Arkeologia Historia Graduko Historia Orokorra (M02) moduluan kokatzen den nahitaezko irakasgaia da.

Irakasgaiaren helburu nagusia gizarte historikoen arkeologian aztergai diren gai nagusiak aztertzea da. Bereziki, praktika arkeologikoaren ikuspegi, gai eta lorpen desberdinak aztertuko dira ikuspegi bikoitz batetik: kronologikoa, espezialitate diakronikoak (arkeologia klasikoa, Erdi Arokoa, Aro Modernokoa eta Garaikidekoa) eta gai nagusietako batzuk kontuan hartuta (paisaiak, arkitekturak, bizi-establimenduak, lana, identitateak, erritualak, kultu-zentroak, etab.). Interpretazioak, metodologiak eta egungo gizarteen ulermenerako aplikazioak nabarmenduko dira. Europako gizarteei lehentasunezko arreta eskainiko zaien arren, mundu mailan egindako adibideak eta esperientziak sartu nahi dira.

Horrela, Arkeologia Historiko kritikoaren kontzeptu bat sustatu nahi da, ez izaera desberdineko erregistro dokumentalen fusio eta gainjartze hutsean oinarritua, baizik eta integrazio harmoniko batean, orkestra sinfonikoek egiten dutenaren antzekoa.

GAITASUNAK:

M02CM01. Munduko, estatuko eta eskualdeko historiaren prozesu eta gertakari nagusiak nahikoa eta

modu egokian ezagutzen direla frogatzea, ikuspuntu diakroniko batetik, hainbat alderdiri dagokionez

(ekonomia, gizartea, politika, kultura etab.); halaber, prozesu eta gertakari horiek gaur egungo gizarteekin duten lotura ezagutzen dela frogatzea.

M02CM02. Denboran zehar izan diren ikuspuntu eta ikuspegi historiografikoak eta horiek aro historiko bakoitzeko kulturarekin duten harremana identifikatzea.

M02CM03. Ikerketa historikorako oinarrizko metodoak eta teknikak ezagutzea eta materialak eta informazio-iturriak lortzeko, antolatzeko eta aztertzeko gaitasuna erakustea.

M02CM04. Gai izatea ikerketa historikoko gai edo arazo bat, gutxienez, aurkezteko, ahoz edo/eta

idatziz, zuzentasun formalez eta terminologia egokia erabiliz; hartara, iturri historikoak (lehen eta bigarren mailakoak) modu egokian erabiltzeko trebetasuna erakusteko.



IKASKETA EMAITZAK:

IE1. Giza eboluzioaren prozesu biologiko eta kultural nagusiak adieraztea.

IE2. Paleolitoko ehiztari-biltzaile gizarteen bizimoduak testuinguruan jartzea eta azaltzea, bere garaian

eta espazioan zehar dituzten desberdintasunak kontuan hartuta.

IE3. Historiaurreari buruzko ezagutza (metodoak, iturri materialak, etab.) nola berreraikitzen den eta

ezagutza hori zer ikuspegitatik egin daitekeen jabetzea.

IE4. Informazio-iturri ezberdinak erabiltzea (bibliografikoak, arkeologikoak, etab.) modu kritikoan,

etikoan eta zientifikoan, diskurtso propio eta ongi arrazoitua, idatzia edo ahozkoa sortzeko.

1. Blokea. Aro Historikoko gizarteen materialtasuna

Arkeologia historikoa

2. Blokea. Ikuspegi kronologikoa

Antzinako gizarteen arkeologia

Erdi Aroko gizarteen arkeologia

Aro Modernoko gizarteen arkeologia

Aro Garaikideko gizarteen arkeologia

3. Blokea. Ikuspegi tematikoa

Paisaiak

Habitatu

Lan egin

Menderatu

Hil eta sinistu

Kontsumitu

Irakaskuntza modalitate desberdinak erabiliko dira: saio presentzialak, ikasgelako praktikak eta, ahal den neurrian, landa-irteerak (museoak eta/edo aztarnategiak).

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 30

Idatzizko azterketa: % 40. Oro har, erantzunen edukia, kontzeptu garrantzitsuen erabilera eta azalpenen argitasuna eta zuzentasuna baloratuko dira.

Lan kolektiboak/pertsonalak: % 40. Edukia, ideia nagusiak, alderdi formalak eta aurkezpen-moduak baloratuko dira.

Ikasturtean zehar egindako praktikak eta ariketak, portafolio gisa entregatutakoak: % 20. Hemen jasotzen dira ikasgaiaren gairik praktikoagoak eta aplikatuagoak.

Irakasgai osoa gainditzeko, nahitaezkoa da hiru zatietako bakoitzean gutxieneko puntuazio bat lortzea (% 40).

Ortografia-faltek eta azalpen argirik ezak (azterketan zein lanean) 3 puntura arteko penalizazioa eduki dezakete.

