Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Ihesi doana eta gelditzen dena, Elena Ferrante / Miren Iriarte (Igela, 2016 )
aurrekoa | 173 / 102 orrialdea | hurrengoa
eu
Azken urteetan, buruan nuen irudi bati hitz egiten nion, ahotsak ozta-ozta berregiten zuen bati.
es
Llevaba ya unos a?os habl?ndole a una imagen mental que la voz exhumaba perezosamente.
fr
Depuis quelques ann?es, je dialoguais avec une image mentale que la voix ne faisait que r?sumer paresseusement.
en
For several years I had been speaking to a mental image that the voice was slowly reviving.
eu
Agian horregatik, Don Achilleren hilketa asmakeria bat iruditu zitzaidan bat-batean, kontakizun baterako oinarrizko istorio bat, eta, telefonoa eseki bezain azkar, gure elkarrizketa ordenan jartzen saiatu nintzen.
es
Quiz? por eso, de golpe, el asesinato de don Achille me pareci? sobre todo una invenci?n, el n?cleo de un posible relato.
fr
C'est peut-?tre pour cette raison que, tout ? coup, l'assassinat de Don Achille me sembla surtout une fiction, le d?but d'un r?cit possible.
en
Maybe for that reason, the murder of Don Achille suddenly seemed like an invention, the core of a possible story.
eu
Eseki orduko, berregin nuen Lilak iragana eta oraina elkartuz egindako bidea, Dario gaixoaren hilketatik abiatuta beste lukurari horren hilketara eta handik Manuela Solararengana. Ez ninduen erraz loak hartu;
es
En cuanto colgu?, trat? de poner orden en nuestra conversaci?n, reconstru? los pasajes con los cuales, fundiendo pasado y presente, Lila me hab?a conducido del homicidio del pobre Dario al del usurero, hasta llegar a Manuela Solara.
fr
Une fois le t?l?phone raccroch?, je tentai de mettre de l'ordre dans notre conversation, reconstituant le parcours que Lila m'avait fait emprunter, qui fondait ensemble le pass? et le pr?sent, du meurtre du pauvre Dario ? celui de l'usurier, et amenait ? Manuela Solara.
en
And once I got off the telephone I tried to put order into our conversation, reconstructing the passages on the basis of which Lila, fusing past and present, had led me from the murder of poor Dario to that of the loan shark, up to Manuela Solara.
eu
burua borbor nuen.
es
Me cost? dormirme, estuve cavilando mucho rato.
fr
J'eus du mal ? m'endormir, je fis tourner longuement notre conversation dans ma t?te.
en
I had trouble sleeping, I pondered for a long time.
eu
Gero eta argiago ikusten nuen material hori mutur bat izan zitekeela, eta mutur horretatik tira egin eta istorio bat sor zitekeela.
es
Sent?a cada vez con mayor nitidez que aquel material pod?a ser una orilla a la que asomarme para atrapar una historia.
fr
Je sentis toujours plus nettement que ce mat?riau pourrait ?tre une rive d'o? tendre le bras pour saisir une histoire.
en
I felt with increasing lucidity that that material might be a shore from which to lean out and grasp a story.
eu
Hurrengo egunetan Florentzia eta Napoli nahastu nituen, orduko iskanbilak garai bateko ahotsekin, orduko ongizatea nire jatorritik alde egiteko hartutako lanekin, gauza guztiak galtzeko beldurra iraganera itzultzeko lilurarekin.
es
En los d?as siguientes mezcl? Florencia con N?poles, los tumultos del presente con las voces lejanas, el bienestar de ahora y el esfuerzo que hab?a hecho para superar mis or?genes, la angustia de perderlo todo y la fascinaci?n de la involuci?n.
fr
Les jours suivants, je m?lai Florence et Naples, les tumultes du pr?sent et les voix lointaines, l'aisance du moment et les efforts d?ploy?s pour m'extraire de mes origines, l'anxi?t? de tout perdre et la fascination de la r?gression.
en
In the following days I mixed Florence with Naples, the tumults of the present with distant voices, the comfort of now and the struggle I had had to pull myself out of my origins, the anxiety of losing everything and the fascination of regression.
eu
Buruari hainbeste buelta eman eta gero, liburu bat egin nezakeela pentsatu nuen.
es
A fuerza de darle vueltas me convenc? de que pod?a hacer un libro.
fr
? force d'y penser, je me convainquis que je pouvais en faire un livre.
en
As I thought about it I became convinced that I could make a book out of it.
eu
Neke handiz, etengabe gogoeta mingarriak egin eta gero, paper laukiduneko koaderno bat bete nuen azkeneko hogei urteak hartzen zituen indarkeria-istorio batekin.
es
Con esfuerzo, entre continuas y dolorosas reflexiones, llen? un cuaderno cuadriculado y constru? una trama de violencias que amalgamaba los ?ltimos veinte a?os.
fr
Au prix de gros efforts et de douloureuses corrections, je remplis un cahier ? petits carreaux, b?tissant une trame de violences qui soudait ensemble ces vingt derni?res ann?es.
en
With great effort, with constant, painful second thoughts, I filled a graph-paper notebook, constructing a web of violence that welded together the past twenty years.
eu
Lilak noizbehinka deitzen zuen:
es
Lila telefoneaba a veces y preguntaba:
fr
Parfois, Lila t?l?phonait et demandait :
en
Sometimes Lila telephoned, she asked:
eu
-Nolatan ez didazu deitzen, ongi zaude? -galdetzen zuen.
es
-?Qu? pasa que ya no das se?ales de vida, no te encuentras bien?
fr
" Comment ?a se fait que tu n'appelles plus, ?a ne va pas ?
en
"Why don't you call anymore, aren't you well?"
eu
-Ederki nago, idazten ari naiz.
es
-Estoy muy bien, escribo.
fr
-?a va tr?s bien, j'?cris.
en
"I'm very well, I'm writing."
eu
-Eta idazten duzunean ni ez naiz existitzen?
es
-?Y cuando escribes yo ya no existo?
fr
-Et quand tu ?cris, je n'existe plus ?
en
"And when you write I no longer exist?"
eu
-Bai, baina nik arreta beste leku batean dut.
es
-Existes, pero me distraigo.
fr
-Tu existes, mais ?a me distrait.
en
"You exist but I'm distracted."
eu
-Eta gaizki banago, zure beharra baldin badut?
es
-?Y si me pongo enferma, y si te necesito?
fr
-Et si je ne vais pas bien, si j'ai besoin de quelque chose ?
en
"If I'm ill, if I need you?"
eu
-Deitu.
es
-Llama.
fr
-Alors appelle-moi !
en
"Call."
eu
-Eta ez badut deitzen, zure eleberrian sartuta jarraitzen duzu?
es
-?Y si no llamo, sigues metida en tu novela?
fr
-Quand je ne t?l?phone pas, tu es occup?e ? ton roman ?
en
"And if I don't telephone you stay inside your novel?"
eu
-Bai.
es
-S?.
fr
-Oui.
en
"Yes."
eu
-Inbidia dizut, zorionekoa zu.
es
-Te envidio, dichosa t?.
fr
-Je t'envie, tu as de la chance !
en
"I envy you, lucky you."
eu
Erditu baino lehen amaitu nahi nuen kontakizuna, eta hori zela-eta larri egin nuen lan; erditzean hiltzeko beldur nintzen, liburua amaitu gabe utziko bainuen.
es
Trabaj? con la angustia creciente de no poder llegar al final de la historia antes del parto, tem?a morirme al dar a luz, dejando el libro incompleto.
fr
" Je travaillai avec l'anxi?t? croissante de ne pas parvenir ? la fin de l'histoire avant la naissance : j'avais peur de mourir pendant l'accouchement et de laisser le livre inachev?.
en
I worked with growing anxiety that I wouldn't be able to get to the end of the story before the baby was born, I was afraid I might die while I was giving birth, leaving the book unfinished.
eu
Gogorra izan zen, lehenengo eleberriarekin alderatuta, orduko hura axolagabe eta alai idatzi bainuen.
es
Me cost?, nada que ver con la feliz inconsciencia con la que hab?a escrito la primera novela.
fr
Ce fut dur, rien ? voir avec la l?g?ret? inconsciente dans laquelle j'avais ?crit le premier roman.
en
It was hard, nothing like the happy unconsciousness in which I had written the first novel.
eu
Istorioaren zirriborroa egin eta gero, testuari beste estilo bat ematen saiatu nintzen, pentsatuagoa.
es
Una vez redactada la historia, me empe?? en dar al texto un car?cter m?s meditado.
fr
Une fois la trame esquiss?e, je m'attelai ? donner au texte un rythme plus ?labor?.
en
Once I had sketched out the story, I decided to give the text a more thoughtful pace.
eu
Idazketa biziago eta berriago bat nahi nuen, ordena kaotikoan idatzia, eta ahal nuen guztia egin nuen.
es
Quer?a un estilo animado, nuevo, estudiadamente ca?tico, y no repar? en esfuerzos.
fr
Je voulais une ?criture dynamique et novatrice, un chaos organis?, et n'?conomisai pas mes efforts.
en
I wanted the writing to be lively, new, deliberately chaotic, and I didn't hold back.
eu
Gero, bigarren bertsioari ekin nion, xehetasun handiagoz.
es
Despu?s trabaj? en una segunda versi?n, con m?s detalle.
fr
Je travaillai avec acharnement ? une deuxi?me mouture.
en
So I worked on a second, detailed draft.
eu
Lerro bakoitza idatzi eta berridatzi nuen etengabe, baita ondoren koadernoan idatzitakoaren hiru kopia mekanograFIatu egin ere-Dederen haurdunaldian erosi nuen Lettera 32 bati eta ikatz-paperari esker-, ia berrehun orri, bat ere idazketa-akatsik gabe.
es
Volv? a escribir y reescribir cada l?nea incluso cuando, gracias a una Lettera 32 que me hab?a comprado cuando estaba embarazada de Dede, gracias al papel carb?n, transform? los cuadernos en un texto a m?quina, compacto, en tres copias, casi doscientas p?ginas, sin un solo error de mecanografiado.
fr
Puis j'?crivis et r??crivis encore chaque ligne avec l'Olivetti Lettera 32 achet?e ? l'?poque o? j'attendais Dede et, gr?ce au papier carbone, je transformai mes cahiers en un ?pais manuscrit tap? ? la machine en trois exemplaires, presque deux cents pages, et pas une faute de frappe.
en
I went back and rewrote every line even when, thanks to a Lettera 32 that I had bought when I was expecting Dede, thanks to carbon paper, I had transformed the notebooks into a solid typescript in triplicate, almost two hundred pages, with not a single typing mistake.
eu
Uda zen, bero handia zegoen, eta tripa ezinago handia nuen.
es
Era verano, hac?a mucho calor, ten?a una barriga enorme.
fr
C'?tait l'?t?, il faisait tr?s chaud et j'avais un ventre ?norme.
en
It was summer, it was very hot, my belly was enormous.
eu
Ipurmasaileko mina hasi zitzaidan berriz ere; joan eta etorri egiten zitzaidan, eta korridorean barna amaren ibilera sentitzeak urduri jartzen ninduen.
es
Desde hac?a un tiempo me hab?a vuelto el dolor del gl?teo, iba y ven?a, y me pon?a de los nervios el paso de mi madre por el corredor.
fr
Depuis quelque temps, ma douleur ? la fesse ?tait revenue, elle allait et venait, et les pas de ma m?re dans le couloir me tapaient sur les nerfs.
en
The pain in my buttock had reappeared, it came and went, and my mother's step in the hall got on my nerves.
eu
Orriei begiratu eta beldurrez nengoela konturatu nintzen.
es
Clav? la vista en las hojas, descubr? que me daban miedo.
fr
Pendant des jours, je ne pus me d?cider :
en
I stared at the pages, I discovered that I was afraid of them.
eu
Zenbait egunez ez nintzen ausartu inori erakusten, urduri jartzen ninduen Pietrori irakurtzeko emateak.
es
Durante d?as no logr? decidirme, me inquietaba hac?rselo leer a Pietro.
fr
les faire lire ? Pietro me stressait.
en
For days I couldn't make up my mind, I worried about giving it to Pietro to read.
eu
Agian Adeleri bidali beharko diot zuzenean, pentsatzen nuen, Pietro ez da egokia istorio mota hauetarako.
es
Tal vez, pens?, deber?a envi?rselo directamente a Adele, ?l no es la persona adecuada para este tipo de historias.
fr
Peut-?tre devrais-je les envoyer directement ? Adele, pensai-je, Pietro n'est pas la personne ad?quate pour ce genre d'histoire.
en
Maybe, I thought, I should send it directly to Adele, this isn't the type of story for him.
eu
Eta gainera, beti bezain egoskor, bizimodu zaila sortzen zuen fakultatean beretzako; oso urduri itzultzen zen etxera, legezkotasunaren balioari buruzko erretolika abstraktuak botatzen zizkidan, eta, azken batean, ez zuen gogo-aldarterik onena halako eleberri bat irakurtzeko (langileak, nagusiak, odola, kalapitariak eta lukurariak zituen protagonista).
es
Adem?s, con la tozudez que lo caracterizaba, en la facultad segu?a haci?ndose la vida muy dif?cil, volv?a a casa nervios?simo, a m? me soltaba unos discursos abstractos sobre el valor de la legalidad, en fin, no se encontraba en el estado de ?nimo adecuado para leer una novela en la que hab?a obreros, patronos, luchas, sangre, camorristas, usureros.
fr
En outre, avec son ent?tement caract?ristique, il continuait ? se compliquer la vie ? l'universit?, il rentrait ? la maison tr?s tendu et me faisait des discours abstraits sur la valeur de la l?galit?, bref il n'?tait pas dans un bon ?tat d'esprit pour lire un roman o? il ?tait question d'ouvriers, de patrons, de luttes, de sang, de camorristes et d'usuriers.
en
And besides, with the persistence that distinguished him, he continued to make life difficult for himself at the university, coming home in a state of agitation, making abstract speeches about the value of law-in other words, he wasn't in the right state of mind to read a novel about workers, bosses, struggles, blood, camorrists, loan sharks.
eu
Gainera, nire eleberria zen.
es
Mi novela, adem?s.
fr
Qui plus est, mon roman.
en
What's more, my novel.
eu
Berak barruan duen nahaspilatik urrun egoten laguntzen dit, ez du sekula interesik eduki zer nintzen eta zer bilakatu naizen jakiteko, ba al du zentzurik liburua berari emateak?
es
Me mantiene alejada de la mara?a que lleva dentro, nunca se ha interesado en lo que yo era yen lo que me convertido, ?qu? sentido tiene darle el libro?
fr
Il me tient ? l'?cart de son d?sordre int?rieur, il ne s'est jamais int?ress? ? ce que je suis ni ? ce que je suis devenue, alors pourquoi lui montrer mon livre ?
en
He keeps me separate from the confusion inside him, he's never been interested in what I was and what I've become, what's the point of giving him the book?
eu
Neure burua zuritzen saiatu nintzen, baina gogorik gabe. -Baina, saiatu ulertzen, zuk Immacolata izena duzu, ezin diot halako izena jarri alaba bati, ez zait gustatzen-esan nuen.
es
Y sobre el matrimonio y la familia. Y sobre el nazismo, el estalinismo, el terrorismo.
fr
Il se contentera de discuter le choix de tel ou tel mot, voire la ponctuation, et quand j'insisterai pour avoir son avis, il ne me tiendra que des propos vagues.
en
He'll just discuss this or that choice of word, and the punctuation, and if I insist on an opinion he'll say something vague.
eu
ahizparen izena jarriko diot, kontent egon beharko zenuke. Ez zidan deus gehiago esan.
es
Y sobre el socialismo. Y sobre el comunismo.
fr
J'envoyai ? Adele une copie du manuscrit puis lui t?l?phonai.
en
I sent Adele a copy of the manuscript, then I called her.
eu
Kokoteraino nengoen gauza guztiekin.
es
Y sobre la trampa de la igualdad.
fr
" J'ai fini !
en
"I've finished."
eu
Ez zuen betiko tonu ironikoa erabili.
es
Desculturalizarse.
fr
-Je suis tellement contente !
en
"I'm so pleased.
eu
-Ados, pentsatuko dut.
es
As? es como se piensa.
fr
Tu peux me le faire lire ?
en
Will you let me read it?"
eu
Agur.
es
As? es como se piensa en contra.
fr
-Je te l'ai envoy? ce matin.
en
"I sent it to you this morning."
eu
Adelek geldiarazi egin ninduen, ordea.
es
Despu?s de tanto esfuerzo, yo no s? pensar.
fr
-Bravo, je suis impatiente de le lire.
en
"Good, I can't wait to read it."
eu
-Ez dakit.
es
Es todo.
fr
en
eu
-Ez dut uste.
es
Es su naturaleza.
fr
74
en
74.
eu
Ia ez nuen deus jan, eta, bero ikaragarria bazegoen ere, leihoa itxita lokartu nintzen.
es
Es m?s, le?a pensando en ella, en fragmentos de su vida, en las frases que habr?a aprobado, en las que habr?a rechazado.
fr
Je me pr?parai ? l'attente, une attente qui se r?v?la bient?t plus anxiog?ne que celle du b?b? qui me donnait des coups de pied dans le ventre.
en
I settled myself to wait, a wait that became much more anxious than that for the child who was kicking in my belly.
eu
Ez nion amari deus esan;
es
Pero las dificultades no vinieron solo de mis hijas.
fr
Je comptai les jours, cinq, et Adele ne donnait toujours pas signe de vie.
en
I counted five days, one after another, no word from Adele.
eu
aspalditik prest nuen poltsa hartu, autoan sartu, eta ospitaleraino gidatu nuen; bidean hiltzea espero nuen, ni eta nire bigarren umea.
es
En realidad, all? solo encontr? mujeres que, pese a parecerse a m?, no consiguieron resultarme ?tiles. Me aburr?a cuando la discusi?n era una especie de resumen mal formulado de lo que ya conoc?a.
fr
Le sixi?me jour, au d?ner, alors que Dede s'effor?ait de manger seule pour ne pas me d?plaire et que sa grand-m?re mourait d'envie de l'aider mais se retenait, Pietro me lan?a :
en
On the sixth day, at dinner, while Dede was making an effort to eat by herself in order not to displease me, and her grandmother was desperate to help her but didn't, Pietro asked me:
eu
-Gustatzen zaidan edo ez esan dezaket eta ez besterik?
es
Al final se mostr? desde?osa, dijo:
fr
" Tu as fini ton livre ?
en
"Did you finish your book?"
eu
75
es
Se hab?a enfadado.
fr
-Oui.
en
"Yes."
eu
Ama behar baino gehiago asaldatu zen;
es
Pero nunca encontr? el tiempo ni el valor de volver a intentarlo.
fr
-Et pourquoi donc l'as-tu fait lire ? ma m?re et pas ? moi ?
en
"And why did you give it to my mother to read and not me?"
eu
gero, burua beste leku batean balu bezala ibiltzen hasi zen, eta, azkenik, asko gustatzen zitzaidan zopaontzi bat apurtu zuen.
es
Al final llegu? a la conclusi?n de que, en primer lugar, deb?a comprender mejor qu? era yo.
fr
-Tu es tr?s occup?, je ne voulais pas te d?ranger.
en
"You're busy, I didn't want to bother you.
eu
Orduan, etxera itzuli behar zuela esan zigun.
es
Indagar en mi naturaleza de mujer.
fr
Mais si tu veux le lire, il y a une copie sur mon bureau.
en
But if you want to read it, there's a copy on my desk."
eu
Geldiarazten saiatu nintzen, baina berdin utzi ninduen, erditzetik oraindik osatu gabe nengoela eta zangoak min ematen zidala.
es
Cre?a que deb?a saberlo todo, ocuparme de todo.
fr
Il ne r?pondit rien.
en
He didn't answer.
eu
Bere bizitzako hilabete asko eman zituen niri laguntzen-errespeturik eta esker onik gabeko alaba bati-, eta nahiago zuen koleraz hil senarraren eta seme-alaba onen ondoan.
es
Qu? me importaban a m? la pol?tica, las luchas.
fr
J'attendis un peu, puis demandai :
en
I waited, I asked:
aurrekoa | 173 / 102 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus