Iberiar Penintsula Antzinaroan Historiako Graduko hautazko irakasgai bat da. M04 (Prestakuntza Osagarria) moduluko irakasgai bat dugu eta 3. zein 4. mailan eskaintzen da, ikasturte batean euskaraz eta bestean gaztelaniaz.

Historiako graduko beste hiru irakasgairekin erlazionatuta dago:

-M06 (Historia Ikasketetako Metodologia) moduluko Epigrafia eta Numismatika eta Historialarientzako Latina

-M02 (Historia Orokorra) moduluko Antzinaroaren Historia II: Erroma Errepublikatik Inperiora.

G003 MO4 Ikerketa historikorako oinarrizko metodoak eta teknikak ezagutzea eta materialak eta informazio-iturriak lortzeko, antolatzeko eta aztertzeko gaitasuna erakustea.



M02CM01 Munduko, estatuko eta eskualdeko historiaren prozesu eta gertakari nagusiak nahikoa eta modu egokian ezagutzen direla frogatzea, ikuspuntu diakroniko batetik, hainbat alderdiri dagokionez (ekonomia, gizartea, politika, kultura etab.); halaber, prozesu eta gertakari horiek gaur egungo gizarteekin duten lotura ezagutzen dela frogatzea.



M02CM02: Denboran zehar izan diren ikuspuntu eta ikuspegi historiografikoak eta horiek aro historiko bakoitzeko kulturarekin duten harremana identifikatzea.



M03CM06 Gai izatea ahoz edo/eta idatziz, kontzeptu historiko egokiak erabiliz, banaka edo/eta kolektiboki, ikerketa historikoko lanak aurkezteko, eta trebetasuna erakustea lan horiek irakaskuntzan eta dibulgazioan erabiltzean.



IKASKUNTZA EMAITZAK

IE1: Iberiar Penintsulako historiako iturri historikoak (lehen eta bigarren mailakoak) ezagutzea eta modu egokian erabiltzea.

IE2: Iberiar Penintsulako antzinaroko historiaren prozesu eta gertakari nagusiak identifikatzea.

IE3: Iberiar Penintsulako prozesu historikoen faktore politiko, kultural, sozial eta ekonomikoak erlazionatzea.

IE4: Testu historiografikoak modu kritikoan irakurtzea.

IE5: Argibide historiko konplexua modu koherentean antolatzea eta interpretatzea.

IE6: Antzinaroko gizarteak erlazionatzen dituzten loturak ulertzea.

1. Herri prerromatarren ikerketarako oinarriak. Erroma-aurreko munduaren ezagutzerako iturriak. Etnogenesis-prozesuak. 'Infiltrazio' indoeuroparrak: kutxa-zelai kultura. Bukaerako Brontze atlantikoa. Substratu indigena eta bere bilakaera.

2. Aldi ‘orientalizante’-a eta Tartessos. Iturri idatziak eta arkeologiaren ekarpena. Feniziarren presentzia Penintsula Iberiarrean. Kultura tartesikoaren garapena.

3. Kolonizazio greziarra. Iturriak. Lehen merkataritza-kontaktuak eta mendebaldeko Mediterraneoko kolonia greziarrak. Kausak eta helburuak. Kolonizazioa foziarra: establezimendu penintsularrak.

4. Iberiar Penintsulako area indoeuroparra. Unitate antolatzaile indigenak. Antolaketa politikoa. Jarduera ekonomikoa. Erlijio sinesteak. Hizkuntza indoeuroparrak. Penintsulako ipar-mendebaldeko komunitateak.

5. Area iberiarra. Hiri-garapena. Antolaketa politiko eta soziala. Jarduera ekonomikoa. Sineste erlijiosoak. Idaztea eta hizkuntza.

6. Hispania Errepublika erromatarrean. Penintsula Iberiarra hedapen kartagotarrean testuinguruan. Kolonizazio punikoa. Lurralde iberiar-punikoetako administrazioa.

7. Goi Inperioko garaian. Politika eta administrazioa: probintzia-berrantolaketa eta tokian tokiko administrazioa. Ekonomia eta gizartea. Erlijio erromatarra eta kultu indigenak. Kultu inperiala.

8. Hispania Antzinate berantiarrean. Probintzia-berrantolaketa administratiboa. Transformazio sozialak eta jarduera ekonomikoa. Kristautasunaren goraldia eta hedapena. V mendeko berrantolaketa politikoa.



*OHARRA:

Hau oinarrizko ikasgai-zerrenda da ikasturtean zehar egokitzen joango da.

Ikasgai honetako eduki teorikoen azalpenarekin batera ariketa praktikoak (testu-iruzkina, mapen azterketak) egingo dira, programaren oinarrizko kontzeptuak azpimarratuz, kontuan hartuta ikasgaiaren edukiak modu progresiboan bereganatu behar direla.

Arreta handia jarriko da hiztegi historikoaren bereganatzean, ikastean eta erabilpenean. Irakaskuntzaren prozesua gidatzeko eta zaintzeko bakarkako tutoretza orduak.

Zati praktikoak irakasleak emandako material eta argibideen arabera ikaslearen aurretiko lana eskatuko du.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 40
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 60

A.Ebaluazio jarraituaren sistema:



Ebaluaketarako tresna:

1.- Ariketa praktikoak, posterra eta galdetegia

Ebaluaketaren irizpideak:

- Ariketa desberdinetan parte-hartze maila.

- Kurtsoan zehar azterturiko terminologiaren ezagupen eta erabileraren maila.

- Irakasleak gomendaturiko materialak lantzea.

Azkeneko notaren portzentajea:

Ariketa praktikoak % 20

Posterra eta triptikoa % 30

Galdetegia % 10

2.- Azkeneko proba idatzia.

Ebaluaketaren irizpideak:

Klase magistraletan zein praktiketan landutako gaien ezagupen maila.

Irakasgaiari dagozkion mapa historikoak lantzea.

- Garatu beharreko proba idatzia: % 40.



Irakasgaiaren kalifikazioa ezarritako ebaluazio tresnak eta irizpideak kontuan izanez egingo da. Idatzizko probak 4 puntuko (%40) balio maximoa izango du. Praktikako notak kontuan hartzeko ezinbestekoa da azterketa gainditzea.



***Ebaluazio jarraituan ebaluatua izateko eskubidea izateko, ikasleek eskolen %75a jarraitu beharko dituzte.***





B.Azken ebaluazioaren sistema



IKASLEEN EBALUAZIORAKO ARAUTEGIA

EHAA 201 7-03-1 3

8. artikulua.– Ebaluazio sistemak

3.– Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoko irakasgaien kasuan edo 1 8 astekoa urteko irakasgaienean, ikastegiko eskola egutegian zehaztutakoarekin bat lauhilekoa edo ikasturtea hasten denetik kontatzen hasita. Irakasgaiaren irakaskuntza gidan epe luzeagoa ezarri ahal izango da.



Ebaluaketarako tresna:

1.- Ariketa praktikoak, posterra eta galdetegia

Ebaluaketaren irizpideak:

- Ariketa desberdinetan parte-hartze maila.

- Kurtsoan zehar azterturiko terminologiaren ezagupen eta erabileraren maila.

- Irakasleak gomendaturiko materialak lantzea.

Azkeneko notaren portzentajea:

Ariketa praktikoak % 20

Posterra % 25

Galdetegia % 15

2.- Azkeneko proba idatzia.

Ebaluaketaren irizpideak:

Klase magistraletan zein praktiketan landutako gaien ezagupen maila.

Irakasgaiari dagozkion mapa historikoak lantzea.

- Garatu beharreko proba idatzia: % 40.



UKO EGITEA

Azterketara ez aurkezteak balio izango du irakasgaiaren deialdiari uko egiteko.

Ebaluaketarako tresna:

1.- Ariketa praktikoak, posterra eta galdetegia

Ebaluaketaren irizpideak:

- Ariketa desberdinetan parte-hartze maila.

- Kurtsoan zehar azterturiko terminologiaren ezagupen eta erabileraren maila.

- Irakasleak gomendaturiko materialak lantzea.

Azkeneko notaren portzentajea:

Ariketa praktikoak % 20

Posterra eta triptikoa % 30

Galdetegia % 10

2.- Azkeneko proba idatzia.

Ebaluaketaren irizpideak:

Klase magistraletan zein praktiketan landutako gaien ezagupen maila.

Irakasgaiari dagozkion mapa historikoak lantzea.

- Garatu beharreko proba idatzia: % 40.



Irakasgaia gainditzeko azterketa zein ariketa praktikoak gainditzea ezinbestekoa da



Ezohiko deialdiari uko egiteko nahikoa izango da azterketara ez aurkeztea.

-eGELA-ra irakasleak igotako materialak.
-Mª Cruz Gónzalez Rodríguez, 2012, Erromaurreko Iberiar Penintsulako antzinaroari buruzko materialak : Iberiako hegoaldeko herri eta kulturak, UPV/EHU: https://addi.ehu.es/handle/10810/8799
-Enrique Martínez Ruiz, Consuelo Maqueda Abreu, Emilio de Diego, Santiago Cantera Montenegro, 2000, Atlas histórico de España, Volumen 1. Ediciones Akal.

Oinarrizko bibliografia

ALMAGRO. M., ARTEAGA, O., BLECH, M. RUIZ MATA, D., SCHUBART, H., 2001, Protohistoria de la Península Ibérica, Bartzelona.

GRACIA ALONSO, F. (ed.), 2008, De Iberia a Hispania, Bartzelona.

