"Antzinateko Historia II II: Erroma, Errepublikatik Inperiora" Historiako Graduko derrigorrezko ikasgaia da. 6 kreditu ditu, lehenengo lauhilabetean ematen direnak.

Ikasgaiaren helburua Antzineko Erromaren historia mugatzen dituzten garai historiko desberdinen gertaera historikoen ezagutza argia eta zehatza Historiaren ikasleei zabaltzea da. Bide batez, Antzinako erromatar zibilizazioaren ezaugarrietan dauden oinarrizko elementu politiko, ekonomiko, sozial eta kulturalen analisiari esker ikasleak Erromako historian ezagutaraztea saiatuko gara. Zehazki, Erroma Lazioko hiri bat izatetik munduko inperio bat bihurtzera prozesu historikoaren analisia eta ulermena landuko da, esparru kronologikoa izanik jatorrietatik K.o. V. mendera arte.

Historiako Graduko aurreko beste ikasgai batzuk (Gizarteak eta kulturak Antzinaroan; antzinateko Historia I: Grezia: ikaslegoaren mundu klasikoaren ezagutza zabaldu dute, bereziki greziar mundukoa. Ikasgai honek Erromako historian sakonki landuko du.

-Ezagutu eta ulertu erromatar gizartearen prozesu historikoak Errepublikatik Antzinate

Berantiarra arte.

-Gaur egun formatu desberdinetan eskuragarri dauden tresna egokiak erabiltzea iturri

historikoak aztertzeko.



Konpetentziak:

Modulua M02- Historia Orokorra:

MO2CMO1: Munduko, estatuko eta eskualdeko historiaren prozesu eta gertakari

nagusiak nahikoa eta modu egokian ezagutzen direla frogatzea, ikuspuntu diakroniko

batetik, hainbat alderdiri dagokionez (ekonomia, gizartea, politika, kultura etab.);

halaber, prozesu eta gertakari horiek gaur egungo gizarteekin duten lotura ezagutzen

dela frogatzea.

M02CM03:Ikerketa historikorako oinarrizko metodoak eta teknikak ezagutzea eta materialak eta informazio-iturriak lortzeko, antolatzeko eta aztertzeko gaitasuna erakustea.

MO2CMO4: Gai izatea ikerketa historikoko gai edo arazo bat, gutxienez, aurkezteko,

ahoz edo/eta idatziz, zuzentasun formalez eta terminologia egokia erabiliz; hartara,

iturri historikoak (lehen eta bigarren mailakoak) modu egokian erabiltzeko trebetasuna

erakusteko.

1. Errepublikaren sorrera. Errepublika berantiarra.- Aurrekariak. Sila ondorengo garaia. Optimates eta

populares. Botere pertsonalaren finkatzea. Guda zibilak.

2. Errepublikatik inperiora trantsizioa.- Octavianoren garaipena. Princeps-en

boterearen oinarriak. Princeps eta res publica. Armada eta antolakuntza inperiala.

Inperioaren hedakuntza. Probintzietako administrazioa.

3. Inperioaren barruan probintzialen integrazioa.- Probintzialen integrazioa

Inperioaren barruan. Udal administrazioa: udal eta pertsonen estatutuak; praktika

administratiboa.

4. Gizartea, ekonomia eta goi-inperioko erlijioa.- Erromatar gizartearen

ezaugarriak: ordines-en erroldaren araberako antolakuntza berria. Landako plebea eta

hiriko plebea. Serui-ak eta libertoak. Gizarte harremanak. Inperioko jarduera

ekonomikoa: ekoizpen sektoreak, zergak. Erromatar erlijioaren oinarriak.

5. III. Mendeko krisialdia eta Antzinate berantiarra: esanahi historikoa.

Inperioaren arazoak. Gizartea eta erlijioa Antzinate Berantiarrean.

A. KLASEAK: Irakasleak gai honetako eduki teorikoen azalpenarekin batera ariketa praktikoak egingo ditu (iturri historikoen komentarioa) eta gaitegiko programaren oinarrizko kontzeptuak azpimarratuko ditu, kontuan hartuta ikasgaiaren edukiak modu progresiboan bereganatu behar direla. Arreta handia jarriko da hiztegi historikoaren bereganatzean, ikastean eta erabilpenean.

UPV/EHUk eskaintzen dituen irakaskuntzarako plataforma digitalen erabilpen jarraitua.

B. PRAKTIKAK: Zati praktikoak irakasleak emandako material eta argibideen arabera ikaslearen aurretiko lana eskatuko du.

C. TUTORETZAK: Irakaskuntzaren prozesua gidatzeko eta zaintzeko bakarkako tutoretza orduak.



*Oharra: konfinamendu-dekretu edo lege-xedapen baten ondorioz klase presentzialak bertan behera geratuko balira, eskolak on-line izatera pasako dira. Argibide gehiagorako, 2019/2020 ikastuartearen zehar COVID-19a dela eta UPV/EHUk argitaratutako ebazpena kontsulta liteke ondoko estekaren bidez: https://www.ehu.eus/eu//-/directrices-para-la-adaptacion-de-la-docencia-y-evaluacion-delas-titulaciones-de-grado-y-master-de-la-upv-ehu-mientras-dure-la-situacion-excepcional

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 50
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 10
  • Banakako lanak (%): 20
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 10
  • Lanen, irakurketen... aurkezpena (%): 10

EBALUAZIO SISTEMAK



- Ebaluazio jarraituaren sistema (Lehentasuna)

- Azken ebaluazioaren sistema



KALIFIKAZIOKO TRESNAK ETA EHUNEKOAK



- Garatu beharreko proba idatzia: % 50.

- Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak): % 50.



*Oharra: Konfinamendu-dekretu edo lege-xedapen baten ondorioz klase presentzialak bertan behera geratuko balira, ebaluazioa on-line izatera pasako da ere. Argibide gehiagorako, 2019/2020 ikastuartearen zehar COVID-19a dela eta UPV/EHUk argitaratutako ebazpena kontsulta liteke ondoko estekaren bidez:

https://www.ehu.eus/eu//-/directrices-para-la-adaptacion-de-la-docencia-y-evaluacion-de- las-titulaciones-de-grado-y-master-de-la-upv-ehu-mientras-dure-la-situacion-excepcional-

**Ikasleentzako gidan argibide zehatzagoa emango da.



OHIKO DEIALDIA: ORIENTAZIOAK ETA UKO EGITEA



1. Ebaluazio jarraitua: 2 erizpideren arabera egiten da:

1.1. Garatu beharreko froga idatzia.

Ebaluaketarako tresna: Ikasturtean zehar emandako eduki teoriko eta praktikoei buruzko azterketa idatzia.

Ebaluaketaren irizpidea: Aurkezpen-argitasuna eta antolakuntza zuzena. Ezagupenen bereganatze maila. Kontzeptuen arteko harremanak eraikitzeko gaitasuna. Sintesi-gaitasuna. Aurkezpenean argitasuna, garbitasuna eta ortografia zuzena eskatuko da.

Froga idatzia gainditzea ezinbestekoa da ikasgaia gainditzeko. Amaierako notaren portzentaia: %50.

1.2. Ariketa praktikoak.

Ebaluaketaren irizpidea: Eskoletara etortzea eta ariketa desberdinetan partehartze aktiboa. Aurkezpenean argitasuna. Kontzeptu historikoen erabilpen zehatza. Ahozko gaitasuna.

Amaierako notaren portzentaia, denetara %50.



2. Azken ebaluazioa:



IKASLEEN EBALUAZIORAKO ARAUTEGIA EHAA 201 7-03-1 3

8. artikulua.– Ebaluazio sistemak

3.– Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoko



irakasgaien kasuan edo 18 astekoa urteko irakasgaienean, ikastegiko eskola egutegian zehaztutakoarekin bat lauhilekoa edo ikasturtea hasten denetik kontatzen hasita. Irakasgaiaren irakaskuntza gidan epe luzeagoa ezarri ahal izango da.





Azken ebaluazioa aukeratzen duenak, edo ikasturtearen zehar etengabeko ebaluazioari uko egiten dionak, UPV/EHUko araudiak hartarako ezarritako oinarriak kontutan hartuz, ondoko erizpideen araberako ebaluazioa izango du:

2.1. Garatu beharreko froga idatzia.

Ebaluaketarako tresna: Ikasturtean zehar emandako eduki teoriko eta praktikoei buruzko azterketa idatzia.

Ebaluaketaren irizpidea: Aurkezpen-argitasuna eta antolakuntza zuzena. Ezagupenen bereganatze maila. Kontzeptuen arteko harremanak eraikitzeko gaitasuna. Sintesi-gaitasuna. Aurkezpenean argitasuna, garbitasuna eta ortografia zuzena eskatuko da.

Froga idatzia gainditzea ezinbestekoa da ikasgaia gainditzeko. Amaierako notaren portzentaia: %50.

2.2. Ariketa praktikoak, glosarioa eta galdetegia.

Ebaluaketaren irizpidea: Eskoletara etortzea eta ariketa desberdinetan partehartze aktiboa. Aurkezpenean argitasuna. Kontzeptu historikoen erabilpen zehatza. Ahozko gaitasuna.

Amaierako notaren portzentaia, denetara %50:



Praktikako notak kontuan hartzeko ezinbestekoa da azterketa gainditzea.



UKO EGITEA

Azterketara ez aurkezteak balio izango du irakasgaiaren deialdiari uko egiteko.

OHAR ESPEZIFIKOAK:



Azken ebaluazioaren eredu berdina erabiliko da. Horrela, ondokoa eskatuko zaie:

1. Garatu beharreko froga idatzia.

Ebaluaketarako tresna: Ikasturtean zehar emandako eduki teoriko eta praktikoei buruzko azterketa idatzia.

Ebaluaketaren irizpidea: Aurkezpen-argitasuna eta antolakuntza zuzena. Ezagupenen bereganatze maila. Kontzeptuen arteko harremanak eraikitzeko gaitasuna. Sintesi-gaitasuna. Aurkezpenean argitasuna, garbitasuna eta ortografia zuzena eskatuko da.

Froga idatzia gainditzea ezinbestekoa da ikasgaia gainditzeko. Amaierako notaren portzentaia: %50.

2. Ariketa praktikoak.

Ebaluaketaren irizpidea: Eskoletara etortzea eta ariketa desberdinetan partehartze aktiboa. Aurkezpenean argitasuna. Kontzeptu historikoen erabilpen zehatza. Ahozko gaitasuna.

Amaierako notaren portzentaia, denetara %50.

Irakasgaia gainditzeko azterketa zein ariketa praktikoak gainditzea ezinbestekoa da. Ezohiko deialdiari uko egiteko nahikoa izango da bertara ez aurkeztea.



IKASLEEN EBALUAZIORAKO ARAUTEGIA

EHAA 201 7-03-1 3

9. artikulua.– Ebaluazioa ezohiko deialdian

1.– Irakasgaia ohiko deialdian gainditzen ez duten ikasleek, hautatutako ebaluazio sistema gorabehera, eskubidea izango dute ezohiko deialdiko azken ebaluazioko proba osatzen duten azterketa eta jardueretara aurkezteko.

2.– Ezohiko deialdietan irakasgaiak ebaluatzeko sistema bakarra azken ebaluazioa izango da.

3.– Ezohiko deialdiko azken ebaluazioko probak definituta dauden ikaskuntzaren emaitzak ebaluatzeko eta neurtzeko behar beste azterketa eta ebaluazio jarduera izango ditu, emaitzok ohiko deialdiaren pareko baldintzetan ebaluatu ahal izateko. Ikasleek ikasturtean zehar eskuratutako emaitza positiboak gorde ahal izango dira. Aldiz, ikasturtean zehar egindako etengabeko ebaluazioaren emaitzak negatiboak badira, emaitzok ezin izango dira ezohiko deialdirako mantendu eta deialdi horretan ikasleek kalifikazioaren % 100 eskuratu ahal izango dute.

1. Ondoko eskuliburuen erabilera beharrezkoa da:
BASLEZ, M.-F., 2017, Antzinateko greziar munduaren historia politikoa. Garai homerikoetatik
erromatar munduan integratu arte, UPV/EHU [I. Iñurrietak itzulia: Histoire politique du monde
grec antique, Paris, Nathan, 1994]
LE ROUX, P., 2016, Erromatar Goi Inperioa Mendebaldean, UPV/EHU [K. Zabalak itzulia:
Le Haut-empire romain en Occident, Paris, 2015].
2. Ondoko web-guneen kontsulta ezinbestekotzat hartzen da:
Ancient History Maps: https://www.ancient.eu/map.
http://www.digitales-forum-romanum.de/?lang=en
http://www.fastionline.org/
https://www.ehu.eus/ehg/klasikoak/
https://www.thelatinlibrary.com/
Itinera electronica: http://agoraclass.fltr.ucl.ac.be/concordances/intro.htm .
Hodoi elektronikai: http://mercure.fltr.ucl.ac.be/Hodoi/concordances/intro.htm .
Perseus Digital Library: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/
3. Testuen aukera:
GARCIA MORENO, L.; GASCO F.; ALVAR EZQUERRA, J., 1999, Historia del mundo clásico a través de sus textos. 2. Roma. Madrid.
SANTOS YANGUAS N., 1977, Textos para la historia antigua de Roma, Madrid.
4. Iturriak eta metodologia:
CRAWFORD, M., Fuentes para el estudio de la Historia antigua, Madrid, 1986. (Historia del mundo antiguo, ed. Taurus).
GÓMEZ ESPELOSÍN, F.J., 2005, Diccionario de términos del mundo antiguo, Madrid, Alianza.
5. Mapak:
BELTRÁN, F.; MARCO SIMÓN, 1987, F., Atlas de Historia Antigua, Zaragoza.
GRANT, M., 2001, Atlas Akal de Historia Clásica. Del 1700 a.C. al 565 d.C., Madrid.
WATTEL, O., 2002, Atlas histórico de la Roma Clásica, Madrid.

Oinarrizko bibliografia

CHRISTOL, M.; NONY, D., 1988, De los orígenes de Roma a las invasiones bárbaras, Madrid.

GARNSEY, P.; SALLER, R., 1991, El Imperio romano. Economía, sociedad y cultura, Barcelona.

KAPLAN, M.; RICHER, N. (dirs.), 2003, El mundo romano, Universidad de Granada.

LÓPEZ BARJA DE QUIROGA, P., 2004, F. LOMAS SALMONTE, 2004, Historia de Roma, Madrid, Akal.

SUÁREZ PIÑEIRO,A.M., 2019, Roma antigua. Historia de un imperio global, Madrid, Akal.

TONER, J., 2017, Mundo antiguo, Madrid.

Gehiago sakontzeko bibliografia

ALFÖLDY, G., 1987, Historia social de Roma, Madrid.
BEARD, M., 2016, SPQR, Una historia de la antigua Roma, Madrid.
BRIAND-PONSARD, C., HURLET, F., 2001, L'Empire romain d'Auguste à Domitien, Paris.
CHANIOTIS, A., 2018, La era de las conquistas. El mundo griego de Alejandro a Adriano (336 a.C.-138 d.C.), Barcelona.
FERRER MAESTRO J.J., 2019, Economía de la Roma antigua, Madrid.
FLOWER, H.I., 2014, The Cambridge Companion to the Roman Republic, Cambridge.
HEATHER, P., 1999, La caida de Roma, Barcelona.
MAÑAS ROMERO, I., 2019, Las mujeres y las relaciones de género en la Antigua Roma, Madrid.
MARCO SIMÓN, F., 2021, Cultus deorum. La religión en la antigua Roma, Madrid.
MARTINEZ PINNA, J., 2021, El nacimiento de la República Romana (509-486 a.C.), Zaragoza.
MOATTI, C., 2015, La razón de Roma: El nacimiento del espíritu crítico a fines de la República, Madrid.
MUÑOZ SANTOS, M.E., 2022, Gladiadores, fieras, carros, y otros espectáculos en la antigua Roma, Madrid.
OSGOOD, J. 2020, Roma. La creación del Estado-Mundo, Madrid.
POTTER, D.S., 2009, A Companion to the Roman empire (44 B.C.-323 A.D.), Blackwell.
REQUENA, M. (2021), Los espacios de la muerte en Roma, Madrid.
ROUSSEAU, P. (ed.), (2012), A Companion to Late Antiquity, Londres.
SCHEID, J., 1991, La religión en Roma, Madrid.
TONER, J., 2012, Sesenta millones de romanos: La cultura del pueblo en la antigua Roma, Madrid.
SARTRE, M., 1994, El Oriente romano. Provincias y sociedades provinciales del Mediterráneo oriental, de Augusto a los Severos (31 a.C. - 235 d.C.); Madrid.
WOOLF, G., 2012, Rome, an empire’s history, Oxford.

Aldizkariak

Espacio, Tiempo y Forma. Historia Antigua. U.N.E.D.
Habis. Universidad de Sevilla.
Journal of Roman Studies. Society for the Promotion of Roman Studies.
Journal of Roman Archeology. U.S.A.
Gerión, Universidad Complutense de Madrid.
Polis. Revista de ideas y formas políticas de la Antigüedad clásica, Universidad de Alcalá
Studia Historica. Historia Antigua. Universidad de Salamanca
REA (Revue d¿etudes anciennes). Universidad de Burdeos III.
Veleia,Revista de Prehistoria, Hª Antigua, Arqueología y Filología Clásicas. UPV/EHU.

Web helbideak

1. Orokorra:
http://www.liceus.com/cgi-bin7aco/index.asp
http://www.rassegna.unibo.it/appr.html
http://155.210.60.15/HAnt/guia.html
http://www.roman-emperors.org
2. Mapak:
http://www.ucm.es/info/antigua/Cartografia/roma.html
3. Iturriak:
http://clasicas.usal.es/recursos/index.html
http://www.rassegna.unibo.it/appr.html/
4. Epigrafia:
http://ubi-erat-lupa.org
5. Bibliografia:
http://www.aph.cnrs.fr
http://www.fusl.ac.be/Files/General/BCS/Bib.html
http://clio.rediris.es/clionet/articulos/clio.htm
http://www.cervantesvirtual.com/portal/Antigua/
6. Jarduerak:
http://www.estudiosclasicos.org