa au loin et heurta si fort la cloison, qu'elle chancela.
en
A powerful arm thrust him away, and he struck the wattle fence with such violence that it rocked.
eu
"Mokokaldi ederra izango diagu!", pentsatu nuen. Korrika abiatu nintzen ukuilura, gure zaldiei bridak ezarri eta atzeko larrainera eraman nituen.
es
"?Aqu? va a haber jaleo!", pens? yo, y me lanc? a la cuadra, puse el bocado a nuestros caballos y los saqu? al patio posterior.
fr
?a va devenir amusant ! pensai-je, et je me pr?cipitai vers l'?curie, bridai nos chevaux, et les fis sortir derri?re la maison.
en
"'Now we'll see some fun!' I thought to myself. "I rushed into the stable, bridled our horses and led them out into the back courtyard.
eu
Bi minutu geroago, kalapita ikaragarria zegoen etxean.
es
Dos minutos m?s tarde se arm? en la saklia un alboroto terrible.
fr
Deux minutes apr?s il y avait dans la cabane un affreux conflit.
en
In a couple of minutes there was a terrible uproar in the hut.
eu
Han gertatu zen:
es
Ver? usted lo que hab?a ocurrido:
fr
 
en
What had happened was this:
eu
Azamat lasterka sartu zen, longaina zarrastaturik, Kazbitxek lepoa moztu nahi izan ziola esaka.
es
Azamat entr? a todo correr con el beshmet desgarrado, diciendo que K?zbich hab?a querido asesinarle.
fr
Azamat s'enfuyait avec ses habits d?chir?s, disant que Kazbitch avait voulu l'assassiner.
en
Azamat had rushed in, with his tunic torn, saying that Kazbich was going to murder him.
eu
Zutik jarri ziren denak, fusilei heldu eta hantxe hasi zen mokokaldia!
es
Todos saltaron, empu?aron los fusiles y, ?all? fue Troya!
fr
Tous sortirent, saut?rent sur leurs fusils et le divertissement commen?a.
en
All sprang out, seized their guns, and the fun began!
