Kudeaketa Sistema Integratuak (KSI) irakasgaia, enpresen administrazioa edo kudeakeatrekin erlazionaturik dago eta Enpresen Antolakuntza Sailaren ezagutza arloan kokatzen da.

Bilboko Ingeniaritzak Eskolaren lau graduk dute amankomunean KSI irakasgaia. ‘Kudeaketaren eta Informazio Sistemen Informatikaren Ingeniaritzako’ graduan 3. mailan eta gainerako hiru gradutan, Ingeniaritza Mekanikoan, Elektrikoan eta Industria Elektronikaren eta Automatikaren Ingeniaritzan, 4. mailan kokatzen da. Kasu guztietan lehen lau hilabetean ematen da, Enpresen Antolakuntza sailaren ‘Ekoizpenaren Kudeaketa’ irakasgaiarekin batera.

Enpresen antolakuntzarako beharrezkoak diren kontzeptuak jasotzen dira KSI irakasgaian. Izan ere, Kudeaketa Sistemek edozein erakunde edo enpresa publiko zein pribaturen prozesuak antolatu, arrazionalizatu, egiaztatu eta hobetzea era sistematiko eta arautu batean egitea laguntzen dute.

Irakasgai honetan mundu mailan erabilienak diren hiru sistemak deskribatzen dira, kasuan kasu, diseinatuak izan diren enpresaren kudeaketaren arlo ezberdinetan: ‘ISO 9001’ kalitatearen kudeaketarako, ‘ISO 14001’ ingurugiroaren kudeaketarako eta ‘OHSAS 18001’ eta ‘ISO 45001’ laneko arriskuen prebentzioen kudeaketarako. Eredu hauek enpresaren kudeaketa sistema diseinatzen laguntzen dute. Heuren filosofia beti ere etengabeko hobekuntzan oinarrituz.

Laugarren astetik aurrera ikasleak taldeetan elkartuko dira enpresa industrial baten kudeaketa sistema integratu bat diseinatzeko. Proiektuaren testuinguruak irakasleak ezarriko du. Ikasleek eredu hauek ezagutu eta beren arabera diseinatutako kudeaketa sistemekin zelan lan egiten den ikasiko dute. Era honetan lan eginda espero da ikasleak irakasgaiaren konpetentziak garatu eta ahal den eta neurririk handienean lortzea.

KE 1. Oinarrizko arlotan eta arlo teknologikotan beharrezko ezagutzak eduki metodo eta teoria berriak ikasteko beharrezkoak direnak eta ikaslea egoera berrietara azkar egokitzen lagunduko dituztenak.

KE 2. Kalitatearen printzipioak eta metodokoak aplikatzeko gaitasuna.

KE 3. Edozein enpresatan edo erakundetan antolatzeko eta planifikatzeko gaitasuna.

KE 4. Eleaniztasun eta jakintza-alor anitzeko ingurune batean lan egiteko gaitasuna.

ZK 1. Jarrera arduratsu, ordenatu eta ikasteko prest izan, etengabeko prestakuntza eta ikaskuntzak suposatzen duen erronka kontutan hartuta.

ZK 2. Metodologia zientifikoak propioak dituen estrategiak aplikatu: arazoa aztertu bere baldintzak kontutan hartuz; hipotesiak edo proposamenak planteatu eta ikerketa galderak diseinatu; ingeniaritza industrialean ohikoak diren teknika kualitatibo edota kuantitatiboak, kasuan kasu, arazoen ebazpenerako aplikatu.

ZK 3. Lantaldean lan egin ezagutzak eta ahalmenak integratuta ingeniariari egunero planteatu dakizkiokeen arazoei eta erronkei konponbidea lortzearren ahalik eta erarik eraginkorrenean.

KE. Konpetentzia espezifikoa. ZK. Zeharkako konpetentzia.

1. BLOKEA. KALITATEAREN OINARRIZKO KONTZEPTUAK.

1. Kalitatearen oinarrizko kontzeptuak

1.1. Politika lehiakorrak: Kalitatea.

1.2. Kalitatearen eboluzioa. EFQM eredua.

1.3. Kalitatearen oinarrizko kontzeptuak.

1.4. Noriaki Kanoren eredua.

1.5. Kalitatea enpresa ingurunean

2. BLOKEA. KALITATEAREN KUDEAKETA ETA ERRAMINTAK

2. Kalitatearen kudeaketa

2.1. Enpresa zuzendaritza

2.2. Lidergotza eta kalitatea

2.3. Kalitatearen kudeaketarako antolaketa egitura.

2.4. Prozesuen araberako kudeaketa.

2.5. Lantaldean lan egin.

2.6. Kalitatearen ezarpena, planifikazioa eta prestakuntza.

3. Kalitatearen erramintak

3.1. Deming-en zikloa

3.2. Etengabeko hobekuntza

3.3. Kausa-ondorio diagrama

3.4. Fluxu-diagrama

3.5. Gantt-en diagrama

3.6. Kontrol orriak

3.7. Pareto-ren diagrama

3.8. Dispertsio eta korrelazio diagramak

3. BLOKEA. LANEKO SEGURTASUNAREN ETA INGURUMENAREN KUDEAKETA

4. Laneko segurtasuna enpresetan

4.1. Laneko arriskuen prebentzioaren oinarrizko kontzeptuak

4.2. Laneko arriskuen prebentzioko legedia egun

4.3. Laneko arriskuen ebaluazioa

4.4. Segurtasun teknika orokorrak lanean

4.5. Teknika operatiboak. Praktika egokiak.

4.6. Eztanda eta sute arriskuak

5. Ingurumenaren kudeaketa enpresatan

5.1. Garapen jasankorra

5.2. Ingurumen kudeaketa sistemak

5.3. Ingurumen erantzukizuna enpresatan

5.4. Ingurumen aspektuen ebaluazioa

4. BLOKEA. KALITATEAREN, INGURUMENAREN ETA LANEKO SEGURTASUNAREN KUDEAKETAREN ARTEKO ERLAZIOAK: KUDEAKETA SISTEMEN INTEGRAZIOA.

6. Kalitatearen, ingurumenaren eta laneko segurtasunaren kudeaketaren sistemen ereduak

6.1. Kalitatearen kudeaketarako ereduak

6.2. ISO 9001 eredua

6.3. ISO 14001 eredua

6.4. OHSAS 18001 eta ISO 45001 ereduak

6.5. Hiru ereduen integrazioa. Abantailak eta desabantailak

Irakaskuntza modalitateak Magistralak, Gela Praktikak eta Ordenagailu Praktikak dira.

Klase magistraletan konpetentziak ikuspuntu teoriko batetik landu egiten dira baita zenbait kasu eta buruketen ebazpenak landu ere. Klase hauetan irakaslea izango da klasea gidatzeaz gain protagonista nagusia. Gela eta ordenagailu praktiketan, ordea, magistraletan landutako ezagutza horiek aplikatu ditu ikasleak. Horretarako irakasleak irakaskuntza-ikaskuntza kooperatiboa proiektutan oinarritutako metodologia erabiliko du. Proiektu bat garatuko beharko du ikasleak lantalde batean. Proiektuaren helburua industria sektoreko enpresa baten kudeaketa sistemen integrazioa izango da. Ikasleak proiektuaren diseinua eta integrazio plana garatu beharko ditu irakasleak azaldutako planteamendutik aurrera. Bi astero ikasle lantaldeek prozesu berri bat garatu beharko dute eta beste lantaldeen aurrean aurkeztu eta defendatu argudioekin.

Praktika klasetan ikasle kopurua magistraletakoa baino txikiagoa da eta ondorioz talde txikietan lan egingo da. Irakaslearen parte-hartzea askozaz ere txikiagoa izango da, orientatzaile lana egitera mugatuz.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 10
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 15
  • Lanen, irakurketen... aurkezpena (%): 5

ETENGABEKO EBALUAZIO-SISTEMA

Prestakuntza-epealdian zehar irakasleak hainbat praktika txosten edota lanak aginduko ditu.

Ikasleak ohiko deialdian irakasgaia gainditu ahal izateko agindutako jarduera guztiak burutu beharko ditu eta 5etik 10 puntu edo proportzioan dagokion kalifikazio baliokidea.

Gainera, ordenagailu praktiketan asistentzia nahitaezkoa da irakasgaia gainditzeko. Alegia, asistentzia ezak (behar bezala ez bada justifikatu) ondorio bezala izango du ikaslea amaierako ebaluazio sistemarekin ebaluatzea.

Dena den, irakasgaia gainditzeko nahitaezkoa izango da azterketa deialdian ezarritako data ofizialean egingo den proba osagarria (idatzizko azterketa) gainditzea, 5etik 10 puntu edo proportzioan dagokion kalifikazio baliokidea lortzea alegia.

Azaldutako probetan gainditzeko nota minimoa izanez gero, irakasgaiaren kalifikazioa bi ataletan lortutako nota haztatuta izango da (Praktika ariketak, Lantaldeko lanak, Lanen jendaurreko azalpenak eta Idatzizko azterketa). Atalen baten gainditzeko nota minimoa lortzen ez baldin bada, irakasgairen kalifikazioa exijitutako nota minimoa lortu ez diren probetako nota haztatuta izango da.

Azterketa deialdirako ezarritako data ofizialean egingo den probara ez aurkezteak automatikoki deialdiari uko egitea ekarriko du, eta ondorioz, EZ AURKEZTUA bezala azalduko da.

AMAIERAKO EBALUAZIO SISTEMA

Bestalde, ikasleak eskubidea du amaierako ebaluazio sistema aukeratzeko, nahiz etengabeko ebaluazio-sisteman parte hartu izan edo ez izan. Ikasleren batek azken ebaluazio sistema aukeratzen badu, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat (sinatuta) aurkeztu beharko dio irakasleari. Horretarako, bederatzi asteko epea izango du, ikastegiko eskola egutegian zehaztatukoarekin bat lauhilekoa hasten denetik kontatzen hasita. Denbora tarte hori pasatu ondoren, ez da onartuko aipatutako helburua duen idatzi edo eskaerarik.

Amaierako ebaluazio sistema horrek froga osagarriari gehituko zaion froga gehigarri bat izango du. Froga gehigarri horretan gainontzeko ikasleek etengabeko ebaluazio-sistemaren bitartez eskuratutako ezagutzak ebaluatzeko galdera edo/eta ariketak izango dira. Proba gehigarri hori gainditzea nahitaezkoa izango da irakasgaia gainditu ahal izateko (5 puntu lortzea 10etik).

Kasu honetan ere, azterketa deialdirako ezarritako data ofizialean egingo den probara ez aurkezteak automatikoki deialdiari uko egitea ekarriko du, eta ondorioz, EZ AURKEZTUA bezala azalduko da.

Ezohiko deialdiko azken ebaluazio probak lau atal izango ditu: Klase magistraletan garatutako teoria, ikasgelako praktiketan garatutako ariketak, POI metodologian garatutako edukiak eta ordenagailu praktiketan garatutako edukiak.



Ezohiko deialdian prestakuntza-epealdian lortutako jardueretako nota (Praktika ariketak, Lantaldeko lanak, Lanen jendaurreko azalpenak eta abar) gorde egingo da irakasleak halaxe iritzita eta beti ere gaindituta badaude. Hori horrela ez bada, froga osagarriari gehituko zaio froga gehigarri bat. Froga gehigarri horretan gainontzeko ikasleek etengabeko ebaluazio-sistemaren bitartez eskuratutako ezagutzak ebaluatzeko galdera edo/eta ariketak izango dira. Proba gehigarri hori gainditzea nahitaezkoa izango da irakasgaia gainditu ahal izateko (5 puntu lortzea 10etik).

Azterketa deialdirako ezarritako data ofizialean egingo den probara ez aurkezteak automatikoki deialdiari uko egitea ekarriko du, eta ondorioz, EZ AURKEZTUA bezala azalduko da.

Klasean irakasleak emandako apunteak.
Irakasleak eGela plataforma eskuragarri jarri edota bidali, eman edota adierazitako materiala.

Oinarrizko bibliografia

1. La Gestión Integrada: Calidad y Seguridad y Medio Ambiente. Juan Ramón Muñoz Santos. Serforem, 2004. ISBN 9788493141677

2.Técnicas de Prevención de Riesgos Laborales . José María Cortés Díaz. Seguridad e higiene en el trabajo. Edit. Tébar. 3 e. (1998).

3.Ingeniería de diseño medioambiental. Joseph Fiksel: Edit. McGraw-Hill. Madrid. (1997).

4.Teoría y práctica de la calidad. Marta Sanguesa, Ricardo Mateo y Laura Ilzarbe: Edit. Thomson. Madrid. (2008).

5.Prontuario Gestión de la Calidad. Grupo INI-ISBN:84-88320-00-0 (1992).

6. Aspectos ambientales. Identificación y evaluación. 2.ª edición actualizada. Antonio Carretero. Editorial: AENOR ISBN: 978-84-8143-921-2.

7. La ISO 14001:2015 para la pequeña empresa. Editorial AENOR. ISBN: 978-84-8143-958-8.

Gehiago sakontzeko bibliografia

1.Manual de auditoría Medioambiental. Higiene y Seguridad. Lee Harrison. MacGraw-Hill. ISBN 84-481-0586-9
2.Norma UNE-EN ISO 9000. Sistemas de gestión de la calidad. Fundamentos y
vocabulario. (ISO 9000).
3.Norma UNE-EN ISO 9001. Sistemas de gestión de la calidad. Requisitos.
4.Norma UNE-EN ISO 9004. Gestión para el éxito sostenido de una organización. Enfoque
de gestión de la calidad. (ISO 9004.
5.Norma UNE-EN ISO 19011. Directrices para la auditoría de los sistemas de gestión.
6.Norma UNE-EN ISO 14001. Sistemas de gestión ambiental. Requisitos con orientación para su uso.
7.Norma Estándar OHSAS 18001. Norma ISO 45001.
8.Norma UNE 150104. Sistemas de gestión ambiental.
9.AENOR. Asociación Española de Normalización y Certificación. “Sistema de gestión de la calidad: Requisitos”. AENOR-2000.
10.AENOR. Asociación Española de Normalización y Certificación. “Sistema de gestión de la calidad: Fundamentos y vocabulario”. AENOR-2000.
11.EFQM. European Foundation for Quality Management. “The EFQM Excellence Model”.

Aldizkariak

Ingurumen aldizkariak eta web orri gomendagarriak

http://www.retema.es/
http://www.ambientum.com/revista/articulos.htm
http://www.revistaambienta.es/WebAmbienta/Principal.do
http://www.revistamedioambiente.net/

Kalitate aldizkariak eta web orri gomendagarriak

http://revista.calidadempresaria.net/
http://www.aec.es/web/guest (Asociación Española para la Calidad)
http://www.ati.es/novatica/ (Asociación de Técnicos de informática)
http://forumcalidad.com/

Osasun eta segurtasun aldizkariak eta web orri gomendagarriak

http://www.apaprevencion.com/revista_prevencion.asp?m=2&s=32
http://prevention-world.com/
http://www.insht.es/portal/
http://www.osalan.euskadi.eus/inicio/
https://www.journals.elsevier.com/safety-science/
http://www.journals.elsevier.com/revista-europea-de-direccion-y-economia-de-la-empresa/

Web helbideak

Kalitatea

http://www.efqm.es/
http://www.iso.org/
http://www.aenor.es/
http://www.aec.es

Ingurumena

http://www.ihobe.net/
http://www.anavam.com
http://www.epa.gov/espanol/

Laneko segurtasuna eta osasuna

http://www.insht.es
http://www.osalan.euskadi.eus
https://osha.europa.eu/es/front-page
https://www.iso.org/iso-45001-occupational-health-and-safety.html