Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Gulliver-en bidaiak, Jonathan Swift / Iñaki Mendiguren (Ibaizabal, 1990 )
aurrekoa | 74 / 43 orrialdea | hurrengoa
eu
Pertsona bati gomendatua nindutenez, laster aurkitu nuen haren etxea, eta beraren laguna zen irlako handikiaren gutuna erakutsi ondoren, oso maitagarriro hartu ninduen.
es
Pronto encontr? la casa de aquella persona a quien iba recomendado; present? la carta de mi amigo el grande de la isla y fui recibido con gran amabilidad.
fr
Ce seigneur balnibarbe s'appelait Munodi. "Vous serez mon h?te et mon ami, me dit-il, en l'honneur de celui qui vous envoie."
en
I soon found out the person's house to whom I was recommended, presented my letter from his friend the grandee in the island, and was received with much kindness.
eu
Jaun bikain hark, Munodi izenekoak, bere etxean gela bat presta ziezadaten agindu zuen, non egin bainuen neure egonaldia, traturik abegikorrena eman zidatelarik beti.
es
Este gran se?or, cuyo nombre era Munodi, me hizo disponer una habitaci?n en su casa misma, donde permanec? durante mi estancia y fui tratado de la m?s hospitalaria manera.
fr
Et il me donna le plus bel appartement de sa maison, tr?s-belle et tr?s-vaste, o? je logeai pendant mon s?jour en ce pays; j'y fus tr?s-bien trait?.
en
This great lord, whose name was Munodi, ordered me an apartment in his own house, where I continued during my stay, and was entertained in a most hospitable manner.
eu
Ni iritsi eta biharamun goizean, bere zalgurdixkan eraman ninduen hiria ikustera, tamainaz Londresen erdia izango delarik gutxi gorabehera, baina etxeak oso arraro eraikita daude, eta gehienak ez dago konpontzerik.
es
A la ma?ana siguiente de mi llegada me sac? en su coche a ver la ciudad, que viene a ser la mitad que Londres, pero de casas muy extra?amente construidas y, las m?s, faltas de reparaci?n.
fr
Le lendemain matin apr?s mon arriv?e, Munodi me prit dans son carrosse pour me montrer la ville; elle est grande au moins comme la moiti? de Londres; les maisons sont ?trangement b?ties et la plupart tombaient en ruine.
en
The next morning after my arrival, he took me in his chariot to see the town, which is about half the bigness of London; but the houses very strangely built, and most of them out of repair.
eu
Presaka zebilen jendea kalean, basati itxuraz, begiratu eroaz, eta oro har, zarpailki jantzita.
es
La gente va por las calles de prisa, con expresi?n aturdida, los ojos fijos y generalmente vestida con andrajos.
fr
Le peuple, couvert de haillons, marchait dans les rues d'un pas pr?cipit?, son regard ?tait farouche.
en
The people in the streets walked fast, looked wild, their eyes fixed, and were generally in rags.
eu
Hiriko ateetako batetik pasatu eta hiru bat milia joan ginen landazabalean aurrera, non laborari asko ikusi bainuen lurzorua lantzen lanabes-mota ezberdinez, baina ezin izan nuen asmatu zertan ari ziren ezta inolako ale edo belar itxaropenik sumatu ere, lurrak aparta zela zirudien arren.
es
Pasamos por una o dos puertas y salimos unas tres millas al campo, donde vi muchos obreros trabajando con herramientas de varias clases, sin poder conjeturar yo a qu? se dedicaban, pues no descubr? el menor rastro de grano ni de hierba, por m?s que la tierra parec?a excelente.
fr
Apr?s avoir franchi une des portes de la ville, il nous fallut marcher plus de trois milles dans la campagne, o? je vis un grand nombre de laboureurs qui travaillaient ? la terre avec plusieurs sortes d'instruments; je ne pus deviner ce qu'ils faisaient;
en
We passed through one of the town gates, and went about three miles into the country, where I saw many labourers working with several sorts of tools in the ground, but was not able to conjecture what they were about: neither did observe any expectation either of corn or grass, although the soil appeared to be excellent.
