Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Kapitainaren alaba, Alexandr Pushkin / Jose Morales Belda (Ibaizabal, 1996
)
64 / 1 orrialdea | hurrengoa
eu
I. atala-GUARDIAKO SARJENTUA
es
CAPITULO I. EL SARGENTO DE LA GUARDIA
fr
I. LE SERGENT AUX GARDES
en
CHAPTER I. SERGEANT OF THE GUARDS.
eu
Nire aitak, Andrei Petrovitx Griniovek, M?nnich kondearen agindupean zerbitzatu zuen gazte-denboran, eta 17** urtean erretiroa hartu zuen komandante lehena zelarik. Harrezkero bere herrian bizi izan zen, Simbirsk eskualdean, eta Avdotia Vasilievna Ju.
es
Mi padre, Andr?i Petr?vich Griniov, de joven sirvi? con el conde M?nnich y se jubil? en el a?o 17... con el grado de teniente coronel.
fr
Mon p?re, Andr? P?trovitch Grineff, apr?s avoir servi dans sa jeunesse sous le comte Munich, avait quitt? l'?tat militaire en 17..
en
My father, Andr?j Petr?vitch Grineff, after serving in his youth under Count M?nich, had retired in 17-with the rank of senior major.
eu
neska gaztearekin, bertako aitonen seme behartsu baten alabarekin ezkondu zen.
es
Desde entonces vivi? en su aldea de la provincia de Simbirsk, donde se cas? con la joven Avdotia Vas?levna Yu., hija de un indigente noble de aquella regi?n.
fr
Depuis ce temps, il avait constamment habit? sa terre du gouvernement de Simbirsk, o? il ?pousa Mlle Avdotia Ire, fille d'un pauvre gentilhomme du voisinage.
en
Since that time he had always lived on his estate in the district of Simbirsk, where he married Avdotia, the eldest daughter of a poor gentleman in the neighbourhood.
eu
Bederatzi neska-mutil izan ginen etxean.
es
Tuvieron nueve hijos.
fr
Des neuf enfants issus de cette union, je surv?cus seul;
en
Of the nine children born of this union I alone survived;
eu
Anai-arreba guztiak txiki-txikitan hil zitzaizkidan.
es
Todos mis hermanos murieron de peque?os.
fr
tous mes fr?res et soeurs moururent en bas ?ge.
en
all my brothers and sisters died young.
eu
Artean amak sabelean ninderamala, izena emanda nengoen sarjentu gisa Semionovski errejimenduan, B. printzeari esker, guardiako komandante eta gure ahaide handia baitzen.
es
Me inscribieron de sargento en el regimiento Semionovski gracias al teniente de la guardia, el pr?ncipe B., pariente cercano nuestro, pero disfrut? de permiso hasta el fin de mis estudios.
fr
J'avais ?t? inscrit comme sergent dans le r?giment S?m?nofski par la faveur du major de la garde, le prince B..., notre proche parent. Je fus cens? ?tre en cong? jusqu'? la fin de mon ?ducation.
en
I had been enrolled as sergeant in the S?m?nofsky regiment by favour of the major of the Guard, Prince Banojik, our near relation. I was supposed to be away on leave till my education was finished.
eu
Guztiek espero zutenaz bestera ama neska batez erditu balitz, aitak zegokionari jakinaraziko ziokeen sarjentu jaiogabearen heriotzaren berri, eta besterik gabe amaituko zatekeen auzia.
es
 
fr
 
en
 
eu
Lizentzia eman zidaten ikasketak burutu arte.
es
En aquellos tiempos no nos educaban como ahora.
fr
Alors on nous ?levait autrement qu'aujourd'hui.
en
At that time we were brought up in another manner than is usual now.
eu
Garai hartan gure heziketa ez zen egungoa bezalakoa. Bost urte nituela, Savelitx zaldizainaren ardurapean jarri ninduten, erakusten zuen jokamolde zentzuduna saritzeko nire haurtzain izendatu baitzuten.
es
A los cinco a?os fui confiado a Sav?lich, nuestro caballerizo, al que hicieron diadka m?o porque era abstemio.
fr
D?s l'?ge de cinq ans je fus confi? au piqueur Sav?liitch, que sa sobri?t? avait rendu digne de devenir mon menin.
en
From five years old I was given over to the care of the huntsman, Sav?liitch, who from his steadiness and sobriety was considered worthy of becoming my attendant.
eu
Berak zainduta, hamabi urte bete nituenerako banekien errusieraz idazten eta irakurtzen, eta gauza nintzen taxuzko iritziak emateko erbi-zakurren ezaugarrien gainean. Garai hartan aitak frantses bat alokatu zuen niretzat: monsieur Beaupr?.
es
Bajo su tutela hacia los doce a?os aprend? a leer y escribir en ruso y a apreciar, muy bien instruido sobre ello, las cualidades de un lebrel, Entonces mi padre contrat? para m? a un franc?s, monsieur Beaupr?, que fue tra?do de Mosc? con.
fr
Gr?ce ? ses soins, vers l'?ge de douze ans je savais lire et ?crire, et pouvais appr?cier avec certitude les qualit?s d'un l?vrier de chasse.
en
Thanks to his care, at twelve years old I could read and write, and was considered a good judge of the points of a greyhound.
eu
Moskutik bidali ziguten urtebeterako ardo eta oliba-olio horniarekin batera.
es
la provisi?n anual de vino y de aceite de girasol.
fr
? cette ?poque, pour achever de m'instruire, mon p?re prit ? gages un Fran?ais, M. Beaupr?, qu'on fit venir de Moscou avec la provision annuelle de vin et d'huile de Provence.
en
At this time, to complete my education, my father hired a Frenchman, M. Beaupr?, who was imported from Moscow at the same time as the annual provision of wine and Provence oil.
eu
Savelitxek oso gogo txarrez hartu zuen haren etorrera.
es
Su llegada no gust? nada a Sav?lich.
fr
Son arriv?e d?plut fort ? Sav?liitch.
en
His arrival displeased Sav?liitch very much.
eu
"Jainkoari eskerrak-esan zuen erremuskadaka bere golkorako-, umea garbi, orraztuta eta ondo janarituta zegok, nik uste.
es
"Gracias a Dios-gru??a ?ste para sus adentros-, parece que el ni?o est? limpio, peinado y bien alimentado.
fr
"Il semble, gr?ce ? Dieu, murmurait-il, que l'enfant ?tait lav?, peign? et nourri.
en
"It seems to me, thank heaven," murmured he, "the child was washed, combed, and fed.
eu
Zergatik gastatu dirua, inolako premiarik gabe, musi? hori alokatzen?, gure jendea gai ez balitz bezala!"
es
?Para qu? gastar dinero y traer a un musi?, como si los se?ores no tuvieran bastante gente suya?"
fr
O? avait-on besoin de d?penser de l'argent et de louer un moussi?, comme s'il n'y avait pas assez de domestiques dans la maison?"
en
What was the good of spending money and hiring a 'moussi?,' as if there were not enough servants in the house?"
eu
Sorterrian Beaupr? ile-apaintzaile izan zen, hurrena Prusian soldadu, eta gero Errusiara etorri zen pour ?tre outchitiel, hitz horren esanahia oso ondo ulertu gabe ere.
es
En su patria Beaupr? hab?a sido peluquero-luego fue soldado en Prusia y despu?s lleg? a Rusia pour ?tre ,"Outchitel", pero sin comprender bien el significado de esta palabra.
