Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)

-Ba ote dakizu batere nola hitz egiten duten zure alabek beren artean?

-?T? sabes c?mo hablan entre ellas tus hijas?

-Tu sais comment elles parlent entre elles, tes filles ?

"You know how your daughters speak to each other?

Entzun diezu sekula zer esaten duten nire amaz?

?Alguna vez has o?do las cosas que dicen de mi madre?

Et tu as d?j? entendu ce qu'elles disent de ma m?re ? "

And have you ever heard the things they say about my mother?"

Ez zitzaidan gustatzen tonu hura.

No me gustaban esos tonos.

Le ton qu'elle employait me d?plaisait.

I didn't like that tone.

Garai batean nire alabekin hain goxoa izanda, gero eta erabakiagoa ikusten nuen haiek gutxiestera, eta edozein aukeraz ederki baliatzen zen niri gogorarazteko ez niela kasu handirik egiten eta, Italian barna etengabe ibili beharraren eraginez, horrek ondorio larriak zituela nire alaben hezkuntzan.

Ella, que en el pasado se hab?a mostrado tan cari?osa con Dede, con Elsa e Imma, me parec?a cada vez m?s decidida a menospreciarlas, y aprovechaba la menor ocasi?n para demostrarme que, a causa de mis continuos viajes por toda Italia, las descuidaba con graves consecuencias para su educaci?n.

Alors que, par le pass?, elle avait manifest? tellement d'affection envers Dede, Elsa et Imma, elle me sembla de plus en plus d?termin?e ? les rabaisser, et toute occasion ?tait bonne pour me prouver qu'? force de me promener sans arr?t d'un bout ? l'autre de l'Italie, je les n?gligeais, avec de graves cons?quences sur leur ?ducation.

She, who in the past had appeared so fond of Dede, Elsa, and Imma, seemed determined to disparage them to me, and she took every opportunity to show me that, because I was always traveling around Italy, I neglected them, with serious consequences for their upbringing.

Bereziki aztoratu nintzen Immaren problemez ez jabetzeaz kargu hartzen hasi zitzaidanean.

Me inquiet? en especial cuando empez? a acusarme de no ver los problemas de Imma.

Je fus particuli?rement nerveuse lorsqu'elle se mit ? m'accuser de ne pas voir les probl?mes d'Imma.

I was especially upset when she began accusing me of not seeing Imma's problems.

-Zer du ba? -galdetu nion.

-?Qu? tiene? -le pregunt?.

lui demandai-je.

"What's wrong," I asked her.

-Tik bat agertu zaio begian.

-Un tic en el ojo.

-Elle a un tic ? l'?il.

"She has a tic in her eye."

-Gutxitan gertatzen zaio.

-Le ocurre rara vez.

-?a lui arrive rarement.

"Not very often."

-Nik maiz ikusi diot.

-Yo se lo he notado mucho.

-Moi, je l'ai vu souvent.

"I've seen it a lot."

-Zer esan nahi du horrek, zure ustez?

-?Seg?n t? a qu? se debe?

-Qu'est-ce que c'est, d'apr?s toi ?

"What do you think it means?"

-Ez dakit.

-No lo s?.

-Je ne sais pas.

"I don't know.

Nik gauza bat bakarra dakit, aitaz umezurtz sentitzen dela, eta ez dagoela ziur amarik ere baduen.

Yo solo s? que se siente hu?rfana de padre y que ni siquiera est? segura de tener una madre.

Moi, je sais juste qu'elle se sent orpheline de p?re, et qu'elle n'est m?me pas s?re d'avoir une m?re. "

I only know that she feels fatherless and isn't even sure she has a mother."

Saiatu nintzen ez adituarena egiten, baina ez zen erraza.

Procur? no prestarle atenci?n, pero era dif?cil.

Je tentai d'ignorer Lila, mais ce fut difficile.

I tried to ignore her but it was difficult.

Immak-esan dut lehenago-kezka pixka bat sortzen zidan beti, eta, Tinaren bizkortasunari ongi aurre egiten zionean ere, zerbait falta zuela iruditzen zitzaidan.

Imma, le dije, siempre me hab?a preocupado, e incluso cuando respond?a bien a la vivacidad de Tina, ten?a la impresi?n de que le faltaba algo.

Imma, je l'ai dit, m'avait toujours un peu inqui?t?e, et m?me lorsqu'elle faisait jeu ?gal avec la vivacit? de Tina, il me semblait qu'il lui manquait quelque chose.

Imma, as I've said, had always worried me a little, and even when she stood up well to Tina's vivacity she still seemed to lack something.

Gainera, bazen denbora puska bat nire ezaugarri eta joera txarrenak sumatzen nizkiola.

Adem?s, desde hac?a un tiempo le reconoc?a ciertos rasgos m?os que no me gustaban.

En outre, depuis un moment, je reconnaissais en elle certains de mes propres traits, que je n'aimais pas.

Also, some time earlier I had recognized in her features of mine that I didn't like.

Esanekoa zen, berehala amore ematen zuen besteen estimazioa ez izateko beldurrez, eta, gero, tristatu egiten zen amore eman izanaz.

Era d?cil, ced?a enseguida en todo por temor a no gustar, se pon?a triste por haber cedido.

Elle ?tait passive, c?dait imm?diatement en toute occasion par peur de ne pas plaire, et ensuite elle ?tait triste d'avoir c?d?.

She was submissive, she gave in immediately out of fear of not being liked, it depressed her that she had given in.

Nahiago nuen Ninoren xarma lotsagabea bereganatu balu izaeran, haren bizkortasun axolagabea, baina ez zen hala.

Hubiera preferido que heredara la descarada capacidad de seducci?n de Nino, su despreocupada vitalidad, pero no era as?.

J'aurais pr?f?r? qu'elle h?rite de la capacit? de s?duction effront?e de Nino, de sa vitalit? d?sinvolte, mais il n'en ?tait rien.

I would have preferred her to inherit Nino's bold capacity for seduction, his thoughtless vitality, but she wasn't like that.

Imma etorkorra zen, baina ez aseerraza, dena nahi zuen baina deus nahi ez balu bezalako plantak egiten zituen.

Imma era de una condescendencia insatisfecha, lo quer?a todo y fing?a no querer nada.

Imma se soumettait ? contrec?ur, elle voulait tout et faisait semblant de ne rien vouloir.

Imma was unhappily compliant, she wanted everything and pretended to want nothing.

Umeak, esaten nuen, zoriaren fruitu dira, eta ez du deus ekarri bere aitarenik.

Los hijos, dec?a yo, son fruto del azar, ella no hab?a heredado nada de su padre.

Je me disais : les enfants sont le fruit du hasard, elle n'a rien pris de son p?re.

Children, I said, are the product of chance, she's got nothing of her father.

Lila, ordea, ez zen ados horretan; are gehiago, beti aurkitzen zuen modua txikiak Ninorekin zuen antza aipatzeko, baina ez zuen sekula esaten deus ere onik, sortzetiko akats batez ari balitz bezala mintzatzen zen.

Pero en eso Lila no estaba de acuerdo, al contrario, siempre encontraba la manera de destacar el parecido de la peque?a con Nino; aunque no le ve?a nada positivo, hablaba de ?l como de un vicio org?nico.

Mais sur ce point, Lila n'?tait pas d'accord, au contraire elle trouvait toujours le moyen de faire allusion ? une ressemblance de la petite avec Nino, toutefois elle n'y voyait rien de positif et en parlait comme d'une tare cong?nitale.

Lila didn't agree; she was always finding ways of alluding to the child's resemblance to Nino, but she didn't see it as positive, she spoke as if it were a congenital defect.

Eta, gero, aldiro esaten zidan:

Y despu?s me repet?a sin cesar:

De plus, elle me r?p?tait sans cesse :

And then she kept repeating:

Maite dudalako eta kezkatzen naizelako esaten dizkizut gauza hauek.

te digo estas cosas porque la quiero y me preocupo.

Si je te le dis, c'est parce que je l'aime et que je m'inqui?te !

I'm telling you these things because I love them and I'm worried.

Nire alabekiko jarrera gaizto hari azalpen bat bilatzen saiatu nintzen.

Trat? de buscar una explicaci?n a su repentino ensa?amiento con mis hijas.

Je tentai de trouver une explication ? cet acharnement soudain contre mes filles.

I tried to explain to myself her sudden persecution of my daughters.

Burura etorri zitzaidan ezen, desilusionatu nuenez, batik bat nire alabengandik urrunduz ariko zela nigandik urruntzen.

Pens? que, al haberla decepcionado, se apartaba de m? alej?ndose ante todo de ellas.

Je supposai que, ?tant donn? que je l'avais d??ue, elle s'?loignait de moi en prenant ses distances, en particulier avec elles.

I thought that, since I had disappointed her, she was withdrawing from me by separating first of all from them.

Edo nire liburua gero eta arrakasta handiagoa izaten ari zenez, eta horrek nire autonomia indartzen zuenez, jada ez bainengoen ez haren mende ez haren iritzien mende, hasi nintzen pentsatzen ez ote zen ari, nik mundura ekarritako alabak gutxietsiz, bai ni eta bai amatasunerako nire ahalmena gutxiesten.

Pens? que como el ?xito de mi libro era cada vez mayor y eso ratificaba mi autonom?a de ella y de su juicio, intentaba subestimarme subestimando a las hijas que yo hab?a tra?do al mundo y mi capacidad de ser una buena madre.

Je me dis que mon livre avait de plus en plus de succ?s, ce qui confirmait mon autonomie par rapport ? elle et par rapport ? son jugement : par cons?quent, elle cherchait ? me diminuer en diminuant les filles que j'avais faites, ainsi que ma capacit? ? ?tre une bonne m?re.

I thought that since my book was increasingly successful, which sanctioned my autonomy from her and from her judgment, she was trying to belittle me by belittling my children and my capacity to be a good mother.

Baina bi hipotesi horietako bakar batek ere ez ninduen lasaitu, eta beste hirugarren bat gailendu zen:

Ninguna de las dos hip?tesis me tranquiliz? y se abri? paso una tercera:

Mais aucune de ces deux hypoth?ses ne m'apaisa, et une troisi?me se fraya un chemin dans mon esprit :

But neither of those hypotheses soothed me and a third advanced:

litekeena zen, beharbada, Lilak ikustea nik, ama nintzenez, ikusten ez nekiena edo ikusi nahi ez nuena, eta, bereziki Immari zegokionez agertzen zenez hain zorrotz, hobe nuen egiaztatu haren oharpenek bazuten edo ez zuten funtsik.

Lila ve?a lo que yo como madre no sab?a o no quer?a ver, y como se mostraba cr?tica sobre todo con Imma, m?s me val?a descifrar si sus observaciones ten?an fundamento.

Lila voyait ce que moi, en tant que m?re, je ne savais pas ou ne voulais pas voir. Et comme elle se montrait surtout critique envers Imma, j'aurais bien fait de v?rifier si ses remarques ?taient fond?es.

Lila saw what I, as a mother, didn't know how or didn't want to see, and since she appeared critical of Imma in particular, I had better find out if her comments had any foundation.

Hala, bada, neskatoari erreparatzen hasi nintzen, eta laster ohartu nintzen benetan sufritzen zuela.

Y as? empec? a vigilar a la ni?a y no tard? en convencerme de que sufr?a de verdad.

Je me mis ainsi ? observer attentivement la gamine, et je fus bient?t convaincue qu'en effet, elle souffrait.

So I began to observe the child and was soon convinced that she really suffered.

Tinaren suhartasun alaiaren eta hizketarako ahalmen izugarriaren mendeko zen, hark edonorengan-batez ere nigan-samurtasuna, mirespena eta estimua pizteko zuen ahalmenaren mendeko.

Estaba sometida a la alegre efusividad de Tina, a su elevada capacidad de expresarse, a c?mo sab?a despertar ternura, admiraci?n, afecto en cualquiera, sobre todo en m?.

Elle ?tait ?cras?e par l'expansivit? joyeuse de Tina, par sa capacit? de verbalisation tr?s ?lev?e et par son aptitude ? susciter tendresse, admiration et affection chez tout le monde, surtout chez moi.

She was the slave of Tina's joyful expansiveness, of her elevated capacity for verbalization, of the way she aroused tenderness, admiration, affection in everyone, especially me.

Nire alaba, nahiz eta goxotasuna piztu eta argia izan, gris bihurtzen zen Tinaren ondoan, bere dohainak gordean gelditzen zitzaizkion, eta horrek sufriarazi egiten zion.

Mi hija, aunque graciosa e inteligente, se volv?a gris al lado de Tina, sus cualidades desaparec?an, y sufr?a.

Ma fille avait beau ?tre charmante et intelligente, aupr?s de Tina elle devenait terne, ses qualit?s s'?vanouissaient, et elle en p?tissait.

Although my daughter was pretty, and intelligent, beside Tina she turned dull, her virtues vanished, and she felt this deeply.

Bien arteko eztabaida bat aditu nuen egun batean, italiera ederrean (Tinarena oso zaindua, ahoskeran; Immarenari oraindik silabaren batek huts egiten zion).

Un d?a presenci? un desacuerdo entre ambas en un bonito italiano, el de Tina muy cuidado en la pronunciaci?n, el de Imma todav?a con alguna s?laba de menos.

Un jour, j'assistai ? une dispute entre les deux enfants, en bon italien : la prononciation de Tina ?tait extr?mement pr?cise, tandis qu'Imma parlait en escamotant encore quelques syllabes.

One day I witnessed an exchange between them, in a good Italian, Tina's pronunciation very precise, Imma's still missing some syllables.

Pastel-margoekin animalia batzuk ari ziren koloreztatzen, eta Tinak erabakia zuen berdea erabiltzea errinozero baten kasuan, eta Imma, berriz, bururatu bezala ari zen koloreak nahasten katu bat margotzeko.

Estaban pintando con l?pices de pastel los perfiles de unos animales y Tina hab?a decidido utilizar el verde para un rinoceronte, Imma mezclaba colores al buen tunt?n para un gato.

Elles coloriaient au crayon des formes d'animaux, Tina avait choisi d'utiliser le vert pour le rhinoc?ros, Imma appliquait au hasard des couleurs sur un chat. Tina lui dit :

They were coloring in the outlines of animals and Tina had decided to use green for a rhinoceros, while Imma added colors randomly for a cat. Tina said:

-Egin grisa edo beltza-esan zion Tinak.

-Hazlo de color gris o negro-dijo Tina.

" Fais-le gris ou noir !

"Make it gray or black."

-Ez didazu zuk agindu behar zer kolore.

-No me tienes que ordenar el color.

-T'as pas ? me donner des ordres.

"You mustn't give me orders about the color."

-Ez da agindu bat, iradokizun bat da.

-No es una orden, es una sugerencia.

-Ce n'est pas un ordre, c'est une suggestion.

"It's not an order, it's a suggestion."

Immak asaldaturik begiratu zion.

Imma la mir? alarmada.

Imma la fixa, alarm?e.

Imma looked at her in alarm.

Ez zekien zer alde zegoen agindu baten eta iradokizun baten artean.

No conoc?a la diferencia entre una orden y una sugerencia.

Elle ne savait pas la diff?rence entre un ordre et une suggestion.

She didn't know the difference between an order and a suggestion.

-Ez dut egin nahi iradokizuna ere.

-Tampoco quiero hacer la sugerencia-dijo Imma.

Elle r?torqua : " Je veux pas faire la suggestion non plus.

"I don't want to follow the suggestion, either."

-Orduan, ez egin.

-Pues no la hagas.

-Alors ne la fais pas !

"Then don't."

Immari dar-dar egin zion beheko ezpainak.

A Imma le tembl? el labio inferior y dijo:

La l?vre inf?rieure d'Imma se mit ? trembler :

Imma's lower lip trembled.

-Ados, eginen dut-esan zuen-, baina ez zait gustatzen.

-Est? bien, la hago, pero no me gusta.

" D'accord, dit-elle, je la fais, mais j'ai pas envie.

"All right," she said, "I'll do it but I don't like it."

Saiatu nintzen gehiago arduratzen Immaz.

Intent? ocuparme m?s de ella.

Je tentai de m'occuper plus d'elle.

I tried to be more attentive to her.

Hasteko eta behin, eginahalak egin nituen Tinaren edozein burutazio zela-eta txoratuta edo harrituta ez agertzeko, Immaren ahalmenak emendatu nituen, hark egindako edozein gauza txiki goraipatzen hasi nintzen.

Para empezar, evit? entusiasmarme con cada ocurrencia de Tina, potenci? las capacidades de Imma, empec? a elogiarla hasta por las cosas m?s nimias.

Pour commencer, j'?vitai de m'enthousiasmer devant toutes les trouvailles de Tina, et mis en valeur les qualit?s d'Imma, la complimentant pour un tas de petites choses.

To begin with, I stopped getting excited about everything Tina did, I reinforced Imma's skills, I praised her for every little thing.

Baina berehala konturatu nintzen ez zela aski.

Pero pronto me di cuenta de que no bastaba.

Mais je me rendis bient?t compte que c'?tait insuffisant.

But I soon realized it wasn't enough.

Bi neskatoek elkar maite zuten, lehiatzeak hazten laguntzen zien, beste zenbait laudorio artiFIzial gehiago egiteak ezin zuen konpondu problema: Immak, Tina bere ispilutako hartuta, berdin-berdin ikusten zuen berarentzat mingarria zen zerbait, baina bere adiskidea ez zen inola ere min horren sorburua.

Las dos ni?as se quer?an, desafiarse las ayudaba a crecer, alg?n elogio artificial de m?s no serv?a para evitar que Imma, al reflejarse en Tina, viera algo que la her?a y de lo cual su amiga no era de ning?n modo la causa.

une louange artificielle en plus ne permettait pas d'?viter qu'Imma, lorsqu'elle se refl?tait en Tina, voie quelque chose qui lui faisait mal, et dont sa copine n'?tait certainement pas responsable.

Dealing with each other helped them grow, some extra artificial praise was of no help in keeping Imma, looking at her reflection in Tina, from seeing something that wounded her and that her friend was certainly not the cause of.

Horiek horrela, behin eta berriz ibili nituen buruan Lilaren hitzak:

Entonces comenc? a darle vueltas a las palabras de Lila:

? ce moment-l?, je me mis ? r?fl?chir aux paroles de Lila :

At that point I began to turn over Lila's words:

aitaz umezurtz sentitzen da, eta ez dago ziur amarik ere baduen.

"es hu?rfana de padre, ni siquiera est? segura de tener una madre".

elle est orpheline de p?re, et elle n'est m?me pas s?re d'avoir une m?re.

she's fatherless and isn't even sure she has a mother.

Orduan, Panoramako argazki-oin hura etorri zitzaidan gogora.

Me acord? del pie de foto equivocado de Panorama.

Je me souvins de la l?gende erron?e de Panorama.

I remembered the mistake in the Panorama caption.

Argazki-oin hark, Dederen eta Elsaren txantxa gaiztoekin indarturik (zu ez zara familia honetakoa, Sarratore duzu deitura, eta ez Airota), eginak izanen zituen bere kalteak.

Ese pie de foto potenciado por las bromas malvadas de Dede y Elsa ("t? no eres de esta familia: te apellidas Sarratore y no Airota"), deb?a de haber provocado ciertos da?os.

Cette l?gende, accentu?e par les m?chantes plaisanteries de Dede et d'Elsa (Tu n'es pas de notre famille : tu t'appelles Sarratore, pas Airota !), devait avoir fait des d?g?ts.

That caption, buttressed by Dede and Elsa's mean jokes (You don't belong to this family: your name is Sarratore, not Airota), must have done its damage.

Hori al zen, ordea, problemaren muina?

Pero ?era realmente ese el n?cleo del problema?

Mais ?tait-ce vraiment cela, le c?ur du probl?me ?

But was that really the core of the problem?

Garbi zegoen ezetz.

Lo descart?.

Je l'exclus.

I ruled it out.