eu
Ezin nintzen harritu gabe egon hirian nahiz landan ikusten nituen gauza arraro haiekin, eta gidariari eskatzera ausartu nintzen mesedez azal ziezadala zergatik zebilen kale nahiz soroetan hainbeste buru, esku eta aurpegi lanpeturik, ez bainuen gero ezer onik sortzen zutenik sumatzen, baizik eta alderantziz, ez nuela inoiz ikusi hain gaizki landuriko lurrik, edo hain trakets diseinatu eta hondaturik zegoen etxerik, edo hainbeste miseria eta gabezia islatzen zuen aurpegi eta janzkerako jenderik.
es
No pude por menos de sorprenderme ante estas extra?as apariencias de la ciudad y del campo, y me tom? la libertad de pedir a mi gu?a que se sirviese explicarme qu? significaban tantas cabezas, manos y semblantes ocupados, lo mismo en los campos que en la ciudad, pues yo no alcanzaba a descubrir los buenos efectos que produc?an; antes al contrario, yo no hab?a visto nunca suelo tan desdichadamente cultivado, casas tan mal hechas y ruinosas ni gente cuyo porte y traje expresaran tanta miseria y necesidad.
fr
je ne voyais nulle part aucune apparence d'herbes ni de grain. Je priai mon guide alors de m'expliquer ce que pr?tendaient toutes ces t?tes et toutes ces mains occup?es ? la ville et ? la campagne... Un travail sans r?sultat! tant de sueurs et de fatigues sans r?compense! v?ritablement, dans tous mes voyages, je n'avais trouv? de terre si mal cultiv?e, de maisons en si mauvais ?tat, si d?labr?es, un peuple si mis?rable et si gueux.
en
I could not forbear admiring at these odd appearances, both in town and country; and I made bold to desire my conductor, that he would be pleased to explain to me, what could be meant by so many busy heads, hands, and faces, both in the streets and the fields, because I did not discover any good effects they produced; but, on the contrary, I never knew a soil so unhappily cultivated, houses so ill contrived and so ruinous, or a people whose countenances and habit expressed so much misery and want.
eu
Lehen mailako pertsona zen Munodi jaun hura, eta Lagadoko Gobernari izana zenbait urtez, baina Ministro-taldetxo batek kargutik kendua eskastasunagatik.
es
El se?or Munodi era persona de alto rango, que hab?a sido varios a?os gobernador de Lagado; pero por maquinaciones de ministros fue destituido como incapaz.
fr
Le seigneur Munodi avait ?t? plusieurs ann?es gouverneur de Lagado; mais par la cabale des ministres on l'avait d?pos?, au grand regret du peuple.
en
This lord Munodi was a person of the first rank, and had been some years governor of Lagado; but, by a cabal of ministers, was discharged for insufficiency.
eu
Halere, Erregeak samurtasunez hartzen zuen, borondate oneko pertsonatzat baitzeukan, baina adimen labur eta mesprezagarrikotzat.
es
Sin embargo, el rey le trataba con gran cari?o, teni?ndole por hombre de buena intenci?n, aunque de entendimiento menos que escaso.
fr
Cependant le roi l'estimait comme un homme aux intentions droites. A quoi bon?
en
However, the king treated him with tenderness, as a well-meaning man, but of a low contemptible understanding.
eu
Herrialde hura eta biztanleak hain argi eta garbi kritikatu nituenean, ez zidan beste ezer erantzun baizik eta ez nintzela haien artean behar beste denbora egon irizpiderik izateko; eta munduko nazio ezberdinek ohitura ezberdinak dituztela, eta ildo bereko beste zenbait egia arrunt.
es
Cuando hube hecho esta franca censura del pa?s y de sus habitantes no me dio otra respuesta sino que yo no llevaba entre ellos el tiempo suficiente para formar un juicio, y que las diferentes naciones del mundo tienen costumbres diferentes con otros t?picos en el mismo sentido.
fr
Il n'avait pas l'esprit de la cour! Lorsque j'eus ainsi critiqu? le pays et ses habitants, il me r?pondit que peut-?tre avais-je eu trop peu de temps pour bien voir; que les diff?rents peuples du monde avaient des usages diff?rents.
en
When I gave that free censure of the country and its inhabitants, he made no further answer than by telling me, "that I had not been long enough among them to form a judgment; and that the different nations of the world had different customs;" with other common topics to the same purpose.
eu
Baina beraren jauregira itzuli ginenean, ea zer iruditzen zitzaidan eraikin hura galdetu zidan, ea zer zentzugabekeria ikusi nuen eta zer kexu nuen haren morroien janzkera eta itxuraz.
