Biofarmazia eta farmakozinetika farmaziaren diziplinak dira, ondorengo galderari erantzuten saiatzen dena; Zer gertatzen zaio medikamentu bati organismoan administratua izan ondoren? Helburu nagusienetako bat terapeutikaren errazionalizazio da, farmakoak organismoan jasaten dituen prozesuak jarraituz. Ondorioz, biofarmazia eta farmakozinetika LADME prozesuak ikasteaz arduratzen da; Askapena, Xurgapena, Metabolismoa eta Iraizketa. Medikamentu bat administratzen den momentutik zirkulaziora pasatzen den arte osagai aktiboak jasaten dituen askapen eta xurgapen prozesuak biofarmaziaren ardura da .Behin farmakoaren xurgapena emanda eta zirkulazio sistemikora iritsita, farmakoak jasaten duen banakaeta farmakozinetikaren esku dago. Gaur egun, biofarmaziak eta farmakozinetikak ikerkuntza munduan eta farmako eta forma farmazeutikoen garapenean garrantzia handia dauka.

Biofarmazia eta farmakozinetika farmazia Graduko 4.mailan ematen den irakasgaia da. Irakasgai hau Farmazia Galenikaren jarraipena da, ondorioz 3.mailan ematen den irakasgai hori gainditua izatea gomendatzen da.

Gaitasunak:

- Farmakoen xurgapen, banaketa, metabolismo eta iraizketa prozesuak karakterizatzea.

- Farmakoek organismoan dituzten prozesu zinetikoak baldintzatu ditzaketen gaixoen ezaugarri fisiologiko eta patologiakoak ezagutu, aztertu eta baloratzea.

- Farmakoen ezaugarri farmakozinetikoak, gaixoen ezaugarri fisiopatologikoak eta helburu terapeutikoak dosifikazio erregimenaren diseinuan duten eragina ulertzea.



Irakasgaia ikastearen emaitzak:

- Xurgapen, banaketa, metabolismo eta iraizketa prozesuak karakterizatzen dituzten parametroak kalkulatzea organismoko maila plasmatikoetatik abiatuz.

- Farmakoen ezaugarri farmakozinetikoak eta gaixoen ezaugarri fisiopatologiakoak jakinda, organismoan egon daitezkeen maila plasmatikoen aldaketak edo/eta eboluzioa aurresatea.

- Farmakoen ezaugarri farmakozinetikoak, gaixoen ezaugarri fisiopatologikoak eta helburu terapeutikoa jakinik dosifikazio erregimen egoki bat diseinatzea.

Eduki teorikoa:



I MODULUA: FARMAKOEN BANAKETA

1. GAIA: FARMAKOEN BANAKETA ORGANISMOAN



II MODULUA: FARMAKOEN IRAIZKETA PROZESUAK

2. GAIA: FARMAKOEN BIOERALDAKETA

3. GAIA: FARMAKOEN IRAIZKETA

4. GAIA: GORPUTZ KANPOKO IRAIZKETA TEKNIKAK



III MODULUA: FARMAKOZINETIKA

5. GAIA: FARMAKOZINETIKA, SARRERA

6. GAIA: KONPARTIMENTU BAKARREKO EREDUA. ZAIN BARNEKO ADMINISTRAZIOA. BOLUS

7. GAIA: KONPARTIMENTU BAKARREKO EREDUA. ZAIN BARNEKO PERFUSIOA

8. GAIA: KONPARTIMENTU BAKARREKO EREDUA. AHO BIDEKO ADMINISTRAZIOA.

9. GAIA: DOSI ANITZEN ZINETIKA

10. GAIA: GERNU IRAIZKETA KURBAK

11. GAIA: FARMAKOZINETIKA EZ LINEALA

12. GAIA: KONPARTIMENTU ANITZEN EREDUA.

13. GAIA: ANALISI EZ KONPARTIMENTALA

14. GAIA: FARMAKOZINETIKA KLINIKOA. POPULAZIO FARMAKOZINETIKA. MONITORIZAZIOA

15. GAIA: ERLAZIO FARMAKOZINETIKO/FARMAKODINAMIKOAK. ERANTZUN FARMAKOLOGIKOAREN ZINETIKA



Laborategiko praktiken edukia:



PL1. Bolus erako zain barneko administrazioaren ondoren dauden maila plasmatikoen simulazioa edeu monokonpartimentalean. Giltzurrun funtzioaren eragina.

PL2. Perfusio erako zain barneko administrazio baten ondoren dauden maila plasmatikoen simulazioa edeu monokonpartimentalean.

PL3. Aho bideko administrazio baten ondoren dauden maila plasmatikoen simulazioa edeu monokonpartimentalean.

PL4. Zain barnetik dosi anitz administratu ondoren dauden maila plasmatikoen simulazioa edeu monokonpartimentalean.

PL5. Ibuprofenoaren gernu iraizketaren zinetika.

PL6. Bolus erako zain barneko administrazioaren ondoren dauden maila plasmatikoen simulazioa edeu bikonpartimentalean.



Ordenagailuko praktiken edukia:



PO1. Erregresio ez linealeko programa bat erabiliz datu farmakozinetikoen doiketa. Eredu konpartimentalak

PO2. Analisi ez konpartimentala

PO3. Erregresio ez linealeko programa bat erabiliz datu farmakozinetikoen doiketa. Zinetika ez lineala.

1.Klase magistralak (M) eduki teorikoen azalpenerako (5 ECTS). Irakaskuntza presentziala teleirakaskuntzarekin konbinatzeko beharra egon liteke.



2.Gelako praktikak (PL, 0,8 ECTS). Ikasleek beren prestakuntza osatuko dute, kasu praktikoak eta programaren edukiekin lotutako ariketak ebatziz. Parametro farmakozinetikoak kalkulatzeari buruzko ariketak planteatuko dira, datu plasmatiko zein gernu-datuak erabiliz. Irakasleek ariketa ezberdinak emango dituzte, eta horiei erantzuna eman beharko zaie.



3.Ordenagailuko praktikak (PO, 0,8); Ikasleak kontzentrazio plasmatiko-denbora datuen doiketak egingo ditu, horrela parametro farmakozinetikoen baloreak lortu eta dosifikazio erregimenak ebaluatzeko.



4.Laborategiko Praktikak (PL, 2,4 ECTS). Ikasleek haien prestakuntza osatuko dute ikasgaiaren alderdi praktikoagoei buruzko prestakuntza jasoz eta alderdi farmakozinetikoei buruzko emaitza esperimentalak aztertuz eta ebaluatuz.



5. Autoebaluazio-probak e-Gela plataformaren bidez. Modulu bakoitzaren amaieran, autoebaluazioko ariketa bat igo ahal izango da e-Gela plataformara, eskuratutako ezagutzak sendotzeko eta indartzeko, ikasleek beren ikaskuntza nola garatzen eta garatzen den egiaztatzeko aukera izan dezaten.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 75
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 15
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 10

1.DERRIGORREZKO PROBA. Azken emaitzaren %75a.

Proba hau gainditzea derrigorrezkoa da irakasgaia gainditzeko. Probak 2 atal edukiko ditu: Bat farmakozinetikari buruzko ariketekin eta beste bat eduki teorikoei buruzkoa.

Ikasgaiaren jakintza nahikoa eta egokia duela ziurtatu beharko du ikasleak. Puntuazioa 0tik 10ra bitartekoa izango da atal bakoitzean. Galderak modu egokian eta zehatzean erantzun beharko dira

Azterketa gainditzeko beharrezkoa da:

a.Akats kontzeptual larriak ez egotea.

b.Galdera teoriko eta problemen %70an 0 puntu baino gehiagoko emaitzak lortzea.

c.Atal bakoitza gainditzea. Ondorioz, gutxienez 5 puntu lortu beharko dira atal bakoitzean



Idatziak diren frogetan hizkuntza akatsak kontutan hartuko dira. Izatekotan zenbakiaren kopuruaren arabera zigortuko dira, -0,1ekin kontabilizatuz haietako bakoitza, -0,5 puntuko maximo batekin.



2. KLASE PRAKTIKOAK(laborategian eta ordenagailuan). Azken emaitzaren %15a.

2.1.Asistentzia eta klase praktikoen aprobetxamendua. Puntuazioa 0tik 5ra joango da. Hurrengo atalak ebaluatuko dira:

- Puntualitatea, garbitasuna eta ordena

- Jarrera, iniziatiba

- Praktiken garapena

- Praktiketako txostena egitea eta emaitzen eztabaida



Atal honek azken emaitzaren %7,5 bat izango da.

Idatziak diren frogetan hizkuntza akatsak kontutan hartuko dira. Izatekotan zenbakiaren kopuruaren arabera zigortuko dira, -0,1ekin kontabilizatuz haietako bakoitza, -0,5 puntuko maximo batekin.



2.2.Azterketa. Klase praktikoei buruzko galderen erantzun egoki eta zehatza. Ikaslek edukiari buruzko jakintza nahikoa eta egokia duela ziurtatu beharko du eta ez ditu akats kontzeptual larririk beteko. Idatziak diren frogetan hizkuntza akatsak kontutan hartuko dira. Izatekotan zenbakiaren kopuruaren arabera zigortuko dira, -0,1ekin kontabilizatuz haietako bakoitza, -0,5 puntuko maximo batekin.Puntuazioa 0tik 5 ra izango da. Atal honek azken emaitzaren %7,5ko balioa izango du.



Idatziak diren frogetan hizkuntza akatsak kontutan hartuko dira. Izatekotan zenbakiaren kopuruaren arabera zigortuko dira, -0,1ekin kontabilizatuz haietako bakoitza, -0,5 puntuko maximo batekin.



Praktiketako atala gainditu ahal izateko 2.1 eta 2.2 atalen balio 7 puntu edo gehiagokoa izan beharko da. Proba hau gainditu behar da ikasgaia gainditzeko.



3. LABORATEGIKO AZTERKETA. Azterketa hau soilik klase praktikoetara joan ez diren ikasleek edo laborategiko ebaluazioa gainditu ez duten ikasleek egin beharko dute. Laborategiko praktikei buruzko laborategiko proba praktikoa burutu beharko dute. Ikasleek edukiari buruzko jakintza nahikoa eta egokia duela ziurtatu beharko dute. Puntuazioa 0tik 10ra izango da. Azterketa gainditzeko:

a.Akats kontzeptual larriak ez egotea

b.Gutxienez 5 puntuko emaitza lortzea 10tik.

c.Azterketa hau gainditzea ezinbestekoa da irakasgaia gainditu ahal izateko

Atal honek azken emaitzaren %15ko balioa izango du. Proba hau gainditu behar da ikasgaia gainditzeko.



4. ENTREGATZEKOAK DIREN ATAZAK EGITEA

EGela plataformaren bidez, irakasleek sortutako zereginak entregatuko dira data jakin bat baino lehen. Irakasgaiaren edukiekin lotutako kasu praktikoak eta ariketak ebaztea izango da zeregin horien helburua.

Atazak dagokion eduki teorikoa eman ahala planteatu eta entregatu beharko dira.

Proba horrek amaierako notaren % 10 hartzen du kontuan.



OHARRAK:

Ebaluazioa ikasgaiaren notaren % 100 hartzen duen azken proba bakar baten bidez egin nahi duten ikasleek irakasleei jakinarazi beharko diete, dagokion lauhilekoaren lehenengo 9 asteen barruan. Irakasgaiaren izaera eta edukiak kontuan hartuta, amaierako proban gehituko dira zati praktikoari buruzko eta entregatu beharreko atazei buruzko galderak.



UKO EGITEA:

Ikaslea ez bada aurkezten UPV / EHUko web-orrian adierazitako

Ebaluaketa arruntaren barne sortutako aktibitateen notak (laborategiko praktikak, egin beharreko jarduerak) berdinak izango dira deialdi arruntan eta ez-ohizko deialdian.

Laborategiko eta ordenagailuko praktiken koadernoa. Koadernoa irakasleak egiten du eta ikasleari eGELA plataformaren bitartez eskuragarri jartzen zaio. Ikasleak praktiketara joaten direnean koadernoa eskuan izan behar dute.

Oinarrizko bibliografia

- Tratado general de Biofarmacia y Farmacocinética. Volumen I. LADME. Análisis farmacocinético. Biodisponibilidad y Bioequivalencia. J. Domenech Berrozpe, J. Martínez Lanao, C. Peraire Guitart. Editorial Síntesis. Madrid, 2013.

- Tratado general de Biofarmacia y Farmacocinética. Volumen II. Vías de adminis-tración de fármacos: aspectos biofarmacéuticos. Farmacocinética no lineal y clíni-ca. J. Domenech Berrozpe, J. Martínez Lanao, C. Peraire Guitart. Editorial Síntesis. Madrid, 2013.

- Biofarmacia y Farmacocinética. Ejercicios y problemas resueltos. A. Aguilar, M. Caamaño, F. Martín, M.C. Montejo. Ed. Elsevier. 2ª edición. Madrid, 2014.

- Basic Pharmacokinetics and Pharmacodynamics: an integrated textbook and computer simulations. 2ª Edición. S.E. Rosenbaum. Ed. John Wiley & Sons, Inc. Hobo-ken, Nueva Jersey, 2017.

- Clinical Pharmacokinetics and Pharmacodynamics: Concepts and Applications. Malcolm Rowland, Thomas N. Tozer. Lippincott, Williams & Wilkins 4th edition. Filadel-fia, 2020.

- Applied Biopharmaceutics and Pharmacokinetics. Leon Shargel, Andrew B. C. Yu. McGraw-Hill Education. 7th edition. EEUU, 2015.

Gehiago sakontzeko bibliografia

- Handbook of Essential Pharmacokinetics, Pharmacodynamics, and Drug Metabo-lism for Industrial Scientists. Y Kwon. Kluwer Academic/Plenim Publishers. 2001
- Modeling in Biopharmaceutics, Pharmacokinetics and Pharmacodynamics. Homo-geneous and Heterogeneous Approaches. Macheras P, Iliadis A. Springer Interna-tional Publishing Switzerland. 2016.

Aldizkariak

- Clinical Pharmacokinetics
- Drug Metabolism and Disposition
- Journal of Clinical Pharmacology

Web helbideak

- OCW Farmacia Galénica [2013/12] [cas].
https://ocw.ehu.eus/course/view.php?id=199
- OCW Biofarmacia y Farmacocinética [2014/12][Cas]:
http://ocw.ehu.es/course/view.php?id=291
- A First Course in Pharmacokinetics and Biopharmaceutics. David Bourne Ph.D.
www.boomer.org/c/p1/
- Basic pharmacokinetics. David Bourne Ph.D.
https://www.boomer.org/c/p4/
- PHA5127 Case Studies. College of Pharmacy. University of Florida.
http://www.cop.ufl.edu/safezone/pat/pha5127/
- AMK dose. Universidad de Salamanca

Bases de datos
- PUBMED. Disponible en: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed
- ELSEVIER. Disponible en: http:///www.sciencedirect.com
- WILEY. Disponible en: http:///www3.interscience.wiley.com
- Biblioteca UPV/EHU. Disponible en: https://ehu.on.worldcat.org/discovery
- Google scholar. Disponible en: https://scholar.google.com/