Nahitaezko irakasgaia da eta euskarri ezberdinen gaineko pintura zaharberritzeko material eta oinarrizko tekniken ezagutzan sakontzea du helburu. Horregatik, Euskarri desberdinen gaineko pinturen oinarrizko kontserbazioa II irakasgaiaren jarraipena da.



Irakasgaiak bi atal ditu: 4 kreditu mihise gaineko pinturaren kontserbazio-zaharberritzeari dagozkionak eta 2 kreditu horma-pinturaren kontserbazio eta zaharberritzeari.

GAITASUNAK



- Kultura ondareen prebentzio, kontserbazio eta zaharberritze tratamenduak nork bere kabuz egitea (C4CC02).



- Taldean lan egiteko gaitasuna izatea eta ezagutza arlo honen diziplinartekotasuna hautematea (C4CC05).



- Kultura ondarearen narriadurak eta eragileak identifikatu haien kontserbazio egoera ebaluatu egokia den tratamendua zehazteko. Prebentziozko kontserbazio baldintza egokiak ezarri biltegiratze, garraio edo erakusketari begira (G005).



- Erabakiak hartu eta emaitzen ebaluazioa aplikatuz parte hartze, kudeaketa eta taldeko lanaren optimizaziorako trebetasuna garatu (G006).



- Ondarearekin harreman duten beste profesionalekin batera lan egin kontserbazio-zaharberritzeko proiektuak egiteko (G009).





IRAKASKUNTZA EMAITZAK



- Mihisearen finkapen prozesurako egokiak diren materialak ebaluatu eta baloratu.

- Mihisearen finkapenerako prozesu ezberdinak desberdindu eta aplikatu.

- Horma-pinturaren kontserbazio eta zaharberritzerako egokiak diren materialak ebaluatu.

- Horma-pinturan erabiltzen diren finkapen eta garbiketa prozesuak berezitu eta aplikatu.

- Ezagutza teorikoa ezagutza praktikoarekin uztartu.

1. ATALA (4 kreditu) 40 ordu presentzialak y 60 ordu ez-presentzial



1. GAIA: EUSKARRI ORGANIKOAREN GAINEKO PINTURAREN KONTSERBAZIO-ZAHARBERRITZE IRIZPIDEAK.

1.1. Artelanaren azterketa: ezaugarri formalak, osatzen duen materiala eta kontserbazio egoera.



2. GAIA. EUSKARRIAREN FINKAPENA. Esku-hartzen puntualak (teoria)

2.1. Esku-hartze irizpideak

2.2. Tratamendu puntualak



3. GAIA. EUSKARRIAREN FINKAPENA. Esku-hartze orokorrak (teoria eta praktika)

3.1. Historian zehar erabilitako prozesua

3.2. kausak

3.3. Esku-hartze komunak

3.3.1. mihise originala

3.3.2. errefortzurako mihisea



4. GAIA. BERREHUNDURAKO PROZESUAK (teoria praktiko)

4.1. Itsasgarri naturalez egindako berrehundurak

4.3. Berrehundura mugikorra



5. GAIA. BERRINTEGRAZIO KROMATIKOA (Teoria)

5.1. Esku-hartzen irizpideak

5.2. Irudi teknikak

5.3. Prozedura piktorikoak



2. ATALA (2 Kreditu) 20 ordu presentziak eta 30 ordu ez-presentzial



1. GAIA Horma-pinturaren narriadura iturriak

1.1. Gizakiak eragindakoak

1.2. Naturak eragindakoak



2. GAIA. Horma-pinturaren tratamendua. Hezetasuna, saneatze, finkapena eta babesa.

2.1. Hezetasunaren aurkako neurriak

2.2. Saneatzea

2.3. Finkapena

2.4. Kanpoan dauden horma-pinturen babesa

3. GAIA. Garbiketa

3.1. Sarrera.

3.2. Premisak

3.3. Aspektu teknikoak

3.4. Garbiketa eragileak

3.5. Prozedura piktorikoen sentikortasuna garbiketa eragileen aurrean

3.6. Garbiketa eragileen egokitasuna kendu nahi den zikinkeria edo materialaren izaeraren arabera.

ERANSKINA. AB 57 Papeta.



4 GAIA Hutsarteen berrintegrazioa: mortero y geruza piktorikoa. Oinarriak.

4.1. Mortero.

4.2. Pintura-geruza

4.3. Babesa.



5 GAIA Horma-pinturaren erauztea. Oinarriak

5.1. Strappo.

5.2. Stacco.

5.3. Stacco a massello.

Irakasgaiaren ikasturte osoko planifikazioa momentuan bizi den osasun egoeraren bilakaeraren menpe egongo da. Irakaskuntza une bakoitzean osasun arduradunek ezarritako irizpideen arabera egokitu da eta neurriak zorroztu edo lasaitu egingo dira jasotzen ditugun gomendioei jarraituz. Horregatik, irakaskuntza malgua eta aldakorra izan daiteke. Edozein modutan, beti kalitatezko irakaskuntza eta ikasle eta langileen osasunaren babesaren arteko oreka lortzen saiatuko gara.



Aurreikusten da eskola presentzialak eta online saioak uztartu behar izatea, baina beti ahal den neurrian eta higiene eta segurtasun neurriak hartuz. Oso garrantzitsua izango da espazioen edukiera muga errespetatzea eta segurtasun tarteak gordetzea, eta baldintza horien arabera eskola presentzialei lehentasuna ematen saiatuko gara batez ere prozedurei eta praktikei lotutako gaitasunak lantzen direnean.



Irakasgaiaren helburuak eta gaitasunak lantzeko hainbat metodologia erabiliko dira.Irakasgaian ikaskuntza-irakaskuntza prozesuak saio teorikoak eta praktikoak uztartzen ditu. Ezagutza teorikoetatik abiatuz dagozkion praktikak egingo dira. Horretarako behar-beharrezkoa da teoria eta praktikoaren arteko lotura egokia ezartzea, praktikaren bitartez teorian aztertzen dena finkatuz eta sakonduz.



Idatzizko azken proba ere egongo da klasean landutako eta ikusitako gai guztien inguruan.



Horma-pinturari sarrera egiteko eskola teorikoak testu, irudi eta material osagarriak erabiliko dira.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 30
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 40
  • Banakako lanak (%): 30

Irakasgaiak bi atal ditu: bata mihise gaineko pintura eta bestetik horma-pinturari sarrera. Nahiz eta atal bitan irakasgaia landu, osotasunean gainditu behar da. Horrenbestez, ebaluazioa orokorra izango da.

Irakasgaia gainditzeko ezarritako ezinbesteko baldintzen artean, azterketak gainditzea izango da eta mihise gaineko esku-hartzearen taldeko lana gainditzea.

Epez kanpo aurkeztutako ariketa eta jarduerak ez dira ebaluatuko.



Deialdiari uko egiteko:



Deialdiari uko egiteko, ikasleak idatzia aurkeztu beharko dio irakasgaiko ardura daukan irakasleari azterketa egiteko data ofiziala baino hilabete lehenago.



Ebaluazio sistemari uko egiteko:



Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoko irakasgaien kasuan edo 18 astekoa urteko irakasgaienean, lauhilekoa edo ikasturtea hasten denetik kontatzen hasita.



Azterketak presentzialak edota online izan daitezke, osasun egoeraren arabera.

Irakasgaiaren irakaskuntza emaitzak ebaluatu ahal izateko, idatziko probaz gain (% 30), ikasleek lan praktikoen gainditzea egiaztatuko duten ebidentziak aurkeztuko beharko dituzte (% 70).



Idatziko proban irakasgaian landu diren alderdi guztiak ebaluatuko dira.

Ikasleek zenbait tresna eta material eraman beharko ditu eta irakasgaiaren aurkezpenean azalduko dira zeintzuk izango diren.

Ordenagailu eramangarria ere derrigorrezko materiala izango, osasun egoeraren arabera online saioak jarraitzeko.

Oinarrizko bibliografia

GARATE ROJAS, Ignacio. (2000)

Artes de la cal.

Ministerio de Cultura.



MORA, Paolo y Laura, PHILIPPOT, Paul. (2003)

La conservación de las pinturas murales.

Universidad externado de Colombia.



VENEGAS GARCÍA, Carlos, BARRAINKUA LEGIDO, Ane. (2021)

Conservación y restauración de pintura mural.

Editorial Síntesis.

Gehiago sakontzeko bibliografia

ALEJANDRE SÁNCHEZ, F. J. (2002)
Historia, caracterización y restauración de morteros.
Universidad de Sevilla.

CALVO, A. (2002)
Conservación y restauración de pintura sobre lienzo.
El Serbal.

GOMEZ GONZALEZ, Mª Luisa: Examen científico aplicado a la conservación de obras de arte, Ministerio de Cultura, Instituto de Conservación y Restauración de Bienes Culturales, Madrid, 1994.

VILLARQUIDE, A. (2004)
La pintura sobre tela II. Alteraciones, materiales y tratamientos de restauración.
Nerea.

VV.AA. (2013)
La diáspora del románico hispano. De la protección al expolio.
Fundación Santa María la Real. Aguilar de Campoo.

Aldizkariak

Boletín del Museo de Prado. Museo del Prado. Madrid.
Boletín del Instituto Andaluz del Patrimonio Histórico. Consejería de Cultura. Junta de Andalucía.
Bulletin de L'Institut Royal du Patrimoine Artistique. Institut Royal du Patrimoine Artistique. Bruselas.
Conservation Restauration: Revue Technique de la F.N.A.R.O.A. Federation National des Artistes Restaurateurs des ¿uvres d'Art. Boulogne.
National Gallery. Technical Bulletin. National Gallery Publications. London.
Studies in Conservation. The Journal of the International Institute for Conservation. London.

Web helbideak

www.opificio.arti.beniculturali.it
www.patrimonionacional.es
www.icom.org
www.museodelprado.es
www.museoreinasofia.mcu.es
www.march.es