Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Nire amaren autobiografia, Jamaica Kincaid / Alberto Martinez de la Cuadra (Alberdania/Erein/Igela, 2012
)
eu
es
fr
en
eu
Roseau eta Potter's Ville bitarteko errepidean aguti handi bat izan nuen atzetik jarraika, baina haren mugimenduak ez ziren mehatxuzkoak.
es
En la carretera que un?a Roseau con Potter's Ville me sigui? un agut? grande cuyos movimientos no eran amenazadores.
fr
Sur la route entre Roseau et Potter's Ville, j'ai ?t? suivie par un gros agouti dont les mouvements n'?taient pas mena?ants.
en
On the road between Roseau and Potter's Ville I was followed by a large agouti whose movements were not threatening.
eu
Ni gelditzen nintzenean gelditzen zen, nik atzera begiratzen nuenean ikusteko zertan ari zen-ez dakit zer ikusten zuen berak bere atzean-begiratzen zuen atzera, ni ibiltzen nintzenean ibiltzen zen.
es
Se deten?a cuando yo me deten?a, miraba atr?s cuando yo miraba atr?s para ver qu? estaba haciendo-no s? lo que ?l ver?a a su espalda-, echaba a andar cuando yo andaba.
fr
Il s'arr?tait quand je m'arr?tais, regardait derri?re lui quand je regardais derri?re moi pour voir ce qui se passait-je ne sais pas ce qu'il voyait derri?re lui-, marchait quand je marchais.
en
It stopped when I stopped, looked behind itself when I looked behind myself to see what it was up to-I did not know what it saw behind itself-walked when I walked.
eu
Massacren, oihal morez eta beltzez estalia zegoen St. Paul eta St.
es
En Goodwill me par? a beber agua y el agut? tambi?n se detuvo, aunque ?l no bebi?.
fr
? Goodwill, je me suis arr?t?e pour boire de l'eau et l'agouti s'est arr?t?, mais il n'a pas bu.
en
At Goodwill I stopped to drink water and the agouti stopped but did not drink water then.
eu
Anne eliza osoa, Ostiral Santua balitz bezala.
es
En Massacre, la iglesia de San Pablo y Santa Ana estaba completamente envuelta en tela morada y negra, como si fuera Viernes Santo.
fr
? Massacre, toute l'?glise de St. Paul et St. Anne ?tait tendue de tissu pourpre et noir, comme le jour du vendredi saint.
en
At Massacre the entire Church of St. Paul and St. Anne was wrapped in purple and black cloth as if it were Good Friday.
eu
Massacren gertatua zen Indian Warner, emakume karibe baten eta europar gizon baten sasiko semea, hil zuela bere anaiordeak, Philip Warner izeneko gizon ingeles batek, Philip Warnerrek ez zuelako gogoko andre karibe bat amatzat zuen ahaide hain hurbila izatea.
es
Massacre era el lugar donde Indian Warner, el hijo ileg?timo de una mujer caribe?a y un hombre europeo, fue asesinado por su medio hermano, un ingl?s llamado Philip Warner, porque a Philip Warner no le gustaba tener un pariente tan cercano que fuera hijo de una mujer caribe?a.
fr
C'est ? Massacre qu'un Anglais du nom de Philip Warner a assassin? son demi-fr?re, Indian Warner, le fils ill?gitime d'une femme cara?be et d'un Europ?en, parce qu'il n'appr?ciait pas d'avoir un parent aussi proche dont la m?re ?tait une Cara?be.
en
It was at Massacre that Indian Warner, the illegitimate son of a Carib woman and a European man, was murdered by his half brother, an Englishman named Philip Warner, because Philip Warner did not like having such a close relative whose mother was a Carib woman.
eu
Sabela narrasten igaro nuen Mahaut, ezagutuko ote ninduten beldur nintzelako.
es
Atraves? Mahaut arrastr?ndome por tierra, pues ten?a miedo de que me reconocieran.
fr
J'ai travers? Mahaut presque en rampant de crainte qu'on ne me reconnaisse.
en
I passed through Mahaut crawling on my stomach, for I was afraid I would be recognized.
eu
Ez nuen igeri egin behar izan Belfast ibaiaren bokalea zeharkatzeko; apal ziren urak.
es
No tuve que nadar para cruzar la desembocadura del r?o Belfast; llevaba poca agua.
