Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Hodien metafisika, Amelie Nothomb / Garazi Arrula Ruiz (Igela, 2017 )
aurrekoa | 45 / 25 orrialdea | hurrengoa
eu
Hugo jasaten nuen-azken batean, bizia salbatu zidan-; neba, ordea, makurretan makurrena iruditzen zitzaidan.
es
Quer?a a mi padre, toleraba a Hugo-al fin y al cabo me hab?a salvado la vida-, pero consideraba a mi hermano la peor de las molestias.
fr
J'aimais mon p?re, je tol?rais Hugo, il m'avait quand m?me sauv? la vie, mais je tenais mon fr?re pour la pire des nuisances.
en
I loved my father, I put up with Hugo-he had saved my life, after all-but my brother was the worst nuisance imaginable.
eu
Bazirudien existitzeko zuen anbizio bakarra ni gogaitzen ibiltzea zela:
es
La ?nica ambici?n de su existencia parec?a ser perseguirme:
fr
L'unique ambition de son existence semblait de me pers?cuter :
en
His sole ambition in life seemed to be to torment me;
eu
hainbesteko gozatua hartzen zuen non, bere horretan, helburu baitzuen.
es
lo hac?a con tanto deleite que constitu?a un fin en s? mismo.
fr
il y prenait un tel plaisir que c'?tait pour lui une fin en soi.
en
he took infinite pleasure in it.
eu
Luzaroan ni amorrarazten egoten bazen, betea zuen egun horretako egitekoa.
es
Cuando me hab?a hecho rabiar durante horas, ya daba por bien empleada su jornada.
fr
Quand il m'avait fait enrager pendant des heures, il avait r?ussi sa journ?e.
en
When he had succeeded in enraging me for hours on end, his day was complete.
eu
Dirudienez, neba zahar guztiak horrelakoak dira:
es
Al parecer, todos los hermanos mayores son as?:
fr
Il para?t que tous les grands fr?res sont ainsi :
en
I wondered whether all older brothers were this way.
eu
agian denak sarraskitu beharko lirateke.
es
quiz?s habr?a que exterminarlos.
fr
peut-?tre faudrait-il les exterminer.
en
Perhaps, I thought, they should be exterminated.
eu
es
fr
en
eu
EKAINAREKIN BEROA IRITSI ZEN. Ordutik jardinean bizi nintzen ni, eta lotarako baizik ez nuen handik, gogoz kontra, alde egiten.
es
Con junio lleg? el calor. Me pasaba el d?a en el jard?n y s?lo lo abandonaba, a mi pesar, para dormir.
fr
Avec juin arriva la chaleur. Je vivais d?sormais dans le jardin, ne le quittant, ? regret, que pour dormir.
en
WITH JUNE CAME THE HEAT. I started living in the garden, never leaving it except when I was forced to go up to bed.
eu
Hileko lehen egunean bertan, masta eta arrain-bandera kendu zituzten:
es
El primer d?a del mes, el m?stil y la bandera pisc?cola fueron retirados:
fr
D?s le premier jour du mois, on avait retir? le m?t et le drapeau poissonneux :
en
The fish flag had been lowered on the first day of the month;
eu
bukatua zen mutikoei ohore egite hori.
es
los chicos ya no eran merecedores de honor alguno.
fr
les gar?ons n'?taient plus ? l'honneur.
en
the season of honoring boys had ended.
eu
Bazirudien maite ez nuen norbaiten estatua eraitsi zutela.
es
Era como si hubieran echado abajo la estatua de alguien que no me gustara.
fr
C'?tait comme si l'on avait d?boulonn? la statue de quelqu'un que je n'aimais pas.
en
It was as if someone had toppled the statue of an oppressor.
eu
Karparik ez zeruan.
es
Se acabaron las carpas en el cielo.
fr
Plus de carpe dans le ciel.
en
No more carp marred the view.
eu
Ekaina begiko izan nuen hasieratik.
