Plentziako Itsas Estazioa (PiE-UPV/EHU) arduratzen da, pasa den ekainetik, Euskadiko hondartze sarea ezartzeaz. SAREUS akronimoa duen proiektu honek Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioaren Biodiversidad Fundazioaren laguntza du, Espainiako Gobernuaren Suspertze, Eraldatze eta Erresilientzia Planaren barruan, eta Europako Batasunak finantzatzen du (NextGenerationEU).

Euskadiko hondartze sareak, alde batetik, hondartu diren baina bizirik dauden itsasoko animaliei laguntzeko balioko du, hainbat erakunderekin lankidetzan, eta, bestetik, hildako animalien laginak biltzeko eta katalogatzeko. Azken helburua euskal kostaldeko itsas espezieak kontserbatzen eta kudeatzen laguntzea da. “Funtsezkoa da arriskuan dauden espezieen kontserbazio egoeraren berri izatea eta horiek babestea. Gainera, hondartzeei buruzko datuek Espainiako Itsas Estrategiaren (41/2010 Legea) eta Europar Batasuneko Itsas Estrategiaren (2008/56/EE) helburuak betetzeko balioko dute”, Manu Soto Plentziako Itsas Estazioko zuzendariorde eta SAREUS proiektuaren arduradunak azaldu duenez.

SAREUS proiektua garatzeak eta ezartzeak Euskadiko hondartze sarea profesionalizatzen lagunduko du. Alde batetik, laguntza azkarra, eraginkorra eta koordinatua emango die hondartu diren baina bizirik dauden, animalien ahalik eta ongizaterik handiena bermatuz eta giza osasunean eragin gurutzatuak saihestuz; eta, bestetik, informazio zientifikoa eta lagin biologikoak bilduko ditu, eta, hondartu diren eta hilik dauden animalien kasuan, ahal den guztietan, nekropsiak egingo ditu heriotzaren kausa zehazteko. Era berean, proiektuaren balio erantsi gisa, kalitatezko laginak sartuko dira Plentziako Itsas Estazioko Biobankuan, hondartu diren zetazeoetan dauden kutsatzaileen osasun-egoera eta kontzentrazioa diagnostikatzen saiatzeko, eta herritarrak sentsibilizatuko dira itsas espezieen kontserbazioaren inguruan.

AMBAR GKEaren inplikazioari eta Eusko Jaurlaritzaren babesari esker, Euskadiko hondartze sarea jada martxan dago orain dela urte batzuetatik hona. Azken 7 urteetan, UPV/EHUren eta AMBARen arteko lankidetza hitzarmen bati esker, zetazeoen, pinipedioen, marrazoen eta itsas dortoken laginak bildu dira pilotu gisa, Plentziako Itsas Estazioko Biobankuan artxibatu eta aztertzeko.

SAREUS proiektuak aurreko jarduerak egonkortuko ditu, eta PiE-UPV/EHUn dagoen Bizkaiko Golkoko Ingurumen Espezimenen Biobankuan laginak sartzea sistematizatuko du. Horri esker, ikertzaile guztien (bai naziokoak bai nazioartekoak) eskura jarriko dira eta hondartu diren espezieei buruzko atzera begirako azterlanak egiteko aukera izango da. Biobanku hori 2012an eratu zen, baina hainbat muskuilu, ostra, arrain, marrazo eta itsas ugaztunen (azken biak AMBARekin lankidetzan) aurreko laginak ditu, munduan zehar egindako laginketa kanpainetan (Bizkaiko Golkoa, Mediterraneoa, Karibe, Ipar Itsasoa, Groenlandia, Itsaso Baltikoa) jasotakoak. Zehazki, 20 urtez baino gehiagoz egin dira kanpainak Bizkaiko Golkoan laginak lortzeko. Biobankua, gainera, Ingurumen Biobankuen Nazioarteko Sarekoa da. Sare horren helburua da biltegiratzeko prozesamendu teknika aurreratuak garatzea, eta elkartutako biobanku guztien arteko lankidetza, lankidetza eta lagin trukea sustatzea.