es
Pero cuando volvimos a su palacio me pregunt? qu? tal me parec?a el edificio, qu? absurdos apreciaba y qu? ten?a que decir de la vestidura y el aspecto de su servidumbre.
fr
Il me d?bita plusieurs lieux communs de m?me force, et quand, le soir, nous f?mes de retour chez lui, il me demanda comment je trouvais son palais, quelles absurdit?s j'y remarquais, ce que je trouvais ? redire aux habits de ses domestiques.
en
But, when we returned to his palace, he asked me "how I liked the building, what absurdities I observed, and what quarrel I had with the dress or looks of his domestics?" This he might safely do;
eu
Arriskurik gabe galdegin zezakeen hori, bere inguruko guztia zoragarria, normala eta ongi egina baitzuen.
es
Pod?a hacerlo con toda seguridad, ya que todo cuanto le rodeaba era magn?fico, correcto y agradable.
fr
car chez lui tout ?tait magnifique, r?gulier et poli.
en
because every thing about him was magnificent, regular, and polite.
eu
Bere Gorentasunaren zuhurtziak, mailak eta zoriak, besteengan zorakeriak eta miseriak sortarazitako akatsetatik libratu egin zutela erantzun nion.
es
Respond? que la prudencia, la calidad y la fortuna de Su Excelencia le hab?an eximido de aquellos defectos que la insensatez y la indigencia hab?an causado en los dem?s.
fr
Je r?pondis ? mon h?te que sa grandeur, sa prudence et ses richesses l'avaient exempt? de tous les d?fauts qui avaient rendu les autres regnicoles fous et gueux.
en
I answered, "that his excellency's prudence, quality, and fortune, had exempted him from those defects, which folly and beggary had produced in others."
eu
Bere landetxera joaten banintzen-hogeiren bat miliara zegoen eta han omen zuen bere etxaldea-honelako elkarrizketatarako asti gehiago izango genuela esan zidan.
es
D?jome que si quer?a ir con ?l a su casa de campo, situada a veinte millas de distancia, y donde estaba su hacienda, habr?a m?s lugar para esta clase de conversaci?n.
fr
Il me dit que si je voulais aller avec lui ? sa maison de campagne ? vingt milles d'ici, il aurait plus de loisir de m'entretenir de tout cela. "Je suis ? vos ordres," r?pondis-je ? Son Excellence;
en
He said, "if I would go with him to his country-house, about twenty miles distant, where his estate lay, there would be more leisure for this kind of conversation."
eu
Guztiz bere esanera nindukala adierazi nion Gorentasun hari, eta beraz, harantz abiatu ginen biharamun goizean.
es
Contest? a Su Excelencia que estaba por entero a sus ?rdenes, y, en consecuencia, partimos a la ma?ana siguiente.
fr
et le lendemain, de grand matin, nous nous rend?mes ? sa maison des champs.
en
I told his excellency "that I was entirely at his disposal;" and accordingly we set out next morning.
eu
Bidaian zehar, lurrak lantzeko nekazariek erabiltzen zituzten metodo ezberdinak beharazi zizkidan, niretzat zeharo ulergaitzak zirenak, zeren eta, leku gutxi batzuetan izan ezik, ezin izan bainuen galburu edo belar-izpi bat aurkitu.
es
Durante el viaje me hizo observar los diversos m?todos empleados por los labradores en el cultivo de sus tierras, lo que para m? resultaba completamente inexplicable, porque, exceptuando poqu?simos sitios, no pod?a distinguir una espiga de grano ni una brizna de hierba.
fr
Durant notre voyage, il me fit observer les diff?rentes m?thodes des laboureurs pour ensemencer leurs terres. Cependant, sauf peut-?tre en quelques endroits, je n'avais d?couvert dans tout le pays aucune esp?rance de moisson, ni m?me aucune trace de culture.
en
During our journey he made me observe the several methods used by farmers in managing their lands, which to me were wholly unaccountable; for, except in some very few places, I could not discover one ear of corn or blade of grass.
eu
Baina bidaiatzen hiru ordu eman genituenerako, zeharo aldatua zen ikuspegia:
es
Pero a las tres horas de viaje, la escena cambi? totalmente;
fr
Au bout de trois heures de marche, la sc?ne changea tout ? fait.