es
Junio me resultaba todav?a m?s simp?tico.
fr
Juin me fit d'embl?e sympathique.
en
June promised to be a good month.
eu
Giroa atsegina zenez, kaleko emanaldiak ugaritu ziren.
es
La temperatura permit?a los espect?culos al aire libre.
fr
La temp?rature autorisait ? pr?sent les spectacles en plein air.
en
The temperature meant outdoor performances.
eu
Aita kantatzen entzutera gonbidatuta geundela iragarri zidaten.
es
Me anunciaron que todos est?bamos invitados a escuchar cantar a mi padre.
fr
On m'annon?a que nous ?tions tous convi?s ? aller ?couter chanter mon p?re.
en
I was told that we were going to hear my father sing.
eu
-Aitak kantatzen du?
es
-?Pap? canta?
fr
-Papa chante ?
en
"Papa sings?"
eu
-No kantatzen du.
es
-Canta no.
fr
-Il chante le n?.
en
"He chants Noh."
eu
-Zer da hori?
es
-?Y eso qu? es?
fr
-C'est quoi ?
en
"What's that?"
eu
-Ikusiko duzu.
es
-Ya lo ver?s.
fr
-Tu verras.
en
"You'll see."
eu
Aita kantuan sekula entzun gabea nintzen:
es
Nunca hab?a o?do cantar a mi padre:
fr
Je n'avais jamais entendu mon p?re chanter :
en
I had never heard my father sing.
eu
Hogei urte geroago jakin nuen zer mentura bitxirengatik bihurtu zen no kantari nire egunen sortzailea, ibilbide liriko baterako joera aurrez inoiz erakutsi gabea bera.
es
Veinte a?os m?s tarde, me enter? de cu?l fue la singular casualidad que hizo que el responsable de mis d?as, al que nada predispon?a para una carrera l?rica, se convirtiera en cantante de no.
fr
Vingt ans plus tard, j'appris par quel singulier hasard l'auteur de mes jours, que rien ne pr?disposait ? une carri?re lyrique, ?tait devenu chanteur de n?.
en
Twenty years later, I learned why my father, about whom nothing had predisposed to a musical career, had become a Noh singer.
eu
Osakan lurreratu zen 1967an, Belgikako kontsul jarduteko.
es
Hab?a desembarcado en Osaka en 1967, en calidad de c?nsul de B?lgica.
fr
Il avait d?barqu? ? Osaka en 1967, en tant que consul de Belgique.
en
In 1967, he had left Belgium for Osaka to serve as consul.
eu
Lehenengo lanpostua zuen Asian, eta hogeita hamar urteko diplomazialari gazte hura kolpez maitemindu zen herrialdearekin, aldebiko maitasuna izan zena.
es
Era su primer destino asi?tico y aquel joven diplom?tico de treinta a?os hab?a experimentado hacia aquel pa?s un flechazo rec?proco.
fr
C'?tait son premier poste asiatique et ce jeune diplomate de trente ans avait eu pour ce pays un coup de foudre r?ciproque.
en
This was his first posting in Asia and the young diplomat had instantly fallen in love with the country.
eu
Japonia izan eta izanen zen bere bizitzako amodioa.
es
Jap?n se convirti?-y sigui? si?ndolo-en el amor de su vida.
fr
Le Japon devint et demeura l'amour de sa vie.
en
Japan became, and has remained, the love of his life.
eu
Hasiberriaren ilusioaz, Inperioaren gauza txundigarri oro ezagutu nahi izan zituen.
es
Con el entusiasmo del ne?fito, quer?a descubrir todas las maravillas del Imperio.
fr
Avec l'enthousiasme du n?ophyte, il voulait d?couvrir toutes les merveilles de l'Empire.
en
With all the enthusiasm of a neophyte, he wanted to discover every single one of its wonders.
eu
Oraindik japonieraz ez zekienez, interprete bikain batek leku guztietara laguntzen zuen.
es
Como todav?a no hablaba la lengua local, una brillante int?rprete nipona lo acompa?aba a todas partes.
fr
Comme il ne parlait pas encore la langue, une brillante interpr?te nippone l'escortait partout. Elle lui tenait lieu aussi de guide et d'initiatrice aux diverses formes d'arts nationaux.
en
As he didn't yet speak the language, an interpreter accompanied him wherever he went, acting both as translator and as guide to all manner of Japanese culture.
eu
Gidari-lanak ere egiten zituen, eta arte nazional askotarikoak erakutsi zizkion. Aski jarrera irekia zuela ikusita, kultura tradizionalaren harribitxi eskuragaitzenetako bat erakusteko burutazioa izan zuen:
es
Tambi?n le hac?a de gu?a y de iniciadora en las diferentes formas de artes nacionales. Al comprobar hasta qu? punto era abierto de esp?ritu, se le ocurri? mostrarle una de las joyas menos accesibles de la cultura tradicional:
fr
Voyant combien il ?tait ouvert d'esprit, elle eut l'id?e de lui montrer l'un des joyaux les moins accessibles de la culture traditionnelle :
en
Given that he was so enthusiastic about Japan, she got the idea of introducing him to the least accessible and yet most revered of all traditional arts:
eu
noa.
es
el no.
fr
le n?.
en
Noh.
eu
Garai hartan, mendebaldarrek antzerki harekiko jarrera itxia zuten, kabukirekiko jarreraren arras bestelakoa.
es
En aquella ?poca, los occidentales se mostraban tan cerrados al no como abiertos al kabuki.
fr
? l'?poque, les Occidentaux y ?taient aussi ferm?s qu'ils ?taient favorables au kabuki.
en
At the time, Westerners were as closed to it as they were fond of kabuki.
eu
Kansaiko no eskola ohoragarri batera eraman zuen, hortaz, zeinaren maisua Altxor bizidun bat baitzen.
es
As? pues, le hizo visitar una venerable escuela de no del Kansai, cuyo maestro era un Tesoro viviente.
fr
Elle l'emmena donc au sein d'une v?n?rable ?cole de n? du Kansai, dont le ma?tre ?tait un Tr?sor vivant.
en
She therefore took him to the famous school of Noh in Kansai, where the master teacher was considered a Living Treasure, to see a performance.
eu
Mila urte atzera egin zituela iruditu zitzaion aitari.
es
Mi padre tuvo la sensaci?n de haber retrocedido mil a?os en el tiempo.
fr
Mon p?re eut l'impression de se retrouver mille ans en arri?re.
en
My father said he felt he had stepped back a thousand years in time.
eu
Sentsazio hori noa entzutearekin batera larriagotu zen:
es
Aquel sentimiento se agrav? cuando escuch? el no:
fr
Ce sentiment s'aggrava quand il entendit le n? :
en
This feeling became more acute when he heard the singing, which, at first, sounded like prehistoric rumblings.
eu
hasieran, antzinako garaietatik zetozen sabel-orroak iruditu zitzaizkion.
es
de entrada, pens? que se trataba de borborigmos procedentes de la noche de los tiempos.
fr
au premier abord, il crut que c'?taient des borborygmes issus du fond des ?ges.
en
He experienced the sort of nervous hilarity you feel when you look at panoramas of historical scenes in museums.
eu
Bere larruan sentitu zuen museoetan historiaurreko agertokiek sorrarazten duten ondoez irribera hori.
es
Experiment? el tipo de malestar hilarante que inspiran las reconstrucciones de escenas prehist?ricas en los museos.
fr
Il ?prouva le genre de malaise hilare qu'inspirent les reconstitutions de sc?nes pr?historiques dans les mus?es.
en
But as the performance went on, he began to appreciate that what he was hearing was the very opposite of primitive;
eu
Pixkana-pixkana, kontrakoa zela ulertu zuen, sofistikazioa zuela aurrez aurre, eta ez zegoela deus hura baino zainduagorik eta zibilizatuagorik.
es
Lentamente, fue comprendiendo que se trataba de lo contrario, que se hallaba ante la sofisticaci?n misma y que no exist?a nada tan estilizado y civilizado.
fr
Peu ? peu, il comprit que c'?tait le contraire, qu'il avait affaire ? la sophistication m?me et qu'il n'y avait pas plus stylis? et civilis?.
en
nothing could be more sophisticated and civilized.
eu
Horren eta gustuko izatearen artean urrats handia zegoen, egin ahal izateko handiegia oraindik.
es
De ah? a que le gustase, todav?a hab?a un trecho que no pod?a recorrer.
fr
De l? ? trouver cela beau, il y avait un pas qu'il ne pouvait encore franchir.
en
Still, to go from mat to finding Noh beautiful was a step he had not yet made.
eu
Dezibel bitxi aztoragarri haiek gorabehera, egiazko diplomazialari baten hazpegi adeitsu eta xarmatuei eutsi zien.
es
A pesar de aquellos extra?os decibelios que lo asustaban, mantuvo la expresi?n afable y encantada de un aut?ntico diplom?tico.
fr
Malgr? ces d?cibels ?tranges qui l'effaraient, il conserva l'expression avenante et charm?e d'un vrai diplomate.
en
Despite the eerie, unnerving sounds, he maintained a rapt and serious expression on his face.
eu
Melodia betiberdinaren buruan, jakina denez orduak iraun zuena, ez zuen barruan pilatutako asperdura izpirik adierazi.
es
Al final de la melopeya-que, por supuesto, se alarg? durante horas-, no manifest? ni un ?pice del aburrimiento que hab?a experimentado.
fr
Au terme de la m?lop?e, qui bien entendu s'?tendit durant des heures, il n'afficha pas l'ombre de l'ennui qu'il avait ressenti.
en
The threnody went on for many hours, but he managed to keep his boredom from being apparent.
eu
Bitarte hartan, eskola osoa zur eta lur zegoen bere presentziarekin.
es
Mientras tanto, su presencia hab?a provocado la perplejidad de toda la escuela.
fr
Entre-temps, sa pr?sence avait provoqu? la perplexit? de l'?cole enti?re.
en
Merely my father's presence at the school had created a stir.
eu
No maisu zaharra harengana hurbildu zen azkenean, eta honela mintzatu zitzaion: -Gonbidatu ohoretsua, lehen aldia da arrotz bat hona barneratzen dela.
es
El viejo maestro de no acab? plant?ndose ante ?l para decirle: -Honorable hu?sped, es la primera vez que un extranjero penetra en estos lugares.
fr
Le vieux ma?tre de n? finit par venir au-devant de lui pour lui dire : -Honorable h?te, c'est la premi?re fois qu'un ?tranger p?n?tre ces lieux.
en
After the performance was over, the Living Treasure himself approached my father and said, "Honorable guest, this is the first time an outsider has entered this place.
eu
Esanen zenidake zer iruditu zaizkizun aditutako kantuak?
es
?Puedo pedirle su opini?n acerca de los cantos que acaba de escuchar?
fr
Puis-je solliciter votre opinion sur les chants que vous avez entendus ?
en
Might I ask your opinion of what you have heard?" He had spoken in Japanese, of course.
eu
Interpreteak bere lana egin zuen.
es
La int?rprete hizo su trabajo.
fr
L'interpr?te fit son office.
en
The interpreter did her job.
eu
Ezjakintasunak nahasirik, aita klixe gizabidetsuak erantzutera menturatu zen, arbasoen kulturaren garrantziaz, herri haren ondare artistikoaren aberastasunaz eta bestelako zozokeriez, zein baino zein hunkigarriagoak.
