Espainiako autonomia-erkidegoen lurraldeko biztanleria, hiri eta ekonomia-aniztasuna jorratzen duen ikasgaia da. Era berean, ingurune fisikoaren kontrasteak planteatzen ditu geomorfologiari, klimari, landarediari eta urari dagokienez. Herrialde bat ezagutzeko aukera da, hain geografikoa den kontzeptua ikasiz, hala nola lurraldean gauzatzen diren fenomeno naturalen eta sozioekonomikoen banaketa espazial desberdina. Oso desberdinak diren eremu naturalen kokapen bereizia Espainian paisaia-aniztasun handia osatu duten kultura desberdinekin lotuta dago.

Ikasgai honek lurralde-egitura desorekatua eratu duten prozesuak ulertu nahi ditu, autonomia-erkidegoen arteko desberdintasun sozioekonomikoetan islatzen direnak. Era berean, erkidego eta nazio-mailatik haratago, erregio-garapenean eragiten ari diren faktoreak identifikatu nahi ditu. Funtsezko gaia da ulertzea nola eragiten duen Europar Batasunak eta globalak autonomia-erkidegoetako landa eta hiri eremuetan. Interesgarria da, halaber, autonomia-erkidegoek nazioz gaindiko eremu geografikoetan integratuta egoteak dakarren erronkari zer erantzun ematen dioten planteatzea. COVID 19 osteko gizarte espainiarraren egungo erronketako batzuk dira langabeziari, despopulazioari, gizartearen eta politikaren nahigabeari aurre egitea.



Ingurune fisikoari dagokionez, Espainiako geologia, geomorfologia, klima, landaretza eta uren oinarrizko edukiak landuko dira. Kontserbazioaren ikuspuntutik, hamabi autonomia-erkidegotan kokatutako hamabost parke nazionalek erakusten dute ekosistemen aberastasun eta aniztasun izugarria. Balio natural apartak, floraren, faunaren edo formazio geomorfologikoen berezitasuna, naturako tenplu horiek gordetzen dituztenak, ikasteko esparru bikaina dira. Azkenik, ingurune fisikoa, lurralde eta baliabideen gaur egungo erronka eta arazoen bitartez ere landuko da; baliabide hidrikoen egoera, arrisku naturalak edo/eta ingurune naturalen kudeaketa. Eduki guzti hauek, ematen ari den aldaketa globalaren prismatik, aztertuko ditugu.



Planteamendu orokor hori fenomeno horiek autonomia-erkidego batean ikertzeko erronkan islatzen da. Prozesu orokor horiek eskualde bakoitzaren berezitasunetan nola asimilatzen diren identifikatzea da ikasleak egingo duen lanaren xedea. Emandako Graduaren kokapenaz bestelako autonomia-erkidego bateko landa-praktikak erregioko idiosinkrasiaren eta eragina duten beste eskala geografiko batzuen arteko fusioan murgiltzen gaitu.

I. Graduaren gaitasun oinarrizko eta orokorrak (https://gestion-alumnos.ehu.es/tmp/Geografia%20y%20Ordenacion%20del%20Territorio.pdf) honako hauek dira:

- Gaitasun oinarrizkoak: CB1, CB2, CB3, CB4 eta CB5.

- Gaitasun orokorrak: G004, G005, G006, G007 eta G008.



II. Moduluaren berezko diren gaitasunak: MODULUA MC03 (Geografiaren oinarriak). Ikasgai honetan garatzen direnak honako hauek dira (ikasketa Planaren azken bertsioaren arabera):



M03CM01: natur zientziak eta giza zientziak arteko lotura osatzen garatu diren ezagupenak ikasleek azaldu eta trasmititzea lortu behar dute, alde horretatik, ikasketak ulertzeko ezagutzak transmititzeko.



M03CM02: Ikasleek osatzen duten ezagutza geografiko muina, eta unibertsitate eta ikerketa institutu eta unibertsitate sailetako curriculum presentzia handiagoa dute irakasgai horiek ikasteko.



M03CM03: Ikasleek, geografiaren espezializazio sektoriala bidez, lurralde bereizketa laguntzen duten hainbat alderdi ikuspegi bat eskuratzeko eta erabakitakoa deskriptibo eta preskriptibitate igortzeko gaitasuna azaldu.



MO3CM04: Ikasleek lurralde barruko antolakuntzaren oinarria eta eskualdeko nortasunaren iturri diren oinarri fisiko eta giza faktoreak bereizteko gaitasuna erakutzi behar dute.



MO4CM06): Ikasleek diziplina horien dokumentazio, datuen bilketa, analisi eta metodologia teknikak erabiltzen dakitela gaitasuna azaldu.



III. Gaitasun zehatzak eta ikasgaiaren emaitzak:



- Ikasleak Espainiako erregioen artean dauden desoreka sozioekonomikoak ulertzen ditu, baita neurtzeko eta espazialki adierazteko gai da.

- Ikasleak Espainiako erregioei buruz dauden iturri estatistiko, geografiko eta dokumentalak erabiltzen ditu eta iturri horien emaitzak interpretatzeko gai da.

- Ikasleak Espainiako ingurune fisikoaren ezaugarri eta eremu berezien karakterizazioa adierazten ditu eta eragiten duten faktorek azaltzeko gai da.

- Ikasleak Espainiako erregio baten txostena egiten du. Txosten horretan aspektu naturalak eta sozioekonomikoak aztertzen ditu, balorazio bat egiteko gai da.

1. Espainiako lurralde eta politiko antolaketa.

2. Biztanleria: zahartze prozesua eta banaketa desorekak.

3. Hiri sistema: estruktura eta aldaketak.

4. Eremu produktiboak: industri eta zerbitzuen eremua.

5. Erliebea. Bilakaera geologikoa, arroka motak eta unitate morfoestruktural nagusiak.

6. Espainiako klimaren ezaugarriak eta urak.

7. Espainako landaretza.

8. Ingurune naturalen babesa eta kontserbazioa

Ikasgai honen antolakuntza horrela da:

- Gelan egindako lana: irakasleak ikasgaiak azaltzen ditu, ikasleak testu eta grafikoen iruzkina egiten ditu,ikasleak lauhilabetean behin esposaketa laburra egiten du.

- Gelatik kanpo egindako lana: eskuliburuak irakurtzea, lan praktikoa.

- Landa lana edo irteera teknikoa kontzeptu batzuk hobeto ulertzeko egingo dugu eta azaldutakoa edukien barruan dago.

Beraz, irteera teknikoan azaldutako kontzeptuak eta ikasleak prestatu behar dituen irakurgaiak azterketan sartzen dira.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 50
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 50

Ebaluazio sistema ebaluazioa mistoa da. Azterketak 5 puntu balio ditu. Lan praktikoak 5 puntu balio ditu. Ikasleak azterketan gutxienez 2,5 puntu atera behar ditu eta lan praktikoan gutxienez 2,5 puntu atera behar ditu.



Azken probaren pisua irakasgaiko kalifikazioaren % 40 baino handiagoa denez, nahikoa izango da

proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa «aurkezteke» izan dadin.

Ebaluazio sistema azken ebaluazioa da. Ezohiko deialdian azterketak 5 puntu balio ditu. Lan praktikoak 5 puntu balio ditu. Ikasleak azterketan gutxienez 2,5 puntu atera behar ditu eta lan praktikoan gutxienez 2,5 puntu atera behar ditu.



Azken probaren pisua irakasgaiko kalifikazioaren % 40 baino handiagoa denez, nahikoa izango da

proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa «aurkezteke» izan dadin.

IPCC (2022). Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [P.R. Shukla, J. Skea, R. Slade, A. Al Khourdajie, R. van Diemen, D. McCollum, M. Pathak, S. Some, P. Vyas, R. Fradera, M. Belkacemi, A. Hasija, G. Lisboa, S. Luz, J. Malley, (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA. doi: 10.1017/9781009157926

Farinós, J. & Olcina, J. (2017). Geografía regional de España. Espacio y comunidades. Tirant Humanidades.

Martín Vide J. & Olcina Cantos, J. (2001). Climas y tiempos de España. Alianza Editorial.

Méndez, R. & Molinero, F. (Coord.) (1993). Geografía de España. Ariel.

Meléndez Hevia, I. (2004). Geología de España. Una historia de seiscientos millones de años.
Editorial Rueda.

Romero, J. (Coord.) (2017). Geografía Humana de España. Curso de introducción. Tirant Humanidades.

Oinarrizko bibliografia

Fernández Cuesta, G. & Quirós Linares, F. (2011). Atlas temático de España. 3 tomos. Ediciones Nobel



García Alvarado, J.Mª & Sotelo Navalpotro, J.A. edit. (1999). La España de las Autonomías. Madrid: Síntesis.



Instituto Geográfico Nacional (2019). España en mapas. Una síntesis geográfica. Centro Nacional de Información Geográfica. https://www.ign.es/web/espana-en-mapas



Puyol Antolín, R. (dir.) (1988-1989). Geografía de España. Síntesis, 18 vols.



OECC (2019). Cambio Climático, Océanos y Criosfera. Oficina Española de Cambio Climático. Ministerio para la Transición Ecológica.

Gehiago sakontzeko bibliografia

Comité Español de la UGI (2008). España y el mediterráneo. Una reflexión desde la geografía española. R.S.G., A.G.E., I.G.N.

European Union (2022). Eurostat regional yearbook, 2022 edition.

Aldizkariak

Boletín de la Asociación de Geógrafos Españoles.
ERIA.
Estudios Geográficos.
Investigaciones Geográficas.

Web helbideak

https://www.mitma.gob.es/portal-del-suelo-y-politicas-urbanas/atlas-estadistico-de-las-areas-urbanas
http://www.aemet.es/es/portada
http:/www.ine.es
https://www.age-geografia.es/site/
http:/www.ign.es
https://www.miteco.gob.es/es/
http://dialnet.unirioja.es