Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Nire amaren autobiografia, Jamaica Kincaid / Alberto Martinez de la Cuadra (Alberdania/Erein/Igela, 2012
)
eu
Gertaera bat egiaren axolarik gabe berari mesede egingo zion bukaera batera gidatzen zuenean eramaten zuen mozorro bera zen.
es
Era la misma m?scara que llevaba cuando manipulaba un suceso, sin tener en cuenta la verdad, de forma que su resoluci?n le beneficiara a ?l.
fr
C'?tait le m?me masque qu'il portait quand il for?ait les ?v?nements, indiff?rent ? la v?rit?, vers une issue b?n?fique pour lui.
en
It was the same mask he wore when he guided an event, regardless of its truth, to an end that would benefit him.
eu
Eta are orduan ere, nire ondoan zegoenean, ez zuen aita baten jantzirik soinean:
es
E incluso ahora, estando all? en pie junto a m?, no llevaba la ropa propia de un padre:
fr
Et m?me maintenant, alors qu'il se tenait au-dessus de moi, il ne portait pas les v?tements d'un p?re ;
en
And even now, as he stood over me, he did not wear the clothes of a father:
eu
bere espetxezain uniformea zuen soinean, polizia jantzian zegoen.
es
llevaba su uniforme de carcelero, iba enfundado en su ropa de polic?a.
fr
il portait son uniforme d'emprisonneur, il ?tait dans ses v?tements de policier.
en
he wore his jailer's uniform, he was in his policeman's clothes.
eu
Eta jantzi horrek, polizia jantzi horrek definitu zuen azkenean;
es
Y esa ropa, esa ropa de polic?a, acab? por definirle.
fr
Et ces v?tements, ces v?tements de policier, en sont venus ? le d?finir ;
en
And these clothes, these policeman's clothes, came to define him;
eu
denborarekin haren gorputzaren parte izatera igaro balitz bezala, beste azal bat, hura soinean eramateari utzi eta handik luzarora ere, beharrezko ez zuenean soinean eramatea, artean ere polizia jantzian balego bezalako itxura izaten zuen beti.
es
Fue como si con el tiempo se convirtiera en parte de su cuerpo, en una segunda piel, pues incluso cuando ya hacia mucho tiempo que no la llevaba, cuando va no necesitaba pon?rsela, su aspecto no cambi?, siempre pareci? llevar sus ropas de polic?a.
fr
c'?tait comme si finalement ils avaient pouss? sur son corps, telle une autre peau, parce que, bien apr?s qu'il eut cess? de les porter, quand il n'a plus ?t? n?cessaire pour lui de les porter, il avait toujours l'air d'avoir ses v?tements de policier.
en
it was as if eventually they grew onto his body, another skin, because long after he ceased to wear them, when it was no longer necessary for him to wear them, he always looked as if he were still in his policeman's clothes.
eu
Haren beste jantziak ez ziren egiazko jantziak;
es
Su otra ropa s? era ropa de verdad;
fr
Ses autres v?tements ?taient de vrais v?tements ;
en
His other clothes were real clothes;
eu
haren polizia jantzia bilakatua zen haren azala.
es
su ropa de polic?a se hab?a convertido en su segunda piel.
fr
ses v?tements de policier ?taient devenus sa peau.
en
his policeman's clothes had become his skin.
eu
Zatarrez eginiko ohe batean nengoen etzana zorua lur hutsezkoa zuen etxe batean.
es
Yo vac?a en una cama hecha de harapos, en una casa que ten?a por suelo la tierra al descubierto.
fr
J'?tais allong?e sur un lit de chiffons dans une maison au sol de terre battue.
en
I was lying down on a bed made of rags in a house that had only the bare earth for a floor.
eu
Ez zegoen igaroa nuen sufrikarioaren froga errealik begi bistan.
es
En, realidad no hab?a a la vista nada evidente que pudiera delatar mi penosa experiencia.
fr
Il n'y avait pas v?ritablement de preuves visibles de mon supplice.
en
There was no real evidence of my ordeal to see.
eu
Ez nuen heriotza usainik, ezen, zerbait hilik egoteko, bizitzak behar du lehenago etorri.
es
No percib? el olor de los muertos, porque para que algo muera tiene que haber tenido vida antes.
fr
Je n'avais pas l'odeur de la mort, parce que, pour que quelque chose meure, il faut d'abord qu'il y ait eu de la vie.
en
I did not smell of the dead, because for something to be dead, life would have had to come first.
eu
Nire barruan abiatzen bakarrik ari zen bizitza hura ez nuen heriotzara eraman, haren existentzia gauzatu zedin galarazi nuen bakarrik.
es
Lo ?nico que yo hab?a hecho con la vida que estaba empezando a existir en m? no hab?a sido matarla sino impedir que llegara a ser vida en absoluto.
fr
Je n'avais pas fait mourir la vie qui commen?ait juste en moi, j'avais seulement ?vit? qu'elle ne soit.
en
I had only made the life that was just beginning in me, not dead, just not to be at all.
eu
Nire hankartean bazen min bat;
es
Sent?a dolor entre las piernas;
fr
J'avais mal entre les jambes ;
en
There was a pain between my legs;
eu
barruan hasten zen min hori, nire sabelpetik eta nire bizkarraren beheko alderditik, eta kanpora joaten zen hanketan zehar.
es
ese dolor empezaba por dentro, en la parte inferior del abdomen y la espalda, y sal?a a trav?s de las piernas.
fr
cette douleur partait de l'int?rieur, au bas de mon ventre et au bas de mon dos, et elle sortait par mes jambes.
en
it started inside my lower abdomen and my lower back and came out through my legs, this pain.
eu
Bustia nengoen hankartean;
es
Estaba mojada entre las piernas;
fr
J'?tais mouill?e entre les jambes ;
en
I was wet between my legs;
eu
odola zen han, gordina eta zaharra.
es
era sangre, fresca y tambi?n seca.
fr
c'?tait du sang, frais et ancien.
en
it was blood, fresh and old.
eu
Odol gordinak mea atera berriarenaren moduko usaina zuen, artean ere findu ez eta zerbait mundutar, balioa eman ahal zitzaion zerbait, bilakatu gabea.
es
La sangre fresca ol?a como a mineral reci?n extra?do que no hubiera sido a?n acrisolado y convertido en algo mundano, algo sobre lo que se pudiera estipular un valor.
fr
Le sang frais avait l'odeur d'une pierre juste extraite du sol qui n'a pas encore ?t? affin?e et transform?e en quelque chose de ce monde, quelque chose ? quoi on pourrait donner une valeur.
en
The fresh blood smelled like a newly dug-up mineral that had not yet been refined and turned into something worldly, something to which a value could be assigned.
eu
Odol zaharrak ustel usain gozoa igortzen zuen, eta oso gogoko nuen eta sakon hartzen nuen arnasa gelako beste usainak gainditzen zituenean;
es
La sangre seca desped?a un hedor dulz?n a podredumbre que a m? me encantaba, que aspiraba profundamente en los momentos en que este predominaba sobre los dem?s olores de la habitaci?n;
fr
Le sang ancien puait d'une odeur douce?tre de pourriture, que j'adorais au point de l'inhaler profond?ment quand elle dominait les autres odeurs de la pi?ce ;
en
The old blood gave off a sweet rotten stink, and this I loved and would breathe in deeply when it came to dominate the other smells in the room;
eu
beharbada neurea zelako baino ez nuen gogoko.
es
quiz? solo me gustaba por el hecho de ser m?o.
fr
peut-?tre l'aimais-je seulement parce qu'elle ?tait mienne.
en
perhaps I only loved it because it was mine.
eu
Ez nion nazkarik ematen, baina haren aurpegian ezin nuen beste ezer ikusi idatzirik.
es
Mi padre no sinti? repugnancia al verme, pero no pude descubrir ninguna otra cosa reflejada en su rostro.
fr
Mon p?re n'a pas ?prouv? de d?go?t en ma pr?sence, mais je n'ai rien pu lire d'autre sur son visage.
en
My father was not repelled by me, but I could not see anything else that was written in his face.
eu
Ondoan nuen, neuri begira.
es
Permaneci? en pie junto a m?, mir?ndome desde arriba.
fr
Il se tenait au-dessus de moi, les yeux baiss?s vers moi.
en
He stood over me, looking down on me.
eu
Haren aurpegia biribilago eta handiago bilakatu zen, eta alderik alde bete zuen gela guztia;
es
Su cara se fue haciendo m?s grande y redonda hasta llenar toda la habitaci?n de punta a punta;
fr
Son visage s'arrondissait et grossissait, remplissant toute la pi?ce d'un bout ? l'autre ;
en
His face grew round and big, filling up the whole room from one end to the other;
eu
haren aurpegia mundu mapa bat bezalakoa zen, eta ematen zuen egongela baten zoko ilun batetik mundu bola bat aterea zela (bazituen bata zein bestea:
es
su cara era como un mapamundi, como si alguien hubiera sacado un globo terr?queo de un oscuro rinc?n de una sala de estar (?l pose?a ambas cosas:
fr
son visage ?tait comme une carte du monde, comme un globe qu'on aurait retir? d'un coin sombre dans un salon (il poss?dait ce genre de choses :
en
his face was like a map of the world, as if a globe had been removed from a dark corner in a sitting room (he owned such things:
eu
mundu bola bat, egongela bat), eta ondoren urratua zitzaiola jostura nagusia, eta irekia geratua zitzaiola mundu bola, hustua.
es
un globo terr?queo, una sala de estar), y hubiera rasgado la juntura principal dejando caer el globo abierto, plano.
fr
un globe terrestre, un salon) et qu'on aurait d?chir? le long d'un m?ridien pour l'ouvrir, l'aplatir.
en
a globe, a sitting room) after which its main seam had been ripped apart and the globe had been laid open, flat.
eu
Haren bi masailak bi kontinente ziren, bi itsasok bananduak, eta itsasook ozeano batean elkarretaratzen ziren (haren sudurra);
es
Sus mejillas eran dos continentes separados por dos mares que se un?an para formar un oc?ano (su nariz);
fr
Ses joues ?taient deux continents s?par?s par deux mers qui rejoignaient un oc?an (son nez) ;
en
His cheeks were two continents separated by two seas which joined an ocean (his nose);
eu
haren begi grisak lo zeuden sumendi hondogabeak ziren;
es
sus ojos grises eran insondables volcanes dormidos;
fr
ses yeux gris ?taient sans fond, volcans ?teints ;
en
his gray eyes were bottomless and sleeping volcanoes;
eu
sudurraren eta ahoaren artean ekuatorea zegoen;
es
entre la nariz y la boca estaba el ecuador;
fr
entre son nez et sa bouche passait l'?quateur ;
en
between his nose and his mouth lay the equator;
eu
haren belarriak zerumugak ziren, eta harantzago joatea ezerezaren belztasun trinkoan erortzea zen;
es
las orejas eran las l?neas del horizonte, m?s all? de las cuales se ca?a en la impenetrable oscuridad de la nada;
fr
ses oreilles ?taient l'horizon au-del? duquel on tombait dans l'?paisse obscurit? du n?ant ;
en
his ears were the horizons, to go beyond which was to fall into the thick blackness of nothing;
eu
haren bekokia mendikate bat zen, traidorea izateagatik ezaguna;
es
la frente era una cordillera monta?osa conocidamente peligrosa y traicionera;
fr
son front, une cha?ne de montagnes renomm?es pour leur tra?trise ;
en
his forehead was a range of mountains known to be treacherous;
eu
kokotsa, estepa eta basamortuen eskualdea.
es
el ment?n era la zona correspondiente a las estepas y los desiertos.
fr
son menton, une ?tendue de steppes et de d?serts.
en
his chin the area of steppes and deserts.
eu
Eskualde bakoitzak bere kolore egokia hartzen zuen:
es
Cada zona adoptaba la coloraci?n apropiada:
fr
Chaque zone affichait une couleur appropri?e :
en
Each area took on its appropriate coloring:
eu
lur masak, hori, urdin, malba eta arrosa leunen bilduma bat, lerro gorri mehe batzuekin, zeinak norabide guztietara zabaltzen baitziren, berariaz nahaspila sortzeko bezala;
es
la masa de tierra, un conjunto de suaves amarillos, azules, malvas y rosas, con peque?as l?neas en rojo que se extend?an en todas direcciones, como para causar confusi?n deliberadamente;
fr
la terre, assemblage de jaune doux, de bleu, de mauve, de rose, avec de petites lignes rouges courant dans toutes les directions comme pour d?sorienter d?lib?r?ment le regard ;
en
the land mass a collection of soft yellows and blues and mauves and pinks, with small lines of red running in every direction as if to deliberately confound;
eu
urak urdin, mendiak berde, basamortu eta estepak marroi.
es
las aguas de color azul, las monta?as en verde, los desiertos y las estepas marrones.
fr
les eaux bleues, les montagnes vertes, les steppes et les d?serts bruns.
en
the waters blue, the mountains green, the deserts and steppes brown.
eu
Ez nuen ezagutzen mundu hori, hango bizilagun batzuekin baino ez nuen topo egin.
es
No conoc?a ese mundo, ?nicamente hab?a encontrado en mi camino a algunos de sus pobladores.
fr
Je ne connaissais pas ce monde, je n'avais rencontr? que quelques-uns de ses habitants.
en
I did not know this world, I had only met some of its people.
eu
Haietako gehienak ez ziren inori gomendatzeko modukoak.
es
La mayor?a no estaban a la altura de todo lo que se hubiera podido esperar de ellos.
fr
La plupart n'?taient pas tels qu'on pouvait le souhaiter.
en
Most of them were not everything you could ask for.
eu
Ez zen hiltzea orduan gutiziatzen nuen zerbait, eta nahiko gaztea nintzen hura aukera bat zela sinesteko, nahiko gaztea nintzen hori hala gertatzeko.
es
No deseaba morir entonces, y era lo bastante joven como para creer que eso era una elecci?n, y era lo bastante joven como para que as? fuera en realidad.
fr
Mourir ? cet instant n'?tait pas ce que je d?sirais, et j'?tais assez jeune pour croire qu'il y avait le choix, et j'?tais assez jeune pour qu'il en soit ainsi.
en
To die then was not something I desired, and I was young enough to believe that this was a choice, and I was young enough for this to be so.
eu
Ez nintzen hil, ez nuen nahi.
es
No mor?, no lo deseaba.
fr
Je ne suis pas morte, je ne le souhaitais pas.
en
I did not die, I did not wish to.
eu
Aitari esan nion gauza nintzen bezain laster itzuliko nintzela Madame eta Monsieur LaBatteren etxera.
es
Le dije a mi padre que, en cuanto pudiera, volver?a a la casa de madame y monsieur LaBatte.
fr
J'ai dit ? mon p?re que d?s que j'en serais capable, je retournerais chez Madame et Monsieur LaBatte.
en
I told my father that as soon as I was able to, I would return to the household of Madame and Monsieur LaBatte.
eu
Nire aitak zabala zuen bizkarra;
es
Mi padre era ancho de espaldas.
fr
Mon p?re avait le dos large.
en
My father had a broad back.
eu
gogorra zen, sendoa zen.
es
Su espalda era dura, fuerte;
fr
Il ?tait raide, il ?tait fort ;
en
It was stiff, it was strong;
eu
Lur masa zabal bat zirudien, leuna izana zen eskualde batetik ustekabean altxatua;
es
parec?a una gran masa de tierra elev?ndose inesperadamente en un lugar que hab?a sido llano;
fr
il ressemblait ? une grosse masse de terre s'?levant de fa?on inattendue au milieu de ce qui avait ?t? plat ;
en
it looked like a large land mass arising unexpectedly out of what had been flat;
eu
ezin nuen saihestu ez albotik, ez azpitik, ez gainetik.
es
yo no pod?a acometerla ni rode?ndola, ni por debajo, ni por arriba.
fr
autour de cette masse, en dessous, au-dessus, je ne pouvais aller.
en
around it, underneath it, above it I could not go.
eu
Haren bizkar hori hainbeste aldiz ikusia nuen, hainbeste aldiz emana zidan bizkarra, non jada ez nintzen harritzeko gauza ikusten nuenean, baina inoiz ez zion utzi nigan jakin-mina pizteari:
es
Hab?a contemplado aquella espalda suya tantas veces, tantas veces me hab?a dado la espalda, que hab?a perdido la capacidad de sorprenderme al verla, pero nunca dej? de despertar mi curiosidad:
fr
J'avais si souvent vu son dos, si souvent il ?tait tourn? vers moi, que sa vue ne pouvait plus m'?tonner, mais il n'a jamais cess? d'?veiller en moi la curiosit? :
en
I had seen this back of his so many times, so many times it had been turned to me, that I was no longer capable of being surprised at the sight of it, but it never ceased to stir up in me a feeling of curiosity:
eu
berriro ikusiko nuen haren aurpegia, edo azken aldiz ikusiko nuen aita?
es
?volver?a a ver su rostro o acababa de ver a aquel hombre por ?ltima vez?
fr
est-ce que je reverrais son visage, ou bien l'avais-je vu pour la derni?re fois ?
en
would I see his face again or had I seen him for the last time?
eu
Lisa nire zain zegoen galeriako eskailera mailetan.
es
Lise me estaba esperando en los escalones que conduc?an a la terraza.
fr
Lise m'attendait sur les marches de la v?randa.
en
Lise was waiting for me on the steps of the verandah.
eu
Ez zekien noiz azalduko nintzen berriz, edota berriz azalduko nintzen, baina nire zain egona zen, nire zain zegoen.
es
No sab?a cu?ndo volver?a a aparecer por all?, ni siquiera si volver?a a aparecer alguna vez, pero hab?a estado esper?ndome, estaba esper?ndome en aquel momento.
fr
Elle ne savait pas quand je reviendrais, ni si je reviendrais jamais, mais elle m'avait attendue, elle m'attendait.
en
She had not known when I would show up again, or if I would show up again, but she had waited for me, she was waiting for me.
eu
Soineko beltz berri bat zeraman, ezkerreko bularraren gainean orratzez itsatsitako oihal zimurtu baten zati zahar bat zuena.
es
Llevaba un vestido nuevo de color negro, con un pedazo de tela vieja y arrugada prendido con alfileres en el lado izquierdo, justo por encima del pecho.
fr
Elle portait une nouvelle robe noire avec un vieux morceau de tissu froiss? ?pingl? juste au-dessus de son sein gauche.
en
She wore a new black dress with an old piece of crushed-up cloth pinned just above her left bosom.
eu
Gorria zen oihalaren kolorea, denborarekin ilundu besterik egin ez zen gorri zahar bat.
es
La tela era de color rojo, un rojo antiguo que solo el tiempo hab?a ido oscureciendo.
fr
Le tissu ?tait rouge, d'un vieux rouge qui avait fonc? avec le temps.
en
The color of the cloth was red, an old red that had only darkened with time.
eu
Esan zidan, "Laztana", hori bakarrik, "Laztana", eta besoekin inguratu ninduen eta bere kontra hurbilarazi.
es
Me dijo: "querida", solo eso, "querida", y me estrech? entre sus brazos haciendo que me acercara a ella.
fr
Elle a dit " Ma ch?rie ", seulement ?a, " Ma ch?rie ", puis elle m'a envelopp?e de ses bras et m'a attir?e contre elle.
en
She said, "My dear," only that, "My dear," and she wrapped her arms around me and drew me close to her.
eu
Ez nintzen bera sentitzeko gauza izan;
es
No fui capaz de sentirla;
fr
Je n'ai pas pu sentir son odeur ;
en
I could not feel her;
eu
are bere kontra estutu ninduenean ere, ez nintzen bera sentitzeko gauza izan.
es
a pesar de que me abrazara tan estrechamente, no fui capaz de sentirla.
fr
alors m?me qu'elle me serrait contre elle, je n'ai pas pu la sentir.
en
even as she pressed me close to her, I could not feel her.
eu
Bereizi zen nigandik, senarraren oin hotsak entzun zituen bidexkatik etortzen.
es
Se apart? de m? al o?r los pasos de su esposo acerc?ndose por el sendero.
fr
Elle s'est ?cart?e de moi, elle avait entendu les pas de son mari qui arrivait sur le sentier.
en
She drew away from me, she could hear her husband's footsteps coming along the path.