fr
Je n'ai pas eu besoin de traverser l'embouchure de la Belfast ? la nage parce que les eaux ?taient basses.
en
I did not need to swim across the mouth of the Belfast River; the water was low.
eu
St.
es
Casi llegando a St.
fr
Juste avant d'atteindre St.
en
Just before I reached St.
eu
Josephera heldu baino lehentxeago, Layoyun, hiru bira egin, eta neure izena oihukatu nuen, eta horrela lo eginarazi nion agutiari neure atzean.
es
Joseph, en Layou, gir? sobre m? misma como una peonza tres veces y grit? mi nombre, con lo que el agut? se qued? dormido y lo dej? atr?s.
fr
Joseph, ? Layou, j'ai tourn? trois fois sur moi-m?me et cri? mon nom, ce qui a fait s'endormir l'agouti derri?re moi.
en
Joseph, at Layou, I spun around three times and called out my name and so made the agouti fall asleep behind me.
eu
Ez nuen behin ere berriro ikusi.
es
Nunca volv? a verlo.
fr
Je ne l'ai jamais revu.
en
I never saw it again.
eu
Euria zen Meroten, euria zen Coulibistrin, euria zen Colihauten.
es
En Merot estaba lloviendo, en Coulibistri estaba lloviendo, en Colihaut estaba lloviendo.
fr
Il pleuvait ? M?rot, il pleuvait ? Coulibistri, il pleuvait ? Colihaut.
en
It was raining in Merot, it was raining in Coulibistri, it was raining in Colihaut.
eu
Ez nuen lortu Morne Diablotingo tontorra ikustea;
es
No llegu? a ver la cima del Morne Diablotins;
fr
Je n'arrivais pas ? distinguer le sommet du Morne Diablotin ;
en
I could not see the top of Morne Diablotin;
eu
edonola ere hura sekula ikusi gabea nintzen, are esna nengoenean ere.
es
en cualquier caso no lo hab?a visto nunca, ni siquiera cuando estaba despierta.
fr
de toute fa?on, je ne l'avais jamais vu, m?me quand je faisais attention.
en
I had never seen it in any case, even when I was awake.
eu
Portsmouthen ogia aurkitu nuen zuhaitz baten oinetan; hur janezinak ematen zituen zuhaitz horrek fruitutzat, eta fintasun handiko altzariak egiteko erabiltzen zen haren zura.
es
En Portsmouth encontr? pan a los pies de un ?rbol cuyo fruto eran unas nueces incomestibles y cuya madera se utiliza para fabricar muebles exquisitos.
fr
? Portsmouth, j'ai trouv? du pain au pied d'un arbre dont le fruit est une noix immangeable et dont on utilise le bois pour fabriquer de merveilleux meubles.
en
At Portsmouth I found bread at the foot of a tree whose fruit was inedible nuts and whose wood is used to make exquisite furniture.
eu
Guadalupe ubideko ur beltzen ondotik igaro nintzen;
es
Pas? junto a las negras aguas del Canal de Guadalupe;
fr
J'ai long? les eaux noires du bras de mer qui nous s?pare de la Guadeloupe ;
en
I passed by the black waters of the Guadeloupe Channel;
eu
ez nuen tentaziorik izan ur horietan osorik irentsia izateko.
es
no sent? la tentaci?n de ser engullida por ellas.
fr
je n'ai pas connu la tentation de le laisser m'avaler tout enti?re.
en
I was not tempted to be swallowed up whole in it.
eu
La Haut-etik igaro nintzen, Thibaud-etik igaro nintzen, Marigot-etik igaro nintzen... hor nonbait bizi zen nire amaren herria, Marigot eta Castle Bruce artean, erreserba batean, inork ezin aipa zezakeen zerbaiten oroitzapena egiteko bezala.
es
Pasando por La Haut, pasando por Thibaud, pasando por Marigot... En alg?n lugar entre Marigot y Castle Bruce viv?a el pueblo de mi madre, en una reserva, como para conmemorar algo de lo que ella ya no podr?a nunca hablar porque nadie pod?a ya devolverla a este mundo.
fr
J'ai travers? La Haut, j'ai travers? Thibaud, j'ai travers? Marigot. Quelque part entre Marigot et Castle Bruce, j'ai vu le peuple de ma m?re, dans une r?serve comme un mus?e consacr? ? quelque chose dont personne n'arrive ? parler.