en
But, in three hours travelling, the scene was wholly altered;
eu
landazabalik ederrenean barneratuak ginen;
es
entramos en una hermos?sima campi?a:
fr
Voici soudain que la campagne est superbe;
en
we came into a most beautiful country;
eu
tarteka nekazarien etxeak zeuden, apain eraikiak;
es
casas de labranza poco distanciadas entre s? y lindamente construidas;
fr
les maisons des laboureurs se succ?dent l'une ? l'autre;
en
farmers' houses, at small distances, neatly built;
eu
landa hesituetan mahasti, labore-soro nahiz larretokiak zeuden.
es
sembrados, praderas y vi?edos con sus cercas en torno.
fr
Ici, tout est riche, heureux, f?cond, vari?, charmant.
en
the fields enclosed, containing vineyards, corn-grounds, and meadows.
eu
Ez dut gogoratzen hain ikuskizun zoragarririk ikusi izanik.
es
No recuerdo haber visto m?s delicioso paraje.
fr
Les champs, clos de haies vives, renfermaient vignes, bl?s et prairies.
en
Neither do I remember to have seen a more delightful prospect.
eu
Begitartea argitu egiten zitzaidala ohartu zen Gorentasun hura;
es
Su Excelencia advirti? que mi semblante se hab?a despejado.
fr
Je ne me souviens pas d'avoir rien vu de plus agr?able.
en
His excellency observed my countenance to clear up;
eu
hasperen batez, bere etxaldea han hasten zela esan zidan, eta halaxe jarraitzen zuela bere etxeraino iritsi arte.
es
D?jome, con un suspiro, que all? empezaba su hacienda y todo seguir?a lo mismo hasta que lleg?ramos a su casa, y que sus conciudadanos le ridiculizaban y despreciaban por no llevar mejor sus negocios y por dar al reino tan mal ejemplo;
fr
Le seigneur, qui observait ma contenance, me dit alors en soupirant que l? commen?ait sa terre.
en
he told me, with a sigh, "that there his estate began, and would continue the same, till we should come to his house: that his countrymen ridiculed and despised him, for managing his affairs no better, and for setting so ill an example to the kingdom;
eu
Baita ere erkideek barre egin eta mesprezatu egiten zutela bere negozioak hobeki ez eramateagatik eta hain ikasbide txarra erresumari emateagatik, halere gutxi batzuk jarraitu egiten ziotelarik, bera bezalako agure setati eta ahulen batzuek, alegia.
es
ejemplo que, sin embargo, s?lo era seguido por muy pocos, viejos, porfiados y d?biles como ?l.
fr
Et, n?anmoins, les gens du pays le raillaient et le m?prisaient, l'appelant ignorant, malhabile, impr?voyant.
en
which, however, was followed by very few, such as were old, and wilful, and weak like himself."
eu
Iritsi ginen azkenean etxera, egitura bikainekoa benetan, antzinako arkitekturaren araurik onenak betez egina.
es
Llegamos, por fin, a la casa, que era, a la verdad, de muy noble estructura y edificada seg?n las mejores reglas de la arquitectura antigua.
fr
Nous arriv?mes enfin ? son ch?teau, qui ?tait d'une tr?s-noble structure;
en
We came at length to the house, which was indeed a noble structure, built according to the best rules of ancient architecture.
eu
Iturriak, lorategiak, pasealekuak, etorbideak eta zuhaiztiak gustu on eta irizpide zehatzez zeuden denak ezarriak.
es
Los jardines, fuentes, paseos, avenidas y arboledas estaban dispuestos con mucho conocimiento y gusto.
fr
les fontaines, les jardins, les promenades, les avenues, les bosquets, ?taient dispos?s avec l'intelligence et le go?t qui d?c?lent ? chaque instant l'?il du ma?tre.
en
The fountains, gardens, walks, avenues, and groves, were all disposed with exact judgment and taste.
eu
Merezita goraipatu nion ikusitako guztia, Gorentasun hark ez zuelarik batere aintzat hartu afalostera arte; orduan, beste inor gabe aurrean, oso malenkoniatsu esan zidan, beldur zela hiriko nahiz landako bere etxeak bota eta garaiko modaren arabera berreraiki beharko ote zituen, baita berak landaturik zuen guztia desegin eta ohitura modernoak eskatu bezala beste batzuk ezarri eta berdin egin zezatela agindu beharko ote zien bere maizterrei ere, ez bazuen harrokeriaz, berekoikeriaz, arrandikeriaz, ezjakintasunez eta kasketaldiaz salatua izan-eta agian Maiestatearen haserrea ere areagotu-nahi behintzat.