fr
Beaupr?, dans sa patrie, avait ?t? coiffeur, puis soldat en Prusse, puis il ?tait venu en Russie pour ?tre outchitel, sans trop savoir la signification de ce mot.
en
Beaupr?, in his native country, had been a hairdresser, then a soldier in Prussia, and then had come to Russia to be "outchitel," without very well knowing the meaning of this word.
eu
Gizon jatorra zen, baina aldakorra eta ezinago limuria.
es
Era un buen hombre, aunque fr?volo y ligero de cascos en extremo.
fr
C'?tait un bon gar?on, mais ?tonnamment distrait et ?tourdi.
en
He was a good creature, but wonderfully absent and hare-brained.
eu
Haren argalune nagusia sexu ederrekoenganako irritsa zen; Gainera, (berak zioen moduan) ez zen botilaren etsai, alegia (errusieraz esaten den moduan) mozkor porrokatua zen.
es
Su debilidad principal era su pasi?n por el bello sexo; Adem?s, no era (seg?n su propia expresi?n) "enemigo de la botella", es decir (hablando en ruso), le gustaba beber m?s de la cuenta.
fr
Il n'?tait pas, suivant son expression, ennemi de la bouteille, c'est-?-dire, pour parler ? la russe, qu'il aimait ? boire.
en
His greatest weakness was a love of the fair sex. Neither, as he said himself, was he averse to the bottle, that is, as we say in Russia, that his passion was drink.
eu
Baina nola gure etxean ardoa bazkaritan soilik zerbitzatzen zuten, eta kopatxo bana bakarrik, eta nola, gainera, irakasleari gehienetan ez zioten ematen, nire Beaupr? berehala ohitu zen Errusiako pattarrera eta, areago, sorterriko ardoa baino gogokoago izatera ere iritsi zen, ardoa baino askoz onuragarriagoa baitzen urdailerako.
es
Pero, en vista de que en casa el vino se serv?a s?lo en la comida y no m?s de una copa, y generalmente se olvidaban del preceptor, mi Beaupr? no tard? en acostumbrarse al licor ruso, y hasta lleg? a preferirlo a los vinos de su pa?s, por ser aqu?l mucho m?s sano para el .est?mago.
fr
Mais, comme on ne pr?sentait chez nous le vin qu'? table, et encore par petits verres, et que, de plus, dans ces occasions, on passait l'outchitel, mon Beaupr? s'habitua bien vite ? l'eau-de-vie russe, et finit m?me par la pr?f?rer ? tous les vins de son pays, comme bien plus stomachique.
en
But, as in our house the wine only appeared at table, and then only in liqueur glasses, and as on these occasions it somehow never came to the turn of the "outchitel" to be served at all, my Beaupr? soon accustomed himself to the Russian brandy, and ended by even preferring it to all the wines of his native country as much better for the stomach.
eu
Berehala aditu genuen elkar, eta kontratuaren arabera frantsesa, alemana eta ikaskizun guztiak irakastera behartuta bazegoen ere, nahiago izan zuen ahalik azkarren errusieraz artez edo moldez mintzatzen ikasi nirekin;
es
En seguida hicimos buenas migas y, aunque seg?n el contrato ten?a que ense?arme-franc?s, alem?n y todas las ciencias", prefiri? que yo le ense?ara a chapurrear el ruso y luego cada uno se dedic? a sus cosas.
fr
Nous dev?nmes de grands amis, et quoique, d'apr?s le contrat, il se f?t engag? ? m'apprendre le fran?ais, l'allemand et toutes les sciences, il aima mieux apprendre de moi ? babiller le russe tant bien que mal.
en
We became great friends, and though, according to the contract, he had engaged himself to teach me French, German, and all the sciences, he liked better learning of me to chatter Russian indifferently.
eu
eta harrezkeroztik nork bere zereginei ekiten zien.
es
 
fr
 
en
 
eu
Azal eta mami ginen.
es
Viv?amos en amor y compa??a.
fr
Chacun de nous s'occupait de ses affaires;
en
Each of us busied himself with our own affairs;
eu
Ez nuen bestelako maisurik nahi.
es
Yo no deseaba otro mentor.
fr
notre amiti? ?tait inalt?rable, et je ne d?sirais pas d'autre mentor.
en
our friendship was firm, and I did not wish for a better mentor.
eu
Baina luze gabe patuak elkarrengandik bereizi gintuen, eta hona hemen nola gertatu zen:
es
Pero pronto nos separ? el destino , y fue por lo siguiente:
fr
Mais le destin nous s?para bient?t, et ce fut ? la suite d'un ?v?nement que je vais raconter.
en
But Fate soon parted us, and it was through an event which I am going to relate.
eu
Behinola, Palashka ikuzlea-neskatxa lodi eta naparbantzua-eta Akulka betzain begibakarra, batek daki nola biek elkar hartuta, nire amaren aurrera azaldu ziren eta, oinetara apaldurik, gogo ahulekoak izaki oker egina zutela aitortu zioten, eta kexuka agertu nola musi? horrek xarmatu egin zituen artean eskarmentu gabeak zirela baliatuz.
es
Un d?a la lavandera Palashka, una moza gorda y picada de viruelas, y Akulka, la tuerta que cuidaba de las vacas, se pusieron de acuerdo y se arrojaron a los pies de mi madre confesando su vergonzosa debilidad y quej?ndose entre sollozos del musi?, que hab?a abusado de su inocencia.
fr
Ma m?re n'aimait pas ? plaisanter sur ce chapitre; elle se plaignit ? son tour ? mon p?re, lequel, en homme exp?ditif, manda aussit?t cette canaille de Fran?ais.
en
The washerwoman, Polashka, a fat girl, pitted with small-pox, and the one-eyed cow-girl, Akoulka, came one fine day to my mother with such stories against the "moussi?," that she, who did not at all like these kind of jokes, in her turn complained to my father, who, a man of hasty temperament, instantly sent for that rascal of a Frenchman.
eu
Amak ez zuen atsegin gauza horiek txantxetan hartzea, eta kexuka joan zen aitarengana.
es
A mi madre no le gustaban esas cosas, por lo que se quej? a mi padre.
fr
On lui r?pondit humblement que le moussi? me donnait une le?on.
en
He was answered humbly that the "moussi?" was giving me a lesson.
eu
Honen erantzunak ez zuen luze jo. Bertantxe agindu zuen frantses doilorkume hura ekar ziezaioten.
es
?l hac?a justicia r?pidamente. En seguida mand? llamar al granuja franc?s.
fr
 
en
 
eu
Jakinarazi zioten musi? nirekin zela, eskola ematen. Aitak nire gelara jo zuen.
es
Le dijeron que musi? estaba d?ndome una clase, Entonces mi padre se dirigi? a m? habitaci?n.
fr
Mon p?re accourut dans ma chambre.
en
My father ran to my room.
eu
Une horretan Beaupr? ohean lo zegoen, errugaberik errugabeena baino lasaiago.
es
A todo esto, Beaupr? estaba durmiendo en la cama con el sue?o de la inocencia.
fr
Beaupr? dormait sur son lit du sommeil de l'innocence.
en
Beaupr? was sleeping on his bed the sleep of the just.
eu
Ni, berriz, lanean ari nintzen.
es
Yo estaba muy ocupado.
fr
 
en
 
eu
Jakin beharra dago geografi mapa bat ekarria zutela Moskutik niretzat.
es
Es de saber que hab?an adquirido para m?, en Mosc?, un mapa geogr?fico.
fr
De mon c?t?, j'?tais livr? ? une occupation tr?s int?ressante.
en
As for me, I was absorbed in a deeply interesting occupation.
eu
Horman esekita zegoen, ezertarako ere erabiltzen ez nuela, eta aspalditik liluratua nindukan paperaren zabalak eta onak.
es
Estaba colgado en la pared sin ninguna utilidad y hac?a tiempo que me tentaba con su tama?o y buena calidad del papel.
fr
On m'avait fait venir de Moscou une carte de g?ographie, qui pendait contre le mur sans qu'on s'en serv?t, et qui me tentait depuis longtemps par la largeur et la solidit? de son papier.
en
A map had been procured for me from Moscow, which hung against the wall without ever being used, and which had been tempting me for a long time from the size and strength of its paper.
eu
Halatan, kometa bat egitea erabaki nuen eta, Beaupr? lo zegoela aprobetxatuz, lanari ekin nion.
es
Decid? fabricar una cometa y, aprovechando el sue?o de Beaupr?, puse manos a la obra.
fr
J'avais d?cid? d'en faire un cerf-volant, et, profitant du sommeil de Beaupr?, je m'?tais mis ? l'ouvrage.
en
I had at last resolved to make a kite of it, and, taking advantage of Beaupr?'s slumbers, I had set to work.
eu
Aita sartu zenean, espartzuzko buztana itsasten ari nintzaion Esperantza Oneko lurmuturrari.
es
Mi padre entr? precisamente en el momento en que yo estaba pegando una cola de estropajo al cabo de Buena Esperanza.
fr
Mon p?re entra dans l'instant m?me o? j'attachais une queue au cap de Bonne-Esp?rance.
en
My father came in just at the very moment when I was tying a tail to the Cape of Good Hope.
eu
Nire geografi ariketa zertan zen ikusirik, aitak ederto berotu zizkidan belarriak.
es
Al ver mis ejercicios de geograf?a, mi padre me tir? de una oreja;
fr
? la vue de mes travaux g?ographiques, il me secoua rudement par l'oreille, s'?lan?a pr?s du lit de Beaupr?, et, l'?veillant sans pr?caution, il commen?a ? l'accabler de reproches.
en
At the sight of my geographical studies he boxed my ears sharply, sprang forward to Beaupr?'s bed, and, awaking him without any consideration, he began to assail him with reproaches.
eu
Gero, Beaupr?rengana inguratu, batere begiramenik gabe esnatu, eta kargu hartzen hasi zitzaion itsumustuan.
es
luego se acerc? corriendo a Beaupr?, le despert? con bastante poco miramiento y le reproch? su descuido.
fr
Dans son trouble, Beaupr? voulut vainement se lever;
en
In his trouble and confusion Beaupr? vainly strove to rise;
eu
Beaupr?, asaldaturik, hanka gainean jartzen saiatu zen, baina ezin izan zuen:
es
Beaupr?, confundido, quiso incorporarse, pero no pudo;
fr
 
en
 
eu
frantses dohakabea mozkor-mozkor eginda zegoen.
es
el pobre franc?s estaba completamente borracho, Era demasiado.
fr
le pauvre outchitel ?tait ivre mort.
en
the poor "outchitel" was dead drunk.
eu
Hantxe jaso zuen bere oker guztien zigorra.
es
 
fr
 
en
 
eu
Aitak idunekotik helduta ohetik altxatu, ateko bidea erakutsi, eta egun horretan bertan etxetik egotzi zuen, Savelitxen pozerako.
es
Mi padre le levant? de la cama por las solapas, le ech? de la habitaci?n a empujones y aquel mismo d?a le despidi?, con gran satisfacci?n de Sav?lich.
fr
Mon p?re le souleva par le collet de son habit, le jeta hors de la chambre et le chassa le m?me jour, ? la joie inexprimable de Sav?liitch.
en
My father pulled him up by the collar of his coat, kicked him out of the room, and dismissed him the same day, to the inexpressible joy of Sav?liitch.
eu
Hor amaitu zen nire heziketa.
es
As? termin? mi educaci?n.
fr
C'est ainsi que se termina mon ?ducation.
en
Thus was my education finished.
eu
Nitaz inor arduratzen ez zela bizi nintzen, usoak hegaldarazten eta jopuen semeekin astoketan jolasten.
es
Yo hacia vida de ni?o, persiguiendo las palomas y jugando al paso con los hijos de nuestros criados.
fr
Je vivais en fils de famille (n?dorossl), m'amusant ? faire tourbillonner les pigeons sur les toits et jouant au cheval fondu avec les jeunes gar?ons de la cour. J'arrivai ainsi jusqu'au del? de seize ans.
en
I lived like a stay-at-home son (n?doross'l), amusing myself by scaring the pigeons on the roofs, and playing leapfrog with the lads of the courtyard, till I was past the age of sixteen.
eu
Bitarte hartan hamasei urte bete nituen. Orduan, aldatu egin zen nire patua.
es
Entre tanto cumpl? diecis?is a?os, y entonces cambi? mi destino.
fr
Mais ? cet ?ge ma vie subit un grand changement.
en
But at this age my life underwent a great change.
eu
Behin batez, udazkenean, ama ezti-gozokia prestatzen ari zen egongelan, eta ni, ezpainak milikatuz, esnegain apartsuari begira nengoen.
es
Un d?a de oto?o mi madre estaba haciendo dulce de miel en el comedor y yo, relami?ndome, miraba la espuma que se levantaba.
fr
Un jour d'automne, ma m?re pr?parait dans son salon des confitures au miel, et moi, tout en me l?chant les l?vres, je regardais le bouillonnement de la liqueur.
en
One autumn day, my mother was making honey jam in her parlour, while, licking my lips, I was watching the operations, and occasionally tasting the boiling liquid.
eu
Aita, leiho alboan eserita, Gortearen Urtekaria irakurtzen ari zen, urtero jasotzen baikenuen etxean.
es
Mi padre, junto a la ventana, le?a el "Almanaque de la Corte", que recib?a todos los a?os.
fr
Mon p?re, assis pr?s de la fen?tre, venait d'ouvrir l'Almanach de la cour, qu'il recevait chaque ann?e.
en
My father, seated by the window, had just opened the Court Almanack, which he received every year.
eu
Liburu horrek eragin handia izaten zuen berarengan:
es
Este libro ejerc?a sobre ?l una gran influencia;
fr
Ce livre exer?ait sur lui une grande influence;
en
He was very fond of this book;
eu
bi aldiz irakurri ohi zuen, interes biziarekin beti, eta irakurketak harrigarriro sumintzen zuen.
es
nunca lo le?a sin un inter?s especial y su lectura le produc?a un fuerte acceso de bilis.
fr
il ne le lisait qu'avec une extr?me attention, et cette lecture avait le don de lui remuer prodigieusement la bile.
en
he never read it except with great attention, and it had the power of upsetting his temper very much.
eu
Ama, buruz baitzekizkien aitaren aztura eta ohitura guztiak, zorioneko Liburu hura ahalik eta urrunen ezkutatzen saiatzen zen beti, eta horri esker, batzuetan, Gortearen Urtekariak hilabeteak ematen zituen aitaren begien bistan erori gabe.
es
Mi madre, que conoc?a de memoria sus man?as y costumbres, siempre trataba de meter el desdichado libro lo m?s lejos posible y, gracias a ello, a veces el "Almanaque de la Corte. no ca?a en sus manos durante meses enteros.
fr
Ma m?re, qui savait par coeur ses habitudes et ses bizarreries, t?chait de cacher si bien le malheureux livre, que des mois entiers se passaient sans que l'Almanach de la cour lui tomb?t sous les yeux.
en
My mother, who knew all his whims and habits by heart, generally tried to keep the unlucky book hidden, so that sometimes whole months passed without the Court Almanack falling beneath his eye.
eu
Baina halabeharrez aurkitzen zuenean, orduak eta orduak egoten zen esku artetik askatu gabe.
es
Pero, cuando, por casualidad, lo encontraba, ya no lo soltaba durante horas y horas.
fr
En revanche, quand il lui arrivait de le trouver, il ne le l?chait plus durant des heures enti?res.
en
On the other hand, when he did chance to find it, he never left it for hours together.
64 / 1 orrialdea | hurrengoa