en
Passing through La Haut, passing through Thibaud, passing through Marigot-somewhere between Marigot and Castle Bruce lived my mother's people, on a reserve, as if in commemoration of something no one could bring herself to mention.
eu
Petite Soufri?re-n existitzeari utzi zion errepideak.
es
En Petite Soufri?re la carretera dejaba de existir.
fr
? Petite-Soufri?re, la route s'arr?tait.
en
At Petite Soufri?re the road ceased to exist.
eu
Martinique ubideko ur beltzen ondotik igaro nintzen;
es
Pas? junto a las negras aguas del Canal de la Martinica;
fr
J'ai long? les eaux noires du bras de mer qui nous s?pare de la Martinique.
en
I passed by the black waters of the Martinique Channel;
eu
ez nuen tentaziorik izan ur horietan osorik irentsia izateko.
es
no sent? la tentaci?n de ser engullida por ellas.
fr
Je n'ai pas connu la tentation de le laisser m'avaler tout enti?re.
en
I was not tempted to be swallowed up whole in it.
eu
Euria egin zuen Soufri?re eta Roseau bitartean.
es
Llovi? durante el trayecto entre Soufri?re y Roseau.
fr
Il pleuvait entre Soufri?re et Roseau.
en
It rained between Soufri?re and Roseau.
eu
Uste dut entzun nituela Morne Trois Pitons-eko sakonetik zetozen burrunba motelak, uste dut usaindu nituela Boiling Lake-etik gora altxatzen ziren sufre jarioak.
es
Me pareci? o?r algunos ruidos sordos procedentes de lo m?s profundo del Morne Trois Pitons, me pareci? oler el azufre de brumas sulfurosas que se elevaban de las aguas del Boiling Lake.
fr
Je crois que j'ai entendu de petits grondements provenant du fond du Morne Trois-Pitons, je crois que j'ai senti les fumerolles sulfureuses s'?levant du Boiling Lake.
en
I believe I heard small rumblings coming from deep within Morne Trois Pitons, I believe I smelled sulfur fumes rising up from the Boiling Lake.
eu
Eta halaxe neuretu nuen oinordekotza, Ekialdea eta Mendebaldea, Goia eta Behea, Ura eta Lurra:
es
Y as? fue como reclam? mi primogenitura, mi derecho natural, Este y Oeste, Arriba y Abajo, Agua y Tierra:
fr
Et c'est ainsi que j'ai revendiqu? mon droit de naissance, ? l'Est et ? l'Ouest, en Haut et en Bas, dans l'Eau et sur la Terre :
en
And that is how I claimed my birthright, East and West, Above and Below, Water and Land:
eu
amets batean.
es
en un sue?o.
fr
dans un r?ve.
en
In a dream.
eu
Neure senipartean zehar ibili nintzen oinez, uharte batean zehar, herrixkaz eta errekaz eta mendiz osatua, eta orobat bizitza hilketarekin eta lapurretarekin eta maitasun handirik gabe hasten eta bukatzen zuen jendez.
es
Recorr? toda mi herencia, una isla de poblados y r?os y monta?as y gentes que empezaban y acababan en el asesinato y el robo y en los que no hab?a mucho amor.
fr
J'ai travers? mon h?ritage, une ?le de villages et de rivi?res et de montagnes et de gens qui commen?ait et se terminait dans le meurtre et le vol-et tr?s peu d'amour.
en
I walked through my inheritance, an island of villages and rivers and mountains and people who began and ended with murder and theft and not very much love.
eu
Amets batean neuretu nuen.
es
Lo reclam? en un sue?o.
fr
Je l'ai revendiqu? dans un r?ve.
en
I claimed it in a dream.
eu
Maitatu ezin nuen eta horrenbestez nahi ez nuen haur bat neure gorputzetik egozteko oinaze biziak akiturik, neureak ziren gauza guztiekin egin nuen amets.
es
Exhausta por la agon?a que hab?a supuesto expulsar de mi cuerpo un hijo al que no habr?a podido querer y que por tanto no quise, so?? con todo aquello que me pertenec?a.
fr
?puis?e par les souffrances que me causait l'expulsion de mon corps d'un enfant que je ne pouvais pas aimer et que je ne voulais donc pas, j'ai r?v? de toutes les choses qui ?taient miennes.
en
Exhausted from the agony of expelling from my body a child I could not love and so did not want, I dreamed of all the things that were mine.
eu
Nire aitarengandik zetorren usainak esnatu ninduen.
es
Fue el olor que emanaba de mi padre lo que me despert?.
fr
C'est l'odeur ?manant de mon p?re qui m'a r?veill?e.
en
It was the smell coming from my father that awoke me.
eu
Gizon batzuk atxilotzeko eskatua zioten, ron kontrabandoan aritzeaz akusatuak baitzeuden, eta gizon horiek harriak jaurti zizkioten, eta, lurrera erori zenean, baita aiztokada bat eman ere.
es
Le hab?an ordenado que arrestara a unos hombres sospechosos de hacer contrabando de ron, y ellos le hab?an lanzado piedras hasta hacerle caer, tras lo cual, mientras estaba en el suelo, le asestaron una pu?alada.
fr
On lui avait demand? d'arr?ter des hommes soup?onn?s de contrebande de rhum et ils lui avaient jet? des pierres, et quand il ?tait tomb? par terre, on lui avait donn? un coup de couteau.
en
He had been asked to arrest some men suspected of smuggling rum and they threw stones at him, and when he fell to the ground he was stabbed with a knife.
eu
Ondoan nuen orain neuri begira, eta artean ere gordin zuen zauria.
es
Ahora permanec?a en pie junto a m?, y la herida todav?a estaba fresca;
fr
Maintenant, il se tenait au-dessus de moi et sa blessure ?tait encore fra?che ;
en
Now he stood over me, and the wound was still fresh;
eu
Besoaren goiko aldean zuen, alkandorak gordetzen zuen bistatik, baina iodo, gentziana bioleta eta fenol usaina zuen.
es
era en la parte superior del brazo, la camisa la ocultaba a la vista, pero todo ?l ol?a a yodo, violeta de genciana y ?cido carb?lico.
fr
elle s'ouvrait en haut de son bras, sa chemise la cachait ? ma vue, mais il sentait l'iode, l'eau de gentiane et le ph?nol.
en
it was on his upper arm, his shirt hid it from sight, but he smelled of iodine and gentian violet and carbolic acid.
eu
Usain horrek ordenadun eta zentzuzko zirudien;
es
Ese olor hac?a pensar en lo met?dico y sensato;
fr
Cette odeur semblait normale et raisonnable ;
en
This smell seemed orderly and reasonable;
eu
gela txiki batekin lotzen nuen, baita flasko txiki marroiak eta lotailuak eta lanabes esmalteztatu zuriak zeuden apalekin ere.
es
lo asoci? con una estancia peque?a llena de estantes en los que hab?a peque?os frascos marrones, vendas y blancos utensilios esmaltados.
fr
je l'associais ? la petite pi?ce et aux ?tag?res sur lesquelles se trouvaient des fioles brunes, des bandages et des ustensiles en ?mail blanc.
en
I associated it with a small room and shelves on which were small brown bottles and bandages and white enamel utensils.
eu
Usain horrek mediku bat ekarri zidan gogora.
es
Ese olor me record? al m?dico.
fr
Cette odeur me rappelait un docteur.
en
This smell reminded me of a doctor.
eu
Mediku baten etxean izana nintzen behin batean;
es
Una vez hab?a estado en casa de un m?dico;
fr
Une fois, j'?tais all?e chez un docteur ;
en
I had once been to a doctor's home;
eu
nire aitak eskatua zidan eraman nezala gutun-azal bat, barruan mezu bat idatzia zuen paper zati bat zeukana.
es
mi padre me hab?a pedido que le entregara un sobre que conten?a un pedazo de papel en el que hab?a escrito un mensaje.
fr
mon p?re m'avait demand? de lui apporter une enveloppe dans laquelle il y avait un bout de papier o? il avait ?crit un message.
en
my father had asked me to deliver an envelope inside of which was a piece of paper on which he had written a message.
eu
Gutun-azalean medikuaren izena idatzia zuen:
es
En el sobre hab?a escrito el nombre del m?dico:
fr
Sur l'enveloppe, il avait mis le nom du docteur :
en
On the envelope he had written the doctor's name:
eu
Bailey.
es
Bailey.
fr
Bailey.
en
Bailey.
eu
Orain aldean zuen usain horrek mediku haren gela gogorarazi zidan.
es
Ese olor que emanaba ahora de ?l me record? la sala de aquel m?dico.
fr
Cette odeur qui le baignait maintenant me rappelait la pi?ce du docteur.
en
This smell he had about him now reminded me of that doctor's room.
eu
Aita ondoan nuen neuri begira.
es
Mi padre estaba en pie junto a m? y me miraba desde arriba.
fr
Mon p?re se tenait au-dessus de moi et me regardait.
en
My father stood over me and looked down.
eu
Grisak zituen begiak.
es
Ten?a los ojos grises.
fr
Il avait les yeux gris.
en
His eyes were gray.
eu
Ez zegoen hartaz fidatzerik, baina denbora batez ezagutu behar zen horretaz konturatzeko.
es
No se pod?a confiar en ?l, pero ten?a que pasar cierto tiempo desde que lo conoc?as para poder darte cuenta de eso.
fr
On ne pouvait pas lui faire confiance, mais il fallait le conna?tre depuis longtemps pour le comprendre.
en
He could not be trusted, but you would have to know him for a while to realize that.
eu
Ez zirudien nazka ematen nionik.
es
No me pareci? que yo le causara repugnancia.
fr
Je n'ai pas eu l'impression de le d?go?ter.
en
He did not seem repelled by me.
eu
Ez nekien zer gertatua zitzaidan ote zekien.
es
No sab?a si ?l estaba al corriente de lo que me hab?a pasado.
fr
Je ne savais pas s'il savait ce qui m'?tait arriv?.
en
I did not know if he knew what had happened to me.
eu
Galdu nintzela esana zioten, bilatu ninduen, aurkitu ninduen, Mahauteko bere etxera eraman nahi izan ninduen, eta, berriro oneratzen nintzenean, Roseaura itzuli ahal izango nintzen bizitzera.
es
Le hab?an dicho que hab?a desaparecido, me busc?, me encontr?, quer?a llevarme a su casa en Mahaut; cuando me hubiera recuperado, podr?a volver a vivir en Roseau.
fr
On lui avait dit que j'avais disparu, il m'avait cherch?e, il m'avait trouv?e, il voulait m'emmener chez lui ? Mahaut, et quand j'irais mieux je pourrais revenir vivre ? Roseau.
en
He had been told that I was missing, he looked for me, he found me, he wanted to take me to his home in Mahaut, and when I was well again I could go back to Roseau to live.
eu
(Ez zuen esan norekin). Maite ninduela sinesten zuen bere barruan, ziur zegoen maite ninduela;
es
(No dijo con qui?n). En su imaginaci?n ?l cre?a que me quer?a, estaba seguro de que me quer?a;
fr
(Il n'a pas pr?cis? avec qui.) Dans son esprit, il croyait qu'il m'aimait, il ?tait certain de m'aimer ;
en
(He did not say with whom). In his mind he believed he loved me, he was sure that he loved me;
eu
horren adierazgarri ziren haren egintza guztiak.
es
todos sus actos eran una manifestaci?n de ello.
fr
toutes ses actions l'exprimaient.
en
all his actions were an expression of this.
eu
Mozorro hura zuen, hala ere, aurpegian;
es
En su rostro, sin embargo, estaba aquella m?scara;
fr
Sur son visage, pourtant, il portait ce masque ;
en
On his face, though, was that mask;
eu
jadanik asko galdua zuen dohakaberen bati geratzen zitzaion guztia ebasten zionean eramaten zuen mozorro bera zen.
es
era la misma m?scara que llevaba cuando estaba rob?ndole lo que le quedaba a un pobre desgraciado que ya lo hab?a perdido casi todo.
fr
c'?tait le m?me masque qu'il portait quand il volait tout ce qui restait ? un infortun? qui avait d?j? tant perdu.
en
it was the same mask he wore when stealing all that was left from an unfortunate someone who had lost so much already.
eu
Gertaera bat egiaren axolarik gabe berari mesede egingo zion bukaera batera gidatzen zuenean eramaten zuen mozorro bera zen.
es
Era la misma m?scara que llevaba cuando manipulaba un suceso, sin tener en cuenta la verdad, de forma que su resoluci?n le beneficiara a ?l.
fr
C'?tait le m?me masque qu'il portait quand il for?ait les ?v?nements, indiff?rent ? la v?rit?, vers une issue b?n?fique pour lui.
en
It was the same mask he wore when he guided an event, regardless of its truth, to an end that would benefit him.