es
Alab? debidamente cuanto vi, de lo que Su Excelencia no hizo el menor caso, hasta que despu?s de cenar, y cuando no hab?a con nosotros tercera persona, me dijo con expresi?n melanc?lica que tem?a tener que derribar sus casas de la ciudad y del campo para reedificarlas seg?n la moda actual, y destruir todas sus plantaciones para hacer otras en la forma que el uso moderno exig?a, y dar las mismas instrucciones a sus renteros, so pena de incurrir en censura por su orgullo, singularidad, afectaci?n, ignorancia y capricho, y quiz? de aumentar el descontento de Su Majestad.
fr
"Ah! m'?criai-je, au moins voil? des maisons bien tenues, des campagnes bien cultiv?es! Tout respire ici joie, abondance et libert?! Le beau domaine!..." Il accepta mes louanges sans mot dire.
en
I gave due praises to every thing I saw, whereof his excellency took not the least notice till after supper; when, there being no third companion, he told me with a very melancholy air "that he doubted he must throw down his houses in town and country, to rebuild them after the present mode; destroy all his plantations, and cast others into such a form as modern usage required, and give the same directions to all his tenants, unless he would submit to incur the censure of pride, singularity, affectation, ignorance, caprice, and perhaps increase his majesty's displeasure;
eu
Zenbait xehetasunen berri ematen zidanean, nik sentitzen bide nuen mirespena desagertu edo murriztu egingo zela ere esan zidan, halakorik ziur aski ez bainuen sekula Gortean entzungo, hango jendea murgilduegia zegoelarik bere espekulazioetan behean gertatzen zenaz arduratzeko.
es
A?adi? que la admiraci?n que yo parec?a sentir se acabar?a, o disminuir?a al menos, cuando ?l me hubiese informado de algunos detalles de que probablemente no habr?a o?do hablar en la corte, porque all? la gente estaba demasiado sumida en sus especulaciones para mirar lo que pasaba aqu? abajo.
fr
Apr?s souper, et d?livr? de ses valets: "Mon cher Gulliver, me dit-il d'une voix triste, avec un regard pitoyable, avant peu, si j'en crois les augures et les pressentiments, ces belles choses que vous avez sous les yeux vont dispara?tre!
en
that the admiration I appeared to be under would cease or diminish, when he had informed me of some particulars which, probably, I never heard of at court, the people there being too much taken up in their own speculations, to have regard to what passed here below."
eu
Beraren hitzak honako hauek izan ziren:
es
Todo su discurso vino a parar en lo siguiente:
fr
Il me faudra moi-m?me abattre et bouleverser ce beau domaine, et tout d?truire, afin d'ob?ir ? la mode et pour me conformer au go?t moderne.
en
The sum of his discourse was to this effect:
eu
"Duela berrogei urte inguru, pertsona batzuk Laputara igo ziren, negozioetara edo dibertitzeko, eta bost hilabetez han egon ondoren itzuli egin ziren matematikako ezagupen txiki batzuekin, baina goialde hartan lorturiko izaera aldakorraz beterik.
es
Hac?a unos cuarenta a?os subieron a Laputa, para resolver negocios, o simplemente por diversi?n, ciertas personas que, despu?s de cinco meses de permanencia, volvieron con un conocimiento muy superficial de matem?ticas, pero con la cabeza llena de vol?tiles visiones adquiridas en aquella a?rea regi?n.
fr
Et, comme il vit sur mon visage un sinc?re ?tonnement, il me dit que depuis environ quatre ans certaines personnes ?taient venues ? Laputa pour leurs affaires, pour leur plaisir, et qu'apr?s cinq mois de r?sidence elles s'en ?taient retourn?es avec une tr?s-l?g?re teinture de math?matiques, mais pleines d'esprits volatils recueillis dans cette a?rienne r?gion.
en
"That about forty years ago, certain persons went up to Laputa, either upon business or diversion, and, after five months continuance, came back with a very little smattering in mathematics, but full of volatile spirits acquired in that airy region:
eu
Itzuli ondoren, behean gauzak egiteko era guztiak gaitzesten hasi ziren pertsona haiek, arte, zientzia, hizkuntza eta teknologia guztiak oinarri berri baten gain eraikitzeko asmotan.