LE ROUX P., 2006, Romanos de España. Ciudades y política en las provincias [siglo II a.C.-III d.C.], (1. ed. París, 1995).

ROLDÁN HERVÁS, J. M., 2001, Historia Antigua de España I. Iberia prerromana, Hispania republicana y altoimperial, Madril.

SAYAS ABENGOCHEA, J. J., 2003, Historia Antigua de la Península Ibérica, Madril.

Gehiago sakontzeko bibliografia

A.A.V.V., 1993, Ciudad y comunidad cívica en Hispania (siglos II y III d.C.), Madril.
ALMAGRO GORBEA, M., RUIZ ZAPATERO, G., (eds.), 1992, Paleoetnología de la Península Ibérica, (Complutum 2-3, 1992), Madril.
¿, RUIZ ZAPATERO, G., (eds.), 1993, Los Celtas: Hispania y Europa, Madril.
AUBET, M. E., 2002, "Los fenicios en Occidente: balance y estado de la cuestión", en: B. Costa, J. H. Hernández, (eds.), La colonización fenicia de Occidente. Estado de la investigación en los inicios del siglo XXI, Eivissa.
BURILLO MOZOTA, F., 2007, Los celtíberos. Etnias y estados, Bartzelona.
CIPRÉS TORRES, P., 1993, Guerra y sociedad en la Hispania indoeuropea, Vitoria-Gasteiz (Anejos de Veleia, Series Minor 3)
CRUZ ANDREOTTI, G., 1995, "La península Ibérica en los límites de la ecúmene: el caso de Tartessos", Polis 7, pp. 39-75.
GONZÁLEZ RODRÍGUEZ, M.C.,2006, Los astures y los cántabros vadinienses. Problemas y perspectivas de análisis de las sociedades indígenas de la hispania indoeuropea, Vitoria-Gasteiz (Anejos de Veleia, Series Minor 10)
SANTOS YANGUAS, J. (eds.), 1994, Las estructuras sociales indígenas del Norte de la Península Ibérica, Vitoria (Revisiones de Historia Antigua I. Anejos de Veleia, Acta 1).
MORET, P., 1996, Las fortifications iberiques. De la fin de l' âge du Bronce a la conquete romaine, Madril.
¿, 2004, "Premières formes d'urbanisme dans l'Ibérie du second âge du fer", en: S. Augusta-Boulavor, X. Lafon, (eds.), Des Ibères aux Vénètes, París.
ORTIZ DE URBINA, E., 2000, Las comunidades hispanas y el derecho latino. Observaciones sobre los procesos de integración local en la práctica político administrativa al modo romano. Vitoria-Gasteiz (Anejos de Veleia, Series Minor 15)
SANTOS, J. (eds.), 1996, Teoría y práctica del ordenamiento municipal en Hispania, Vitoria (Revisiones de Historia Antigua I. Anejos de Veleia, Acta 3).

Aldizkariak

Gerión, Madrilgo Complutense Unibertsitatea.
Polis. Revista de ideas y formas políticas de la Antigüedad clásica, Alcalako Unibertsitatea
Studia Historica. Historia Antigua. Salamancako Unibertsitatea
Espacio, Tiempo y Forma. Historia Antigua. U.N.E.D.
Complutum, Madrilgo Complutense Unibertsitatea.
REA (Revue d’etudes anciennes). III Bordeleko Unibertsitatea.
Veleia, Revista de Prehistoria, Hª Antigua, Arqueología y Filología Clásicas. UPV/EHU.

Web helbideak

UBI ERAT LUPA: Epigrafiari eta arkeologiari buruzko argibidea jasotzen duen Europako Proiektua.
http://ubi-erat-lupa.org
ANNÉE PHILOLOGIQUE: Antzinateari dagozkien gaiei buruzko bibliografia-eguneratzea eskaintzen du. http://www.aph.cnrs.fr
BIBLIOTHECA CLASSICA SELECTA: Antzinaroko mundua aztertzeko tresna erabilgarria, Antzinateko hainbat gairi buruzko aukeraketa bibliografiko zabala ematen du bibliografia
http://bcs.fltr.ucl.ac.be; http://www.fusl.ac.be/Files/General/BCS/Bib.html
ZARAGOZAKO UNIBERTSITATEKO ANTZINAROKO SAILA
http://155.210.60.15/HAnt/guia.html
EPIGRAPHISCHE DATENBANK HEIDELBERG (EDH): Inperio Erromatarreko eskualde guztien inskripzio latindarreko datu-basea. Gutxi gorabehera 30.000 inskripzioek osaturik dago. Hispaniako probintziaren inskripzioen edizio berria eskaintzen du: Corpus Inscriptionum Latinarum: CIL II (Fasc. 7, Fasc. 14), CIL VI (Fasc. 8.2).
http://www.uni-heidelberg.de/institute/sonst/adw/edh/index.html.en