Uko egitea: Idatziz adieraziko zaio irakasleari uko egiteko asmoa kurtsoaren lehen 9 asteetako epean. Idatzi hau entregatuz, ikasleak azken ebaluaketa egingo duela interpretatuko da.

Azken ebaluaketa: azterketa bat egin behar izango da, zentroak jarritako egun eta orduan, eta lan bat entregatu (azterketa egunean bertan). Lanaren gaia eta betebeharrak aldez aurretik zehaztuko dira irakaslearekin. Azterketa ezberdina izango da ebaluaketa jarraia aukeratu dutenentzat eta azken ebaluaketa aukeratu dutenentzat.

Idatzizko proba aurrez aurre egitea eragozten duten osasun-neurri murriztaileak (konfinamendu-egoerak, etab.) ezarriz gero, proba horren ordez ikasleek digitalki egin eta entregatu ahal izango duten beste proba-tarea bat ezarriko da, amaierako notan antzeko portzentaje batekin, betiere ikasturtean zehar landutako edukietan oinarrituta.

Ez ohiko deialdirako azterketa bat egin behar izango da, zentroak jarritako egun eta orduan, eta lan bat entregatu (azterketa egunean bertan). Lanaren gaia eta betebeharrak aldez aurretik zehaztuko dira irakaslearekin.

Ebaluaketa jarraia egin duten ikasleei emaitza onak izan dituzten lanen edo emate partzialen notak gordeko zaizkie ez ohiko deialdirako. Azterketa ezberdina izango da ebaluaketa jarraia aukeratu dutenentzat eta azken ebaluaketa aukeratu dutenentzat.

Ikusitako material osoa baloratuko da azterketan. Klasean landutako diapositibak, bideoak, mintegiak, artikuluak eta beste motatako materialak) eskuragarri izango dituzte ikasleek paperez eta/edo digitalez, e-Gela plataformaren bidez.

Oinarrizko bibliografia

Erreferentziako testua: GONZÁLEZ RUIBAL, AYÁN VILA X., 2018, Arqueología. Una introducción al estudio de la materialidad del pasado, Alianza, Madrid

Beste ezinbesteko testuak:

BAHN P., FAGAN B., Arqueología. Toda la historia, Barcelona, 2019

BAHN P., RENFREW C., Arqueología, Teoría, métodos y práctica, Madrid, 2016

CIRELLI E., Archeologia e Cultura Material nel Medioevo, Bononia University Press, 2021

COLL CONESA J., Manual de Cerámica Medieval y Moderna, Madrid, 2011

CROSSLEY, D.: Postmedieval Archaeology in Britain, Leicester, 1990.

FÉRNANDEZ OCHOA C., MORILLO CERDÁN, Manual de cerámica II: Cerámicas romanas de época altoimperial en Hispania. Importación y producción, Madrid, 2015

FÉRNANDEZ OCHOA C., MORILLO CERDÁN, Manual de cerámica romana IV: Producciones cerámicas de época medio-imperial y tardorromana, Madrid, 2019

GAIMSTER D., MAJEWSKI T., International Handbook of Historical Archaeology, 2009

GÓNZALEZ RUIBAL A., Volver a las trincheras: Una arqueología de la Guerra Civil española, Madrid, 2016

GUIRAL PELEGRÍN, C., ZARZALEJOS PRIETO, M.: Arqueología (II). (Arqueología de Roma), Madrid, 2005.

JOHNSON, M.: An Archaeology of Capitalism, Oxford, 1996.

MAJEWSKI, T. y GAIMSTER, D.: International handbook of historical archaeology (recurso electrónico) 2009

QUIRÓS, J.A., BENGOETXEA, B.: Arqueologia III. Arqueología Medieval y Postmedieval, Madril, 2010.

SÁNCHEZ LÓPEZ E., BUSTAMANTE-ÁLVAREZ M., Arqueología Romana en la Península Ibérica, Universidad de Granada, 2019

VAQUERIZO GIL D., 2018, Cuando (no siempre) hablan “las piedras”. Hacia una arqueología integral en España como recurso de futuro. Reflexiones desde Andalucía, JAS, Madrid

ZARZALEJOS PRIETO M., GUIRAL PELEGRÍN C., SAN NICOLÁS PEDRAZ M. P., Historia de la cultura material del mundo clásico, Madrid, 2010

Gehiago sakontzeko bibliografia

Bibliografia espezifikoa erabiliko da talde-lanetan eta banakako lanetan, hautatutako gaien arabera.

Aldizkariak

American Journal of Archaeology, Boston University
Archeologia dell'Architettura, Florencia
Archeologia Medievale, Florencia
Archivo Español de Arqueología
Arqueología de la Arquitectura, Vitoria-Gasteiz
Arqueología y Territorio Medieval, Jaén
Espacio, Tiempo y Forma
Munibe
Hispania Antiqua
Postmedieval Archaeology

Web helbideak

http://dialnet.unirioja.es/
http://www.biblioarqueologia.com/
http://guerraenlauniversidad.blogspot.com/