es
Confundido por la ignorancia, mi padre se aventur? a expresar amables t?picos sobre la importancia de la cultura ancestral, la riqueza del patrimonio art?stico de aquel pa?s y otras estupideces, a cual m?s conmovedora.
fr
Confondu d'ignorance, mon p?re hasarda de gentils clich?s sur l'importance de la culture ancestrale, la richesse du patrimoine artistique de ce pays et autres sottises plus touchantes les unes que les autres.
en
Not knowing what to say, my father offered a few harmless clich?s about the importance of ancestral traditions, the richness of the artistic heritage in this country, and other touching inanities.
eu
Mindurik, interpreteak erabaki zuen halako erantzun memelorik ez zuela itzuliko.
es
Consternada, la int?rprete decidi? no traducir una respuesta tan tonta.
fr
Constern?e, l'interpr?te d?cida de ne pas traduire une r?ponse aussi b?te.
en
The interpreter, an educated and refined woman, was horrified by such banalities, and decided not to translate so inadequate a response.
eu
Japoniar ikasiak, beraz, bere iritzia eman zuen nire egunen sortzailearenaren lekuan, hitz hautatuen bidez.
es
As? pues, aquella japonesa culta sustituy? la opini?n del responsable de mis d?as por la suya propia y la expres? con las palabras justas.
fr
Cette Japonaise lettr?e substitua donc son propre avis ? celui de l'auteur de mes jours et l'exprima en des mots choisis.
en
She formulated her own elegant opinion and exchanged it for my father's.
eu
"Itzulpena" entzun ahala, maisu zaharrari begiak zabaldu zitzaizkion.
es
A medida que iba "traduciendo", el viejo maestro abr?a cada vez m?s los ojos.
fr
Au fur et ? mesure qu'elle "traduisait", le vieux ma?tre ?carquillait les yeux de plus en plus.
en
While she was "translating" my father's reply, the venerable old master's eyes grew wide.
eu
Ene! Zuri inozo hark, ailegatu berria zenak eta noa aurrenekoz aditzen zuenak, segituan ulertu zituen goreneko arte haren esentzia eta sotiltasuna!
es
?C?mo! ?Aquel ingenuo blanco, que apenas acababa de desembarcar y escuchaba no por vez primera hab?a comprendido la esencia y la sutileza de aquel arte supremo!
fr
Quoi ! Ce Blanc ing?nu, qui venait ? peine de d?barquer et qui ?coutait du n? pour la premi?re fois, avait d?j? compris l'essence et la subtilit? de cet art supr?me !
en
How was it possible that an uninitiated white, who had only recently arrived in Japan and just heard Noh for the first time in his life, had already grasped the essence and subtlety of this supreme art?
eu
Japoniar baten aldetik sinesgaitza dirudien keinu batez, a fortiori Altxor bizidun baten aldetik, arrotzaren eskuari handikiro heldu, eta hala esan zion:
es
Con un gesto impensable en un nip?n, y mucho menos en un Tesoro viviente, tom? la mano del extranjero con solemnidad y le dijo:
fr
En un geste invraisemblable de la part d'un Nippon, a fortiori d'un Tr?sor vivant, il prit la main de l'?tranger avec solennit? et lui dit :
en
In an extraordinary gesture for a Japanese-especially a Living Treasure-he took this foreigner's hand and said with great solemnity,
eu
-Gonbidatu ohoretsua, aztia zara!
es
-Honorable hu?sped, ?usted es un mago!
fr
-Honorable h?te, vous ?tes un mage !
en
"Honored guest, you are a prodigy!
eu
Ohiz kanpoko gizasemea!
es
?Un ser excepcional!
fr
Un ?tre exceptionnel !
en
An exceptional being!
eu
Nire ikasle izan behar duzu!
es
?Tiene que convertirse en mi alumno!
fr
Vous devez devenir mon ?l?ve !
en
You must become one of my students!"
aurrekoa | 45 / 25 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus