Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateko QUTIS ikertaldea (www.qutisgroup.com) eta Googleko konputazio kuantikoko taldea lankide izan dira konputazio kuantiko analogikoa txip supereroale batean unibertsalki digitalizatzen duen esperimentu aitzindari batean. Aurkikuntza hori Googleren Santa Barbarako (Kalifornia) laborategietan lortu da eta 'Nature' aldizkari ospetsuan argitaratu da.
Unibertsalki digitalizatu dute konputazio kuantiko analogikoa
UPV/EHUeta Googleren esperimentua ‘Nature' aldizkari ospetsuan argitaratu da
Lehenengo argitaratze data: 2016/06/09
Ikerbasqueko Enrique Solano irakasleak zuzentzen duen QUTIS taldea munduko liderra da simulazio kuantikoko eta konputazio kuantikoko proposamen teorikoetan, nazioarteko laborategi zientifiko eta teknologiko nagusietan egiten eta egiaztatzen direnak zirkuitu supereroale eta beste teknologia kuantiko batzuen bidez. Google enpresa amerikarrak munduko laborategi aurreratuenetako bat du eremu horretan eta munduko liderra da teknologia horretan.
Lan hau gauzatu duen UPV/EHUko taldearen buru Enrique Solano irakaslea eta Lucas Lamata doktorea izan dira. Googleko taldearen buru, berriz, John Martinis irakaslea, Hartmut Neven doktorea, Rami Barends doktorea eta Alireza Shabani doktorea izan dira.
Konputazio kuantiko digitalak ate logiko kuantikoen bidez deskonposatzen du ebatzi behar den arazoa, ordenagailu konbentzional baten antzera. Konputazio kuantiko analogikoa, berriz, arazoa ebazteko dinamika jarraitu bat da. Dinamika hau motela izan daiteke, tenple kuantikoan oinarritzen den konputazio kuantiko adiabatikoaren kasua bezala. Bestetik, bit kuantiko supereroaleak laborategi aurreratuetan lortzen diren tenperatura oso baxuetan portaera optimoa duten gailuak dira. Esperimentu aitzindari honetan bit kuantiko supereroaleak erabili dira konputagailu kuantiko analogiko bat digitalizatzeko, teknologia konbentzionaletan komunikazio seinaleekin egiten den antzera. Horretarako, arazoa ate logiko kuantikoen sekuentzia batean deskonposatu da, eta orain arteko konplexutasun handieneko konputazio kuantikoa lortu da: 1.000 ate logikotik gora 9 bit kuantikotan lan egiten. Estrategia horren bidez, unibertsalki ebatzi ahal izango dira optimizazio arazoak, erabilgarriak direnak finantza arloan edo material berrien eta farmazia industriako produktuen diseinuan, adibidez.
Europarentzat garrantzitsua den momentu batean iritsi da aurkikuntza; izan ere, laster espero da Bruselak iragartzea zer inbertsio egingo duen datozen urteetan teknologia kuantikoen ikerketan eta garapenean. Dagoeneko Estatu Batuak, Japonia, Txina, Australia, Kanada eta beste herrialde batzuek baliabide ekonomiko itzelak inbertitzen dituzte arlo horietan marko estrategiko global batekin. Teknologia kuantikoen bidez, besteak beste, ordenagailuen errendimendua hobetu, makinen ikaskuntzan aurreratu eta komunikazioen segurtasuna indartuko da.
Erreferentzia bibliografikoa
R. Barends et al., Digitized adiabatic quantum computing with a superconducting circuit, Nature, doi:10.1038/nature17658
http://www.nature.com/nature/journal/v534/n7606/full/nature17658.html
Argazkiak: Laura López - UPV/EHU
