Ikasgaia kontzeptualki Gernika Gogoratuz-ek egindako ekarpenetan oinarritzen da. Besteak beste, Alzate (1999), Torrego (2005), Boqué (2013) eta Urangak (1997). Ideia da ohartzea gatazka sortu dezaketen egoerek zer nolako hezkuntza balioa duten; izan ere, interes txokeak trebetasun pertsonal eta sozialen bidez kudeatuak direnean onurak ekarri ditzakete bai norbanakoari bai eta taldeari ere. Gatazkak modu eta teknika desberdinen bidez kudeatu daitezke, baina ikasgai honetan, batez ere, hezkuntza bitartekaritza aztertuko da. Hauek dira funtsezko oinarriak.

Hezkuntza-bitartekaritzaren oinarriak ondorengoak dira:

1. Gatazkaren ikuspegi positiboa. 2. Elkarrizketa erabiltzea gatazken aurrean erantzun konstruktibo gisa. 3. Pertsonen arteko harremanetan testuinguru kooperatiboak sustatzea. 4. Autoerregulazioko eta autokontroleko trebetasunak garatzea. 5. Parte-hartze demokratikoaren praktika. 6. Irekitasun-, ulermen- eta enpatia-jarrerak garatzea.

Ikastetxeetan elkarbizitza eta gatazken transformazioa sustatzeko hezkuntza estrategiak izango ditugu eta programak ulertzeko gai izango gara. Batez ere, bitartekaritzarekin eta bizikidetzaren hobekuntzarekin erlazionatuak (familia-eskola-komunitateko). Pedagogia graduko ondorengo konpetentziekin erlazionatzen da: OG1, OG2, OG5, G006, G007, G008.

1. Bizikidetza eta gatazka ikastetxeetan. Bizikidetzarako eta gatazkak konpontzeko hezkuntza. Herritartasunerako eta bizikidetzarako hezkuntza. Espainiako eta Euskadiko ikastetxeetako bizikidetza-egoera eta gatazkak: ikasleen, irakasleen eta familien ikuspegia.

2. Elkarbizitza eta gatazken transformazioa geletan. Ikaskuntza kooperatiboa: motibazioa, parte-hartzea eta kohesioa ikasgelan. Indarkeriarik ezaren curriculuma. Arauak eta horien ondorioak ikastea. Ikasgelako gatazkei aurre egiteko trebetasunak. Irakasleen hezkuntza-jarrerak eta -praktikak eta ikasgelan ikasleekin duten harremana.

3. Bizikidetzako eta gatazkak konpontzeko programak: helburuak, edukiak eta metodologia. Identitatea eta autoestimua eraikitzea. Trebetasun emozionalak (aintzatespena, adierazpena, enpatiak, emozioen erregulazioa). Komunikazio- eta negoziazio-trebetasunak, kognitiboak eta sozialak. Gatazken azterketa eta aurre egite konstruktiboa. Bitartekaritza. Hezitzailearen zeregina eta ikasleekin partekatutako tutoretza-eredua. Prebentzio eta esku-hartze programak lehen hezkuntzan eta bigarren hezkuntzan.

4. Eskola-indarkeriaren (Bullying) izaera eta ondorioak. Ezaugarri indibidualak (generoa, enpatia, nortasuna). Berdinen ezaugarriak. Gelako taldea eta irakasleen jarrera. Familia-harremanak eta gizarte-laguntza. Detekzio goiztiarra eta esku-hartze goiztiarra. Adingabeen erresilientzia.

5. Hezitzailearen trebetasun soziopertsonalak eta gatazkak konpontzea. Irakasleen eta ikasleen arteko komunikazio-trebetasunak. Autoestimua. Autokontrola eta estresari aurre egitea. Lankidetza- eta koordinazio-trebetasunak. Bitartekotzako eta gatazkak konpontzeko trebetasunak.

6. Eskolako bizikidetza eta familiaren, eskolaren eta komunitatearen arteko harremanak. Familiek bizikidetzako eta eskola-gatazkak konpontzeko programetan parte hartzea eta inplikatzea. Familiaren, eskolaren eta komunitatearen arteko lankidetzarako programak eta proiektuak.

Eduki teorikoak taldera eta lehen aipatutako gaitasunei lotutako trebetasunak eskuratzeko lan-metodologiara egokituko dira. Irakaskuntza antolatzen da azalpen teorikoetan eta taldetan antolatutako tailerretan. Tailer horretan, gatazka motak eta horien identifikazioarekin lotutako trebetasunak entrenatuko dira, baita bitartekotzarako eta gatazken hezkuntza-kudeaketarako trebetasunak ere. Ikasleen hausnarketa kritikoa aktibatuko da, hainbat komunikabideek (zinema, prentsa, literatura, idatzizko edo ikus-entzunezko dokumentu historikoak, etab.) azal ditzaketen egoerei edo kasuei buruzko eztabaiden bidez.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • -Teoriari buruzko azterketa %30 -Praktikak (ariketak, kasuak edo buruketak) %20 -Banakako lanak %20 -Talde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) %20 -Lanen, irakurketen... aurkezpena %10 (%): 100

EBALUAZIO JARRAITUA

Ebaluazio sistema etengabekoa izango da.



AZKEN EBALUAZIO SISTEMA

Ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egin nahi badio, hori jasotzen duen idatzi bat (https://www.ehu.eus/documents/4998110/0/RenunciaEvaluacionContinua.pdf/f95496f9-a2ae-c3bd-13c3-f589d89b9fca?t=1522072247000) aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari irakasgaiaren 9. astea baino lehen eta ebaluazio proben datan egiten den azken frogaren bidez ebaluatua izango da.

Irakasgaiaren ebaluazioa ezohiko deialdian amaierako ebaluazio-sistemaren bidez bakarrik egingo da.

Gernika Gogoratuz, Hezkuntza-bitartekaritza, Erreminta-kutxa (Oinarrizko euskarri teorikoa) eta Convives aldizkaria, 4. zk., 2013.

Oinarrizko bibliografia

ALZATE, R. (1999). Enfoque global de la escuela como marco de aplicación de los programas de resolución de conflictos. En F. Brandoni (comp.), Mediación escolar. Propuestas, reflexiones y experiencias (pp. 31-55). Paidós.

ARARTEKO (2006). Convivencia y conflictos en los centros educativos. Informe extraordinario del Ararteko sobre la situación de los centros de Educación Secundaria en la CAPV. Ararteko.

BISQUERRA, R. (2008). La educación para la ciudadanía y convivencia. El enfoque de la educación emocional. Wolters Kluwer.

BOQUÉ, M.C. (2013). Memorias de mediación: de vuelta al principio. Revista digital de la Asociación Convives, 4, 4-14.

DÍAZ-AGUADO, M.J. (2004). Programas de educación para la tolerancia y prevención de la violencia de los jóvenes. Universidad Complutense de Madrid.

FERNÁNDEZ, I (2007). Guía para convivencia en el aula. Wolters Kluwer.

LUENGO, F. Y MOYA, J. (2008). Escuela, familia y comunidad: Claves para la acción. Wolters Kluwer

TORREGO, J.C. y otros (2005). Mediación de conflictos en instituciones educativas. Narcea.

URANGA, M. (1997). Experiencias de mediación escolar en Guernika. Aula de innovación educativa, 65, 65-68.

Gehiago sakontzeko bibliografia

ALVAREZ, D., ALVAREZ, L. y NUÑEZ, J.C. (2007): Aprender a resolver conflictos. Programa para mejorar la convivencia escolar. Madrid: CEPE.
CASAMAYOR, G. (Coord.) (1998): Cómo dar respuesta a los conflictos. La disciplina en la enseñanza secundaria. Barcelona:Graó.
FERNANDEZ, I (1999): Prevención de la violencia y resolución de conflictos. Nancea: Madrid.
MARCHESI, A. (2007): Sobre el bienestar de los docentes. Competencias, emociones y valores. Alianza Editorial: Madrid.
MARINA, J.A. (2006): Aprender a convivir. Ariel: Barcelona.
MEC (1999): Convivir es vivir. Estrategias para la solución de conflictos. Madrid: M.E.C.

Aldizkariak

Aula de Innovación Educativa
Bordón
Infancia y Aprendizaje
Infancia y Sociedad
Revista de Educación

Web helbideak

http://convivencia.wordpress.com/2008/11/07/convivencia-ararteko/

http://www.isftic.mepsyd.es/w3/recursos2/convivencia_escolar/index.html

http://www.dalealplay.com/buscar/bullyng-1.html

http://video.google.es/videosearch?source=ig&hl=es&rlz=1G1GGLQ_ESSE293&q=bullyng&lr=&um=1&ie=UTF-8&ei=mjq-SenBCZuMsAbQsOTpDg&sa=X&oi=video_result_group&resnum=10&ct=title#