Irakasgai hau gaztelaniaz ematen da.

"Técnicas y Conceptos de Reintegración Aplicados a la Conservación de los Bienes Culturales" irakasgaia edozein kultur ondasun motaren zaintzan erabilitako berrintegrazio prozesuetan oinarritzen da. Horretarako, kultura-ondasunen berrintegrazioan aplikatutako metodologia eta teknika espezifikoak landuko dira, ezagutza teorikoak eta ezagutza praktikoa artikulatuz, produktu ezberdinak prestatuz, aplikatuz eta aztertuz praktika esperimentalen bidez, eta kasuistika desberdinekin lortutako emaitzak landuz, aurretik emandako derrigorrezko ikasgaietan eskuratutako ezagutzak eta gaitasunak areagotu eta aberasteko helburuarekin.

Bi dira irakasgaiaren helburuak: batetik, ikasleek kultura-ondasunen berrintegrazio bolumetriko eta kromatikoan erabilitako produktuak ezagutzea, esku-hartze bakoitzaren ezaugarrien arabera (tratatu beharreko materiala, jasandako alterazio motak, esku-hartzeen beharra). Bestalde, ikasleek beharrezko tresnak eskuratzea bilatzen da (informazio eta bibliografia bilaketa eta hautaketa, hausnarketa kritikoa egiteko gaitasuna), modu autonomoan esku-hartzearen beharrak testuinguruaren arabera zehaztu ahal izan dezaten modu arrazoitu eta kritikoan.

Horretarako, lehenik eta behin, berrintegrazioarekin eta haren bilakaerarekin lotutako oinarrizko gaiak definitzen dira, berrintegrazio-teknika berriak barne. Bigarrenik, berrintegratzeko erabili ohi diren produktuak eta moldeak egiteko prozedurak aztertu eta lantzen dira. Azkenik, analisi kritikoa lantzen da, kasuak irakurriz eta bateratuz, eta lan akademikoak idatziz, egitura normalizatuaren jarraipena eginez, eta aipamen eta erreferentzia bibliografikoak erabiliz.



Irakasgaia Kultura Ondasunen Kontserbazio eta Zaharberritze graduaren barruan kokatzen da, hirugarren mailako hautazko irakasgai gisa. Kultura Ondasunen berrintegrazio kromatikoan eta bolumetrikoan erabilitako prozesuak aztertzen dituen irakasgai bakarra da, eta, beraz, zaharberritze-tratamenduetan erabili ohi diren prozesuak lantzea du helburu, bai eta metodo berrienen ezagutza ere. Era berean, lan akademikoak idazteko aldez aurretik eskuratutako ezagutzak lantzeko eta etorkizuneko lanak, txostenak eta memoriak idaztean eskuratutako tresnak garatzeko (egitura normalizatuak garatzea, analisi kritikoa, aipamen eta erreferentzia bibliografikoen erabilera egokia) erabiliko da irakasgaia.

Irakasgaiaren gaitasunak:

- Kultura-ondasunen berrintegrazio bolumetriko eta kromatikoen esku-hartzeetan gaur egun erabiltzen diren produktuen, materialen eta prozeduren ezaugarriak identifikatzea (CB2, G001, C3CC01)

- Kasu bakoitzean aplikatu beharreko berrintegrazio (bolumetriko eta kromatiko) teknikak eta materialak hautatzea eta material eta prozedura egokienak zehaztea, bakoitzaren ezaugarrien arabera (CB2, G007, C3CC03)

- Lortutako emaitzen hausnarketa kritikoan oinarrituta, egindako lana edo proposamena modu arrazoitu eta justifikatuan azaltzeko gaitasuna (CB2, CB3, G006, G007, C3CC03, C3CC06)



Ikaskuntzaren emaitzak:



Ikasgai hau arrakastaz amaitzean, ikasleak gai izango dira:



- Kultura-ondasunak kontserbatzeko eta zaharberritzeko erabilitako produktuak bereiztea: iraganean erabilitakoak, gaur egun erabilitakoak eta aukerarik berrienak.

- Gehien erabiltzen diren berrintegrazio-teknikak trebetasunez gauzatzea eta behar diren produktuak eta prozedurak modu kritiko, arrazoitu eta justifikatuan hautatzea, planteatutako helburuen eta testuinguruaren arabera.

- Beharrezko informazio-iturriak identifikatzea eta maneiatzea

- Diziplinaren berezko terminologia zorroztasun akademikoarekin erabiltzea.

- Informazio-iturri egokiak erabiltzea eta informazio egokia antolatzea eta hautatzea

- Lan akademiko egituratuak behar bezala idaztea, ezarritako arauen arabera, eta erabilitako informazioa behar bezala erreferentziatzea.

- Norberaren emaitzak informazio gehigarriarekin erlazionatzea eta integratzea (bibliografia-iturri egokiak)

- Egindako lana modu profesionalean eta arrazoituan azaltzea, eta informazioa, arazoak, lortutako emaitzak eta planteatutako konponbideak modu gogoetatsuan eta kritikoan azaltzea.

- Autokritikarako gaitasuna norberaren ahuleziei heltzeko, hobekuntza prozesuen bidez hauek gainditzeko estrategia aktiboak garatzeko.

1. gaia: Berrintegrazio kontzeptuaren bilakaera historikoa

2. gaia: Berrintegrazio bolumetrikoa

3. gaia: Berrintegrazio kromatikoa

4. gaia: Berrintegrazio teknika berriak

Irakasgaia, ikasgaian eskuratutako ezagutza teorikoetan oinarritzen da, lan teoriko-praktiko batzuk egiteko. Irakasgaia astean behin ematen denez, bi saio bereizitan egingo da. Lehenengo saioa, 14:00etatik 15:30era 0AA11 gelan, teorikoa izango da eta irakasgaiaren oinarrizko alderdi teorikoak landuko dira. Bigarren saioan, 15:30etik 18:00etara 0AB4 tailerrean, ariketa praktikoak egingo dira.

Ikasgaian lantzen diren testuak, dokumentuak, bideoak, irudiak, oharrak eta abar eGela plataformaren bidez argitaratuko dira. Era berean, lanak entregatzeko eta ariketak egiteko ere plataforma hori erabiliko da.

Nahitaezkoa izango da eskola-orduetan egiten diren praktika esperimentalak egitea, bai eta puntualtasuna, eskola-ordu osoak egitea (justifikaziorik ez badago), lan egiteko behar den materiala ekartzea eta lanak ikasgaia gainditzeko garaiz entregatzea ere.

Tutoretza-orduak sor daitezkeen zalantzak edo arazoak argitzeko izango dira, bai eta ariketen emaitzak zuzentzeko eta argitzeko ere, baina ez lanak epez kanpo entregatzeko.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 30
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 30
  • Banakako lanak (%): 40

Ebaluazio-sistema jarraitua izango da. Proba eta entregetan lortutako puntuazioen batez bestekoa egingo da.

Praktikak eskola-orduetan egitea derrigorrezkoa izango da irakasgaia gainditu ahal izateko.

Epez kanpo edo osatu gabe entregatutako lanak ez dira ez onartuko ez ebaluatuko, eta zuzenean 0 puntu emango zaizkie.

Guztiz debekatuta dago testuen, grafikoen edo irudien zatiak erabiltzea (liburuetatik, zientzia-aldizkarietako artikuluetatik, tesietatik, webguneetatik etab. hartutakoak) hitzez hitz, parafrasian edo itzulpenak izanda ere, testuan behar bezala aipatuta ez badaude eta zein iturritatik lortzen diren identifikatu gabe badaude. Erreferentziak egiterakoan zorroztasunik ez badago eta plagioa egiten bada, lanak ez gainditutzat hartuko dira.

Jardueretan lortutako kalifikazio positiboak ezohiko deialdirako gordeko dira, eta ikasleak soilik gainditu ez dituen ataletara aurkeztuko beharko da.



- Ebaluazio sistemari uko egitea:



Ikasleek azken ebaluazio-sistemaren bidez ebaluatzeko eskubidea izango dute. Horretarako, idatziz aurkeztu beharko du ebaluazio jarraiaren sistemari uko egiten diola, eta 9 asteko epea izango du lauhileko iraupena duten irakasgaien kasuan. Ikasgaia sistema horren bidez gainditzeko, ikasleak ikasgaiaren gaitasunak eskuratu dituela frogatu beharko du. Horretarako, azterketa teoriko-praktiko bat egin (%50) eta ikasgaian garatu eta eskatutako lanak entregatu beharko ditu (%50): tailerreko lan praktikoa (%10) eta praktiken memoria (%40). Irakasgaia gainditzeko, jarduera guztiak egin eta gainditu beharko dira.

Ezohiko deialdian, ikasleak gainditu ez dituen zatiari dagozkion jarduerak aurkeztuko ditu.

Ikasgaia gainditzeko, jarduera guztiak egin beharko dira. Proba eta entregetan lortutako puntuazioen batez bestekoa egingo da.

Argazki-kamera, ordenagailua, oinarrizko zaharberritze-materiala.
Materiala ekarri ezean, ikasleek ezingo dute lanik egin.

Oinarrizko bibliografia

- AENOR. (2012). UNE-EN 15898:2012 Conservación del patrimonio cultural. Principales términos generales y definiciones.

- AENOR. (2018). UNE-EN 16853:2018 Conservación del patrimonio cultural. Proceso de conservación. Toma de decisiones, planificación e implementación.

- Balfet, H.; Fauvet-Bethelot, M.F. y Monzón, S. (1992). Normas para la descripción de vasijas cerámicas. Mexico: Centro de estudios mexicanos y centroamericanos

- Balletti, C., Ballarin, M., & Guerra, F. (2017). 3D printing: State of the art and future perspectives. Journal of Cultural Heritage, 26, 172-182. doi: https://doi.org/10.1016/j.culher.2017.02.010

- Blanco-Moreno, F.J. (2014). Reconstrucción de una pintura mural mediante impresión directa con sistemas inkjet robotizados. (Tesis doctoral). Universitat Politècnica de València.

- Calvo, A. (1997). Conservación y Restauración: materiales, técnicas y procedimientos de la A a la Z (Serbal Ed.). Barcelona.

- Carrascosa, B. (2009). La conservación y restauración de objetos cerámicos arqueológicos: Tecnos.

- Catalán, E. (2013). Evolución de criterios en la conservación y restauración de cerámicas: intervenciones antiguas versus nuevas intervenciones. Anales del Museo de América, 21, 241-251

- Davidson, S. (2003). Conservation and restoration of glass. Oxford: Butterworth Heinemann

- De la Roja, J.M. (2004). Sistema de reintegración cromática asistido por medios transferibles obtenidos por procedimientos fotomecánicos: Aplicación en la restauración de pintura de caballete (Tesis doctoral). Universidad Complutense de Madrid.

- Dorca, M. P., & Berengué, L. F. (2012). La conservación preventiva durante la exposición de materiales arqueológicos: Ediciones Trea S.L.

- E.C.C.O. (2013). Competencias necesarias para acceder a la profesión de conservador-restaurador: European Confederation of Conservator-Restorers Organisation.

- Fortes, S. G., & Travieso, N. F. (2008). Conservación y restauración de bienes arqueológicos: Síntesis.

- Fuster, L.; Castell, M. y Guerola, V. (2008). El estuco en la restauración de pintura sobre lienzo. Criterios, materiales y procesos. Valencia: Universitat Politèctica de València

González, M.J. y Martínez, V. (2009). Reintegración virtual de lagunas. Las pinturas de la Sala de los Reyes de la Alhambra de Granada, Revista ph, 70, 98-113

- Huertas, M. (2010). Materiales, procedimientos y técnicas pictóricas I. Madrid: Akal.

- Lastras, M. (2007). Investigación y análisis de las masillas de relleno para la reintegración de las lagunas cerámicas arqueológicas. Universidad Politécnica de Valencia, Valencia.

- Linares, M. A., & Carrascosa, B. (2015). Resinas acrílicas empleadas en la elaboración de masillas para la reintegración volumétrica de materiales óseos arqueológicos: Estudio colorimétrico del envejecimiento artificial acelerado ultravioleta. Arché, 8, 179-190.

- Lucas, R. (2010). Banco de precios de conservación y restauración de Bienes Culturales de Andalucía: Consejería de Cultura. Dirección General de Bienes Culturales. Junta de Andalucía.

- Macarrón, A. M., Calvo, A. M., & Gil, R. (2019). Criterios y normativas en la conservación y restauración del patrimonio cultural y natural. Madrid: Editorial Síntesis.

- Ministerio de Educación, Cultura y Deporte (Ed.). (2001). El azulejo en el museo. Su conservación, restauración y montaje expositivo: Museo Nacional de Cerámica y de las Artes suntuarias González Martí. Madrid: Ministerio de Educación, Cultura y Deporte. Secretaría General Técnica.

- Regidor, J.L. (2003). Estabilidad, protección y aceptación de las impresiones inkjet en procesos de creación y conservación de obras de arte. (Tesis doctoral). Universitat Politècnica de València.

- Sánchez, A. (2000). Algunos aspectos del color en la restauración de pinturas de caballete, Revista de Museología, 20, 99-105

- Sánchez, A.; Sedano, U. y Micó, S. (2009). Investigación sobre la estabilidad química y óptica de materiales contemporáneos para reintegración cromática. En IV Congreso del GEIIC. Cáceres

Gehiago sakontzeko bibliografia

- Boccia, A. (2016). Volatile organic compounds and the conservation of inorganic materials. London: Archetype Publications.
- Doménech, M. T. (2013). Principios físico-químicos de los materiales integrantes de los bienes culturales. Valencia: Universitat Politècnica de València.
- Ferrer, A., & Pleguezuelo, A. (2007). La cerámica arquitectónica: su conservación y restauración. Sevilla: Secretariado de Publicaciones de la Universidad de Sevilla.
- Ferrucci, F.; Ciardi, M.R. y Amura, A. (2019) Conservation and virtual reconstruction of the Lucanian Paintings from the National Archaeological Museum of Paestum (Italy), Ge-Conservación,18 (275-282)
- Gárate, I., & Gaspar, D. (1999). Artes de los yesos: yeserías y estucos. Madrid: Editorial Munilla-Lería.
- Morales, A. F. (2007). La cerámica arquitectónica: su conservación y restauración: Universidad de Sevilla.
- Rubio, R. F. (2010). Yeserías de la Alhambra historia, técnica y conservación. Granada: Patronato de la Alhambra y Generalife.

Aldizkariak

Boletín del Museo de Prado. Museo del Prado. Madrid.
Boletín del Instituto Andaluz del Patrimonio Histórico. Conserjeria de Cultura. Junta de Andalucía
Bulletin de L'Institut Royal du Patrimoine Artistique. Institut Royal du Patrimoine Artistique. Bruselas.
Conservation Restauration: Revue Technique de la F.N.A.R.O.A. Federation National des Artistes Restaurateurs des Oeuvres d'Art. Boulogne.
National Gallery. Technical Bulletin. National Gallery Publications. London.
Studies in Conservation
The Journal of the International Institut for Conservation. London.
Museum
UNESCO

Web helbideak

http://www.getty.edu/conservation/publications_resources/newsletters/
http://ge-iic.com/ojs/index.php/revista
http://cool.conservation-us.org/coolaic/jaic/index.html
http://www.ucl.ac.uk/archaeology
http://www.iaph.es/web/canales/publicaciones/