es
Estas personas, a su regreso, empezaron a mirar con disgusto el gobierno de todas las cosas de abajo y dieron en la ocurrencia de colocar sobre nuevo pie: artes, ciencias, idiomas y oficios.
fr
Ces personnes, ? leur retour, avaient commenc? ? d?sapprouver ce qui se passait dans le pays d'en bas, et form? tr?s-nettement le projet de mettre les arts et les sciences sur un nouveau pied.
en
that these persons, upon their return, began to dislike the management of every thing below, and fell into schemes of putting all arts, sciences, languages, and mechanics, upon a new foot.
eu
Helburu honekin, errege-baimena lortu zuten Lagadon PROIEKTUGILE-Akademia bat eraikitzeko;
es
A este fin se procuraron una patente real para erigir una academia de arbitristas en Lagado;
fr
C'est pourquoi elles avaient obtenu des lettres patentes ? ces fins d'?riger une acad?mie d'ing?nieurs, c'est-?-dire de gens ? syst?me.
en
To this end, they procured a royal patent for erecting an academy of projectors in Lagado;
eu
eta kasketaldiak halako arrakasta izan zuenez jendartean, ez dago erresuman hiri garrantzitsurik horrelako Akademiarik gabe.
es
y de tal modo se extendi? la fantas?a entre el pueblo, que no hay en el reino ciudad de alguna importancia que no cuente con una de esas academias.
fr
Eh bien (tant le peuple est fantasque!), il y avait une acad?mie de ces gens-l? dans toutes les grandes villes.
en
and the humour prevailed so strongly among the people, that there is not a town of any consequence in the kingdom without such an academy.
eu
Ikastegi hauetan, nekazaritza eta eraikuntzarako arau eta metodo berriak asmatzen dituzte irakasleek, baita tresna eta erreminta berriak ere industria eta artisautza guztietarako, horrela, beraiek hitz ematen dutenez, gizon batek hamarren lana egingo duelarik;
es
En estos colegios los profesores discurren nuevos m?todos y reglas de agricultura y edificaci?n y nuevos instrumentos y herramientas para todos los trabajos y manufacturas.
fr
Dans ces acad?mies ou coll?ges, les professeurs avaient trouv? de nouvelles m?thodes pour l'agriculture et l'architecture, et de nouveaux instruments et outils pour tous les m?tiers et manufactures, par le moyen desquels un homme seul pourrait travailler autant que dix hommes laborieux.
en
In these colleges the professors contrive new rules and methods of agriculture and building, and new instruments, and tools for all trades and manufactures;
eu
jauregi bat aste betean eraikiko omen da eta konpondu beharrik gabe betirako irauteko moduko material iraunkorrez.
es
con los que ellos responden de que un hombre podr? hacer la tarea de diez, un palacio ser construido en una semana con tan duraderos materiales que subsista eternamente sin reparaci?n, y todo fruto de la tierra llegar a madurez en la estaci?n que nos cumpla elegir y producir cien veces m?s que en el presente, con otros innumerables felices ofrecimientos.
fr
De cette fa?on, un palais pourrait ?tre b?ti en une semaine, et si solidement, qu'il durerait sans r?paration tout un si?cle.
en
whereby, as they undertake, one man shall do the work of ten; a palace may be built in a week, of materials so durable as to last for ever without repairing. All the fruits of the earth shall come to maturity at whatever season we think fit to choose, and increase a hundred fold more than they do at present;
eu
Lurraren emaitza guztiak, guk aukeratu nahi dugun sasoian helduko omen dira, eta gaur egun diren baino ehun aldiz ugariagoak izango;
es
El ?nico inconveniente consiste en que todav?a no se ha llevado ninguno de estos proyectos a la perfecci?n;
fr
En m?me temps, par les m?mes proc?d?s, les fruits de la terre devaient na?tre en toute saison, plus gros cent fois qu'? pr?sent, avec une infinit? d'autres projets admirables.
en
with innumerable other happy proposals. The only inconvenience is, that none of these projects are yet brought to perfection;
eu
baita beste proposamen zoriontsu asko ere.
es
 
fr
 
en
 
eu
Eragozpen bakarra, proiektu hauetariko bakar bat ere ez dela oraindik perfekziora iritsi, eta bitartean lurralde osoa alferrik galduta dagoela, etxeak hondatuta, eta jendea jakirik eta jantzirik gabe.
es
y, en tanto, los campos est?n asolados, las casas en ruinas y las gentes sin alimentos y sin vestido.
fr
"Quel malheur, disait ce malheureux retardataire, ennemi du progr?s, qu'aucun de ces projets n'ait ?t? perfectionn? jusqu'ici!
en
and in the mean time, the whole country lies miserably waste, the houses in ruins, and the people without food or clothes.
eu
Guzti honengatik etsita egon ordez, berrogeita hamar aldiz gogo biziagoa dute beren egitasmoekin jarraitzeko, itxaropenak beste etsipenak bultzatzen dituelarik horretara".
es
Todo esto, en lugar de desalentarlos, los lleva con cincuenta veces m?s violencia a persistir en sus proyectos, igualmente empujados ya por la esperanza y la desesperaci?n.
fr
Au contraire avec ces ?conomistes (c'est le nom qu'on leur donne), en peu de temps, la campagne s'est couverte de ronces, la plupart des maisons sont tomb?es en ruine, et le peuple tout nu, meurt de froid, de soif et de faim!
en
By all which, instead of being discouraged, they are fifty times more violently bent upon prosecuting their schemes, driven equally on by hope and despair:
eu
Berari zegokionez, enpresari-izpiriturik ez zuenez, pozik zegoela antzinako bideetatik jarraitzeaz, arbasoek eraikitako etxeetan bizitzeaz eta, berrikuntzarik gabe, bizitzako arlo guztietan haiek bezala jokatzeaz.
es
Por lo que a ?l hac?a referencia, no siendo hombre de ?nimo emprendedor, se hab?a dado por contento con seguir los antiguos usos, vivir en las casas que sus antecesores hab?an edificado y proceder como siempre procedi? en todos los actos de su vida, sin innovaci?n ninguna.
fr
Croyez-vous cependant que ces beaux r?sultats les aient d?courag?s et corrig?s?
en
that as for himself, being not of an enterprising spirit, he was content to go on in the old forms, to live in the houses his ancestors had built, and act as they did, in every part of life, without innovation:
eu
Aitonen seme eta goiko burgeseriako beste pertsona gutxi batzuek ere berdin egiten zutela, baina mesprezuz eta gorrotoz ikusiak zirela, artearen etsai, ezjakin eta erkide txarrak balira bezala, beren erosotasuna eta alferkeria herriaren hobekuntza orokorra baino nahiago balituzte bezala.
es
Algunas otras personas de calidad y principales hab?an hecho lo mismo; pero se las miraba con ojos de desprecio y malevolencia, como enemigos del arte, ignorantes y perjudiciales a la rep?blica, que ponen su comodidad y pereza por encima del progreso general de su pa?s.
fr
Ils en sont plus anim?s ? la poursuite de leur syst?me, pouss?s tour ? tour par l'esp?rance et par le d?sespoir."
en
that some few other persons of quality and gentry had done the same, but were looked on with an eye of contempt and ill-will, as enemies to art, ignorant, and ill common-wealth's men, preferring their own ease and sloth before the general improvement of their country."
eu
Akademia handia ikustean ziur aski sentituko nuen atsegina, xehetasun gehiagoren bidez ez zidala kendu nahi gaineratu zuen Jaun hark, berak erabakia zuelarik ni hara joatea.
es
Agreg? Su Se?or?a que no quer?a con nuevos detalles privarme del placer que seguramente tendr?a en ver la Gran Academia, donde hab?a resuelto llevarme.
fr
Il ajouta que, n'?tant pas d'un esprit entreprenant, il s'?tait content? de l'ancienne m?thode.
en
His lordship added, "That he would not, by any further particulars, prevent the pleasure I should certainly take in viewing the grand academy, whither he was resolved I should go."
eu
Baina aurrez mendi baten magalean hiru bat miliara zegoen hondatutako eraikin bat ikus nezan nahi zuen, hartaz hauxe esan zidalarik:
es
S?lo me llam? la atenci?n sobre un edificio ruinoso situado en la ladera de una monta?a que a obra de tres millas se ve?a, y acerca del cual me dio la explicaci?n siguiente:
fr
A ce compte, il habitait les maisons b?ties par ses anc?tres, il faisait...
en
He only desired me to observe a ruined building, upon the side of a mountain about three miles distant, of which he gave me this account:
eu
Etxetik milia erdira errota bat izan zuela oso egokia, ibai handi batetiko ur lasterrak eragiten ziolarik, eta aski zela bere familiarentzat baita maizterretariko askorentzat ere.
es
Ten?a ?l una ace?a muy buena a media milla de su casa movida por la corriente de un gran r?o y suficiente para su familia, as? como para un gran n?mero de sus renteros.
fr
ce qu'ils avaient fait, sans rien innover!
en
"That he had a very convenient mill within half a mile of his house, turned by a current from a large river, and sufficient for his own family, as well as a great number of his tenants;
eu
Zazpi bat urte zirela, proiektugile haien talde bat etorri zitzaiola errota hura desegin eta mendi haren magalean beste bat eraikitzeko proposamenaz, mendiaren gailurrean luzetara ubide luze bat egin behar zelarik ura biltzeko eta hodi eta makina bidez hara eraman errota hornitzeko;
es
 
fr
 
en
 
eu
izan ere, halako altueran haizeak eta aireak ura astintzen omen zuten mugitzeko egokiago bihurtuz; bestalde, gainbehera zetorren urak ibai baten emariaren erdiaz ere mugiaraziko omen zuen errota, horizontalagoa izanik ibaiaren bidea.
es
Hac?a unos siete a?os fue a verle una junta de aquellos arbitristas con la proposici?n de que destruyese su molino y levantase otro en la ladera de aquella monta?a, en cuya larga cresta se abrir?a un largo canal para dep?sito de agua que se elevar?a por ca?er?as y m?quinas, a fin de mover el molino, porque el viento y el aire de las alturas agitaban el agua y la hac?an m?s propia para la moci?n, y porque el agua, bajando por un declive, mover?a la ace?a con la mitad de la corriente de un r?o cuyo curso estuviese m?s a nivel.
fr
Mais bient?t, lui et les bonnes gens qui avaient suivi son exemple et s'?taient tenus en dehors des ?conomistes, ils avaient ?t? regard?s avec m?pris et s'?taient rendus odieux, comme gens malintentionn?s, ennemis des arts, ignorants, mauvais r?publicains, pr?f?rant leurs commodit?s particuli?res et leur molle fain?antise au bien g?n?ral du pays.
en
that about seven years ago, a club of those projectors came to him with proposals to destroy this mill, and build another on the side of that mountain, on the long ridge whereof a long canal must be cut, for a repository of water, to be conveyed up by pipes and engines to supply the mill, because the wind and air upon a height agitated the water, and thereby made it fitter for motion, and because the water, descending down a declivity, would turn the mill with half the current of a river whose course is more upon a level."
eu
Gortearekin oso ondo konpontzen ez zenez garai hartan, eta lagun askok bultzatuta, proposamena onartu egin zuela esan zidan;
es
Me dijo que no estando muy a bien con la corte, e instado por muchos de sus amigos, se allan? a la propuesta;
fr
Son Excellence ajouta qu'il ne voulait pas pr?venir, par un long d?tail, le plaisir que j'aurais lorsque j'irais visiter l'acad?mie des syst?mes;
en
He said, "that being then not very well with the court, and pressed by many of his friends, he complied with the proposal;
eu
eta ehun gizon bi urtez erabili ondoren, huts egin zuela lanak, proiektugileek alde egin zutelarik erru guztia berari egotziz, eta iraintzen jarraitzen dutela geroztik, baita esperimentu berdinean beste batzuk sar erazten ere, beti arrakasta berdina hitz emanez eta etsipen berdina gero.
es
y despu?s de emplear cien hombres durante dos a?os, la obra se hab?a frustrado y los arbitristas se hab?an ido, dejando toda la verg?enza sobre ?l, que ten?a que aguantar las burlas desde entonces, a hacer con otros el mismo experimento, con iguales promesas de triunfo y con igual desenga?o.
fr
il souhaitait seulement que j'observasse un b?timent ruin?, du c?t? de la montagne.
en
and after employing a hundred men for two years, the work miscarried, the projectors went off, laying the blame entirely upon him, railing at him ever since, and putting others upon the same experiment, with equal assurance of success, as well as equal disappointment."
aurrekoa | 74 / 43 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus